به گزارش مشرق به نقل از فارس، در آستانه روز ملي فناوري هسته‌اي فرصتي پيش آمد تا با سيد محمودرضا آقاميري نماينده ايران در شوراي بين‌المللي سزامي به گفت‌و‌گو نشسته و در خصوص مسائل علمي و هسته‌اي کشورمان نظراتش را جويا شويم.
سيد محمودرضا آقاميري متولد سال 1339 تهران و عضو هيئت علمي دانشکده مهندسي هسته‌اي دانشگاه شهيد بهشتي پس از شهادت دکتر مسعود عليمحمدي استاد تمام دانشکده فيزيک هسته‌اي دانشگاه تهران، يکي از دو نماينده جمهوري اسلامي ايران در شوراي بين‌المللي سزامي و شهادت دکتر مجيد شهرياري استاد دانشکده مهندسي هسته‌اي دانشگاه شهيد بهشتي و يکي از دو مشاور جمهوري اسلامي ايران در شوراي بين‌المللي سزامي مدتي است که به عنوان نماينده جديد ايران در اين شورا معرفي شده است.
آقاميري تحصيلات دانشگاهي خود را در دوره کارشناسي در رشته فيزيک در دانشگاه شهيد بهشتي(ملي سابق) سپري کرد و سپس براي ادامه تحصيلات راهي انگلستان شد و مدرک کارشناسي‌ارشد و دکتري خود را در رشته فيزيک هسته‌اي کسب کرد.
آقاميري جانشين شهيد مسعود عليمحمدي استاد پايه 22 فيزيک دانشگاه تهران و نماينده پيشين ايران در شوراي بين‌المللي سزامي است. اين استاد داشکده مهندسي هسته‌اي دانشگاه شهيد بهشتي در دوران دفاع مقدس نماينده شوراي عالي دفاع و مسئول کميسيون اسرا و مفقودين بود.
آنچه در ذيل مي‌خوانيد متن کامل گفت‌و‌گوي تفصيلي با سيد محمودرضا آقاميري نماينده جمهوري اسلامي ايران در شوراي بين‌المللي سزامي است:
* با سلام و تشکر از وقتي که در اختيار ما قرار داديد. پس از شهادت دکتر مسعود عليمحمدي و مجيد شهرياري شما به عنوان نماينده ايران در شوراي بين‌المللي سزامي معرفي شديد، لطفا در خصوص شوراي بين‌المللي سزامي و نقش ايران در اين شورا توضيحاتي دهيد؟
- آقاميري: از حدود 10 تا 12 سال پيش تصميم گرفته شد شبيه مرکز تحقيقاتي که در اروپا فعاليت دارد و کشورهاي اروپايي در آن عضويت دارند، در منطقه خاورميانه نيز يک مرکزي تاسيس شود تا مسئوليت راهبردي مسائل مربوط به شتاب دهنده‌ها و ذرات بنيادي را دنبال کند. ايران نيز سعي کرد تا به صورت فعال در اين امر دخيل شود اما از طرفي با مقابله‌هاي رژيم اشغالگر قدس روبرو بوديم و طبيعتا حضور اين رژيم نمي‌توانست ايران را خيلي فعال در اين شورا مطرح کند.
ايران تاکيد داشت تا اين مجموعه در ايران به وجود آيد و اعلام شده بود هر کشوري که بخواهد ميزبان اين مجموعه تحقيقاتي بايد تمامي کشورها در آن رفت و آمد کنند و طبيعتا رژيم‌صهيونيستي مستثني از اين مسئله نمي‌توانست باشد، لذا ايران با اين سد روبرو شد و در نتيجه اين پروژه به کشور اردن منتقل شد.
امروز اين مجموعه در کشور اردن در حال شکل‌گيري است و اين مجموعه يک سينکروترون است که سيستمي است براي شتاب ذرات براي بهره گيري از اثرات اين شتاب در همه زمينه‌ها از جمله پزشکي، صنعت، کشاورزي و .. دنبال شود. از مدت‌ها قبل نمايندگان ايراني در اين مجموعه حضور داشتند و به خصوص در 5 تا 6 سال گذشته بسيار فعال بودند. شهيد مسعود عليمحمدي يکي از نمايندگان ايران در شوراي سزامي بود و شهيد مجيد شهرياري نيز به عنوان مشاور ايران در شوراي سزامي فعاليت داشت.
