به گزارش مشرق به نقل از مهر، در آينده‌اي نه‌چندان دور، آجر خانه‌هاي جديد ممکن است در صورت ترک خوردگي خود به خود ترميم شوند و يا پزشکان تنها با قراردادن يک رشته مو در يک دستگاه تمام بيماري شخص را تشخيص دهند و لباسها ديگر کثيف نشود و صدها فنآوري و ايده جديد که بخشي از آن به کمک نانوتکنولوژي فراهم مي‌شود.

تعريف علم "نانو"

"Nano" کلمه‌اي يوناني به معني کوچک است و براي تعيين مقدار يک ميليارديم تعريف شده است. چون يک اتم تقريبا 10 نانومتر است اين اصلاح براي مطالعه عمومي روي ذرات اتمي و مولکولي بکاربرده ميشود. فناوري نانو خود به تنهايي علم نيست بلکه با استفاده از آن مي توان به کاربردي کردن علوم مختلف کمک کرد.

به عنوان مثال با استفاده از علم "نانو" مي توان يک سطح ساخته شده از مولکولهاي آب گريز داشته باشيم و اين سطح خودش را تميز مي کند چون آب با سطح برخورد نمي کند و آلودگي را از خودش دور مي کند. دليل خشک ماندن سطح برگ نيلوفر آبي نيز همين است براي همين برگ نيلوفر آبي را به عنوان يک نمونه نانو در طبيعت عنوان مي کنند.

ورود علم "نانو" در ايران

ايران از ابتداي سال 80 با فناوري نانو همراه شد البته تا سال 82 فعاليت در اين حوزه بيشتر از طريق دفتر همکاريهاي فناوري رياست‌جمهوري بوده است و وزارتخانه‌هاي علوم، صنايع، جهاد کشاورزي و بهداشت کميته‌هايي را براي مطالعه در مورد نانو تاسيس کردند. ولي با توجه به اولويت اين فناوري براي دولتمردان در شهريور 82 رئيس‌جمهور وقت دستور تشکيل يک گروه ويژه را براي مديريت کلان نانو به نام "ستاد ويژه توسعه فناوري نانو" صادر کرد که اين ستاد متشکل از 6 وزارتخانه، 5 نفر از متخصصين و معاون اول رئيس‌جمهور به عنوان رئيس ستاد فعاليت خود را آغاز کرد.

آشنايي با سه نخبه "نانو"

قبل از پرداختن به اختراع نخبگان نانو اطلاعات بيشتر در مورد نحوه آشنايي و دلايل شکل گيري گروه براي مخاطب حائز اهميت است. داستان آشنايي خبرنگار مهر با سه نفر از نخبگان نانو اينگونه آغاز مي شود که يک روز شخصي به نام آقاي جزايري با تلفن همراه من تماس گرفت و گفت: ما براي مشکل تنفسي جانبازان شيميايي در هواي آلوده کلان شهرها يک اختراع داريم به نحوي که با آغشته شدن اين مايع به سطوح ديوار ذرات آلاينده هوا شکسته شده و هواي آلوده از بين مي رود و هواي خانه پاک مي شود! اين ادعا موجب شد تا اين مصاحبه شکل بگيرد.

مي توان فضاي محل کار نخبگان نانو را اينگونه تعريف کرد. يک اتاق کوچک 15 متري همراه با دو ميز و تعدادي صندلي و يک دستگاه رايانه و پرينتر و تعدادي کارتن که در انتهاي اتاق انبار شده بود.

در اين اتاق سه جوان کارشناس، مخترع و تشنه علم نانو روبروي من نشسته بودند که همگي عضو هيئت مديره شرکتي بودند که با هزاران اميد و آرزو آن را ثبت و تاسيس کرده بودند. اعضاي هيئت مديره اين شرکت مهندس زهرا نجفي، مهندس محمد جزايري و دکتر بهمن حسين زاده تشکيل مي دهند.

خانم نجفي مديرعامل شرکت در مورد نحوه آشنايي اعضاي گروه و تشکيل شرکت مي گويد: يادم هست 16 ساله بودم و علاقه زيادي به علم نانو داشتم ولي کسي به من توجه نمي کرد و مي گفتند برو بچه تو نمي داني نانو چيه... در اوج سرخوردگي تنها کسي که در دانشگاه به من بها داد و حرفهايم را گوش کرد آقاي حسين زاده بود.

