گروه سیاسی مشرق - رسانه‌های مکتوب همواره نقش عمده‌ای در هدایت افکار عمومی و جریان‌سازی رسانه‌ای به عهده دارند که در این بین جایگاه روزنامه‌ها، جایگاه ویژه‌ای است. به همین منظور گروه سیاسی مشرق به تحلیل و بررسی محتوای روزنامه‌های متعلق به جریان اصلاح‌طلب می‌پردازد.
روزنامه‌های زنجیره‌ای اصلاحات روز شنبه را با تمرکز بر حواشی سخنرانی حجت‌الاسلام روحانی و حجت‌الاسلام سید حسن خمینی در مراسم‌های سالگرد ارتحال بنیانگذار جمهوری‌اسلامی آغاز کردند.
از سوی دیگر روزنامه‌های اصلاحات با رصد فعالیت‌های محمود احمدی‌نژاد به سفر اخیر ایشان به همدان پرداختند. برخی رسانه‌ها مانند روزنامه اعتماد سخنان احمدی‌نژاد در همدان را پاسخی کنایه‌آمیز به این سخن حسن روحانی که دولتش اهل استفاده از جن‌گیر و رمال نیست ربط دادند، احمدی‌نژاد در همدان اظهار داشت «شیاطین، انبیا و صلحا را به سحر و جادو متهم کرده و می‌کنند، اینان بدانند نزد مردم رسوا خواهند شد. چنان‌که هم اکنون نیز این رسوایی آغاز شده است» و از سوی دیگر روزنامه آرمان‌امروز نزدیک‌ترین رسانه مکتوب به خانواده هاشمی رفسنجانی در تحلیل سفرهای استانی رییس‌جمهور سابق آن را کنش‌های برای انتخابات سال 96 دانست و نوشت «برای انتخابات ریاست‌جمهوری سال 96 باشد یعنی آن‌ها فعالیت‌های تبلیغاتی خود را زیر چتر احمدی‌نژاد با عنوان عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و نه رئیس‌جمهور سابق ادامه دهند تا از این طریق نگذارند طیفشان فراموش شود و در بزنگاه معرفی کاندیداهای ریاست‌جمهوری دوازدهم با معرفی کاندیدایی که الزاماً نباید احمدی‌نژاد باشد فعالیت خود را ادامه دهند به عبارتی پروژه پوتین - مدودف را اجرایی کنند.»
روزنامه مردم‌سالاری
ارگان رسمی حزب مردم‌سالاری شنبه را با تیترهای «تاکید بر توافق نهایی تا 10 تیر» و «امام همواره به نیرو و رأی مردم اعتقاد داشت» روانه پیشخوان مطبوعات کشور شده است.
· دلواپسی برای اتحاد اصلاح‌طلبان
زمزمه «اختلاف» در اردوگاه اصلاح‌طلبان رساتر می‌شود؛ هشدار و عبرت انتخابات گذشته ترجیع‌بند سخنان اصلاح‌طلبان شده است؛ آنان خواهان همگرایی هستند ولی «پدرخوانده‌ها» برای احزاب کوچک این جریان سهم اندکی را اختصاص دادند تا صدای اعتراض افرادی مانند منتجب‌نیا نسبت به شورای مشورتی اصلاحات از جلسات محفلی به رسانه‌ها کشیده شود.
در همین راستا روزنامه مردم‌سالاری از درخواست کواکبیان برای وحدت در اردوگاه اصلاحات روایت کرد و نوشت«دبیرکل حزب مردم‌سالاری بر اتحاد اصلاح‌طلبان و ارائه یک لیست واحد در انتخابات مجلس آینده تاکید کرد. مصطفی کواکبیان در ابتدای صحبت، ضمن بیان نظراتش درباره راه اصلاحات از سال 76 تاکنون، این دوره انتخابات مجلس را مهم خواند و گفت: اصلاح‌طلبان به این نقطه رسیده‌اند که اشتباهات گذشته را تکرار نکنند و در انتخابات آتی متحد شوند. رییس مجمع عمومی خانه احزاب همچنین خواستار رفع محدودیت‌ها برای کسانی که بعد از حوادث 88 بازداشت شده‌اند، شد و از مسوولین خواست تا محدودیت‌ها حذف شود.