پس از شهادت دکتر شهرياري و عليمحمدي قرار شد بنده اين افتخار را داشته باشم تا از سوي دولت و جامعه علمي ايران اين مسئوليت را دنبال کنم، با توجه به اينکه نماينده ديگر ايران در اين شورا دکتر شکري هستند و جلسات اين شورا در کشور اردن برگزار مي‌شود بنده به عنوان نماينده ايران به جاي شهيد دکتر عليمحمدي و به عنوان مسئول دفتر فني کميته سزامي به جاي شهيد دکتر شهرياري انجام وظيفه مي‌کنم.
در حال حاضر درصد بالايي از اين پروژه پيشرفت داشته و اميدواريم کشورهاي اسلامي با فعاليتي که در اين زمينه دارند بتوانند نقش رژيم صهيونيستي را کم‌رنگ کنند و در نهايت از ميان ببرند. اکنون بحث اين است که در آينده که مي‌خواهيم از اين پروژه بهره‌برداري کنيم پس چگونه از اين پروژه استفاده خواهين برد تا آنچه که حق ملت ايران است پيمال نشود؟
* جايگاه ايران را از نظر علمي و در بحث انرژي هسته‌اي در چه سطحي مي‌دانيد؟
- آقاميري: شايد اگر بخواهيم ايران را نسبت به کشورهايي که از نظر هسته‌اي خيلي پيشرفته هستند مقايسه کنيم خيلي نتوانيم بگوييم جايگاه بالا و هم سطح کشورهاي پيشرفته است اما به چند دليل از اين کشورها جلو هستيم. تحقيقات هسته‌اي ايران از 15 سال گذشته توسط دانشمندان ايراني صورت گرفته است يعني برخي از کارها را از صفر شروع کرديم و در ادامه به دنبال فعاليت پيچيده هسته‌اي بوديم و اين نکته مثبتي است.
حتي از سال 1994 يا 1995 کشورهاي غربي ايران را از نظر نيروي‌انساني نيز محروم کردند يعني تربيت نيروي‌انساني در زمينه هسته‌اي تقريبا در تمامي جهان با تحريم مواجه شد و آنها سعي داشتند اجازه ندهند نيروهاي کشورمان تربيت شوند. ايران از 15 سال گذشته هر حرکت هسته‌اي که انجام داد براساس داشته‌ها و مطالعات خود بود و براساس اين مطالعات قدم برداشت و پيشرفت کرد.
تقريبا تکنولوژي که به آن دسترسي پيدا کرديم نمي‌گوييم تکنولوژي اول دنياست اما تکنولوژي قابل بهره‌برداري امروز دنياست، يعني هم در بخش چرخه سوخت و هم در بخش ساير کاربردهاي انرژي هسته‌اي در جايگاهي قرار داريم که مي‌توانيم بگوييم با شرايط روز دنيا رقابت مي‌کنيم و اين نکته‌اي مهم است که به ما قدرت رقابت با ساير کشورهاي پيشرفته را مي‌دهد و از اين لحاظ است که فکر مي‌کنيم در بحث انرژي هسته‌اي شايد بتوانيم ادعا کنيم در رده‌هاي اول جهان هستيم.
شايد برخي افراد اعلام کنند ايران چند رآکتور هسته‌اي را مورد استفاده قرار مي‌دهد که در جواب مي‌گوييم هيچي اما ديگر قدرت بهره‌گيري از راکتور را داريم. اگر کسي به ما بگويد شما در بخش کشاورزي چه فعاليت‌هايي داشته‌ايد در جواب مي‌گوييم شايد فعاليت‌هايي را که در اين زمينه بسياري از کشورهاي پيشرفته انجام دادند را انجام نداده‌ايم اما امروزه توانايي اينکه تمامي اين فعاليت‌ها را داشته باشيم داريم.
اين اقدامات ايران را به رده و سطح کشورهاي بهره‌بردار هسته‌اي رسانده است و در رده‌هاي اول تا دهم مي‌توانيم قرار بگيريم يعني پس از 5 کشوري که داراي بمب هسته‌اي هستند و قدرت‌نمايي مي‌کنند ما مي‌توانيم مدعي باشيم کشور هشتم هستيم و کشوري هستيم که چرخه سوخت و کاربردمان تکميل است. نکته بارز اين مسئله اين است که ايران در بحث هسته‌اي توانسته است روي پاي خود بايستيد در حالي که در تحريم و تحت فشار بود.
