مشرق؛ در روزهای اخیر خبر لغو تحریم تلفن همراه و رايانه که آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران وضع کرده بود، بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های داخلی و خارجی پیدا کرد.

وندی شرمن، معاون وزیر امور خارجه آمریکا و نماینده امریکا در گفتگوهای 5+1 در مصاحبه با بی بی سی فارسی در این باره گفت: «این تصمیم را گرفتیم تا تحریم ها مانعى براى استفاده از تکنولوژى هایى که مردم براى ارتباط بهتر و سریعتر به آنها نیاز دارند، ایجاد نکند. این موضوع هم شامل سخت افزار می شود و هم شامل نرم افزار. ... دولت اوباما هیچ علاقه اى ندارد که ارتباط مردم ایران با هم و با خارج محدود یا قطع شود. ... رئیس جمهورى آمریکا متعهد است که جلوی ایجاد یک "پرده آهنین ارتباطی" دور ایران را بگیرد. ... برای مقام های آمریکایی مهم است که تحریم ها چه تأثیری بر زندگی روزمره مردم عادی ایران می گذارد.».

پس از آن بود که وزارت خزانه داری امریکا اعلام کرد شرکت های امریکایی اجازه دارند تلفن همراه، نرم افزار و سایر فناوری های ارتباطی را به ایرانی ها بفروشند.

قدمت تحریم های ایالات متحده بر علیه جمهوری اسلامی ایران در حوزه ابزارهای ارتباطی به دو دهه قبل و سال 1992 میلادی باز می گردد.

این تحریم ها با افزایش دامنه آن در طول زمان فروش لپ تاپ، گوشی موبایل، مودم و همچنین دسترسی به اینترنت ماهواره ای، میزبانی وب و ... را برای ایرانی ها ممنوع می کرد، همچنین استفاده از اپ استورها (Application Store)، آپدیت نرم افزارها و آنتی ویروس های بسیاری برای کاربر ساکن ایران ممنوع شده بود.

البته گفته شده این لغو تحریم تنها شامل مردم و ارتباطات شخصی بوده و استفاده های دولتی را شامل نمی شود. لغو کلی این تحریم ها بدین معناست که از این پس ایرانی ها می توانند به شکل قانونی به جدیدترین محصولات اپل که پیش از این و با شدت یافتن تحریم ها در داخل امریکا نیز برای تهیه آن با مشکل مواجه بودند(banned selling Apple products)، دسترسی داشته باشند.


لغو این تحریم ها 15 روز مانده به انتخابات ریاست جمهوری ایران در شرایطی صورت گرفت که اداره کنترل دارایی-های خارجی وزارت خزانه داری امریکا هشت شرکت فعال در پتروشیمی ایران را تحریم کرد، همچنین دولت امریکا تعداد زیادی از شرکت های هوایی قرقیزستان، اکراین و امارات را به علت همکاری با شرکت های هوایی ایران در فهرست سیاه خود قرار داده و در آخرین گام تحمیل تحریم ها در 14 خرداد یعنی 6 روز پس از این لطف بزرگ ستاد اجرایی فرمان امام خمینی و شبکه‌ای متشکل از ۳۷ شرکت‌ تجاری وابسته به آنرا در فهرست تحریم های خود قرار دادند.



چرا امریکا تحریم ابزارهای ارتباطی را لغو کرد؟
انتشار خبر لغو تحریم های امریکا در حوزه فناوری های ارتباطی در داخل کشور بازتاب های متفاوتی داشت، از خوشحالی زایدالوصف برخی کاربران اینترنتی در دسترسی به آیفون (iPhone) و گوگل پلی(google play) گرفته تا اظهارنظر کارشناسان مختلف سیاسی درباره طرح امریکا برای آماده سازی بستر اغتشاش های احتمالی پس از انتخابات ریاست جمهوری.

امریکا در اولین تجربه جنگ نرم سایبری گسترده خود علیه جمهوری اسلامی ایران در 9 دی سال 88 طعم شکست را چشید.

کمتر از یکسال بعد ایالات متحده سفارتخانه مجازی خود در ایران افتتاح کرد، چرا که علت اصلی شکست امریکا در ایران نداشتن اطلاعات کامل و جامع از مردم و اکتفاء کردن به داده های بعضاً دروغین و بی اساس ضد انقلاب بود.

امریکا در سال 88 نتوانست مانند همتایان اروپایی و عرب خود، حضور میدانی در وقایع ایران داشته باشد و برپایه اطلاعات گروهی خاص سیاستگذاری های خود را شکل داد، در نتیجه با حضور میلیونی مردم در حماسه 9 دی دریافت که ضعف اطلاعاتی عمیقی درباره ایران و مردم آن دارد.

