آبشار شیطان کوه
آبشار شيطان کوه لاهيجان در موقعیت جغرافیایی E500105 N371215 در استان گیلان واقع است. شیطان کوه، کوهی است در شرق شهر لاهیجان و در استان گیلان ایران. در گذشته به این منطقه شاه‌نشین کوه می‌گفتند و برکه‌ای که ۲۰۰ متر عرض و ۷۰ متر طول داشت در جلوی آن بود که برای انبار کردن آب در امر آبیاری از آن استفاده می‌شد. امروز برکه به دریاچه‌ای مصنوعی تبدیل شده که در میان آن جزیره‌ای وجود دارد و عمارت کوچکی در این جزیره خودنمایی می کند. در دل شیطان کوه آبشاری مصنوعی ایجاد شده که آب آن از همین دریاچه که به استخر لا هیجان معروف است، تأمین میشود.
در مسير بالای شيطان كوه، فضايی دل‌انگيز وجود دارد كه به "بام سبز” لاهيجان مشهور است. اين محوطه سبز و زيبا به وسيله گذرگاهی به قسمت جنوبی پاي كوه منتهی می شود. از بام سبز حدود هزار پله سيمانی تا پاي كوه تعبيه شده كه يكی از مسيرهای منتهی به بام سبز است. آبشاری زيبا و ديدنی از بدنه كوه به طرف پای كوه سرازير میشود. این آبشار زیبا که از بدنه شیطان کوه به پای کوه سرازیر می شود به وسیله پمپاژ آب از استخر تغذیه شده و حوضچه هایی برای تخلیه و حرکت آب در پایین آن احداث شده است .در کنار این آبشار یک راه پلکانی تا قله کوه وجود دارد که گردشگران با پشت سر گذاشتن بیش از 750 پله که از کنار آبشار و پای کوه آغاز شده و از داخل درختان سر سبز می گذرد به قله کوه و بام سبز می رسند.
موزه پارس
موزه پارس در سال 1315 در عمارت کلاه فرنگی شیراز که در باغ نظر قرار دارد تاسیس شد.
موزه پارس در میانه بازار وکیل و ارگ کریم‌خانی و در واقع در عمارت کلاه فرنگی وکیل که آرامگاه کریم خان زند نیز در آن قرار دارد، تشکیل شده است.
در موزه پارس اشیایی از دوران قبل و بعد از اسلام نگهداری میشود. آثار موجود در موزه پارس به سه دوره پیش از تاریخ، دوره تاریخی و دوره اسلامی تقسیم می شود.
عمارت کلاه‌فرنگی این موزه در دوره کریم‌خان زند محل پذیرایی میهمانان و سفیران خارجی و مراسم رسمی و اعیاد مختلف بوده است. بنا به وصیت کریم خان زند، جسد وی را در شاه نشین شرقی عمارت دفن کردند و آن را آرامگاه وکیل نیز می‌نامند.
از جمله آثار موجود در این موزه ظروف سفالی، مفرغی، کتب خطی، تابلو های نقاشی و آثار لاکی مربوط به ادوار مختلف می‌باشد.
غار علیصدر
غار عليصدر بر اساس نظر كارشناسان مطرح زمين شناسي دنيا يكي از بي‌نظيرترين و بزرگ‌ترين غارهاي آبي جهان است كه شكل‌گيري آن به دوره ژوراسيك ( دوره دوم زمين‌شناسي 190- 136ميليون سال پيش ) برمي‌گردد. اين غار در سال‌هاي 1341-42 توسط تعدادي از كوه نوردان و غارنوردان گروه سيناي همدان به همراه اهالي روستاي عليصدر شناسايي و قايقراني در اين غار شگفت‌انگيز با وسايل ابتدايي، در سال 1346 به همت دست‌اندركاران امر و تعريض دهانه‌ي غار امكان‌پذير شده است. نام اين غار برگرفته از نام روستاي عليصدر است كه طي ساليان گذشته علي‌سد و علي‌سرد نيز گفته مي‌شده است. بر اساس تحقيقات و مستندات موجود بخش‌هاي ورودي غار در دوره صفويان مورد استفاده اهالي آن منطقه قرار مي‌گرفته به طوري كه از مدخل ورودي به عنوان پناهگاه و از آب آن به صورت آب انبار براي مصارف كشاورزي استفاده مي‌كردند.
دماي داخل غار حدود16 درجه و دماي آب12 درجه سانتيگراد ثابت مي باشد. PH آب نزدیک به خنثي و معادل 8 می باشد و عمق آب بين نيم تا 15.5 متر اندازه گيري شده است. سختي آب غار بالا بوده و از نوع آهكي است بنا براين استفاده از آن براي آشاميدن توصيه نمي شود. عليصدر غاري زنده است و هيچ گونه گاز سمي در آن يافت نمي شود و به علت وجود جريان هوا تنگي نفس در آن احساس نمي گردد، همچنين به علت عدم وجود نور خورشيد هيچگونه حيات جانوري در اين غار ديده نمي شود. نكته جالب اين كه غار ازنوع غارهاي تحكيم يافته است كه در طول پنج ميليون سال گذشته هيچ گونه ريزشي در آن صورت نگرفته چرا كه استالاگتيت و استالاگميت هاي موجود در غار با عمري به همين ميزان ديده مي شود. ضمناً تاكنون 11440متر از مجموع دهليزهاي اين غار در مراحل مختلف شناسايي و حدود 2/2 كيلومتر آن مورد بازديد علاقمندان قرار مي گيرد.
غار عليصدر بر اساس نظر كارشناسان مطرح زمين شناسي دنيا يكي از بي‌نظيرترين و بزرگ‌ترين غارهاي آبي جهان است كه شكل‌گيري آن به دوره ژوراسيك ( دوره دوم زمين‌شناسي 190- 136ميليون سال پيش ) برمي‌گردد. اين غار در سال‌هاي 1341-42 توسط تعدادي از كوه نوردان و غارنوردان گروه سيناي همدان به همراه اهالي روستاي عليصدر شناسايي و قايقراني در اين غار شگفت‌انگيز با وسايل ابتدايي، در سال 1346 به همت دست‌اندركاران امر و تعريض دهانه‌ي غار امكان‌پذير شده است. نام اين غار برگرفته از نام روستاي عليصدر است كه طي ساليان گذشته علي‌سد و علي‌سرد نيز گفته مي‌شده است. بر اساس تحقيقات و مستندات موجود بخش‌هاي ورودي غار در دوره صفويان مورد استفاده اهالي آن منطقه قرار مي‌گرفته به طوري كه از مدخل ورودي به عنوان پناهگاه و از آب آن به صورت آب انبار براي مصارف كشاورزي استفاده مي‌كردند.
دماي داخل غار حدود16 درجه و دماي آب12 درجه سانتيگراد ثابت مي باشد. PH آب نزدیک به خنثي و معادل 8 می باشد و عمق آب بين نيم تا 15.5 متر اندازه گيري شده است. سختي آب غار بالا بوده و از نوع آهكي است بنا براين استفاده از آن براي آشاميدن توصيه نمي شود. عليصدر غاري زنده است و هيچ گونه گاز سمي در آن يافت نمي شود و به علت وجود جريان هوا تنگي نفس در آن احساس نمي گردد، همچنين به علت عدم وجود نور خورشيد هيچگونه حيات جانوري در اين غار ديده نمي شود. نكته جالب اين كه غار ازنوع غارهاي تحكيم يافته است كه در طول پنج ميليون سال گذشته هيچ گونه ريزشي در آن صورت نگرفته چرا كه استالاگتيت و استالاگميت هاي موجود در غار با عمري به همين ميزان ديده مي شود. ضمناً تاكنون 11440متر از مجموع دهليزهاي اين غار در مراحل مختلف شناسايي و حدود 2/2 كيلومتر آن مورد بازديد علاقمندان قرار مي گيرد.