* وضعيت فناوري هسته‌اي ايران در دولت‌هاي گذشته نسبت به دولت‌هاي نهم و دهم چه تفاوت‌هايي داشته است؟
- آقاميري: دولت موقتي که پس از پيروزي انقلاب اسلامي بر سر کار آمد در برخي موارد يا مشکل وابستگي و يا مشکل کم‌توجهي به مسائل ملي داشت که در نتيجه بحث انرژي هسته‌اي را منحل، تحريم و تعطيل کرد اما پس از آن تمام تلاش‌ها صورت گرفت و از سال 65 يا 66 حرکت‌هاي هسته‌اي خيلي جدي آغاز شد.
در دوراني که مقام معظم رهبري رئيس‌جمهور کشورمان بودند شايد هدايت برخي از قسمت‌ها را شخصا انجام دادند و دولت‌ها نيز طبيعتا دنبال کردند. پس از رحلت امام‌خميني(ره)، مقام معظم رهبري دقيقا مسائل مربوط به فناوري هسته‌اي را مانند ساير مسائل علمي دنبال مي‌کردند و دولت آقاي هاشمي و خاتمي در اين زمينه فعال بودند اما مشخصه‌اي که اين روند را تغيير داد جسارتي بود که در طي دوره دولت نهم به بازار آمد و دولت نهم گام‌هاي بسيار مستحکمي را در بحث هسته‌اي برداشت.
دولت‌هاي گذشته با اين حال که علاقمند بودند فعاليت‌هاي هسته‌اي عملي شود اما هميشه ديپلمات‌هاي کشورمان براي بخش‌هاي فني تصميم گير بودند و وقتي ديپلمات‌ها براي بخش فني تصميم‌گيري مي‌کنند طبيعتا مصالح فني کنار گذاشته مي‌شود. اما در دولت نهم اين روند تغيير پيدا کرد يعني مصالح و منافع ملي ايران در بخش هسته‌اي مطرح شد و همه بايد با اين مصالح و منافع هماهنگ مي‌شدند و اين بزرگ‌ترين قدم و کمک به پيشرفت فناوري هسته‌اي بود. جسارت و قدم‌هاي مستحکم دولت نهم و دهم، دانشمندان مراکز تحقيقات ايران را از فشارهاي خارجي مصون کرد و دولت اين فشارها را تقبل کرد تا قدم‌هاي بزرگ در بخش هسته‌اي برداشته شود.
تاکيد مي‌کنم که قصد ندارم زحمات گذشتگان را ناديده بگيرم اما اگر روش‌هاي قبلي ادامه پيدا مي‌کرد هيچ‌گاه به نتيجه کنوني نمي‌رسيديم.
روندي که اکنون در بحث هسته‌اي داريم مرهون اين است که بخش‌هاي تحقيقاتي، تربيت نيروي‌انساني و بخش‌هاي کاربردي کشورمان از فشارهاي سياسي خارجي فارغ شدند و دولت و مسئولان کشور با جسارتي که داشتند اين فشارها را پذيرفتند و امروزه ما شاهد تحولات هسته‌اي هستيم. شايد شهادت دکتر عليمحمدي و شهرياري و عزيزاني که بايد منتظر آن باشيم به اين دليل است که دشمن ديگر کور عمل مي‌کند و به اين نتيجه رسيده است که با هر روشي بايد به مقابله با مسير رو به رشد ايران در بحث هسته‌اي اقدام کند و فکر مي‌کند با ايجاد رعب و وحشت مي‌تواند دانشمندان هسته‌اي ايران را از فعاليت‌هايشان منصرف کند اما خوشبختانه اين مسير رشد خوبي داشته و به خصوص پس از شهادت دکتر عليمحمدي و شهرياري عزم‌ها جزم شد تا اين کشور مسير خود را با قدرت بيشتري طي کند.
* در سال‌هاي 83 و 84 بخش‌هاي هسته‌اي کشورمان پلمپ شد و فناوري هسته‌اي ايران دوران همراه با پيچيدگي و چالش را دنبال کرد، آيا اين عوامل موجب تاثيرگذاري برخي فعاليت‌هاي دانشگاهي در زمينه هسته‌اي شد؟
- آقاميري: دقيقا درست است. يکي از مشکلات موجود در آن سال‌ها اين بود که تعليق، کشورمان را در بحث هسته‌اي زمين‌گير کرد و در نتيجه دانشگاههاي ايران تحت تاثير فشارهاي ديپلماتيک قرار گرفت يعني همه مراکز هسته‌اي ايران تحت اين فشارها بود و با اين فشارهاي خارجي تا حدودي دچار مشکل شديم و در بخش‌هاي علمي نيز فشارهايي وارد شد و موجب رکود علمي شد.
