به گزارش مشرق، روز دوشنبه ۱۵ آبان ۱۳۹۶ بهدستور ولیعهد عربستان که بهتازگی بهعنوان مدیر کمیته مبارزه با فساد در این کشور هم منصوب شده، دستگیریهای وسیعی در عربستان انجام شد و تعداد ۱۱ شاهزاده سعودی بههمراه ۳۸ نفر از وزیران و معاونان وزرای سابق و حال دستگیر شدند. دو نفر از دستگیرشدگان فرزندان پادشاه قبلی عربستان، عبدالله هستند. اما مشهورترین شخصیت بازداشتشده، ولید بن طلال تاجر سعودی و خالد التویجری، رئیس سابق دربار سعودی است.
در همین زمان تعدادی عزل و انتصاب جدید نیز در عربستان صورت گرفت که عزل وزیر حفاظت ملی، فرمانده نیروی دریایی و وزیر اقتصاد و برنامهریزی مهمترین عزلها بودند.
در این راستا رایزنیهای مختلفی در خصوص دلایل پشتپرده این دستگیریها که بهبهانه مبارزه با فساد صورت گرفته منتشر شده است که به برخی از مهمترین دلایل مطرحشده اشاره میکنیم.
منتقدان سیاستهای ملک سلمان دستگیر شدند
برخی جراید غربی این اقدام ملک سلمان و فرزندش محمد بن سلمان را در راستای حذف مخالفان و منتقدان توصیف کردند. این روزنامهها نوشتند دستگیریهای کنونی در ادامه دستگیریها چند ماه قبل در عربستان است که طی آن تعدادی از مبلغان دینی و شخصیتهای فرهنگی سعودی بازداشت شدند. کسانی که در آن دوره و در دوره کنونی دستگیر شدهاند همگی از منتقدان سیاستهای ملک سلمان و پسرش محمد هستند.
بهطور ویژه در دورهای ملک سلمان و پسرش اقدام به محاصره قطر کردند، این شخصیتها این اقدام آنها را رد کرده بهشدت به انتقاد از این اقدام پرداختند.
از سوی دیگر یکی از انتقادات این مخالفان، در زمان خصوصیسازی برخی شرکتهای دولتی و کاهش کمکهای عمومی دولت به وقوع پیوست و اشخاصی که دستگیر شدهاند سیلی از انتقادات را بهسوی پادشاه و پسرش سرازیر کردند.
بنطلال، قربانی درگیری با ترامپ
روزنامه وال استریت ژورنال نوشت ولید بن طلال که هتل بلازا در نیویورک و یک قایق تفریحی گرانقیمت از ترامپ خریده است یک سال قبل با ترامپ اختلاف پیدا کرد و با وی به مرافعه پرداخت و این درگیری لفظی در رسانههای آمریکایی به جنگ توییتها مشهور شد.
بهنوشته این روزنامه آمریکایی، در ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۵، زمانی که ترامپ تازه خود را بهعنوان نامزد ریاست جمهوری معرفی کرده بود، بنطلال، خطاب به ترامپ نوشت: تو فقط ننگ جمهوریخواهان نیستی بلکه برای تمام آمریکا ننگ هستی. از رقابت ریاست جمهوری کنارهگیری کن، زیرا هرگز پیروز نخواهی شد. اما ۹ نوامبر ۲۰۱۶ هنگامی که ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا پیروز میدان شده بود بنطلال طی توییتی با تبریک موفقیت ترامپ خطاب به وی نوشت: رئیس جمهور منتخب، ترامپ! اختلافات برای گذشتهاند و آمریکا امروز پیام خود را اعلام کرده است، بر شما مبارک باشد. بهترین آرزوها را برای شما در ریاست جمهوری آمریکا دارم.
تأثیر بازداشت بنطلال
از آنجا که بنطلال یکی از متنفذترین شاهزادگان و تجار سعودی است و شرکتهای بسیاری را در اختیار داشته و در بسیاری از شرکتهای بزرگ خارجی و داخل عربستان صاحب سهام است، بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران پیشبینی میکنند، بازداشت وی پیامدهای بسیاری بر وضعیت اقتصادی عربستان و شرکتهایی که در آنها سرمایه گذاری کرده بگذارد.
بنطلال صاحب شرکت سرمایه گذاری «المملکة القابضة» عربستان است که در بسیاری از طرحهای بزرگ عربستان را در اختیار دارد. از سوی دیگر او یکی از سهامداران بزرگ شرکتهای «نیوز کورپ»، «سیتی گروپ» و «توییتر» است. وی علاوه بر این دارای چند شبکه مشهور تلویزیونی از جمله امبیسی است.
جمعبندی
هنگامی که ترامپ به ریاست جمهوری آمریکا رسید، برنامه اصلی خود را براساس اقتصاد بنا کرد چون او یک شخصیت اقتصادی بوده و هست، لذا براساس آنچه خود او از زمان آغاز ریاست جمهوریاش اعلام کرد تلاش میکند هزینههای منطقه غرب آسیا را از کشورهای عرب همپیمان آمریکا تأمین کند. آنچه در ادبیات بی ادبانه وی دوشیدن اعراب توصیف شده است.
در همین راستا ملک سلمان برای آنکه حمایت آمریکا از حاکمیت جدید خود و فرزندانش را در دوره ریاست جمهوری ترامپ تضمین کند از وی برای دیدار رسمی از عربستان و دادن امتیازات اقتصادی دعوت کرد. ترامپ هم که قدم اول را مناسب دیده بود با قراردادهای اقتصادی عظیم، هم بهسبک خود عربستان را سرکیسه کرد و هم اینکه باقی ماندن عربستان در این مسیر را تضمین کرد.
در همان مقطع او امیر قطر را با محاصره کشورش از سوی عربستان تنبیه کرد. اینکه چرا این اتفاق افتاد محمل بحث دیگری است که در این نوشتار نمیگنجد اما رایزنیها از این خبر میدهند که دو دلیل اصلی این اقدام، یکی جایگزین کردن قطر بهجای عربستان در فضای حمایت از تروریسم بود، چرا که عربستان در افکار عمومی آمریکا با اسنادی که از ۱۱ سپتامبر بهجای مانده متهم نخست آن اقدام تروریستی است، و دوم اینکه قطر بهدلیل عدمهمیاری آمریکا در پروژه حذف اخوان المسلمین در منطقه، باید تنبیه میشد.
نتیجه نهایی
ملک سلمان برای به قدرت رساندن فرزندش در عربستان مخالفان فراوانی دارد که حضور آنها در میدان حاکمیت مانعی بر سر اجرا شدن خواستههای بنسلمان است. در این مسیر سلمان و محمد بن سلمان با بهکارگیری پشتوانه اقتصاد نفتی خود حمایت آمریکا را به طایفه خود جلب کردهاند و تمامی آنچه در عربستان در حال وقوع است بخشی از پروژه تثبیت قدرت طایفه بنسلمان و هموار کردن مسیر به حاکمیت رسیدن محمد بن سلمان است.