دریاچه مهارلو
دریاچه مهارلو در حدود 18 کیلومتری جنوب شرقی شیراز در ارتفاع 1560 متری از سطح دریا قرار دارد و به واسطه همجواری با کلانشهر شیراز، یکی از مناطق گردشگری و تفرجگاهی محسوب میشود. این دریاچه به وسیله سه رودخانه خشک، حمزه و سروستان و همچنین روان‌آب‌های کوه‌های مجاور تغذیه میشود. این دریاچه 28 کیلومتر طول، 10 الی 15 کیلومتر عرض دارد و به طور کلی مساحت آن 257 کیلومتر مربع می‌باشد و به دریای آزاد راه ندارد. از آنجا که میزان تبخیر در دریاچه مهارلو بالاست، بخشی از بستر آن را لایه‌ای از نمک می‌پوشاند و فقط در بخش‌های شمالی و مرکزی آن با عمق بسیار کم و شوری زیاد، آب وجود دارد. یکی از پدیده‌های جالب این دریاچه وجود پدیده کشند قرمز می‌باشد. کشندهای قرمز نوعی از جلبک‌ها می‌باشند که نسبت به شوری مقاوم بوده و زمانی که شوری آب بالا می‌رود، این جلبک‌ها رشد بیشتری می‌یابند. تکثیر بیش از حد این موجودات سبب میشود که تراکم جلبک‌ها در سطح آب بالا رفته و به صورت لایه‌ای قرار گیرند که مانع از تبادل هوا با آب و در نهایت کاهش اکسیژن میشود. در این شرایط برخی از این موجودات سمّی را تولید می‌کنند که برای آبزیان یک خطر بالقوه به شمار می‌رود و از این رو حیات آبزیان و جانوران مجاور دریاچه را به خطر می‌اندازد. مهمترین جانورانی که در مجاورت این دریاچه زندگی می‌کنند، فلامینگو، مرغابی، تنجه، اردک سرسبز، آبچلیک، چوکا و آنقوت می‌باشند.
دریاچه مهارلو در حدود 18 کیلومتری جنوب شرقی شیراز در ارتفاع 1560 متری از سطح دریا قرار دارد و به واسطه همجواری با کلانشهر شیراز، یکی از مناطق گردشگری و تفرجگاهی محسوب میشود. این دریاچه به وسیله سه رودخانه خشک، حمزه و سروستان و همچنین روان‌آب‌های کوه‌های مجاور تغذیه میشود. این دریاچه 28 کیلومتر طول، 10 الی 15 کیلومتر عرض دارد و به طور کلی مساحت آن 257 کیلومتر مربع می‌باشد و به دریای آزاد راه ندارد. از آنجا که میزان تبخیر در دریاچه مهارلو بالاست، بخشی از بستر آن را لایه‌ای از نمک می‌پوشاند و فقط در بخش‌های شمالی و مرکزی آن با عمق بسیار کم و شوری زیاد، آب وجود دارد. یکی از پدیده‌های جالب این دریاچه وجود پدیده کشند قرمز می‌باشد. کشندهای قرمز نوعی از جلبک‌ها می‌باشند که نسبت به شوری مقاوم بوده و زمانی که شوری آب بالا می‌رود، این جلبک‌ها رشد بیشتری می‌یابند. تکثیر بیش از حد این موجودات سبب میشود که تراکم جلبک‌ها در سطح آب بالا رفته و به صورت لایه‌ای قرار گیرند که مانع از تبادل هوا با آب و در نهایت کاهش اکسیژن میشود. در این شرایط برخی از این موجودات سمّی را تولید می‌کنند که برای آبزیان یک خطر بالقوه به شمار می‌رود و از این رو حیات آبزیان و جانوران مجاور دریاچه را به خطر می‌اندازد. مهمترین جانورانی که در مجاورت این دریاچه زندگی می‌کنند، فلامینگو، مرغابی، تنجه، اردک سرسبز، آبچلیک، چوکا و آنقوت می‌باشند.
دودکش جن
دودکش جن در 20 کیلومتری شهر ماهنشان و 120 کیلومتری زنجان قرار دارد. این پدیده طبیعی در اصطلاح زمین‌شناسی «هودو» (Hoodoo) نامیده میشود و در اصل نوعی سنگ به شکل قارچ می‌باشد که بر اثر فرسایش پدید آمده و شبیه به مناره بلند و نازکی است که سنگ دیگری روی آن قرار گرفته است. هودوها بیشتر در آمریکا دیده می‌شوند که یک نمونه از آنها در منطقه برایس کنیون می‌باشد که تصاویر آن نیز بسیار مشهور است. در غرب رودخانه می‌سی‌سی‌پی و شرق کوه‌های راکی آمریکا و کانادا نیز این پدیده‌های طبیعی دیده شده‌اند. در کپه داغ ترکیه نیز وجود دارند که مردم داخل آنها زندگی می‌کنند. در صربستان و تایوان نیز این مناظر دیده شده‌اند. در بخش فرانسوی کوه‌های آلپ این پدیده را به نام «خانم‌هایی با موهای درست شده» می‌شناسند. در روستای وردیج در نزدیکی منطقه وردآورد نیز نمونه‌هایی وجود دارد که به خاطر شکل و نوع فرسایش، آنها را هودو می‌نامند اما فقط در زنجان آنها را دودکش جن نام گذاشته‌اند که در این خصوص دلیل مشخصی وجود ندارد و شاید به اعتقادات کهن مردم این خطّه برمی‌گردد.
دودکش جن در 20 کیلومتری شهر ماهنشان و 120 کیلومتری زنجان قرار دارد. این پدیده طبیعی در اصطلاح زمین‌شناسی «هودو» (Hoodoo) نامیده میشود و در اصل نوعی سنگ به شکل قارچ می‌باشد که بر اثر فرسایش پدید آمده و شبیه به مناره بلند و نازکی است که سنگ دیگری روی آن قرار گرفته است. هودوها بیشتر در آمریکا دیده می‌شوند که یک نمونه از آنها در منطقه برایس کنیون می‌باشد که تصاویر آن نیز بسیار مشهور است. در غرب رودخانه می‌سی‌سی‌پی و شرق کوه‌های راکی آمریکا و کانادا نیز این پدیده‌های طبیعی دیده شده‌اند. در کپه داغ ترکیه نیز وجود دارند که مردم داخل آنها زندگی می‌کنند. در صربستان و تایوان نیز این مناظر دیده شده‌اند. در بخش فرانسوی کوه‌های آلپ این پدیده را به نام «خانم‌هایی با موهای درست شده» می‌شناسند. در روستای وردیج در نزدیکی منطقه وردآورد نیز نمونه‌هایی وجود دارد که به خاطر شکل و نوع فرسایش، آنها را هودو می‌نامند اما فقط در زنجان آنها را دودکش جن نام گذاشته‌اند که در این خصوص دلیل مشخصی وجود ندارد و شاید به اعتقادات کهن مردم این خطّه برمی‌گردد.
آبشار لاتون
آبشار لاتون در ۱۵ کیلومتری آستارا ، شهر لوندویل و روستای کوته کومه قرار دارد.
ارتفاع تقریبی آبشار لاتون ۱۰۵ متر است که از لحاظ ارتفاع، مرتفع ترین آبشار ایران است.
علاوه بر آبشار اصلی، آبشار دیگری با فاصله ی ۱۰ متری آن قرار دارد که ۶۵ متر ارتفاع دارد و سر ریز آب آن نسبت به آبشار اصلی بیشتر و عریض تر است.
ار مسیر چشمه تا آبشار لاتون سه حوش بزرگ طبیعی با سه آبشار ۱۰ متری قرار دارد.
مسیر آبشار لاتون از روستای کوته کومه آغاز می شود و تقریباً ۴ ساعت پیاده روی (کوهپیمایی) دارد.
در مسیر آبشار لاتون تپه های جنگلی و رودخانه ای که منبع آن آبشار لاتون است دیده می شود.