* آخرين نشست شوراي بين‌المللي سزامي در اسفندماه سال 89 در کشور اردن برگزار شد. اگر ممکن است گزارشي از اين جلسه ارائه کنيد؟
- آقاميري: کشورهاي عضو تقبل کردند که براي کمک بيشتر به سزامي فعاليت بيشتري داشته باشند و 5 کشور ايران، ترکيه، مصر، اردن و فلسطين و رژيم‌صهيونيستي تقبل کردند تا 5 ميليون دلار ظرف 5 سال يعني سالانه 1 ميليون دلار پرداخت کنند تا به سزامي کمک شود و اين پروژه پيش برود. ايران نيز از جمله کشورهايي بود که در اين خصوص اعلام آمادگي کرد چون معتقديم که بايد يکي از بهره‌بردارهاي قوي سزامي باشيم.
* جايگاه هسته‌اي ايران را در ميان کشورهاي اسلامي، منطقه خاورميانه و جهان چگونه رتبه‌بندي مي‌کنيد؟
-آقاميري: در ميان کشورهاي اسلامي از نظر فناوري هسته‌اي، ايران داراي مقام اول است و ترديدي در اين خصوص ندارم. پاکستان در اين خصوص تلاش‌هايي را داشته است اما جهت‌گيري‌اش در خصوص ساخت سلاح بوده است. امروز در بحث ساخت سلاح از طريق فناوري هسته‌اي پاکستان داراي جايگاهي است اما در بحث کاربرد انرژي هسته‌اي، تربيت نيروي‌انساني و بهره‌گيري از اين تکنولوژي ايران جزو کشورهايي است که از پاکستان پيش است.
در منطقه خاورميانه البته به غير از رژيم اشغالگر قدس، ايران صاحب رتبه اول است اما در آسيا متاسفانه کشورهايي مانند کره‌جنوبي و ژاپن به کمک آمريکا بهره‌بردار انرژي هسته‌اي هستند اما خوشحالم که اعلام کنم ايران يکي از کشورهايي است که مي‌تواند در شرايط کنوني به ژاپن در خصوص آسيب نيروگاه فوکوشيما کمک کند و اين امر نشان مي‌دهد که توانايي کاربردي و بهره‌گيري ايران شايد از ژاپن بالاتر است چرا که سيستم هسته‌اي آنها را کشورهاي ديگر طراحي کرده‌اند اما کارشناسان ايراني به راحتي مي‌توانند با اين فاجعه روبرو شوند و اين مشکل کشور ژاپن را حل کنند.
* در خصوص سونامي و زلزله ژاپن و آسيب نيروگاه فوکوشيما، اعلام مي‌شود که مواد راديواکتيو در حال تشعشع است. آيا اين موضوع مشکلي براي منطقه ايجاد خواهد کرد؟
- آقاميري: هيچ چيزي را نمي‌توان پيش‌بيني کرد اما سونامي که در ژاپن روي داد و از طريق رسانه‌ها در جهان پخش شد نشان داد که در محدوده اوليه خود بسيار شديد است. مواد راديواکتيو وقتي پخش مي‌شود و پيشروي مي‌کند، هر چه دورتر مي‌شود درصد خطر آن کمتر مي‌شود اما امروز جريان باد و حجم مواد راديواکتيو نيز مي‌تواند موثر باشد. متاسفانه با توجه به اينکه شنيده‌ام فرانسه نگران حضور اين مواد در ابرهاست اگر جريان باد کمک حال نباشد ما خطري نخواهيم داشت اما اگر جهت باد با توجه به نيمه عمر اين مواد در فضا به اين سمت باشد بايد نگران باشيم اما خوشبختانه تا امروز هيچ نگراني وجود ندارد اما با توجه به اينکه اين مواد از محل اصلي به آمريکا منتقل شده و با جريان باد به اروپا رسيده است بايد گوش به زنگ و هوشيار باشيم تا اتفاقي در ايران روي ندهد البته همکاران در سازمان انرژي اتمي در اين خصوص پيگيري‌هاي لازم را انجام مي‌دهند.
* با توجه به تحريم‌هاي موجود عليه کشورمان، پيشرفت‌هاي هسته‌اي را چگونه ارزيابي مي‌کنيد و مؤلفه‌هاي افتخارات ايران در بحث هسته‌اي چيست؟
- آقاميري: امروز ايران در شرايطي است که به عنوان يک کشور هسته‌اي مستقل مطرح است و اين بزرگ‌ترين پيشرفتي است که ما داريم.