مقامات امریکایی هنگام راه اندازی سفارتخانه مجازی این کشور باز هم از خیرخواهی شان برای مردم ایران سخن گفتند، "آلن ایر" سخنگوی بخش فارسی وزارت خارجه آمریکا در این باره چنین گفت: «نیت ما از راه اندازی این وب‌سایت ابزاری نیست؛ از باب خیرخواهی، می‌خواستیم به مردم ایران خدمات و اطلاعاتی ارائه دهیم. هر کس در این مورد شک دارد، به این وب سایت مراجعه کند و به من بگوید، چه اطلاعات بدی در این سایت وجود دارد که ترس‌آور است؟ ما می‌خواستیم پیوند بین ملت‌ها‌یمان را تحکیم کنیم». اینکه آلن ایر می گوید اطلاعات ترسناکی بر روی این سایت وجود ندارد، حرف درستی است، چرا که اساساً وظیفه یک سفارتخانه غربی در قبال کشوری مانند ایران جمع آوری اطلاعات است و نه ارائه اطلاعات ترسناک!
 

امریکا برای جمع آوری اطلاعات درست و معتبر از مردم ایران پیش از راه اندازی سفارت مجازی نیز اقداماتی را انجام داده بود که البته در سال های اخیر آن ها را گسترش داده است. برای مثال ایالت متحده که هم پای رشد اینترنت، سازمان "ان اس ای" را توسعه داده بود، در سال های اخیر شعبه ای از آن را در یکی از کشورهای خاورمیانه مستقر کرد تا به شکل ویژه بر روی فضای اطلاعاتی ایران تمرکز کند.
      
     

سازمان امنیت ملی آمریکا (NSA ان اس ای) تنها سازمان اطلاعاتی است که در هیچ کدام از کشورهای جهان مشابهی ندارد، این سازمان که زیر نظر رئیس جمهور آمریکا اداره می شود یکی از مخوف ترین سازمان های اطلاعاتی- سایبری دنیا است. وظیفه اصلی این سازمان نظارت بر مخابرات و فعالیت های ماهواره ای و کشف رمز در ایالات متحده آمریکا است. این آژانس از  اعضای کلیدی جامعه اطلاعاتی ایالات متحده آمریکا است و کارش محدود به جاسوسی ارتباطات است و جاسوسی انسانی را شامل نمی شود. هم-چنین طبق قانون، فعالیت های جاسوسی این آژانس محدود به روابط خارجی است اما در برخی مواقع نظارت های داخل مرزی را هم شامل می شود. اطلاعات جمع آوری شده توسط ان اس ای در سه دسته هویت شناسی(شناسنامه ای)، شخصیت شناسی، کشف ارتباطات تقسیم بندی می گردد.

هویت شناسی
•برخی از لپ تاپ ها مجهز به امکان فینگرتاچ(finger touch) هستند، این ابزار از انگشت اسکن می گیرد تا سیستم توسط صاحب آن بالا بیاید، سیستم، اسکن انگشت شما را در خود ذخیره می کند.

      
• ویندوز (Windows) توسط ماکروسافت، به سفارش NSA طوری طراحی شده است که اگر شخص 3 ثانیه به وب کم نگاه کند، چشم وی را اسکن می نماید.


• لپ تاپ توسط ضبط کننده ی صدا (Recorder) صدای اطراف را ضبط می کند و چون قادر به تحلیل صداهای ضبط شده است، پس از مدتی قادر به تشخیص صدای صاحب لپ تاپ می باشد.

• ثبت نام در کنکور، انتخاب واحد، انجام امور بانکی و رسیدگی به کارهایی از این دست از طریق کامپیوتر شخصی هویت دارنده سیستم را نشان می دهد.


شخصیت شناسی
انجام فعالیت های مختلف در اینترنت اعم از ارتباط با دیگران، جست و جو، ایجاد وبلاگ و نظیر این ها هر یک اطلاعاتی راجع به فرد بر ملا می کند، مانند اینکه به کدام سایت ها و چندین بار مراجعه نموده است؟ چه نوع فعالیتی در اینترنت انجام می دهد؟ علاقه مندی های وی چیست؟ و ....

کشف ارتباطات
شنود دائم ارتباطات از  راه  دور، در  سراسر  جهان  (موبایل، فکس، ایمیل و ارتباطات انفورماتیک) و هم چنین دریافت و تحلیل تصاویر ماهواره ای از جمله وظایف ان اس ای می باشد.
      

یکی از اولین اتفاقاتی که پس از افتتاح یک بانک، مجتمع مسکونی، ساختمان اداری، تجاری و یا آموزشی می افتد، تعبیه کردن مکانی به عنوان نگهبانی و یا در ساختمان های دولتی، حراست و قرار دادن فردی برای کنترل ورودی – خروجی افراد و حفظ امنیت آن ساختمان، است.