انتهای مسیر نیز دارای پرتگاه های خطرناک و مرگبار است خصوصاً ما بین دو آبشار (۱۰۵ متری و ۶۵ متری).
آبشار از فاصله ی ۵۰۰ متری قابل مشاهده است.
در مسیر آبشار لاتون به روستای قدیمی آسیوشوان گذر وجود دارد که تقریباً ۵ خانوار در آن زندگی می کنند.
در اطراف آبشار لاتون درختان آلو ، به ، گلابی ، گردو ، فندق ، سیب وحشی و آلوچه (گوجه سبز) می روید.
جنگل ۹ ماه از سال سرسبز است.
کوه سبلان
کوه سبلان که در زبان ترکی آذربایجانی «ساوالان» و در زبان تالشی «سفلون» نامیده میشود، از دره قره‌سو در شمال غرب شهر اردبیل شروع شده و در جهت شرقی- غربی به طول 60 کیلومتر و عرض حدود 48 کیلومتر تا کوه قوشه‌داغ در جنوب اهر امتداد می‌یابد و به وسیله این کوه به ارتفاعات قره‌داغ متصل میشود. کوه سبلان بر سه شهر اردبیل، اهر و مشکین‌شهر مشرف است. این کوه در 25 کیلومتری جنوب شرقی مشگین شهر و در فاصله حدود 40 کیلومتری شهر اردبیل قرار دارد.
سبلان سومین قله بلند ایران و یک کوه آتشفشانی غیرفعال است. ارتفاع بلندترین قله آن به نام «سلطان ساوالان» به 4811 متر می‌رسد. در جبهه غربی قله سلطان ساوالان و در کنار جان‌پناه سنگی به شکل عقاب قرار دارد که در طول زمان به نماد کوه سبلان تبدیل شده است. این قطعه سنگ که به واقع اعجاز طبیعت می‌باشد، به شکل عقابی است که نشسته و سر را به جانب شرق چرخانده است.
مراتع سبلان از بهترین مراتع طبیعی ایران است. دامنه‌های سبلان، برخلاف سهند که کمی سنگلاخی است، دارای خاک نرم و حاصلخیز است و علف‌های مرغوب و پرارزشی در آن رشد می‌کنند.
آبشار لاتون در ۱۵ کیلومتری آستارا ، شهر لوندویل و روستای کوته کومه قرار دارد.
ارتفاع تقریبی آبشار لاتون ۱۰۵ متر است که از لحاظ ارتفاع، مرتفع ترین آبشار ایران است.
علاوه بر آبشار اصلی، آبشار دیگری با فاصله ی ۱۰ متری آن قرار دارد که ۶۵ متر ارتفاع دارد و سر ریز آب آن نسبت به آبشار اصلی بیشتر و عریض تر است.
ار مسیر چشمه تا آبشار لاتون سه حوش بزرگ طبیعی با سه آبشار ۱۰ متری قرار دارد.
مسیر آبشار لاتون از روستای کوته کومه آغاز می شود و تقریباً ۴ ساعت پیاده روی (کوهپیمایی) دارد.
در مسیر آبشار لاتون تپه های جنگلی و رودخانه ای که منبع آن آبشار لاتون است دیده می شود.
انتهای مسیر نیز دارای پرتگاه های خطرناک و مرگبار است خصوصاً ما بین دو آبشار (۱۰۵ متری و ۶۵ متری).
آبشار از فاصله ی ۵۰۰ متری قابل مشاهده است.
در مسیر آبشار لاتون به روستای قدیمی آسیوشوان گذر وجود دارد که تقریباً ۵ خانوار در آن زندگی می کنند.
در اطراف آبشار لاتون درختان آلو ، به ، گلابی ، گردو ، فندق ، سیب وحشی و آلوچه (گوجه سبز) می روید.
جنگل ۹ ماه از سال سرسبز است.
کوه سبلان
کوه سبلان که در زبان ترکی آذربایجانی «ساوالان» و در زبان تالشی «سفلون» نامیده میشود، از دره قره‌سو در شمال غرب شهر اردبیل شروع شده و در جهت شرقی- غربی به طول 60 کیلومتر و عرض حدود 48 کیلومتر تا کوه قوشه‌داغ در جنوب اهر امتداد می‌یابد و به وسیله این کوه به ارتفاعات قره‌داغ متصل میشود. کوه سبلان بر سه شهر اردبیل، اهر و مشکین‌شهر مشرف است. این کوه در 25 کیلومتری جنوب شرقی مشگین شهر و در فاصله حدود 40 کیلومتری شهر اردبیل قرار دارد.
سبلان سومین قله بلند ایران و یک کوه آتشفشانی غیرفعال است. ارتفاع بلندترین قله آن به نام «سلطان ساوالان» به 4811 متر می‌رسد. در جبهه غربی قله سلطان ساوالان و در کنار جان‌پناه سنگی به شکل عقاب قرار دارد که در طول زمان به نماد کوه سبلان تبدیل شده است. این قطعه سنگ که به واقع اعجاز طبیعت می‌باشد، به شکل عقابی است که نشسته و سر را به جانب شرق چرخانده است.
مراتع سبلان از بهترین مراتع طبیعی ایران است. دامنه‌های سبلان، برخلاف سهند که کمی سنگلاخی است، دارای خاک نرم و حاصلخیز است و علف‌های مرغوب و پرارزشی در آن رشد می‌کنند.
بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی
بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی از مهمترین آثار تاریخی شهر اردبیل و از بناهای کم‌نظیر تاریخی ایران است که از لحاظ معماری و کاشی‌کاری از شاهکارهای سده هشتم هجری قمری و سال‌های پس از آن است. این بنا پس از وفات شيخ به سال 735 هجری قمری، به وسيله فرزند وی؛ صدرالدين موسی پايه‌گذاری شد و شاه عباس بناهای مهمی به این مجموعه افزود و اصلاحاتی در آن انجام داد. اهمیت این اثر تاریخی به‌طور کلی در رابطه‌ای که با سلسله خاندان صفوی دارد جلوه‌گر میشود. اسلاف شاهان صفوی و همچنین شاه اسماعیل اول؛ بنیان‌گذار این سلسله، در این مجموعه تاریخی به خاک سپرده شده‌اند. روی مقبره شاه اسماعیل گنبدی ساخته شده و بالای این گنبد پنج شمشیر نصب شده است که نشانه اسلحه خانواده‌هایی بوده که به شاه اسماعیل در رسیدن به سلطنت کمک کردند. در این بقعه، مقابر دیگری از سایر شاهان و شاهزادگان و بزرگان خاندان صفوی و امرای آن دوره باقی مانده است، از جمله قبر منسوب به مادر شاه اسماعیل.
مجموعه کنونی که به نام بقعه شیخ صفی نامیده میشود شامل بیرون بقعه (عالی قاپو)، سردر، حیاط بزرگ، رواق، مقبره شیخ صفی‌الدین، حرم خانه، مقبره شاه اسماعیل، چینی خانه (که دارای گچ‌بری‌های زیبا و چندین درِ چوبی و نقره‌ای نفیس است)، مسجد جنت‌سرا، خانقاه، چراغ خانه، چله خانه، شهیدگاه و متعلقات دیگری است.
بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی از مهمترین آثار تاریخی شهر اردبیل و از بناهای کم‌نظیر تاریخی ایران است که از لحاظ معماری و کاشی‌کاری از شاهکارهای سده هشتم هجری قمری و سال‌های پس از آن است. این بنا پس از وفات شيخ به سال 735 هجری قمری، به وسيله فرزند وی؛ صدرالدين موسی پايه‌گذاری شد و شاه عباس بناهای مهمی به این مجموعه افزود و اصلاحاتی در آن انجام داد. اهمیت این اثر تاریخی به‌طور کلی در رابطه‌ای که با سلسله خاندان صفوی دارد جلوه‌گر میشود. اسلاف شاهان صفوی و همچنین شاه اسماعیل اول؛ بنیان‌گذار این سلسله، در این مجموعه تاریخی به خاک سپرده شده‌اند. روی مقبره شاه اسماعیل گنبدی ساخته شده و بالای این گنبد پنج شمشیر نصب شده است که نشانه اسلحه خانواده‌هایی بوده که به شاه اسماعیل در رسیدن به سلطنت کمک کردند. در این بقعه، مقابر دیگری از سایر شاهان و شاهزادگان و بزرگان خاندان صفوی و امرای آن دوره باقی مانده است، از جمله قبر منسوب به مادر شاه اسماعیل.
