سرویس سیاست مشرق - آزمایش جدید موشکی ایران، بهانه تازه‌ای شده برای مقامات آمریکایی تا به واسطه آن اقدامات جدید ضد ایرانی خود همچون بازگشت تحریم‌ها را مطرح و صدور قطعنامه‌های جدید را در مجامع بین المللی دنبال کنند.

سناریو سازی دشمنان از آنجا شروع می‌شود که شبکه خبری فاکس نیوز این هفته خبر از انجام تست پرتاب یک فروند موشک بالستیک توسط ایران را منتشر کرد و همین موضوع بهانه‌ای شد تا آمریکا خواستار برگزاری جلسه سازمان ملل برای بررسی توان موشکی کشورمان شود؛ همچنین توانمندی های دفاعی کشور باعث شد دیگر مقامات آمریکایی نیز خواستار برخورد شدیدتری با ایران به بهانه این آزمایش موشکی شوند.

به عنوان نمونه مارک تونر، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا طی سخنانی گفت: از گزارشها درباره انجام آزمایش موشک بالیستیک توسط ایران در روزهای اخیر مطلع هستیم. در حال بررسی این گزارش‌ها هستیم اما در عین حال از رفتارهای تحریک آمیز و غیرمسئولانه ایران هم مطلع بوده و از بابت آنها عمیقاً نگرانیم. از ایران می‌خواهیم این اقدامات تحریک آمیز را متوقف کند.

باب کورکر رئیس کمیته روابط خارجی سنا نیز در واکنش به آزمایش موشکی ایران که ادعا می شود روز یکشنبه گذشته انجام شده است، گفت این اقدام، نقض آشکار قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است. وی از آمادگی سنای آمریکا برای همکاری نزدیک با دولت «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری این کشور، برای بازگرداندن تحریم های اقتصادی علیه ایران خبر داد.

بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی نیز از دیگر افرادی بود که با دخالت در امور داخلی ایران مدعی شد: آزمایش موشکی ایران نقض آشکار قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد محسوب می شود و نباید بدون پاسخ بماند.

نتانیاهو همچنین افزود: در جریان دیدار ماه فوریه خود با «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا، قصد دارم با وی در خصوص اعمال تحریم علیه ایران به خاطر آزمایش موشکی اخیر و همچنین به دلیل اقدامات تهران در دیگر زمینه‌ها، گفتگو کنم.

 اما از سوی دیگر،‌ بسیاری از کشورها حمایت خود را از برنامه دفاعی ایران اعلام کردند و خوستار توقف بهانه‌جویی‌های آمریکایی ها شدند.

برای نمونه روسیه با اعلام اینکه برنامه موشکی ایران ارتباطی با بحث استفاده از تسلیحات اتمی ندارد با برگزاری جلسه شورای امنیت سازمان ملل درخصوص برنامه موشکی ایران مخالفت کرد. مقامات روسیه معتقدند آزمایش موشکی ایران قطعنامه سازمان ملل را نقض نمی‌کند.

 همچنین «نبیله مسرالی» سخنگوی فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی و امنیتی اتحادیه اروپا نیز با اشاره به این که برنامه موشکی ایران ارتباطی به توافق هسته ای با کشورهای عضو گروه 5+1 ندارد گفت: ب رنامه موشک بالستیک ایران بخشی از توافق هسته ای سال 2015 نیست و از این رو آزمایش های موشکی نقض این توافق نیست.

روزنامه رای الیوم نیز در سرمقاله خود نوشت: دولت آمریکا درباره آزمایش یک موشک بالستیک ایران بهانه جویی کرده و آن را ناقض قطعنامه سازمان ملل و توافق هسته‌ای شمرده است.

این روزنامه به "حرکت ایران برای توسعه سلاح موشکی خود" و برخورد دوگانه و گزینشی غرب در این باره اشاره و این سوال را مطرح کرد که چرا این اقدام مشروع ایران با این همه نگرانی غرب مواجه می شود؛ درحالی که آمریکا میلیاردها دلار برای حمایت از برنامه‌های موشکی بالستیک اسرائیل اختصاص می دهد و پیشرفته ترین فناوری‌های نظامی را برای ساخت سامانه موشکی گنبد آهنین اختصاص می دهد؟

در داخل کشور نیز این جوسازی رسانه‌ای امریکایی ها و بهانه جویی‌های آنان با واکنش مسئولان ایرانی روبرو شد و به توضیحاتی درباره ادعای امریکا نسبت به مغایرت این آزمایش با برجام و قطعنامه‌های سازمان ملل پرداختند.

در این زمینه، بیش از 220 نماینده مجلس شورای اسلامی در بیانیه ای از توانمندی متخصصان دفاعی کشور در افزایش قدرت دفاعی ایران تقدیر کرده و نسبت به ادعاهای آمریکایی ها واکنش نشان دادند.

