دیروز هوای سوچی در منتهی الیه غربی مرزهای روسیه، مطلوب  بود، نه آنقدر سرد بود که برف بیاید و نه آن قدر گرم که خورشید در آسمان باشد؛ دیروز سوچی برای توریست ها نیمه ابری بود اما لزوما برای دیپلمات ها و سران کشورهای ایران و روسیه و ترکیه این طور نبود. مذاکراتی که در این شهر، درست یک روز پس از اعلام رسمی سردار سلیمانی مبنی بر «پایان سیطره شجره خبیثه ملعونه داعش در عراق و سوریه»، برگزار شد هم گرم بود و هم به موضوعاتی داغ ورود کرد. روز گذشته با اعلام موافقت سه کشور برای برگزاری «کنگره ملی سوری-سوری» رسما فاز سیاسی حل بحران سوریه کلید خورد تا روندی که ۱۱ ماه پیش در «آستانه» قزاقستان مبتنی بر هماهنگی سه کشور برای مبارزه نظامی و میدانی با تروریست های سوریه شروع شده بود، اکنون هماهنگی ها را برای آینده سیاسی سوریه شروع کند. هرچند حضور بالاترین مقامات نظامی این سه کشور، یعنی روسای ستاد های کل نیروهای مسلح در کنار سران ایران، روسیه و ترکیه نشان می داد که همچنان مبارزه نظامی و میدانی با  حدود ۳۰۰ گروه تروریستی که هنوز  سلاح به دست دارند و در نقاط مختلف سوریه می جنگند، ادامه دارد. این مرحله مهم از چند منظر قابل تامل است:

۱- یک روز قبل از مذاکرات سوچی، «بشار اسد» رئیس جمهور سوریه در این شهر با «ولادیمیر پوتین» مذاکراتی ۴ ساعته داشت. بشار اسد در مذاکرات حضور نداشت چون این دور از مذاکرات بدون حضور معارضان و دولت سوریه و با حضور کشورهایی که ضامن طرف های درگیری در این کشور هستند، برگزار می شد. ترکیه از سوی گروه های معارض و ایران از سوی دولت و مردم سوریه در سوچی حضور داشتند و روسیه نیز هرچند علی الظاهر در میان ایران و ترکیه اما خبرها و شواهد نشان می دهد که روس ها هم به ایران نزدیک هستند .هرچند باید منتظر آینده ماند .به عبارتی آن چه اکنون در سوچی آغاز شده است فرایندی است که در نهایت به مذاکره و تصمیم گیری خود دولت و  گروه های سوری  برای آینده این کشور منتهی می شود .

۲- هرچقدر مبارزه میدانی با تروریست ها در سرزمین شام سخت و جان فرساست و به قیمت خون هزاران شهید مدافع حرم از ایران، افغانستان، پاکستان، عراق و سوریه تمام شده و می شود، اما نباید تصور کرد که مذاکرات سیاسی برای حل بحران این کشور راحت خواهد بود. بلکه به نظر می رسد از هم اکنون باید منتظر دوره ای سخت و طولانی باشیم تا در نهایت به تدوین یک قانون اساسی جدید برای سوریه منجر شود. تازه نبردی جدید آغاز شده است که این بار سربازان آن دیپلمات های کت و شلوار پوشیده ای هستند .

۳- ورود به فاز سیاسی حل بحران سوریه را طبعا نباید به معنای پایان مبارزه نظامی و امنیتی با تروریست ها تصور کرد. در حقیقت مذاکرات سیاسی یا براساس آن چه «کنگره ملی سوری-سوری» نامیده شده، گروه ها و معارضانی می توانند در این کنگره که قرار است نشست آن در سوچی برگزار شود، حضور یابند که سلاح را برزمین گذاشته اند یا خواهان تغییرات سیاسی در این کشور هستند نه براندازی دولت سوریه. به همین دلیل به نظر می رسد در نخستین قدم باید شاهد خلع سلاح دایمی این گروه ها باشیم. واضح است که حضور این گروه ها در مذاکرات نباید به معنای تجزیه سوریه، نه روی زمین و نه در عرصه سیاسی و قدرت باشد. به این معنا که قرار نیست نظام سوریه بین گروه های معارض و دولت آن تقسیم شود بلکه کنگره باید به یک تفاهم برای تدوین قانون اساسی سوریه با حضور همه اقوام و مذاهب و گروه ها در مدیریت کشور منتهی شود و بدون توضیح تکلیف گروه هایی که هنوز سلاح به دست دارند نیز مشخص است و حضور مقامات ارشد نظامی سه کشور در کنار روسای جمهور نشان دهنده عزم جدی برای مقابله با این گروه هاست.

البته باید توجه کرد که دست یابی به موفقیت در فاز سیاسی نیز به شدت به تحولات میدانی وابسته است. اگر «بینالی ییلدیریم»، نخست وزیر ترکیه  اعلام می کند « اسد هم احتمالا نقشی در دوره انتقالی سوریه خواهد داشت»  و شب گذشته هم «واشنگتن پست» خبرداد که «بر اساس طرح روسیه، اسد در انتخابات آتی سوریه شرکت می کند» همه و همه نشات گرفته از قدرتی است که نیروهای مقاومت و ارتش سوریه روی زمین پیدا کرده اند و توانسته اند مناطق مهمی را از تروریست ها پس گرفته و در موضع قدرت قرار بگیرند. این قدرت کماکان باید تقویت شود، پایان سیطره داعش بر سوریه به معنای پایان کار این گروه تروریستی نیست و هنوز هم عناصر این گروه در برخی نقاط حضور دارند اما دیگر از خلافت جعلی شان خبری نیست. ضمن آن که گروه های مختلف تروریستی از جمله تروریست های مرتبط با القاعده و در راس آن ها النصره همچنان در سوریه می جنگند و نبرد نظامی و میدانی با آن ها همچنان ادامه دارد. موضوعی که در نشست مقامات نظامی ایران، روسیه و ترکیه بر آن تاکید و درباره اش تصمیم گیری شد. لذا پیشبرد فاز سیاسی حل بحران سوریه نیز مسیری است که از روی زمین و مقاومت میدانی عبور می کند و تقویت آن، قدرت چانه زنی سیاسی را به نفع مردم سوریه ارتقا می دهد.