مجموعه کنونی که به نام بقعه شیخ صفی نامیده میشود شامل بیرون بقعه (عالی قاپو)، سردر، حیاط بزرگ، رواق، مقبره شیخ صفی‌الدین، حرم خانه، مقبره شاه اسماعیل، چینی خانه (که دارای گچ‌بری‌های زیبا و چندین درِ چوبی و نقره‌ای نفیس است)، مسجد جنت‌سرا، خانقاه، چراغ خانه، چله خانه، شهیدگاه و متعلقات دیگری است.
نیایشگاه مهری مراغه
در حدود 6 کیلومتری جنوب شرقی مراغه روستای بزرگی به نام ورجوی واقع شده است. در قسمتی از روستا یک گورستان بزرگ و تاریخی وجود دارد و در آن قبرهایی دیده میشود که بر روی آنها صندوق‌های سنگی منقوش و یا قوچ سنگی نهاده شده است. همچنین بر روی تعدادی از سنگ‌ها تصاویر تیر و کمان و نیزه و شمشیر و سپر حک گردیده است. قدمت این سنگ‌ها به قرن هشتم تا یازدهم هجری قمری بازمی‌گردد. از نمونه‌های جالب این سنگ‌ها می‌توان به صندوق سنگی منقشی اشاره نمود که متعلق به زمان بیگ فرزند کدخدا میرزا بیگ می‌باشد که در سال 1085 هجری قمری از دنیا رفته است. از دیگر جاذبه‌های این روستا وجود درخت تنومند و کهنسال نارونی است که در کنار قبرستان و بر لب یک نهر پرآب روئیده است و توجه عموم را به خود جلب می‌کند. در جنوب این درخت نیز مجموعه جالب توجه امامزاده معصوم قرار دارد. در چند متری درخت نارون و در مقابل آن، راهروی عریضی با شیب متوسط در سنگ کنده شده است. دو طرف راهرو را دیواره سنگی طبیعی فراگرفته که قسمتی از آن نیز دارای پوشش سنگی است. عرض این راهرو در قسمت ابتدایی 7/20 متر و در انتها 6/20 متر است. در انتهای راهرو ورودی مستطیل شکلی به عرض 1/80 متر در سنگ کنده شده است که با عبور از آن محوطه وسیع و جالبی قرار دارد. در سمت چپ راهرو و نزدیک به ورودی تالار بزرگ، اطاق چهارگوش کوچکی وجود دارد که تمامی آن را در سنک کنده‌اند و سقف آن به صورت یک گنبد در صخره ایجاد شده است. شیوه کار چنین است که دیوار چهار طرف اطاق از یک محل معین به طور مورب به طرف مرکز سقف ادامه یافته است. در وسط سقف مزبور نورگیری به منظور روشن ساختن فضای داخل اطاق تعبیه شده است. در وسط دو ضلع غربی و شرقی تالار، دو فرورفتگی در مقابل هم قرار دارند که فرورفتگی غربی به شکل ذوزنقه و فرورفتگی شرقی شبیه نیم دایره است. از انتهای فرورفتگی غربی به وسیله راهرویی، اطاق مدوری قرار دارد که تمامی آن از سنگ کنده شده است. مقابل فرورفتگی نیم‌دایره شکل شرقی به کمک سنگ‌های لاشه تیغه کرده‌اند. در سمت جنوب فرورفتگی شرقی، حفره‌ای وجود دارد که از آن به راهرویی داخل شده که با یک قوس نیم‌دایره به محوطه اصلی امامزاده راه می‌یابد. محوطه اصلی امامزاده عبارت است از یک اطاق دایره شکل به قطر 5/90 متر که در قسمت جنوبی آن با ارتفاع یک پله از کف، محرابی مستطیل شکل به طول 2 و عرض 2/60 متر با سقف هلالی شکل وجود دارد.
روستای کندوان
صخره‌های کله قندی و غارهای دستکن توسط انسان که به عنوان خانه‌های مسکونی مورد استفاده قرار می‌گیرد، یکی از شگفت‌انگیزترین روستاهای صخره‌ای جهان را پدید آورده است.
روستای کندوان از توابع دهستان سهند، در 62 کیلومتری جنوب غربی تبریز و 18 کیلومتری جنوب اسکو در دامنه سرسبز سلطان داغی قرار گرفته است.
در تاریخ این منطقه، نقل شده است که نخستین کسانی که به کندوان پا گذاشتند، ساکنان روستایی به نام حیله‌ور در 2 کیلومتری غرب کندوان بوده‌اند که در قرن هفتم هجری قمری برای در امان ماندن از حمله مغول‌ها به دشتی در مقابل کندوان فعلی مهاجرت کردند و به تدریج درون کران‌ها را حفاری کرده و پناهگاهی امن برای خود ساختند اما برخی بر این عقیده‌اند که قدمت این روستا به دوره‌های قبل از اسلام مربوط میشود.
چشمه آب معدنی تاپ تاپان
چشمه آب معدنی تاپ تاپان که در یک منطقه گردشگری واقع شده است، در 3 كیلومتری جنوب غربی آذرش‍‍ه‍ر قرار دارد. آب این چشمه ج‍وش‍‍ان با فشار گ‍‍از‌ه‍‍ا‌یی كه از ا‌ع‍ماق زمین به بیرون متصاعد می‌شوند، همراه است. در پایین دست محل س‍رچ‍ش‍م‍ه‌‌ه‍‍ا‌ی آب معدنی تاپ تاپان استخر ن‍س‍ب‍ت‍‍اً کوچکی وجود دارد که در ف‍ص‍ل تابستان گردشگران از طبیعت باصفا و آب ت‍ن‍‍ی در آن رفع خستگی می‌كنند. آب معدنی چشمه تاپ تاپان قابل آشامیدن نیست ولی استفاده و تماس با این آب معدنی برای ال‍ت‍ی‍‍ام ام‍ر‌اض پ‍وس‍ت‍‍ی، درد‌ه‍‍ا‌ی ع‍ض‍لان‍‍ی و مف‍ص‍ل‍‍ی م‍ف‍ی‍د و ث‍م‍رب‍خ‍ش است.