در این بیانیه آمده است: زمزمه های مخالفت برخی از کشورها با این توانمندی از هیچ منطقی برخوردار نبوده و آزمایش های موشکی نیز هیچ تناقضی با قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل از جمله قطع نامه 2231 ندارد.

نمایندگان ملت بزرگ ایران اسلامی حمایت همه جانبه خویش را از نیروهای مسلح اعلام نموده و تقویت بنیه دفاعی جمهوری اسلامی ایران را در چارچوب راهبرد بازدارندگی یک ضرورت اجتناب ناپذیر برای امنیت ملی کشور می دانیم.

امیر دریابان علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی دیگر مسئولی بود که نسبت به این اقدام خصمانه واکنش نشان داد. شمخانی گفت: برای توسعه توان دفاعی متعارف خود از هیچ کشور یا سازمان بین‌المللی اجازه نخواهیم گرفت و با هرگونه دخالت خارجی در امور دفاعی از جمله توان موشکی جمهوری اسلامی ایران به شدت مقابله خواهیم کرد.

محمدجواد ظریف وزیر خارجه کشورمان نیز در نشست خبری مشترک با همتای فرانسوی خود گفت: موضوع موشکی جزوی از برجام نیست. این را هم فرانسه اعلام کرده و هم آمریکا. در قطعنامه ٢٢٣١ عبارتی است درباره موشک‌های بالستیک که ایران نیز موضع خود را اعلام کرده است.

ظریف تاکید کرد: هیچ یک از موشک‌های ایران برای حمل سلاح هسته‌ای طراحی نشده‌اند و در حوزه دفاع مشروع ایران و خارج از این قطعنامه قرار دارد. مردم ایران هیچگاه دفاع از خودشان را موکول نمی‌کنند به اجازه طرف های دیگر.

سردار دهقان وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح نیز با اشاره به دخالت امریکایی‌ها در امور داخلی ایران گفت: آنچه که مطرح شده در خصوص تست موشکی، هیچ مغایرتی با برجام ندارد و با قطعنامه 2231 نیز مغایرت نداشته است.

وی افزود: این برنامه در خصوص روال برنامه‌های ما بوده و این را همواره اعلام کرده‌ایم که برنامه‌های خودمان را در زمینه تولید اقلام دفاعی برای دفاع از اهداف و منافع ملی مان را براساس برنامه‌ریزی‌ها اجرا می‌کنیم و هیچ اراده‌ای نمی‌تواند برنامه و تصمیم ما را تحت تأثیر قرار دهد.

وزیر دفاع تصریح کرد: تست اخیر در راستای برنامه‌های‌مان بوده و اجازه دخالت به هیچ بیگانه‌ای در امور دفاعی‌مان نمی‌دهیم. 

 

  سردار حسین سلامی جانشین فرمانده‌ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز فرمانده دیگری بود که در رابطه با آزمایش موشکی اخیر اظهار نظر کرد. سردار سلامی با بیان اینکه  اگر قدرت موشکی ما قدرتی نبود که بر دل آمریکا هراس وارد کند دلیلی به این جنجال‌ها نبود و امروز قدرت عظیم موشکی ایران جزء قدرت‌های بی‌نظیر بازدارنده جهان است و اگر دشمنان از قدرت هسته‌ای ما ترس دارند به پناهگاه بروند.

سلامی گفت: هر روز بر تعداد موشک‌ها، شناورهای جنگی و موشک‌اندازهای پدافندی ایران افزوده می‌شود و آسمان و زمین و دریا تحت کنترل و تسلط این ملت است و اینجا سرزمینی نیست که یک بیگانه بتواند با نیت شوم بر آن پای گذارد؛ اینجا سرزمین دلاوران و شهیدان است.

 دکتر علی اکبر ولایتی رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز در پاسخ به سوالی پیرامون اظهارات مقامات آمریکایی در مورد آزمایش‌های موشکی ایران اظهار داشت: موشک‌های آزمایش‌شده دفاعی است و ایران با قدرت به فعالیت موشکی خود ادامه خواهد داد.

رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام با تأکید بر اینکه ایران به رجزخوانی‌های مقامات آمریکایی بی‌اعتنایی می‌کند، گفت: آمریکایی‌ها هیچ کار مثبتی در قبال ایران انجام نداده‌اند و در قضیه برجام نیز دولت سابق آمریکا بسیار بدعهدی کرد و هر روز یک تحریم اضافه کرد که مخالف روح برجام است.

 عباس عراقچی معاون حقوقی و بین‌الملل وزارت امورخارجه نیز در پاسخ به سؤالی مبنی بر ارزیابی ایشان درباره رویکرد جدید سازمان ناتو در آزمایش موشک‌ها، اظهار داشت: امنیت دفاعی در اولویت کشور قرار دارد و ما برای تأمین امینت کشور از هیچ‌کس اجازه نمی‌گیریم.