نماینده سابق مجلس درباره مخالفت بعضی از نمایندگان مجلس نهم با مذاکرات هسته‌ای گفت: وقتی رهبری و مجموعه نظام خواستار مذاکرات هستند، عده‌ای، مذاکره‌کنندگان که فرزندان انقلاب هستند را به خیانت محکوم می‌کنند، حال آنکه افرادی که این صحبت‌ها را انجام می‌دهند و یا به دروغ و با جعل امضا خواستار توقف مذاکرات‌اند، خود به کشور و نظام خیانت می‌کنند. وی در پایان گفت: اتفاقاتی که در این مجلس می‌افتد شایسته خانه ملت نیست وباید به کمک همدیگر این مجلس و ترکیبش را تغییر بدهیم. در پایان برنامه، منتجب‌نیا و کواکبیان با حضور در دفتر تشکل آرمان، به عضویت افتخاری این تشکل در آمدند. چیزی که از صحبتهای سخنرانان این برنامه بر می‌آید، این است که هر دو سخنران به حفظ وحدت اصلاح‌طلبان در انتخابات مجلس آینده تاکید کرده‌اند. پر واضح است که اصلاح‌طلبان بعد از دوران 8 ساله ریاست جمهوری احمدی‌نژاد و اشتباهات انتخابات سال 84 به این نقطه رسیده‌اند که تنها راه پیروزی در انتخابات آینده همان اتحادی است که منتجب نیا و کواکبیان مانند سایر فعالان اصلاح‌طلب به آن تاکید دارند.»
روزنامه ابتکار
روزنامه ابتکار شنبه را به تیترهای «تجدید، حاشیه‌سازها در خرداد» و «تمام قد علیه مخالفان «داغ» مذاکرات» اختصاص داد.
· قلب شکسته، کمردرد ظریف و منتقدان
محمدعلی وکیلی به روایت وضعیت جسمی و روحی محمد جواد ظریف پرداخته است؛ وی با روایتی عجیب از قلب شکسته وزیر امور خارجه به دلیل انتقادات به روند مذاکرات و تحمل کمر درد شدید در طول برگزاری این مذاکرات خبر می‌دهد. سرمقاله نویس روزنامه ابتکار در راستا شرایط نابسامان روحی-جسمی ظریف نوشت «اقدام لیدرها (بخوانید دلواپسان) موجب حیرت تیم رقیب و سرگیجه بازیکنان مظلوم خودی شده است. این وضع قلب مرد هسته ای را نیز به درد آورده است. او که تا حالا مـــردانه درد کمــــر را تحمل می‌کرد و خم به ابرو نمی‌آورد حالا بهت زده به سکوی تماشاگران داخلی می‌نگرد و به این می‌اندیشد که چه اتفاقی افتاده که اینچنین مورد هجمه، هجو و رجم قرار گرفته است. او که تمام نیرو و تجربه‌اش را به میدان آورد و در این مدت نیز تمام دستورات مربیان را مو به مو به اجرا گذاشته است. همه چیز هم دست به دست داد که با حداکثر امتیاز بازی را به نفع غرور ملی به پایان ببرد ولی تماشاگران را چه شده؟ لیدرها از کدام حرکت ظریف ناراحت شده‌اند؟ ظریف و همکارانش دچار وسواس شده‌اند، به پشت سر می‌نگرند و می‌بینند که دست آوردهایشان در زمین نابرابر کم نبوده، آنان تاکنون توانسته‌اند موتور ماشین صدور قطعنامه‌ها را از کار بیندازند، نگاه نابرابر به ایران را با قدرت منطق تغییــــر داده‌اند. بر اساس اخبار مستند هرگاه طرف آمریکایی صدایش را بالا برده، طرف ایرانی دو چندان فریاد بر آورده است. لحن در مقابل لحن، کلمه در مقابل کلمه، برخورد مساوی ایرانیان موجب حیرت دیگر اعضای شرکت کننده در مذاکرات شده است. رویکرد ایران هراسی به تمایل به تعامل با ایران تغییر پیدا کرده است.... جنگ در میدان نابرابر هسته‌ای نیازمند اعتماد به نفس بالای تیم هسته‌ای است. پیروزی در این نبرد نامتوازن مستلزم همدلی و همزبانی ملی میباشد. نبایست اصل را فدای فرع و متن را قربانی حاشیه نمود. بسیاری از امتیازات در وضعیت روحی مناسب ستانده می‌شود. و چه بسیار امتیازاتی که در شرایط نابسامان روحی داده می‌شود. به هرروی سرنوشت روزهای آتی پرونده پر پیچ‌وخم هسته‌ای ایران با قدرت‌های برتر جهـان به پای شکسته کری و قلب شکسته ظریف گره خورده است. با پای شکسته می‌توان مذاکره نمود ولی آیا با قلب شکسته نیز می‌توان مذاکره مفید انجام داد؟ در هیچ کجای عالم کسی سربازان جان بر کف خویش را در حین جنگ به خیانت متهم نمی‌کند و پشتشان را خالی نمی‌کنند.»
روزنامه اعتماد
روزنامه اصلاح‌طلب اعتماد نیم‌تای بالای صفحه اول خود را به تیترهای «خطر «تحریف» شخصیت و اندیشه امام» و «توافق هسته‌ای از قطعنامه 598 پیچیده‌تر است» اختصاص داده است.
· احمدی‌نژاد از «رسوایی» چه‌کسی خبر داد؟ / کنایه سنگین احمدی‌نژاد به روحانی
گفتار و رفتار رییس‌جمهور دولت دهم برای اصلاح‌طلبان بسیار مهم است؛ آنان هر اقدام احمدی‌نژاد را حامل «پیام سیاسی» برای افکار عمومی و مجامع سیاسی قلمداد می‌کنند و پیامی مبنی بر «بازگشت» به ساحت قدرت.
گروه سیاسی روزنامه اعتماد به بررسی سفر احمدی‌نژاد به همدان پرداخت و در همین راستا نوشت «ناگفته هم مشخص است که گوینده چنین حرف‌هایی محمود احمدی‌نژاد است. این‌بار برخلاف سال گذشته که نیمه شعبان را در کنار هم‌محله‌ای‌هایش در میدان ۷۲ نارمک جشن گرفته بود ترجیح داد سفرهای استانی‌اش را ادامه بدهد. همدان مقصد احمدی‌نژاد برای نیمه شعبان امسال بود تا این‌بار هم از امام زمان بگوید. از روند ظهور که سریع‌تر شده است و از نگاه خودش برخی تحولات که لازمه ظهور کامل و استقرار حکومت جهانی است. با همه شباهت‌هایی که میان این سخنرانی او با سایر سخنرانی‌هایش بود اما یک کنایه سنگین هم در میانه حرف‌هایش به دولت زد. برخی رسانه‌ها سخنان احمدی‌نژاد را پاسخی کنایه‌آمیز به این سخن حسن روحانی که دولتش اهل استفاده از جن‌گیر و رمال نیست ربط دادند، هر چند غیرمستقیم او گفت: «شیاطین، انبیا و صلحا را به سحر و جادو متهم کرده و می‌کنند، اینان بدانند نزد مردم رسوا خواهند شد. چنان‌که هم اکنون نیز این رسوایی آغاز شده است».