در حدود 6 کیلومتری جنوب شرقی مراغه روستای بزرگی به نام ورجوی واقع شده است. در قسمتی از روستا یک گورستان بزرگ و تاریخی وجود دارد و در آن قبرهایی دیده میشود که بر روی آنها صندوق‌های سنگی منقوش و یا قوچ سنگی نهاده شده است. همچنین بر روی تعدادی از سنگ‌ها تصاویر تیر و کمان و نیزه و شمشیر و سپر حک گردیده است. قدمت این سنگ‌ها به قرن هشتم تا یازدهم هجری قمری بازمی‌گردد. از نمونه‌های جالب این سنگ‌ها می‌توان به صندوق سنگی منقشی اشاره نمود که متعلق به زمان بیگ فرزند کدخدا میرزا بیگ می‌باشد که در سال 1085 هجری قمری از دنیا رفته است. از دیگر جاذبه‌های این روستا وجود درخت تنومند و کهنسال نارونی است که در کنار قبرستان و بر لب یک نهر پرآب روئیده است و توجه عموم را به خود جلب می‌کند. در جنوب این درخت نیز مجموعه جالب توجه امامزاده معصوم قرار دارد. در چند متری درخت نارون و در مقابل آن، راهروی عریضی با شیب متوسط در سنگ کنده شده است. دو طرف راهرو را دیواره سنگی طبیعی فراگرفته که قسمتی از آن نیز دارای پوشش سنگی است. عرض این راهرو در قسمت ابتدایی 7/20 متر و در انتها 6/20 متر است. در انتهای راهرو ورودی مستطیل شکلی به عرض 1/80 متر در سنگ کنده شده است که با عبور از آن محوطه وسیع و جالبی قرار دارد. در سمت چپ راهرو و نزدیک به ورودی تالار بزرگ، اطاق چهارگوش کوچکی وجود دارد که تمامی آن را در سنک کنده‌اند و سقف آن به صورت یک گنبد در صخره ایجاد شده است. شیوه کار چنین است که دیوار چهار طرف اطاق از یک محل معین به طور مورب به طرف مرکز سقف ادامه یافته است. در وسط سقف مزبور نورگیری به منظور روشن ساختن فضای داخل اطاق تعبیه شده است. در وسط دو ضلع غربی و شرقی تالار، دو فرورفتگی در مقابل هم قرار دارند که فرورفتگی غربی به شکل ذوزنقه و فرورفتگی شرقی شبیه نیم دایره است. از انتهای فرورفتگی غربی به وسیله راهرویی، اطاق مدوری قرار دارد که تمامی آن از سنگ کنده شده است. مقابل فرورفتگی نیم‌دایره شکل شرقی به کمک سنگ‌های لاشه تیغه کرده‌اند. در سمت جنوب فرورفتگی شرقی، حفره‌ای وجود دارد که از آن به راهرویی داخل شده که با یک قوس نیم‌دایره به محوطه اصلی امامزاده راه می‌یابد. محوطه اصلی امامزاده عبارت است از یک اطاق دایره شکل به قطر 5/90 متر که در قسمت جنوبی آن با ارتفاع یک پله از کف، محرابی مستطیل شکل به طول 2 و عرض 2/60 متر با سقف هلالی شکل وجود دارد.
روستای کندوان
صخره‌های کله قندی و غارهای دستکن توسط انسان که به عنوان خانه‌های مسکونی مورد استفاده قرار می‌گیرد، یکی از شگفت‌انگیزترین روستاهای صخره‌ای جهان را پدید آورده است.
روستای کندوان از توابع دهستان سهند، در 62 کیلومتری جنوب غربی تبریز و 18 کیلومتری جنوب اسکو در دامنه سرسبز سلطان داغی قرار گرفته است.
در تاریخ این منطقه، نقل شده است که نخستین کسانی که به کندوان پا گذاشتند، ساکنان روستایی به نام حیله‌ور در 2 کیلومتری غرب کندوان بوده‌اند که در قرن هفتم هجری قمری برای در امان ماندن از حمله مغول‌ها به دشتی در مقابل کندوان فعلی مهاجرت کردند و به تدریج درون کران‌ها را حفاری کرده و پناهگاهی امن برای خود ساختند اما برخی بر این عقیده‌اند که قدمت این روستا به دوره‌های قبل از اسلام مربوط میشود.
چشمه آب معدنی تاپ تاپان
چشمه آب معدنی تاپ تاپان که در یک منطقه گردشگری واقع شده است، در 3 كیلومتری جنوب غربی آذرش‍‍ه‍ر قرار دارد. آب این چشمه ج‍وش‍‍ان با فشار گ‍‍از‌ه‍‍ا‌یی كه از ا‌ع‍ماق زمین به بیرون متصاعد می‌شوند، همراه است. در پایین دست محل س‍رچ‍ش‍م‍ه‌‌ه‍‍ا‌ی آب معدنی تاپ تاپان استخر ن‍س‍ب‍ت‍‍اً کوچکی وجود دارد که در ف‍ص‍ل تابستان گردشگران از طبیعت باصفا و آب ت‍ن‍‍ی در آن رفع خستگی می‌كنند. آب معدنی چشمه تاپ تاپان قابل آشامیدن نیست ولی استفاده و تماس با این آب معدنی برای ال‍ت‍ی‍‍ام ام‍ر‌اض پ‍وس‍ت‍‍ی، درد‌ه‍‍ا‌ی ع‍ض‍لان‍‍ی و مف‍ص‍ل‍‍ی م‍ف‍ی‍د و ث‍م‍رب‍خ‍ش است.
برج میلاد
برج کلاه فرنگی شوشتر
برج کلاه‌فرنگی شوشتر با قدمت دوره قاجاریه در مرکز شهر شوشتر در استان خوزستان قرار دارد.
این بنای برج مانند در کنار رود کارون و نزدیک به بند میزان در شهرستان شوشتر قرار دارد و مشهور به کلاه فرنگی است.
این برج هشت ضلع دارد و زیرسازی آن که برج روی آن قرار گرفته است، نسبت به سطح زمین، چهار متر ارتفاع دارد و ارتفاع خود برج نیز حدود هفت متر است.
مردم شهر شوشتر این برج را کلاه‌فرنگی می نامند و می گویند، برج جایگاه دیده‌بانی قیصر روم یا شاپور ساسانی جهت نظارت بر کار کارگران مشغول در بندمیزان بوده است.
طاق بستان
طاق بستان مجموعه‌ای از سنگ‌نگاره‌ها و سنگ‌نبشته‌های دوره ساسانی است که در شمال‌غربی شهر کرمانشاه در غرب ایران واقع شده است.
وجود کوه و چشمه در این مکان، آن را به گردشگاهی روح‌فزا تبدیل نموده که از زمان‌های دیرین تا به امروز مورد توجه بوده است.
طاق بستان در زبان بومی (کردی) طاق وسان گفته میشود. سان به معنی سنگ می‌باشد و به این ترتیب طاق بستان طاق سنگی معنی می‌دهد. این مجموعه در قرن سوم میلادی ساخته شده است. شاهان ساسانی نخست نواحی اطراف تخت جمشید را برای تراشیدن تندیس‌های خود برگزیدند، اما از زمان اردشیر دوم و شاهان پس از او طاق بستان را انتخاب کردند که در بین راه جاده ابریشم قرار داشت و دارای طبیعتی سرسبز و پرآب بود.
برج میلاد بلندترین آسمان‌خراش ایران و ششمین برج مخابراتی بلند در جهان است.
این برج مخابراتی و چندمنظوره، در مجموعه مرکز ارتباطات بین المللی تهران، در شمال‌غربی شهر تهران، میان تپه‌ای با مساحت تقریبی ۱۴ هکتار واقع در جنوب شهرک‌قدس و شمال کوی‌نصر در منطقه ۲ شهرداری تهران قرار دارد.
این سازه که به خاطر ارتفاع بلند و شکل ظاهری متفاوتش، تقریباً از همه جای تهران نمایان است، یکی از نمادهای پایتخت به شمار می‌آید.
ارتفاع برج میلاد 435 متر است که پس از برج توکیو اسکای تری ژاپن با 634 متر ارتفاع، برج گوانگژو و سیجسین گوانگژو چین با 605 متر ارتفاع، سی‌ان تورنتو کانادا با 553 متر ارتفاع، برج مسکو با 540 متر ارتفاع و برج اورینتال شانگهای چین با 467 متر ارتفاع در مکان ششم برج‌های مخابراتی جهان قرار دارد.
کشتی یونانی
در غرب جزيره يك كشتي عظيم‌الجثه در سواحل نيلگون كيش جا خوش كرده است كه به كشتي يوناني معروف است. در يكي از روزهاي گرم تابستان سال ۱۳۴۵، بوميان جزيره كيش ناگهان كشتي عظيم‌الجثه‌اي را كه در نزديكي روستاي باغو به گل نشسته بود، ديدند. هنوز پس از گذشت سال‌ها دليل به گل نشستن اين كشتي در پس پرده‌اي از ابهام است اما گفته مي‌شود به علت مه آلود بودن هوا و نبودن فانوس دريايي در سواحل جزيره كيش اين اتفاق روي داده است.