پيشرفت‌هاي هسته‌اي ايران عزت و افتخار ملي براي ملت ايران آفريده است. کشورمان با تحريم و گرفتاري روبرو بوده است اما عليرغم اين تحريم‌ها امروز يک کشور هسته‌اي هستيم و اين امکان به وجود آمده که به صورت مستقل روي پا خود و در سطح جهان رقابت کنيم. مطئمن هستيم که به زودي جهان، کشورمان را به عنوان يک کشور هسته‌اي به رسميت خواهد شناخت چون مجبور به اين اقدام است.
ايران امروز يک کشور هسته‌اي مستقل و روي پاي خود است که در همه زمينه‌هاي هسته‌اي کارشناسان و متخصصاني دارد. ايران در زمينه تربيت نيروي‌انساني و کاربرد در معرض خودکفايي است. در زمينه چرخه سوخت نيز سيلکت کامل شده و در حال بهره‌گيري است و بايد به فاز صنعتي روي آوريم. رئيس سازمان انرژي اتمي اعلام داشت که ايران قصد دارد سوخت صادر کند و اين توانايي وجود دارد و با گسترش کمي مي‌توانيم به اين مهم دست پيدا کنيم.
* در حال حاضر در برخي از دانشگاههاي مادر، دانشکده‌هاي مهندسي هسته‌اي فعاليت دارند. از نظر شما تعداد اين دانشکده‌ها، دانشجويان و اساتيد آن کفايت مي‌کنند؟
- آقاميري: دانشکده‌هاي فني، دانشکده‌هاي پرهزينه‌‌اي هستند. مثلا يک دانشکده فني از نظر هزينه با 4 تا 5 دانشکده علوم‌انساني برابري مي‌کند و طبيعتا دانشگاههاي مادر نگران هستند که اين دانشکده‌ها را راه‌اندازي کنند. دانشکده‌هاي هسته‌اي در دانشگاههاي فني هزينه‌هاي بالايي نسبت به ساير دانشکده‌هاي فني دارند و لذا براي ايجاد دانشکده‌هاي هسته‌اي با نگراني مواجه هستيم و اين نگراني ناشي از عدم پشتيباني مناسب از جانب مسئولان دانشگاه‌هاست و به همين دليل تنها 3 تا 4 دانشگاه توانسته‌اند دانشکده هسته‌اي را ايجاد کنند.
از سوي ديگر شديدا با نيروي‌انساني متخصص براي کادر آموزشي و با محدوديت روبرو هستيم. متاسفانه در برخي دانشگاهها زمزمه اينکه دانشکده‌هاي هسته‌اي خطرات امنيتي دارند نيز مطرح شده و به همين دليل محدوديت‌هايي را براي گسترش دانشکده‌هاي هسته‌اي در سطح کشور داريم اما در حال حاضر براي شرايط فعلي کشور اين تعداد دانشکده هسته‌اي و دانشکده‌هايي که ظرف يک تا 2 سال آينده راه‌اندازي مي‌شوند کفايت مي‌کند.
* به عنوان يکي از اعضاي هيئت علمي دانشکده مهندسي هسته‌اي، انتظارات شما از مسئولان و وزارت علوم چيست؟
- آقاميري: مشکلات آموزشي همه دانشکده‌ها مشترک است. منتهي هزينه‌هاي بالاي تجهيز آزمايشگاه‌هاي دانشکده‌هاي هسته‌اي، فشارهايي که اعضاي هيئت علمي اين دانشکده‌ها دارند، مشکلات امنيتي که اعضاي هيئت علمي اين دانشکده‌ها با آن درگير هستند وجه تمايزي ميان اين دانشکده‌ها با ساير دانشکده‌ها پديد آورده که فکر مي‌کنم وزارت علوم به آن آشنايي دارد اما لازم است تا قدم‌هاي عملي در اين خصوص بردارد تا بتوانيم در گسترش دانشکده‌هاي هسته‌اي با فراغ بال پيش برويم. فکر مي‌کنم مشکلات اعضاي هيئت علمي دانشکده‌هاي هسته‌اي مقداري با ساير اعضاي علمي دانشگاهها متفاوت شده است.