وقتي که مقطع پيش دانشگاهي را تمام کردم و وارد دانشگاه شدم اختراعات زيادي را انجام داده بودم ولي مي خواستم يک کار بنيادين و توسعه اي انجام دهم تا اينکه دکتر حسين زاده پيشنهاد دادند به شبکه تحليلگران توسعه تکنولوژي ايران ملحق شوم.

در اين شبکه بازهم من از همه کوچکتر بودم زيرا اعضاي شبکه مدارک کارشناسي ارشد و دکترا داشتند ولي من تازه سال اول دانشگاه بودم. به هر زحمتي بود در کنار کارهاي کوچک تحقيقاتم را نيز به شبکه ارائه مي کردم تا اينکه تصميم گرفتيم ايده ها و تحقيقات خود را در قالب بخش خصوصي انجام دهيم.

با مشارکت هفت نفر از کارشناسان حوزه نانو شرکت را تاسيس کرديم ولي چون بيشتر اعضاي هيئت مديره شغل دولتي يا مشغله ديگري داشتند تصميم گرفته شد تا من مديرعامل اين شرکت شوم که البته آن زمان 19 ساله بودم. سال دوم شرکت هم با آقاي جزايري آشنا شديم و ايشان هم به گروه ما اضافه شدند.

مهندس محمد جزايري صادره از اهواز داراي مدرک مهندسي کشاورزي و دکتر بهمن ابرهيمي حسين زاده صادره از مشهد مقدس و اولين فارغ التحصيل رشته دکترا نانو در ايران جمع سه نفره اين شرکت را تشکيل مي دهند. البته قرار شد در مورد سرمايه گذاري براي تحقيقات شرکت و قرض کردن پول از خواهر، مادر و پدر و ساير دوستان و آشنايان و... زياد صحبت نشود.

هر چند که در پايان اين مصاحبه حکم تخليه دفتر شرکت (واقع در پارک فناوري و اطلاعات) تقديم اعضاي شرکت شد ولي آنها ديگر از کمبود بودجه تحقيقاتي، مکان آزمايش، حمايت براي بازاريابي محصولات، نداشتن دفتر مناسب براي کار و... گلايه اي ندارند چون مطمئن هستند کسي صدايشان را نمي شنود.

گروه مبارزه با ميکروب همراه با سلاح نانو
فعاليت شرکت آنها شامل توليد نانو پوششها اعم از پوششهاي ضد آب و ضد لک، پوششهاي ضد شوره و ضد خوردگي و پوششهاي آنتي باکتريال است که روي انواع سطوح سخت مانند آجر، کاشي، سراميک، سيمان و... و سطوح نرم مانند انواع منسوجات ايجاد مي کنند.
محصولPFG يکي از محصولات اختراع شده توسط آنهاست. به‌راحتي روي تمامي سطوح قابل استفاده بوده وباعث از بين رفتن ميکروارگانيزمها و بوي بد مي‌شود. سطوحي که با اين ماده تيمار شده‌اند توانايي از بين بردن انواع سموم و مواد مضر مانند فرمالدهيد را دارند. که داراي تائيديه از وزارت بهداشت ژاپن، آزمايشگاه‌هاي بين المللي "TTF"، " Intertek"، " SGS و آزمايشگاه حفاظت محيط زيست و موسسه استاندارد تحقيقات صنعتي ايران است.
خواص اين محصولات را مي توان در ماندگاري چهار ساله همراه با خاصيت ضد ميکروارگانيزمها براي استفاده در آزمايشگاهها، اتاقها و لباسهاي بيمارستاني، محيط داخلي منازل، دفاتر کار، هتلها، رستورانها سرويسهاي بهداشتي، کارخانه ها، انبارها، سردخانه­ها،‌ اماکن عمومي،‌ زيباسازي فضاي شهري، ميراث فرهنگي، نماي ساختمانها و... عنوان کرد.
همچنين اين محصولات با بهره‌گيري از آخرين تکنولوژي ضد آب و ضد لک دنيا زمان لک گرفتگي انواع منسوجات را به تأخير مي اندازند، به گونه اي که مي­توان بدون نگراني از لک گرفتگي فرصت داشت تا هر گونه لک را از روي سطوح پاک کرد.

يک آزمايش ساده براي اثبات يک اختراع مهم

اختراعات نانويي نخبگان جوان تنها به اين خلاصه نمي شود و آنها پس از سالها و ماهها مطالعه و تلاش توانستند بر اختراعات و توليدات خود خواص ديگري را اضافه کنند.
وقتي که آنها ادعا کردند که مي توانند يک اتاق را عاري از آلودگي هوا کنند تعجب کردم ولي انجام يک آزمايش کوچک توانست مرا مجاب کند. آنها يک لامپ کم مصرف را به مايعي که با علم نانو اختراع کرده بودند آغشته کردند و همراه با يک لامپ کم مصرف بدون آغشته شدن به اين مايع درون دو محفظه شيشه اي جداگانه قرار داده و در هردو محفظه دود سيگار وارد کردند. در کمتر از يک دقيقه دود سيگار در محفظه اي که لامپ نانويي روشن بود از بين رفت و اين يعني موفقيت نخبگان نانو در کاهش آلودگي هوا.