اين كشتي در سال ۱۳۲۲ شمسي توسط شركت ويليام هاميلتون به وزن ۷۰۶۱ تن و به طول ۱۳۶ متر در بندر گلاسكو در اسكاتلند ساخته شد و در روز ۴ مرداد ۱۳۴۵ به هنگام بازگشت از ايران، در سفر دريايي خود به كشور يونان در عرض جغرافيايي ۲۶ و ۲۰ درجه شمالي و طول جغرافيايي ۵۳ و ۵۴ درجه شرقي به گل نشست و هشتاد روز تلاش اورينوكو، يدك‌كش هلندي براي بيرون كشيدن اين كشتي به ثمري نرسيد. تلاش‌هاي ناموفق زيادي براي بيرون كشيدن آن انجام شد و به ناچار سرنشينان كشتي مجبور به ترك آن شدند و بار آن تخليه شد، چرا كه عمليات بيرون كشيدن كشتي از نظر اقتصادي مقرون به صرفه نبود. اطلاعات بدست آمده از شركت بيمه لويدز لندن نشان دهنده اين است كه اين كشتي در زمان به گل نشستن متعلق به كشور يونان و بنام كولااف بوده است. اين كشتي در ابتدا "شيپور امپراتور” سپس "ناتوراليست” و در سال هاي بين ۱۳۳۸ تا يكسال قبل از توقف، در مالكيت خطوط كشتيراني ايران با نام‌هاي "سيروس فارس”، "همدان” در تردد بوده است.
ژئو پارک جهانی قشم
ژئوپارک جهانی قشم با وسعتى بالغ بر 30 هزار هکتار در غرب جزیره قشم واقع شده است.
ژئوپارک جهانی قشم محدوده‌ای طولی است که شرق آن به روستای طبل و سلخ، غرب آن به روستای گوری و کانی، شمال آن به ساحل شمالی و جنوب آن به ساحل جنوبی منتهی میشود.
ژئوپارک جهانی قشم به عنوان اولین و تنها ژئوپارک خاور‌میانه در سال 2006 در یونسکو به ثبت شبکه‌جهانى ژئوپارک‌ها رسید و ایران نیز به واسطه آن یکی از شش کشور صاحب ژئوپارک در قاره پهناور آسیا بعد از چین، مالزی، کره، ژاپن و ویتنام و به عنوان یکی از 19 کشور جهان بطور رسمی کاندیدای بهره‌مندی از این امتیاز شده است.
ژئوپارک جهانی قشم به عنوان نخستین ژئوپارک ایران یکى از منحصر به فردترین ژئوپارکهاى جهان است که به واسطه قرار گرفتن در کنار سواحل زیباى خلیج فارس و جنگل دریایى حرا، چندین پدیده بارز زمین شناسى را در خود جای داده و به پارک زمین شناسی ایران تبدیل شده است.
وجود مجسمه‌هاى طبیعى و نقش برجسته‌هاى پراکنده، چین‌خوردگى‌ها و کوه‌هاى شگفت‌آور، سطوح تخت و صفه‌ها در ارتفاعات، ستون‌هاى حاصل از عوامل فرسایش، برجستگى‌ها و فرورفتگى‌هاى به‌وجود آمده از هوازدگى، مخروط افکنه‌ها و قطعه‌هاى فروافتاده در پاى ارتفاعات، کوهسرها و هیکل‌هاى که دست هنرمند طبیعت به تازیانه باد و باران پدید آورده، تندیس‌هاى اعجاب‌آورى که در شکل‌هاى مختلف همچون لاک‌پشت، سگ، مارمولک، اسب آبى و یا حتى چهره آدمى در حالت خشم و فریاد، پدیده‌هاى زمین‌شناسى نادر و بى‌مانندى هستند که هریک به تنهایى جذابیت و زیبایى خاص دارند.
قلعه بابک
قلعه جمهور معروف به دژ بابک در 50 کیلومتری شمال شهرستان اهر و در ارتفاعات غرب رود بزرگ قره‌سو قرار دارد؛ منطقه‌ای که به نام کلیبر معروف است.
دژ بابک خرمدین بر فراز قله کوهستانی در حدود 2300 تا 2700 از سطح دریا ارتفاع دارد.
قلعه بابک که به نام‌های قلعه بابک، دژ بابک، بذ و قلعه جمهور هم معروف است دژ و مقر سردار تاریخی ایران، بابک خرمدین بوده است که در هنگام قیام بر علیه دستگاه خلافت عباسی در قرن سوم هجری ساخته شده است.
مسافت راه کلیبر به قلعه حدود 3 کیلومتر است و به هنگام عبور باید گردنه‌ها و گذرگاه‌های خطرناکی را پشت سر گذاشت.
قلعه بهستان
قلعه بهستان یا کهن دژ در شهرستان ماهنشان در استان زنجان قرار دارد و قدمت این دژ به دوره هخامنشیان برمی‌گردد
قلعه بهستان یکی از 20 قلعه تاریخی شهرستان ماهنشان در استان زنجان است که قدمت آن به قرن پنجم هجری قمری تخمین زده میشود.
به علت شرایط زمانی خاص آن دوره، حاکمان جهت دفاع از خود و مردم اقدام به ساخت این قلعه کرده‌اند.
طبقات بالای این قلعه جهت دفاع و طبقات پایین‌تر به عنوان زاغه و محل نگهداری آذوقه مردم مورد استفاده قرار می‌گرفت.
این قلعه که در دل کوهی از جنس خاک سفت و سخت بنا شده است به علت وزش بادهای تند و فرسایش و همچنین عبور رودخانه قزل اوزن از کنار قلعه در حال تخریب است.
برج کلاه فرنگی شوشتر
برج کلاه‌فرنگی شوشتر با قدمت دوره قاجاریه در مرکز شهر شوشتر در استان خوزستان قرار دارد.
این بنای برج مانند در کنار رود کارون و نزدیک به بند میزان در شهرستان شوشتر قرار دارد و مشهور به کلاه فرنگی است.
این برج هشت ضلع دارد و زیرسازی آن که برج روی آن قرار گرفته است، نسبت به سطح زمین، چهار متر ارتفاع دارد و ارتفاع خود برج نیز حدود هفت متر است.
مردم شهر شوشتر این برج را کلاه‌فرنگی می نامند و می گویند، برج جایگاه دیده‌بانی قیصر روم یا شاپور ساسانی جهت نظارت بر کار کارگران مشغول در بندمیزان بوده است.
طاق بستان
طاق بستان مجموعه‌ای از سنگ‌نگاره‌ها و سنگ‌نبشته‌های دوره ساسانی است که در شمال‌غربی شهر کرمانشاه در غرب ایران واقع شده است.
وجود کوه و چشمه در این مکان، آن را به گردشگاهی روح‌فزا تبدیل نموده که از زمان‌های دیرین تا به امروز مورد توجه بوده است.
طاق بستان در زبان بومی (کردی) طاق وسان گفته میشود. سان به معنی سنگ می‌باشد و به این ترتیب طاق بستان طاق سنگی معنی می‌دهد. این مجموعه در قرن سوم میلادی ساخته شده است. شاهان ساسانی نخست نواحی اطراف تخت جمشید را برای تراشیدن تندیس‌های خود برگزیدند، اما از زمان اردشیر دوم و شاهان پس از او طاق بستان را انتخاب کردند که در بین راه جاده ابریشم قرار داشت و دارای طبیعتی سرسبز و پرآب بود.
تالاب چغاخور
تـالاب چـغاخـور با مساحتی بیش از 2300 هكتار در دامنه ارتفاعات برآفتاب و كلار، همچون نگینی می درخشد. این تالاب هر ساله پذیرای انواع پرندگان مهاجر و بومی شامل انواع مرغابی، حواصیل، لك لك سفید، خروس كولی و آبزیانی چون ماهی كپور و نوعی از ماهیان گورخری است. هوای مطبوع و چشم انداز های زیبایی كه در این مكان قرار دارد، ان را در ردیف یكی از مهم ترین كانون های سیاحتی استان قرار داده است. این تالاب در مسیر شهركرد – ایذه (استان خوزستان) واقع شده و با شهركرد 60 كیلومتر فاصله دارد.
