چند روز پیش ویدئوی کوتاهی از دانلد ترامپ منتشر شد که طی آن دستورهای اجراییِ رئیسجمهور منتخب پس از رسیدن به کاخ سفید را اعلام کرد. او گفت هدفش در این برنامهها «احیای قوانین و بازگردان اشتغال» به ایالات متحده است.
او علاوه بر این وعده داد برای امنیت در برابر حملات سایبری تمهیداتی خواهد دید و دستورات اوباما در حوزه انرژی را که عمدتاً مرتبط با توافق آب و هوایی پاریس و برای کاهش فعالیت صنایعِ منتشرکننده گازهای گلخانهای اعلام شده بود، لغو خواهد کرد، گر چه فعلاً در مورد وعدههای پیشینش برای خروج از توافق پاریس چیزی نگفت. [1]
مهمترین برنامه سیاست خارجی وی در این
ویدئو همان لغو توافق همکاری فرااقیانوسیه (TTP)
است که 12 کشور شامل 40% از اقتصاد جهانی آن را امضا کردهاند تا تعرفههای تجاری
میان خود را بردارند. از
آنجا که این توفق به مذاق بسیاری از دولتها مخصوصاً چین خوش نمیآمد و نیامده
است، گفتگوهای آن نسبتاً پنهانی پیش رفت. ایالات متحده، ژاپن، مالزی، ویتنام، سنگاپور، نیوزلند، استرالیا، مکزیک، کانادا،برونئی، شیلی و پرو اعضای تیپیپی هستند اما چین در این مجموعه نبود.
پکن در پی توافق جایگزین
چین خوشحال است که اگر چه «ترامپِ نامزد» مواضع سختی در قبال همکاریهای اوباما با شی جین پینگ عنوان کرده بود، «ترامپِ رئیسجمهور منتخب» بنا به رویکردهای ملیگرایانهاش دست به اقدامی زده که به نفع پکن است. سخنگوی وزیر خارجه این کشور اعلام کرد به زودی مذاکرات برای یک پیمان جایگزین بدون حضور آمریکا با 10 کشور منطقه آغاز خواهد کرد تا «توافق جامع منطقهایِ همکاری اقتصادی» را پیگیری و نهایی کند.
گفته شده هند، اندونزی و کره جنوبی
نیز که در تیپیپی نبودهاند، در این توافق شریک خواهند بود. این توافق که منافع
تجاری اقیانوسیه و شرق آسیا را به جیب پکن و نه واشینگتن خواهد ریخت، تنها عاملی
است که میتواند در ماههای آتی نظر ترامپ را در مورد لغو کامل تیپیپی تعدیل
کند. اما فعلاً ترامپ بر نظر خود مقاومت کرده و حال و روز اعضای تیپیپی خوش نیست.
شینزو اَبه، رئیسجمهور ژاپن
توکیو مشتاقانه با توافق تیپیپی همراه شده بود و حالا دستش در پوست گردو مانده است. شینزو ابه رئیسجمهور ژاپن که سرمایهگذاری سیاسی زیادی برای سرانجامیافتن توافق صورت داده بود تا مخالفان داخلی را راضی کند، در واکنش به ترامپ اعلام کرد «تیپیپی بدون ایالات متحده بیمعنا است».
این نه فقط از نظر سیاسی، بلکه طبق بندهای توافق نیز درست است زیرا تا کشورهایی که در مجموع، 85% از تولید ناخالص داخلیِ اعضای تیپیپی را در اختیار دارند توافق را در کشور خود کلید نزنند، تیپیپی وارد فاز عملیاتی نخواهد شد. ایالات متحده میزبان 60% از مجموع تولید ناخالص داخلیِ اعضا است.
ابه که در آرژانیتن به سر میبرد در پاسخ به خبرنگاران پیرامون برنامههای اعلامی ترامپ گفت حتی مذاکره مجدد پیرامون آن توافق نیز موازنه منافعِ را که با توجه به بندهای موافقنامه تنظیم شده بود، تحت تأثیر قرار میدهد.
مالکوم ترنبول، نخستوزیر استرالیا
ترنبول گفته است ترامپ و تیم او باید توجه داشته باشند که برای یک توافق با دوازده عضو تصمیمگیری میکنند و اگر آمریکا در این زمینه مردد است، بداند که 11 عضو دیگر با اجماع از توافق تیپیپی پشتیبانی میکنند. نخستوزیر استرالیا اضافه کرد دستیابی بیشتر به کالاها و خدمات و صدور آنها قطعاً در راستای منافع استرالیا است چرا که موجب «اشتغال بیشتر و بهتر و افزایش رشد اقتصادی» میشود.
وزیر تجارت استرالیا نیز به ترامپ هشدار داد زمان بیشتری را برای تصمیمگیری در مورد این موضوع اختصاص دهد.
جان کی، نخستوزیر نیوزلند
نیوزلند واکنش تندی به اظهارات ترامپ داشته است. نخستوزیر این کشور در انتقاد از برنامههای 100 روزه رئیسجمهور منتخب ایالات متحده گفت:«ایالات متحده یک جزیره نیست. نمیتواند آن سوی دنیا بنشیند و بگوید نمیخواهم با بقیه جهان تجارت کنم». او گفت «طبیعتاً تا حدی ناامید شدهایم».
نجیب رزاق،نخستوزیر مالزی
«این حق آقای دانلد ترامپ است تا به عنوان رئیسجمهور منتخب ایالات متحده تصمیماتی که فکر میکند درست است اتخاذ کند». این را نخستوزیر مالزی گفت و اضافه کرد با این حال کوالالامپور آماده همکاری اقتصادی با واشینگتن است چرا که تجارت و «منطقهگراییِ باز» در اقیانوسیه به نفع مردمان آن منطقه است. [2]
به نظر میرسد اگر اوضاع به همین صورت پیش برود، آفتابِ فوریه بر تیپیپی نخواهد تابید.[1] http://www.nbcnews.com/politics/politics-news/donald-trump-outlines-priorities-video-while-restricting-press-access-n686986
[2] http://www.nbcnews.com/news/world/amp/trump-plans-ditch-tpp-leaving-trade-pact-meaningless-n687081