رفع بوهاي ناخوشايند و خاصيت خودتميزکنندگي محصول نانويي
دکتر حسين زاده مي گويد: يکي از معضلات اصلي محيط‌ زيست آلاينده‌هاي هوا است و يکي از عمده‌ترين مشکلات در آلودگي هوا وجود ترکيبات اکسيدهاي نيتروژن، اکسيدهاي گوگرد، حضور آلاينده‌هاي آلي در هوا و به دنبال آن در آبهاي سطحي است که به علت ضرورت داشتن محيط‌زيستي سالم ملزم به رفع اين آلاينده‌ها هستيم. با استفاده از فوتوکاتاليست بر پايه تيتانيوم دي اکسيد و تنها با استفاده از انرژي نور مي‌توان اين ترکيبات مضر را از محيط‌زيست حذف نمود.
اين ماده به راحتي قادر است آلاينده‌هاي گازي محيط ‌زيست و حتي مواد شيميايي با بوهاي زننده و تند مانند فرمالدئيد، اسيد استيک، متيل مرکاپتان، متيل بنزن، استالدئيد و تولوئن را در کمتر از دو ساعت به ميزان قابل ملاحظه‌اي کاهش دهد. علاوه بر آلاينده‌هاي زيست‌محيطي، اين ماده قادر است با استفاده از بلوکهاي فتوکاتاليستي تحت تابش پرتو ماوراءبنفش بوهاي ناخوشايند موجود در مکانهاي مختلف مانند دستشويي و اماکن صنعتي،‌ رستورانها، هتلها،‌ کارخانه­هاي صنايع غذايي و ... را که ميزان بالايي از ماده آلي توليد مي‌کنند از بين ببرد.

همچنين اين مايع خاصيت خود تميز شوندگي هم دارد. با ايجاد پوششي از اين ماده بر روي نماي خارجي ساختمانها و سازه‌هاي مختلف، مي‌توان تنها به‌وسيله استفاده از نور آفتاب، آلودگيهاي موجود را که اکثراً ترکيبات هيدروکربني دارند تجزيه کرد و تنها با استفاده از آب اين آلودگي‌ها را پاک نمود.
اين مايع خاصيت ضد باکتري، قارچ و ويروس هم دارد به نحوي که با استفاده از دي اکسيد تيتانيوم که توسط تکنولوژي نانو به ابعاد بسيار ريزي درآمده است مي‌توان تنها با به‌کارگيري انرژي نور خورشيد، بسياري از ميکروارگانيسمهاي آلاينده محيط‌زيست را حذف و محيط اطراف را عاري از آلاينده‌هاي ميکروبي کرد.

دود سيگار در محفظه اي که لامپ آغشته به مايع نانو بود از بين رفت
اين دانشمندان جوان معتقدند مي توان با آغشته کردن ديوارها و پلهاي پايتخت به اين مايع تا 20 درصد آلودگي هواي تهران را کاهش داد. مي گويند" ما مي توانيم با کمترين هزينه سطوح ديوار، مبل، فرش، پرده و... يک خانه يا يک اتاق را به اين مايع آغشته کنيم به طوري که مي شود به مدت سه سال با خيالي راحت در محيطي پاک زندگي کرد. هر وقت هم که ديوارخانه کثيف شد تنها با يک دستمال تميز مي شود. در ضمن نگران ريختن آب روي فرش يا مبل خانه هم نباشيد چون با اين دستاورد ديگر مايعي داخل آن نفوذ نمي کند."

آنها تاکيد مي کنند ما مي توانيم در مکانهايي که آلودگي هوا سلامت شهروندان را تهيد مي کند با سلاح نانو به مقابله با آن برويم و نبايد نگراني هم از بابت اثرات مخرب آن داشت زيرا اين اختراع دوستدار محيط زيست است.
در پايان اين گفتگو هر چند که آنها مشکلات موجود در اين راه طلايي را بيان نکردند ولي با يک نگاه به دفترکار و ليست بدهيها و درخواستهاي وام مي توانستي به راحتي حدس بزنيد که دو دو تا چند تا مي شود...