تـالاب چـغاخـور با مساحتی بیش از 2300 هكتار در دامنه ارتفاعات برآفتاب و كلار، همچون نگینی می درخشد. این تالاب هر ساله پذیرای انواع پرندگان مهاجر و بومی شامل انواع مرغابی، حواصیل، لك لك سفید، خروس كولی و آبزیانی چون ماهی كپور و نوعی از ماهیان گورخری است. هوای مطبوع و چشم انداز های زیبایی كه در این مكان قرار دارد، ان را در ردیف یكی از مهم ترین كانون های سیاحتی استان قرار داده است. این تالاب در مسیر شهركرد – ایذه (استان خوزستان) واقع شده و با شهركرد 60 كیلومتر فاصله دارد.
رود کارون
این رود با طول ۹۵۰ کیلومتر طولانی‌ترین رودی است که تنها در داخل ایران قرار دارد و در عین حال تنها رودخانه ایرانی است که به آبهای بین‌المللی و اقیانوس‌های جهان ارتباط دارد.
کارون تنها رود ایران است که بخشی از آن قابل کشتیرانی است و آب آشامیدنی شهر اهواز از رودخانه کارون تامین میشود.
کارون از یک طرف در خرمشهر از طریق مصب خود به اروند رود که رودخانه‌های دجله و فرات از کشور عراق نیز به آن می‌ریزند وصل میشود و از طرف دیگر به خلیج فارس و اقیانوس هند مرتبط میشود.
محوطه تاریخی چغازنبیل
محوطه تاریخی چغازنبیل در استان خوزستان قرار دارد
این محوطه در جنوب‌غربی ایران، در 35 کیلومتری جنوب شرقی شهر باستانی شوش قرار گرفته است.
ساخت این شهر که حدود 1250 سال قبل از میلاد مسیح (ع) در دوران عیلامی‌ها آغاز شد، بعد از حمله آشوری‌ها ناتمام ماند.
هزاران خشت و آجر استفاده نشده‌ای که در این محوطه باقی مانده، گواهی بر این موضوع است. چغازنبیل به سال 1979 در فهرست آثار جهانی یونسکو ثبت شد.
چغازنبیل در اوایل قرن 13 قبل از میلاد توسط پادشاه عیلامی «اونتاش نپیریشا» در نزدیکی رود دز ساخته شد و «دوراونتاش» نامیده شد.
معنای دوراونتاش، قلعه اونتاش است. البته در برخی متون میخی از این شهر با عنوان «ال اونتاش» به معنی شهر اونتاش نام برده شده است.
در مرکز شهر، معبد عظیمی به صورت مطبق بنا شده که امروزه دو طبقه از آن پابرجاست.
این معبد، ذیقورات نام دارد که به دو تن از خدایان بزرگ عیلامی؛ «اینشوشیناک» و «نپیریشا» اهدا شده است.
معبد چغازنبیل بزرگترین اثر معماری بر جای مانده از تمدن عیلامی است که تا کنون شناخته شده است.
دورتا دور ذیقورات را دیواری احاطه می‌کرده که در مجاورت آن در جبهه شمال غربی معابدی برای خدایان کریریشا، ایشنی‌کرب و هومبان بنا شده است.
همچنین معابد دیگری در جبهه شمال شرقی قرار داشته‌اند و مجموعه این معابد توسط حصار دیگری احاطه می‌شده است.
این رود با طول ۹۵۰ کیلومتر طولانی‌ترین رودی است که تنها در داخل ایران قرار دارد و در عین حال تنها رودخانه ایرانی است که به آبهای بین‌المللی و اقیانوس‌های جهان ارتباط دارد.
کارون تنها رود ایران است که بخشی از آن قابل کشتیرانی است و آب آشامیدنی شهر اهواز از رودخانه کارون تامین میشود.
کارون از یک طرف در خرمشهر از طریق مصب خود به اروند رود که رودخانه‌های دجله و فرات از کشور عراق نیز به آن می‌ریزند وصل میشود و از طرف دیگر به خلیج فارس و اقیانوس هند مرتبط میشود.
محوطه تاریخی چغازنبیل
محوطه تاریخی چغازنبیل در استان خوزستان قرار دارد
این محوطه در جنوب‌غربی ایران، در 35 کیلومتری جنوب شرقی شهر باستانی شوش قرار گرفته است.
ساخت این شهر که حدود 1250 سال قبل از میلاد مسیح (ع) در دوران عیلامی‌ها آغاز شد، بعد از حمله آشوری‌ها ناتمام ماند.
هزاران خشت و آجر استفاده نشده‌ای که در این محوطه باقی مانده، گواهی بر این موضوع است. چغازنبیل به سال 1979 در فهرست آثار جهانی یونسکو ثبت شد.
چغازنبیل در اوایل قرن 13 قبل از میلاد توسط پادشاه عیلامی «اونتاش نپیریشا» در نزدیکی رود دز ساخته شد و «دوراونتاش» نامیده شد.
معنای دوراونتاش، قلعه اونتاش است. البته در برخی متون میخی از این شهر با عنوان «ال اونتاش» به معنی شهر اونتاش نام برده شده است.
در مرکز شهر، معبد عظیمی به صورت مطبق بنا شده که امروزه دو طبقه از آن پابرجاست.
این معبد، ذیقورات نام دارد که به دو تن از خدایان بزرگ عیلامی؛ «اینشوشیناک» و «نپیریشا» اهدا شده است.
معبد چغازنبیل بزرگترین اثر معماری بر جای مانده از تمدن عیلامی است که تا کنون شناخته شده است.
دورتا دور ذیقورات را دیواری احاطه می‌کرده که در مجاورت آن در جبهه شمال غربی معابدی برای خدایان کریریشا، ایشنی‌کرب و هومبان بنا شده است.
همچنین معابد دیگری در جبهه شمال شرقی قرار داشته‌اند و مجموعه این معابد توسط حصار دیگری احاطه می‌شده است.
شهر سوخته
شهر سوخته در ۵۵ کیلومتری شهر زابل در استان سیستان و بلوچستان و در کنار جاده زابل – زاهدان قرار دارد
این شهر در ۳۲۰۰ سال قبل از میلاد پایه گذاری شده و مردم این شهر در چهار دوره بین سال‌های ۳۲۰۰ تا ۱۸۰۰ قبل از میلاد در آن سکونت داشته‌اند.
تمدن شهر سوخته یکی از شگفتی‌های دنیای باستان است. این شهر مهمترین مرکز استقرار و در حقیقت پایتخت منطقه در دوران مفرغ بوده است.
مساحت کلی تپه شهر سوخته حدود ۱۵۲ هکتار است که در یک برآمدگی بین دریاچه هامون و رود هیرمند بنا شده است و ارتفاع متوسط آن از سطح زمین‌های اطراف ۱۲ متر و بلندترین نقطه آن ۱۸ متر ارتفاع دارد.
ارگ بم
ارگ تاریخی بم كه بیش از دو هزار سال است در قلب كویر ایران قد برافراشته است، بزرگترین مجموعه خشتی و گلی جهان است كه طی دوره‌های مختلف تاریخی ساخته شده و گسترش یافته است. این ارگ تاریخی پس از زلزله سهمگین زمستان سال 1382 در شهر بم و تلاش كارشناسان ایرانی برای تهیه پرونده ثبتی آن به طور اضطراری، در جریان بیست و هفتمین اجلاس كمیته میراث جهانی یونسكو به طور هم‌زمان در فهرست میراث جهانی و فهرست میراث جهانی در خطر ثبت شد.