* آيا دانشکده‌هاي هسته‌اي کشورمان با دانشکده‌هاي هسته‌اي کشورهاي غربي برابري مي‌کنند؟
- آقاميري: دانشکده‌هاي هسته‌اي ايران نسبت به دانشکده‌هاي هسته‌اي غربي از نظر تجهيزات کمبودهايي دارد. به دليل فشارهاي سياسي عليه ايران گاهي اوقات دسترسي و تبادل اطلاعات ميان دانشمندان ايران و ساير کشورها با محدوديت روبرو مي‌شود و حتي مقالات دانشمندان ايراني با محدوديت به چاپ مي‌رسد اما با چنگ و دندان سعي مي‌کنيم شرايط خود را به روز کنيم و شرايط خود را با شرايطي که آنها در خصوص راکتور، پرتو پزشکي، کاربرد پرتوها و چرخه سوخت است يکي کنيم.
محققان هسته‌اي کشورمان سعي مي‌کنند هميشه آخرين اطلاعات هسته‌اي را داشته باشند و عليرغم تمامي تحريم‌ها و فشارهاي خارجي تعداد مقالات هسته‌اي که امروز از يران به کشورهاي ديگر ارسال مي‌شود بالاست و ارزيابي داخلي و خارجي از اين مقالات نشان مي‌دهد که ايران از بسياري از کشورهاي توسعه‌يافته عقب نيست.
* کشورهاي قدرتمند و داراي فناوري هسته‌اي طي 40 تا 50 سال به رشد رسيده‌اند. ايران ظرف چند سال خود را به اين حد از پيشرفت هسته‌اي رسانده است؟
- آقاميري: از نظر نيروي انساني ايران در طول 30 تا 40 سال به اين حد از پيشرفت رسيده است يعني اکنون 40 سال است که در دانشگاه صنعتي شريف و تهران در بخش انرژي هسته‌اي نيروهايي تربيت شده‌اند اما شتاب کند بوده و شيب بسيار ضعيفي داشته است اما طي 10 سال گذشته و به خصوص 6 تا 7 سال پيش، از نظر هسته‌اي جهش داشتيم و تحولاتي در اين عرصه به وجود آمد.
در سال 86 دولت دستگاه‌هاي مربوطه را موظف کرد تا پول سنگيني براي تجهيز دانشکده‌هاي هسته‌اي اختصاص دهند و اگر اين امر محقق مي‌شد اکنون شرايط مطلوب‌تري پيدا مي‌کرديم چون در سال 86 تحريم‌هاي عليه ايران به شدت فعلي نبود و مي‌شد تجهيزات هسته‌اي براي دانشگاهها فراهم کرد اما امروز متاسفانه تحريم‌ها شديدتر شده است.
ايران در بحث هسته‌اي در 8 تا 10 سال اخير جهش داشته است و به خصوص در 6 تا 7 سال گذشته در اين خصوص براي رسيدن به شرايط مطلوب حالت پروازي داشتيم.
* وضعيت علمي ايران را چطور ارزيابي مي‌کنيد؟
-آقاميري: ايران طي 10 تا 15 سال گذشته رشد علمي 250 درصدي داشته است البته اين مسئله به اين معني نيست که ايران از نظر علمي از ساير کشورها پيش است. مقام معظم رهبري اعلام داشتند که ايران از نظر علمي رشد بالايي داشته است و اين سخن بزرگي است يعني ايران از نظر رشد در سطح جهان اول بوده و آهنگ و تحولات ما نسبت به گذشته با شيب تندتري در حال حرکت است. اتفاقي در ايران افتاده که کمتر به آن توجه مي‌شود و آن ديدگاه مقام معظم رهبري است. رهبري 10 سال است که جنبش نرم‌افزاري را مطرح مي‌کنند اما شايد 60 تا 70 درصد رهبران جهان نمي‌فهمند که مقام معظم رهبري به چه مسئله علمي تاکيد دارند.
رهبر معظم انقلاب جهاد علمي، توسعه شرکت‌هاي دانش‌بنيان و توسعه مباحث علمي را شخصاً پيگيري مي‌کنند و اين حضور و پيگيري ايشان منجر به ايجاد معاونت علمي رياست‌جمهوري و بنياد ملي نخبگان شد.
مقام معظم رهبري شخصا پيگير مسائل دانشگاهها هستند و اين امر يکي از نکات مثبتي است که ايران دارد و رهبري عالمانه ايشان در بحث علم و مديريت علمي مايه مباهات است که ساير کشورها از آن محروم هستند. دغدغه‌اي که مقام معظم رهبري در مباحث علمي دارند حتي بسياري دانشگاهيان اين دغدغه را ندارند. اين شرايط در ايران منجر به بالا رفتن نرخ رشد علمي کشور شده است و نرخ توليد علم را نيز بالا برده است.