عراقچی با تأکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران خلاف هیچ قطعنامه‌ای عمل‌نکرده است، افزود: موضوع امنیت همواره از اهمیت بالایی برخوردار است و در قطعنامه‌ها نیز به فعالیت‌های موشکی ایران به شکلی که در حال حاضر در کشور صورت می‌گیرد منع نشده ‌است.

مجید تخت روانچی معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه که برای بررسی اقدامات اخیر آمریکایی ها در کمیسیون امنیت ملی مجلس حاضر شده بود نیز با بیان اینکه موضوع موشکی به هیچ وجه خلاف قطعنامه 2231 شورای امنیت نیست، عنوان کرد: موشک‌های ما برای کلاهک هسته‌ای طراحی نشده است و این را هم در مواضع کتبی‌ که در اسناد شورای امنیت است، آورده‌ایم و هم در مواضع شفاهی بارها بر آن تاکید کرده‌ایم.

بهرام قاسمی سخنگوی وزارت خارجه نیز با محکوم کردن جوسازی های رسانه‌ای برخی کشورها در موضوع موشکی ایران گفت: آزمایشات موشکی حق ذاتی و مسلم جمهوری اسلامی ایران در دفاع از امنیت و منافع ملی خود بوده و اعلام نظر در مورد آنها خارج از صلاحیت هر کشور یا نهاد بین‌المللی است.

 اما با همه این موارد سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا آزمایش موشکی ایران خلاف برجام است؟

 برای پاسخ به این سوال لازم است به این موضوع توجه شود که برجام، سندی مربوط به توافق هسته ای میان ایران و 6 کشور دیگر است که براساس ان کشور ایران متعهد شد در قبال انجام تعهداتی توسط سایر کشورها، قسمتی از فعالیت‌های هسته‌ای خود را محدود کند و همانطور که از ابتدا نیز مطرح بود مذاکره کنندگان اجازه بحث پیرامون سایر مسایل را نداشتند و مذاکره ای هم در این خصوص انجام نشده است.

 از سوی دیگر، سند برجام یکی از ضمائم قطعنامه شورای امنیت است که این بدان معناست که نقض برجام نقض قطعنامه محسوب می‌شود لیکن نقض قطعنامه نمی‌تواند به نقض برجام منجر شود.

 حال سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا آزمایش موشکی ایران ناقض قطعنامه 2231 شورای امنیت هست یا خبر؟

در قطعنامه پیشین یعنی 1929 در مورد برنامه موشکی ایران عنوان شده بود که «شورای امنیت سازمان ملل تصمیم می‌گیرد که ایران نباید» فعالیت‌های مرتبط با موشک‌های بالستیک داشته باشد، در قطعنامه 2231 این لحن تغییر کرده است. در این قطعنامه عنوان شده است که «شورای امنیت سازمان ملل از ایران می‌خواهد» که فعالیت مرتبط با موشک‌های بالستیک نداشته باشد.

به گفته بسیاری از کارشناسان حقوقی عبارت «از ایران می‌خواهد» ادبیات الزام‌آور نیست و لحن توصیه‌ای دارد؛‌ این در حالی است که در قطعنامه 1929 ایران ملزم شده بود که روی موشک‌هایی که «دارای قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای» هستند، کار نکند. بر اساس تعاریف بین‌المللی، موشک‌های بالستیک میان‌برد به بالا، ماهیتا دارای این قابلیت هستند و زیر مجموعه این بند قرار می‌گرفتند، فارغ از اینکه ایران قصد استفاده اتمی از آن‌ها را داشت یا نه.

این تفاوت به این معنی است که بر اساس قطعنامه جدید، تنها از ایران خواسته شده بر روی موشک‌هایی کار نکند که عامدانه و هدف‌مند برای حمل کلاهک هسته‌ای طراحی شده‌اند که باتوجه به سیاست اعلامی ایران مبنی بر تحریم سلاح های اتمی، ین مورد کارکردی در قبال آزمایش جدید ندارد.

 

براین اساس می‌توان گفت آزمایش موشکی ایران نه تنها مغایر با برجام نیست بلکه تضادی هم با قطعنامه شورای امنیت از لحاظ حقوقی ندارد. از این رو لازم است افرادی که در کشور نادانسته آزمایش های موشکی را با برجام مرتبط می دانند و در سخنان نسنجیده خود ایران را به دلیل برگزاری رزمایش موشکی و تست ان متهم به بی عقلی می‌کنند، بیش از پیش به مصالح ملی کشور توجه کرده و اثرات سوء سخنان خود را بر مردم درنظر بگیرند.