مشرق، هر از گاهي خبري از دغدغه هاي مسئولين و پيگيري هاي آنها در خصوص معماري بي قواره معاصر ايران و به طور خاص شهر تهران منتشر مي شود و جامعه معماري و فرهنگيان کشور را آسوده مي نمايد که مسئولين و مجريان امر به فکر وضعيت اسف بار معماري امروز ايران هستند. ليکن سالهاست که از تاکيدات مقام معظم رهبري در خصوص رسيدگي به وضعيت معماري امروز، مصوبات مجلس شوراي اسلامي، شوراي عالي معماري و شهرسازي، شوراي اسلامي شهر تهران ، شهرداري و ...در اين زمينه مي گذرد و ما همچنان چشم به راه روزگاري نو در ارائه الگوي اسلامي درعرصه معماري و شهرسازي هستيم.

در چنين شرايطي که مسئولين امر هر روز در مصاحبه هاي خود با رسانه ها، نويد اين الگو را و بشارت ظهور آرمانشهر مورد نظر انقلاب اسلامي را مي دهند ، کماکان به لطف صدور مجوزها و پروانه هاي ساخت از سوي همين مراجع، شاهد ساخت هيولاهاي عظيم الجثه اي با نام ساختمان هاي مدرن و پست مدرن در سطح کلاان شهر ها که البته اغلب کاربري اقتصادي (بانک ومراکز خريد تجاري) دارند، هستيم . کثرت اين ساختمان ها در حدي است که با وجود فرهنگ پايه بودن کشورما سايه اين ساختمان هاي با کاربري اقتصادي، آنچنان بر سر شهر مستولي شده که فرهنگ گذشته ما را به محاق برده و اثري از بيش از 7000 سال تاريخ مدون معماري و شهرسازي ايراني در اين شهر ها ديده نمي شود، آنچنان که گويي در شهري از کشوري زندگي مي کنيم که تازه سرزمين آن کشف شده و فاقد تاريخ، فرهنگ و هويت است.

نکته حائز اهميت اينجاست، به رغم ترسيم تصوير اتوپياي ايران در سند چشم انداز 20 ساله نظام جمهوري اسلامي، به عنوان سند بالادستي که طرح هاي معماري و شهرسازي نيز در هماهنگي با آن قرار است تدوين شود ونيز به رغم وعده هاي مسئولين امر، شاهد تصويري از شهر تهران هستيم که در اسناد شهرداري تهران به عنوان طرح هاي آينده شهر تهران ثبت گرديده و در تعارض ماهوي با فرهنگ ، هويت و معماري ايراني – اسلامي است که در زير مشاهده مي کنيد.
اين طرح ها مصاديقي از معماري پست مدرن هستند که عقبه فرهنگي کشور ما را گم کرده اند. اما اي کاش پست مدرن به معناي واقعي بودند ، چراکه در معماري پست مدرن زمينه گرايي يکي از مهمترين مولفه هاست. اين يعني انعکاس و تبلور زمينه هاي فرهنگي ، اجتماعي و ... در طرح معماري. حتي اگر يک معمار پست مدرن همچون پيتر آيزنمن آمريکايي را مکلف به ساخت بنايي در شهر تهران مي کرديم، حداقل در مقام کانسپت به ريشه هاي فرهنگي اين شهر دقت کرده و شايد بهتر از معماران امروز ايران هويت اين قوم را در معماري شان انعکاس مي داد. افسوس

بايد توجه داشت که تنوع و ارائه طرح هاي بديع از اقتضائات حيات معماري يک جامعه است و از ابتدائيات خلق يک اثر هنري و معمارانه. اينکه اين بديعيات حاصل چه تفکري است و چه لايف استايلي را به انسان القاء وتحميل مي نمايد محل بحث ماست. هيچ کس مخالف تنوع در آثار معماري نيست و ما نيز خواهان تکرار فرم هاي گذشته نيستيم اما خواهان ابداعات معمارانه اي هستيم که در امتداد هنر معماري گذشته ما شکل مي گيرد و زيبايي را مطالبه مي کنيم که به گفته تيتوس بورکهارت "ذاتا در هنر اسلامي موجود است" و" در هنر اسلامي همواره از حکمت سرچشمه مي گيرد".

مهمترين نقطه آسيب معماري و شهرسازي تهران و به طور کلي کشور ما، برگزار نشدن مسابقات معماري است. درواقع بايد براي هرکدام از اين پروژه ها که مشاهده مي کنيد، آن چنان که در جهان معماري مرسوم است از سوي کارفرما با اعلام عمومي مسابقه اي برگزار شود و طرح برتر، برگزيده و اجرا شود.

عموم معماران کشور ما مع الاسف با استفاده از رانت و روش هاي غيرمعمول براي گرفتن چنين پروژه هايي اقدام مي کنند و نتيجه اين مي شود که طرح هايي به اجرا در مي آيد که مورد تاييد جامعه متخصصين معماري و عموم مردم نمي باشد. لذا پايگاه تحليلي - خبري مشرق بر آن شد تا گوشه اي از فعاليت هاي معماري شهر تهران را براي اطلاع عموم و متخصصان و بهره گرفتن شهر از نظرات اساتيد معماري و شهرسازي، منتشر نمايد.