به گزارش مشرق، احتمال می‌رود که پس از کاهش نفوذ گروههای تروریستی معارض مسلح که عربستان و قطر با استفاده از آنها در پی براندازی دولت سوریه بودند، این دو کشور مواضع خود را در قبال بحران سوریه تغییر دهند؛ خاصه اینکه در نبرد حلب شکست خوردند و ارتش سوریه و نیروهای همیپمانش موفق شدند جنگ حلب را به سود خود به پایان رسانند.
«هانی الاعصر» پژوهشگر مسائل امنیتی به روزنامه «الوطن» مصر گفت: «پس از توافق رسیه و ترکیه، نقش عربستان در بسیاری از پرونده‌های منطقه حاشیه ای خواهد شد... عربستان در بسیاری از پرونده های منطقه، از نظرگاه خصومت و درگیری با ایران وارد شد، ولی روسیه موفق شد ائتلافی را که علیه نظام سوریه شکل گرفته بود، در هم شکند».
الاعصر ادامه داد: «تحرکات روسیه و توافق با ایران و ترکیه بیانگر موضع روسیه و عدم تنش پس از کشته شدن سفیر روسیه (آندره کارلوف) و سرنگونی جنگنده [این کشور] است. ظاهرا پوتین برای از بین بردن ائتلافی که علیه وی در سوریه شکل گرفته، بر روی این توافقها حساب کرده است. همچنین اطلاعات کنونی ثابت می‌کند که ائتلاف عربستان و ترکیه به صورت مرحله ای، موقت و در یک پرونده معین یعنی سوریه بوده و نمی‌توان حساب کرد که این ائتلاف فراگیر باشد. اردوغان نیز پی برده است که تمایل به سمت روسیه در بسیاری از پرونده‌های منطقه ای و بین المللی علاوه بر افزایش منافع اقتصادی کشورش به سودش خواهد بود».
به گفته این تحلیلگر، ائتلاف روسیه و ترکیه منحصر به پرونده سوریه نخواهد بود. اردوغان همچنین خوانش دقیقی از گرایش‌های «دونالد ترامپ» رئیس جمهور منتخب آمریکا و دیدگاه وی مبنی بر همکاری با پوتین در بحران سوریه دارد. این مسئله در نهایت به ضرر منافع عربستان است و سبب خواهد شد که در سوریه نیز علیه این کشور اقداماتی صورت گیرد.
الاعصر همچینن تأکید کرد، مواضع عربستان در قبال سوریه نیز تغییر کرده است. مسئولان و دیپلماتهای ارشد این کشور در برهه کنونی از «راهکار سیاسی» سخن می‌گویند؛ مسئله ای که با مواضع پیشین ریاض مبنی بر لزوم «کنار گذاشته شدن بشار اسد» از قدرت در تناقض است و نشان میدهد که سعودیها واقعیت را پذیرفته اند و این مسئله سبب خواهد شد که نقش ریاض د رعرصه عملی سوریه کمرنگ شود.
وی در ادامه با اشاره به اینکه ممکن است عقب نشینی عربستان و قطر از مواضع خود فرصت مناسبی را برای کاهش اختلاف قاهره و ریاض بر سر بحران سوریه پدید آورد، پیش بینی کرد که دوحه و ریاض تلاش خواهند کرد که از روند جدید بحران سوریه استفاده کرده و تعریف تازه‌ای از مناقع خود با ترکیه ارائه داه و به گونه‌ای با این روند برخورد کنند که بتوانند همچنان نفوذ خود در بحران سوریه را حفظ کنند؛ ولی «شرایط بین المللی و روند منطقه ای حکایت از این دارد که موضع آنان ضعیف خواهد بود. حل و فصلهای جزئی بویژه برای کاهش طرفهای درگیر صورت خواهد گرفت، ولی قدرتهای غربی اجازه حل و فصلهای فراگیر را در سوریه و عراق نخواهند داد؛ زیرا این دو پرونده، جاپایی برای آنان در منطقه خاورمیانه ایجاد کرده و این نفوذ، منافع و تجارت اسلحه را قربانی نخواهند کرد.
در همین راستا، یک منبع مسئول سعودی اعلام کرد که توافق روسیه و ترکیه سبب شد که کشورهای عربی به ویژه عربستان و قطر به حاشیه رانده شوند، نه جنگ حلب. وی که خواست نامش فاش نشود، تأکید کرد: «توافقهای اخیر ترکیه، روسیه و ایران در خصوص مسئله سوریه، نقش عربی، غربی و آمریکایی را به حاشیه راند و نشان داد که موضع ترکیه و اولویتهای آن با توجه به عملگرایی آنکارا تغییر کرده است؛ به گونه ای که اولویت مبارزه با داعش و حضور کُردها به اولویت بدل شده نه تغییر رژیم سوریه یا سرنگونی بشار اسد».
وی ادامه داد: «مشخص است که سایر مواضع [کشورهای] عربی غائب است و به حاشیه راندن آن مسئله‌ای مورد انتظار و تحصیل حاصل بوده است؛ پس از این کشورهای عربی از زمان آغاز بحران به نهادهای بین المللی مانند شورای امنیت و سازمان ملل روی آوردند، نقش اتحادیه عرب نیز منتفی شد. تغییری که در موضع ترکیه حاصل شده، نیز نشان میدهد که موازنه قوا [در سوریه] به سود اردوگاه ایران و روسیه است نه عربها و غرب».
«عادل الحلوانی» معارض سوری و نماینده «الائتلاف السوری» در قاهره تأکید کرد که به حاشیه رانده شدن عربستان و به طور کلی کشورهای عربی در بحران سوریه، به خاطر عدم حضور آنان در این بحران و وانهادن این عرصه به کشورهای منطقه ای مانند ترکیه، روسیه و ایران است.
الحلوانی ادامه داد: «فکر نمیکنم که عدم حضور عربستان در نشست مسکو میان ایران، روسیه و ترکیه به معنای به حاشیه رانده شدن نقش آن (ریاض) باشد، ولی ظاهرا مسائلی در خصوص نشست آستانه مورد توافق قرار گرفته که مقدماتی است. ولی نشست واقعی معارضان در ژنو خواهد بود».
وی در پایان تصریح کرد که در مواضع روسیه و ترکیه اختلافاتی وجود دارد، به ویژه در خصوص مشارکت حزب «احاد دموکراتیک» کُرد؛ گروهی که ترکیه آن را طرف معارض میداند و روسیه حامی استقلال آن است.