اگر اینترنت آسمان خراشی باشد که در آن، هم واحد تفریحی وجود دارد، هم واحد اداری، هم شعب بانکی و هم واحدهای مختلف آموزشی، فرهنگی، اجتماعی و البته تعداد زیادی خانواده نیز در این بنا زندگی می کنند، آیا سازندگان این ساختمان نباید به فکر حفظ امنیت ساختمانی که برای آن هزینه کرده اند باشند؟

 
اینترنت (Internet) نخستین بار در مراکز نظامی ایالات متحده امریکا (و طبعاً به منظور نیل به اهداف نظامی) ایجاد شد، هم-اکنون نیز بخش عمده ای از کنترل ارتباطات صورت گرفته از طریق ابزارها و فناوری های امروزی در ایالات متحده توسط نهادی نظامی و زیرمجموعه وزارت دفاع ایالات متحده امریکا انجام می پذیرد. ایجادکنندگان اینترنت اگرچه پس از گسترش این شبکه در سراسر جهان به ظاهر قوانین سازمان های بین المللی ناظر بر اینترنت را قبول کردند، اما برای کنترل و نیز حفظ امنیت محصول خود انبوهی از شرکت های سازنده ی سیستم های عامل، نرم افزار، تجهیزات سخت افزاری، موتور جستجوگر، سرویس دهنده گان رایگان ایمیل و وبلاگ، شبکه های اجتماعی، فروم و ... را راه اندازی کرده و یا به استخدام خود در آوردند، چرا که در جنگ نرم تسلیحات نظامی مطرح نیستند بلکه رسانه ها، فضای سایبر و ابزارهای ارتباطی تسلیحات محسوب شده و طرفین در این حوزه ها با یکدیگر به مقابله می پر دازند و طبیعی است که سازمان های نظامی و دستگاه های اطلاعاتی کشورهای مختلف به سمت کنترل و جمع-آوری اطلاعات فضای مجازی جهت استفاده در زمان مناسب و نیز ارتقاء سطح کمی و کیفی سیستم های خود جهت پردازش داده-های گردآوری شده از محیط اینترنت حرکت کنند.

 
حال می توان دریافت چرا ایالات متحده پس از دو دهه تحریم های حوزه فناوری علیه ایران را لغو کرده است، برای گردآوری داده-های بیشتر، معتبر تر و دقیق تر از متن جامعه ی ایران و تبدیل آن داده ها به اطلاعات هوشمند جهت زدن ضربه های کاری و جدی به حریف خود. لغو تحریم ابزارهای ارتباطی معادل است با وابستگی روزافزون مردم ایران اعم از خواص و عوام جامعه به اینترنت، گردآوری داده های بیشتر از طریق ان اس ای و ذخیره سازی آن ها برای موعد مناسب.

ثبت نام در کنکور، انتخاب واحد، فرستادن پیام تبریک برای دوستان و آشنایان، خرید کتاب، مطالعه ی اخبار، پرداخت قبوض، ارسال رزومه، پژوهش و ... تنها بخشی از فعالیت هایی است که انجام آن ها از دنیای واقعی به فضای مجازی کشیده شده است، و قطعاً به مرور زمان بر تعداد و حجم این فعالیت ها افزوده خواد شد. اگرچه انجام این امور از طریق اینترنت باعث کاهش اتلاف وقت، هزینه، انرژی و منابع طبیعی برای فرد و جامعه خواهد شد اما در صورت کنترل نکردن آن آسیب هایی جدی به دنبال خود خواهد داشت.

      
در واقع خدمات رایگان موتورهای جست و جو و شبکه های اجتماعی نیز تنها بخشی از پروژه جمع آوری اطلاعات سازمان های جاسوسی و امنیتی است. ده سال پس از اجلاس ژنو که در آن تصویب شد موتورهای جست و جو باید زیر نظر سازمان ملل اداره شوند، هنوز امریکا زیر بار این مصوبه نرفته است چرا که موتورهای جست و جو به خصوص گوگل از یک طرف بازوی جمع آوری داده و اطلاعات و از طرف دیگر در عملیات های روانی مختلف نقش آفرین و اثرگذار هستند.

 
گوگل (Google) به ازای مجموعه ای از امکانات بی نظیر و کارآمد رایگان را در اختیار کاربران قرار می دهد، داده های مربوط به آن ها را گردآوری می کند، گوگل به صورت خودکار داده هایی نظیر نشاني اينترنتي، نوع مرورگر، زبان، تاريخ و زمان مشاهده و استفاده از خدمات آن را ذخيره خواهدكرد. گوگل درباره ی هر آی پی می داند که چه موضوعاتی را جست و جو کرده، به چه مباحثی علاقمند است، از طریق جی میل با چه کسانی در ارتباط است، در کدام سایت ها بر روی دکمه گوگل پلاس (Google+) کلیک کرده است و ...