در بخش توليد علم و شرايط علمي احساس غرور مي‌کنم اما با پتانسيل‌هايي که مردم کشورمان دارند احساس مي‌کنيم که قدرتمند پيش نمي‌رويم اما در مقايسه با کشورهاي جهان و پيشرفته در بحث تکنولوژي دچار نقصان هستيم. ما از بسياري از ابزاري که ساير کشورها دارند محروم هستيم. پيشرفته‌ترين تجهيزات را در حال حاضر کشورهاي اروپايي مورد استفاده قرار مي‌دهند اما ما بايد اين تجهيزات را در کشورمان به وجود آوريم و سپس استفاده کنيم و اين مشکلي است که قدرت رقابت را از ايران مي‌گيرد.
مقام معظم رهبري سال گذشته در بخش علوم‌انساني تذکري داشتند که تذکر بزرگي بود. نقايصي که در بخش فني و تکنولوژي‌هايي داريم در بخش علوم‌انساني نداريم اما بايد در بخش علوم‌انساني تذکرات مقام معظم رهبري و تغيير شرايط کنوني را به وجود آورده و جهش را پديد آوريم. در بخش علوم‌انساني با توجه به قدرتي که در گذشته داشته‌ايم، مي‌توانيم در سطح جهان اول باشيم که متاسفانه با محدوديت روبرو هستيم.
* رشد علمي ايران 11 برابر متوسط جهاني است، بر اين اساس آينده علمي آينده را چگونه ارزيابي مي‌کنيد؟
- آقاميري: نرخ رشد علمي ايران بسيار خوب است اما در نظر بگيريد همانطور که مقام معظم رهبري به اين حد از رشد راضي نشدند ما هم نبايد راضي باشيم که نرخ رشد علمي ايران 11برابر سرعت داشته است.
ايران داراي جمعيت جوان است که در حدود سي و چند ميليون نفر هستند و برابر 5 تا 6 کشور جهان نيروي جوان داريم. از سوي ديگر در سطح جهان اعتقاد بر اين مسئله است که نيروي‌انساني و جوانان ايراني استعدادها و توانايي‌هاي بالايي دارند. دانشگاههاي ايراني مملو از جمعيت جوان است. حضور 5 تا 6 ميليون دانشجو در دانشگاهها در هيچ کشوري وجود ندارد.
طبيعتا نرخ رشد علمي ايران بايد تغيير پيدا کند و بايد از امروز مدرک‌گرايي از زندگي مردم کشورمان خارج شود. يکي از معضلات کشور بحث مدرک‌گرايي است اما اين نرخ رشد مورد رضايت کامل مقام معظم رهبري نيست پس بايد با توجه به توانايي‌هاي کشور و نيروي جواني که در اختيار داريم هرچه بيشتر تلاش کنيم.
* دانشجوياني که در دانشکده‌هاي هسته‌اي مشغول تحصيل هستند، نخبگان بخش دانشجويي کشورند. آيا براي ارتقاي تحصيلي و اشتغال آنان فکري شده است؟
- آقاميري: تمامي دانشگاههاي کشور در يک سطح توانايي و نخبگي هستند. دانشجويان مهندسي هسته‌اي در دوره‌هاي کارشناسي‌ارشد و دکتري تحصيل مي‌کنند و طبيعتا فيلترهاي لازم را گذارنده‌اند و وارد مجموعه شده‌اند. سعي داشتيم تا زمينه ادامه تحصيل را حتي در مقطع دکتري براي اين دانشجويان فراهم کنيم و به اين مهم نيز دست يافته‌ايم و هر دانشجويي که در رشته مهندسي هسته‌اي علاقه‌مند به ارتقاي تحصيل باشد زمينه آن فراهم شده است البته برخي‌ها علاقه‌مند هستند در رشته‌هايي که کمتر حساسيت است مانند پرتوپزشکي و کاربرد پرتوها در خارج از کشور تحصيل کنند اما در رشته‌هاي هسته‌اي که حساسيت‌هايي وجود دارد سعي داريم نيروهاي انساني را در داخل کشور تربيت کنيم و خوشبختانه با توجه به رشد تکنولوژي هسته‌اي با هيچ‌گونه مشکل اشتغال براي اين‌گونه دانشجويان رو به رو نيستيم.
