مسکن مهر از جمله طرح هایی بوده که در دولت نهم و به دنبال افزایش شدید قیمت مسکن و در راستای کنترل بازار و خانه دار کردن گروه‌های کم درآمد جامعه بوسیله توزیع زمین رایگان، راه اندازی شد. در ابتدا قرار بود که 4 میلیون واحد مسکونی احداث شود اما بعدتر، این رقم به 2 میلیون و 300 هزار واحد تقلیل یافت.

طبق اعلام مکرر وزارت راه و شهرسازی، برنامه هر ساله در گذشته، تکمیل تمامی واحدهای باقیمانده بوده اما هنوز معلوم نیست که این مقدار ساخت و ساز در عمل به واقعیت می پیوندد یا خیر؟ به جرات می توان گفت که کم کاری دولت در احداث و تکمیل مسکن مهر در ۳.۵ سال گذشته صدای بسیاری را بلند کرده است. این را میتوان از تحویل ۸۶ درصدی مسکن مهر در کشور را به کل متقاضیان به خوبی فهم کرد.

با این اوصاف، آیا دلیل به پایان نرسیدن طرح مسکن مهر هنوز هم ریشه اقتصادی دارد یا سیاسی ؟

در ریشه یابی دلایل سیاسی، ملاک قضاوت، مخالفت بنیادین با اصل ماجرای ساخت مسکن مهر بوده چرا که نطفه چنین طرحی در دولت قبل بسته و اجرایی شده که به عنوان رقیبی سخت، هم قطاران عباس آخوندی را در جریان انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ و با رای اکثریت ملت جا گذاشته است.

نتیجه چنین امری، دلخوری فراموش ناشدنی است که هنوز هم در ادبیات زعیم وزارت راه وشهرسازی موج می زند؛ مسکن مهر طرحی مزخرف ، سیب گندیده ، یک طرح  پوپولیستی و فاجعه بار است.

بر این واژگان باید عبارتهایی چون شهر فقرا و حاشیه نشینی مدرن را هم افزود که از سوی معان او به کار گرفته شده است.

در ریشه اقتصادی اما، دلایل عدم به اتمام رسیدن به موقع مسکن مهر به مواردی چون فقدان منابع مالی و همکاری نکردن وزارتخانه مربوطه بیشتر ملاک قضات قرار میگیرد و به نظر می رسد وزارتخانه راه و شهرسازی میکوشد با همه مواضع تند سیاسی که نسبت به این طرح دارد آن را  اقتصادی جلوه دهد؛ همانند نام بردن از عواملی چون واگذاری اراضی نامناسب برای احداث مسکن مهر، حذف خدمات زیر بنایی و روبنایی لازم از جمله آب، فاضلاب، بیمارستان، مدرسه و فضای سبز  و ضعف فنی و اجرایی در عملکرد پیمانکاران و مجریان مسکن مهر، پایین بودن کیفیت ساخت وساز و فقدان ظرفیت سنجی جمعیت پذیری و جمعیت موجود.

هر چند که احمد اصغری مهرآبادی، دست راست عباس آخوندی درطرح مسکن مهر همواره اذعان داشته که دولت یازدهم  با وجود برخی جوسازی ها،مخالف طرح مسکن مهر نیست.

حال با هم سنجی رفتار این وزارتخانه در برخورد با اجرای طرح مسکن مهر میتوان تا حدودی به این جمع بندی رسید که برش مهمی از دلایل ناتمامی این طرح به ناف سیاست گره خورده است.

به ویژه آنکه، به درستی مقام معظم رهبری در تاریخ 5 شهریور ماه سال 93 در دیدار با رئیس جمهوری و اعضای هیات دولت فرموده اند: اگر احتمالا با اصل مسکن مهر یا نحوه تزریق اعتبارهای بانکی به آن  مخالفتی  وجود دارد اما اکنون چند میلیون نفر چشم انتظار تکمیل مسکن مهر  هستند و باید این کار به طور جدی پیگیری کرد تا به اتمام برسد.