در فاصله زلزله بم و ثبت ارگ و منظر فرهنگی شهر بم در فهرست میراث جهانی، بسیج كارشناسان جهانی و بین‌المللی به یاری كارشناسان ایرانی آمد و افرادی چون فرانچسكو باندارین، رئیس كمیته میراث جهانی، كوچیرو ماتسور، رئیس یونسكو، وزیر فرهنگ فرانسه، رئیس وقت ایكوموس و بسیاری دیگر از كارشناسان و مقامات فرهنگی جهان برای بررسی این اثر تاریخی به بم سفر كردند.
شهر سوخته در ۵۵ کیلومتری شهر زابل در استان سیستان و بلوچستان و در کنار جاده زابل – زاهدان قرار دارد
این شهر در ۳۲۰۰ سال قبل از میلاد پایه گذاری شده و مردم این شهر در چهار دوره بین سال‌های ۳۲۰۰ تا ۱۸۰۰ قبل از میلاد در آن سکونت داشته‌اند.
تمدن شهر سوخته یکی از شگفتی‌های دنیای باستان است. این شهر مهمترین مرکز استقرار و در حقیقت پایتخت منطقه در دوران مفرغ بوده است.
مساحت کلی تپه شهر سوخته حدود ۱۵۲ هکتار است که در یک برآمدگی بین دریاچه هامون و رود هیرمند بنا شده است و ارتفاع متوسط آن از سطح زمین‌های اطراف ۱۲ متر و بلندترین نقطه آن ۱۸ متر ارتفاع دارد.
ارگ بم
ارگ تاریخی بم كه بیش از دو هزار سال است در قلب كویر ایران قد برافراشته است، بزرگترین مجموعه خشتی و گلی جهان است كه طی دوره‌های مختلف تاریخی ساخته شده و گسترش یافته است. این ارگ تاریخی پس از زلزله سهمگین زمستان سال 1382 در شهر بم و تلاش كارشناسان ایرانی برای تهیه پرونده ثبتی آن به طور اضطراری، در جریان بیست و هفتمین اجلاس كمیته میراث جهانی یونسكو به طور هم‌زمان در فهرست میراث جهانی و فهرست میراث جهانی در خطر ثبت شد.
در فاصله زلزله بم و ثبت ارگ و منظر فرهنگی شهر بم در فهرست میراث جهانی، بسیج كارشناسان جهانی و بین‌المللی به یاری كارشناسان ایرانی آمد و افرادی چون فرانچسكو باندارین، رئیس كمیته میراث جهانی، كوچیرو ماتسور، رئیس یونسكو، وزیر فرهنگ فرانسه، رئیس وقت ایكوموس و بسیاری دیگر از كارشناسان و مقامات فرهنگی جهان برای بررسی این اثر تاریخی به بم سفر كردند.
تخت جمشید
آثار تاریخی و باستانی تخت جمشید در نزدیکی شهر مرودشت و در فاصله حدود 60 کیلو متری شمال شرق شیراز قرار دارد
یونانیان به آن پرسپولیس می‌گفتند و در ایران قدیم نیز به آن پارسه و چهل منار گفته می‌شده است. پارسَه یا تخت جمشید یکی از شهرهای باستانی ایران است که سالیان سال پایتخت هخامنشیان بوده است. اسکندر مقدونی سردار یونانی به ایران حمله کرد و این مکان را به آتش کشید.
اما ویرانه‌های این مکان هنوز هم پابرجاست. این مکان هم‌اکنون یکی از آثار جهانی ثبت شدهٔ ایران در یونسکو است.
تخت جمشید ،مجموعه‌ای از کاخ‌های بسیار باشکوهی است که ساخت آنها در سال 512 قبل از میلاد آغاز شد و اتمام آن 150 سال به طول انجامید.
تخت جمشید در محوطه وسیعی واقع شده که از یک طرف به کوه رحمت و از طرف دیگر به مرودشت محدود است. این کاخ‌های عظیم سلطنتی در کنار شهر پارسه که یونانیان آن را پرسپولیس خوانده‌اند ساخته شده است.
سعدیه
شیخ مصلح‌الدین مشرف بن عبدالله مشهور به سعدی شیرازی در حدود سال‌های 571 تا 606 هجری قمری به دنیا آمد و در حدود سال‌های 690 تا 695 درگذشته است. درباره نام و نام پدر شاعر و همچنین تاریخ تولد سعدی اختلاف بسیار است.
سعدی در شیراز پا به هستی نهاد و هنوز کودکی بیش نبود که پدرش درگذشت. پس از تحصیل مقدمات علوم از شیراز به بغداد رفت و در مدرسه نظامیه به تکمیل دانش خود پرداخت.
وی در نظامیه بغداد که مهمترین مرکز علم و دانش آن زمان به حاسب می‌آمد در درس استادان معروفی چون سهروردی شرکت کرد. سعدی پس از این دوره به حجاز، شام و سوریه رفت و در آخر راهی سفر حج شد.
او در شهرهای شام (سوریه امروزی) به سخنرانی هم می‌پرداخت ولی در همین حال، بر اثر این سفرها به تجربه و دانش خود نیز می‌افزود.
سعدی در روزگار سلطنت اتابک ابوبکر بن سعد به شیراز بازگشت و در همین ایام دو اثر جاودان بوستان و گلستان را آفرید و به نام «اتابک» و پسرش سعد بن ابوبکر کرد. برخی معتقدند که او لقب سعدی را نیز از همین نام "سعد بن ابوبکر” گرفته است.
آثار تاریخی و باستانی تخت جمشید در نزدیکی شهر مرودشت و در فاصله حدود 60 کیلو متری شمال شرق شیراز قرار دارد
یونانیان به آن پرسپولیس می‌گفتند و در ایران قدیم نیز به آن پارسه و چهل منار گفته می‌شده است. پارسَه یا تخت جمشید یکی از شهرهای باستانی ایران است که سالیان سال پایتخت هخامنشیان بوده است. اسکندر مقدونی سردار یونانی به ایران حمله کرد و این مکان را به آتش کشید.
اما ویرانه‌های این مکان هنوز هم پابرجاست. این مکان هم‌اکنون یکی از آثار جهانی ثبت شدهٔ ایران در یونسکو است.
تخت جمشید ،مجموعه‌ای از کاخ‌های بسیار باشکوهی است که ساخت آنها در سال 512 قبل از میلاد آغاز شد و اتمام آن 150 سال به طول انجامید.
تخت جمشید در محوطه وسیعی واقع شده که از یک طرف به کوه رحمت و از طرف دیگر به مرودشت محدود است. این کاخ‌های عظیم سلطنتی در کنار شهر پارسه که یونانیان آن را پرسپولیس خوانده‌اند ساخته شده است.
سعدیه
شیخ مصلح‌الدین مشرف بن عبدالله مشهور به سعدی شیرازی در حدود سال‌های 571 تا 606 هجری قمری به دنیا آمد و در حدود سال‌های 690 تا 695 درگذشته است. درباره نام و نام پدر شاعر و همچنین تاریخ تولد سعدی اختلاف بسیار است.
سعدی در شیراز پا به هستی نهاد و هنوز کودکی بیش نبود که پدرش درگذشت. پس از تحصیل مقدمات علوم از شیراز به بغداد رفت و در مدرسه نظامیه به تکمیل دانش خود پرداخت.
وی در نظامیه بغداد که مهمترین مرکز علم و دانش آن زمان به حاسب می‌آمد در درس استادان معروفی چون سهروردی شرکت کرد. سعدی پس از این دوره به حجاز، شام و سوریه رفت و در آخر راهی سفر حج شد.
او در شهرهای شام (سوریه امروزی) به سخنرانی هم می‌پرداخت ولی در همین حال، بر اثر این سفرها به تجربه و دانش خود نیز می‌افزود.
سعدی در روزگار سلطنت اتابک ابوبکر بن سعد به شیراز بازگشت و در همین ایام دو اثر جاودان بوستان و گلستان را آفرید و به نام «اتابک» و پسرش سعد بن ابوبکر کرد. برخی معتقدند که او لقب سعدی را نیز از همین نام "سعد بن ابوبکر” گرفته است.