* در آستانه روز ملي فناوري هسته‌اي هستيم. آينده هسته‌اي ايران را چگونه ارزيابي مي‌کنيد؟
- آقاميري: اعلام 20 فروردين به عنوان روز ملي فناوري هسته‌اي براساس اولين دستاورد هسته‌اي ايران بود و آن روز خوشحال بوديم که در بخش کوچکي از انرژي هسته‌اي صاحب قدرت شديم و امروز و پس از گذشت 5 تا 6 سال، در تمامي زمينه‌هاي هسته‌اي داراي قدرت هستيم و چرخه سوخت و کاربرد تکميل شده و در صنايع مختلف مي‌توانيم از اين فناوري بهره‌گيري کنيم. به نظر من روز ملي فناوري هسته‌اي روز نمود اراده ملي ايران براي بهره‌گيري از حقي است ما را از آن دور کرده بودند. غرب سعي داشت ما را از حقوق هسته‌اي دور کند اما قبول کرديم که اين مسير را طي کنيم. روز ملي فناوري هسته‌اي نمود يک اراده ملي و مظهر غروري است که مردم ايران داشتند تا به اين فناوري برسيم و از سدها و مشکلات گذر کنيم.
* وزارت علوم در دولت دهم حرکت‌هاي جهشي و مناسبي داشته است و سعي دارد فعاليت‌هاي کلان علمي را کليد بزند. نظر شما در اين خصوص چيست؟
- آقاميري: وزير علوم دولت دهم به نسبت دولت نهم از يک هوشياري و تيزبيني بالاتري برخوردار است. وزارت علوم تقريبا به سويي بازگشته تا مباحث زيربنايي و اصلي را حل کند. وزير علوم دولت دهم سعي داشته نقش خود را در اين خصوص به خوبي اجرا کند و بزرگ‌ترين نکته‌اي است که در وزارت علوم عملي شده است اما اين‌گونه فعاليت‌ها در وزارت علوم دولت نهم موجود نبود. احمدي‌نژاد سعي داشت در دولت نهم افرادي را انتخاب کند تا حرکت‌هاي فعالي انجام دهند اما ما حرکتي مشاهده نکرديم اما در دولت دهم تاکنون قدم‌هايي برداشته شده و تفکراتي حاکم است که مبني بر تغييرات زيربنايي در حوزه وزارت علوم است و فکر مي‌کنم قدم‌هاي خوب و مثبتي در اين خصوص برداشته شده است.
* آقاي دکتر! شما به عنوان جانشين شهيدان عليمحمدي و شهرياري در شوراي بين‌المللي سزامي حضور داريد؛ درباره اين 2 شهيد بزرگوار اگر سخني داريد بفرمائيد.
- آقاميري: اين دو استاد شهيد بزرگواراني بودند که کشورمان آنان را از دست داد. آنهايي که با شهيد عليمحمدي آشنايي داشتند و همکار وي بودند مي‌دانند شخصيت دوگانه‌اي داشت يعني انساني معنوي و علمي بود. شايد تصويرهايي که از تشرف حج وي وجود دارد نشان‌گر معنويت و خضوع اين شهيد است.
هميشه شهيد شهرياري را به عنوان انساني جامع و معلم جامع معرفي مي‌کنم. شهيد شهرياري معلمي بود که به دانشجويان دين و علم آموزش مي‌داد. در شاخه‌هاي علمي که شهيد شهرياري ورود پيدا کرده بود و نسبت به آنها علم داشت کمتر افرادي مي‌توانند جايگزين شوند.
شهيد شهرياري فردي پرهيزگار و متقي بود. اينکه از وي به عنوان فردي که اهل نمازشب بود تعريف کنم يک عنوان نيست بلکه يک معيار است. شهيد شهرياري انساني بود که در تمامي امورات زندگي خود تقوا و دين‌داري را به عنوان اصل قرار داده بود. شهيد شهرياري در آموزش، تربيت و همکاري با دانشجويان تلاش داشت و هميشه سعي مي‌کرد براي دانشجويان انگيزه ايجاد کند و حتي در ميان همکاران خود نيز انگيزه ايجاد مي‌کرد. شهيد شهرياري انساني ويژه بود و دشمن هم خوب شناخت و يکي از بهترين نيروهاي ما و بهترين گل اين باغ را چيد که تا بخواهيم جايگزيني براي وي انتخاب کنيم ده‌ها سال طول خواهد کشيد.