با این حساب باید اشاره داشت که هنوز عمارت بهارستان پژواک صدای عباس آخوندی در جلسه رای اعتماد دایر بر اتمام مسکن مهر در سالهای آغازین دولت را به فراموشی نسپرده است.

واقعیت این است که از زمان چراغ سبز وکلای ملت به عباس آخوندی برای تصدی کرسی وزارت راه وشهرسازی، هنوز هم گاه و بیگاه  تجمع  متقاضیان مسکن در مقابل میدان  بهارستان، نمک بر زخم نمایندگان منتقدی می پاشد که روزی  به سادگی پای برگه رای  یک فن سالار مخالف مسکن مهر را برای راهی شدن به ساختمان  شهید دادمان امضاءکرده اند.

با وجود نزدیک به چند ماه ماندن به انتخابات ریاست جمهوری، گمان می رود، این امیدواری در ذهن عباس آخوندی ریشه دوانده که شاید بااقبال مردم به این دولت درانتخابات سال آتی، او نیز بخت حضور در تیم بعدی کابینه جدید را داشته باشد.

طبق اعلام وزارت راه وشهرسازی، در هشت سال قبل یک میلیون و ۹۲۰ هزار واحد از  مجموع ۲ میلیون و ۲۱۵ هزار واحد مسکن مهر  به اتمام رسیده  که از قرار معلوم، ۵۶۰ هزار واحدآن توسط انبوه سازان، ۵۲۰  هزار واحد دیگراز سوی  تعاونی های  مسکن، ۸۵۰  هزار واحدآن از سوی مردم در قالب خود مالک و  ۲۷۰ هزار واحد دیگر هم در بافت تاریخی  و فرسوده احداث شده است.

این احتمال قوت گرفته که  ۳۰۰ هزار واحد  مسکن مهر باقی مانده که گفته می شود بخشی از آن  در سال جاری و مابقی در  سال آینده پس از  تامین زیر ساخت ها  تحویل متقاضیان می شود به سال پیش رو و آتی وصال ندهد.

هرچند که براین آمار  ۱۴۸ هزارواحد  واگذار شده را هم باید افزود که  به دلیل نبود خدمات زیر ساختی  هنوز به بهره برداری  نرسیده است.

مضاف بر این  ۱۱۸ هزار واحد مسکن مهر هم بدون متقاضی وجود دارد  که هنوز  به صراحت تکلیف متقاضیان آن روشن نشده است.

محمد هاشم بت شکن گفته که  بخش اعظم مسکن مهر  در دولت یازدهم تحویل شده و افزوده که بانک مسکن از لحاظ تامین مالی  در این راستا  هیچ مشکلی ندارد.

تا اینجای کار میتوان نتیجه گیری کرد که نداشتن عزم جزم از سوی آخوندی در اتمام طرح مسکن مهر یک بازنده ساخته، بنابراین به سهولت میتوان سنگینی کفه تراز و در برخورد سیاسی با طرح مسکن مهر را در قیاس با دلایل اقتصادی مشاهده کرد.

با وجود تلاش بدنه میانی وزارتخانه راه و شهرسازی برای مصادره به مطلوب کردن اتمام طرح مسکن مهر به نفع دولت یازدهم، اما با هیچ پوششی نمیتوان گلایه شدید مردم معترض به بی توجهی در اتمام مسکن مهر را لاپوشانی کرد.

پس چنانچه این دولت دوباره فرصت حضور بر اریکه قدرت اجرایی را در انتخابات آتی به دست آورد این احتمال وجود دارد که  عباس آخوندی نخستین مسافری خواهد بود که  از قطار دولت جدید پیاده میشود و آرزوی جشن اتمام مسکن مهر لااقل برای او به مراسمی تلخ (عزا) مبدل می شود.