بدون این کنایه، سخنرانی محمود احمدی‌نژاد مثل همیشه بود. تفاوت خاصی با گذشته نداشت و تکرار همان جملاتی بود که مختص به خود اوست. «مسجد فاطمه‌الزهرا (س)» همدان محل سخنرانی بود. سایت دولت بهار از شدت استقبال خبر داده و تصاویر چیزی از مراسم سال گذشته نیمه شعبان در میدان ۷۲ نارمک ندارد. شعارها همان شعارهایی است که در سلسله سفرهای استانی محمود احمدی‌نژاد همواره تکرار می‌شود: «به جون هرچی مرده، احمدی برمی‌گرده»، «به کوری دشمنان، احمدی برمی‌گرده». محمود احمدی‌نژاد اما با همان ادبیات همیشگی‌اش سخنرانی می‌کند. او گفت: غایت این جهان استقرار حکومت امام است که مظهر توحید و عدالت و عشق و آزادی کامل برای جامعه انسانی و راه رسیدن همگان به قله کمال و تجلی‌بخش حقیقت زیبایی در عالم است. انبیا و صالحان آمده‌اند تا این حقیقت را فریاد بزنند و انسان‌ها را به این راه نورانی دعوت کنند. امام جوهره و حقیقت دعوت انبیای الهی است. اگر امام و وعده حکومت جهانی او را از صحنه هستی برداریم همه‌چیز بی‌معنا می‌شود و چیزی باقی نمی‌ماند. امام روح جاری در هستی است.»
روزنامه شرق
روزنامه اصلاح‌طلب شرق صفحه اول خود را به تیترهای «اخلال در حریم حرم» و «امام برای تشخیص و انتخاب مردم احتران قائل بود» اختصاص داد.
· روایت سخنرانی روحانی در حریم حرم
مدعی هستند که «اخلال» در سخنرانی حجت‌الاسلام روحانی در حرم حضرت امام خمینی (ره) رخ داده است؛ این‌بار معترضان به سیاست‌های دولت در برابر لغو تجمعات از سوی دولت، حرم بنیانگذار انقلاب اسلامی را برای رساندن صدای خود انتخاب کرده بودند. در همین راستا گروه سیاسی روزنامه شرق نوشت «قصه «اخلال» در سخنرانی‌ها سر دراز دارد. برای اخلال گران هم فرقی نمی‌کند که سخنران کیست و محل سخنرانی کجاست؛ آن‌ها بدون نگرانی کارشان را می‌کنند؛ بدون نگرانی از شکسته‌شدن حریم حرم امام‌خمینی (ره) در مراسم ارتحال بنیانگذار جمهوری اسلامی. یک روز در سخنرانی یک فعال سیاسی اخلال می‌کنند، یک روز در سخنرانی دستیار ویژه رئیس‌جمهوری و حالا هم در سخنرانی خود رئیس‌جمهوری، اما اخلال در سخنرانی‌هایی که در طول مراسم بزرگداشت ارتحال امام (ره) از سوی این جماعت صورت می‌گیرد، گویا برایشان «مزهٔ دیگری دارد. چراکه تقریباً این رفتار در حال تبدیل‌شدن به سنت در این مراسم است.
شاید «حسن روحانی» چهارشنبه‌شب برای اولین‌بار طعم تلخ «اخلال» در سخنرانی را در طول ریاست‌جمهوری‌اش چشیده باشد. شب چهاردهم خرداد، رئیس‌جمهوری برای سخنرانی در مراسم ارتحال امام‌خمینی (ره) به مرقد بنیانگذار جمهوری اسلامی رفت. او سخنرانی خود را شروع کرد تا اینکه در اواسط آن، عده‌ای به صورت «خودجوش» اقدام به سردادن شعار کردند؛ آن هم در زمانی که «روحانی» مشغول سخنرانی بود. در میان سخنرانی رئیس‌جمهوری، «خودسرها» شعار «مرگ بر منافق» و «مرگ بر آمریکا» را آغاز کردند. او که با لبخند قصد کنترل فضا را داشت، چندثانیه سخنان خود را متوقف کرد، اما وقتی دید شعاردهندگان قصد سکوت ندارند، سخنان خود را ادامه داد. اواخر سخنرانی نیز، «خودسر» ها باز هم «خودجوش» اقدام به سردادن شعار کردند که این‌بار واکنش «روحانی» همراه با لبخند نبود. با اوج‌گرفتن دلواپسی‌های برخی حاضران و شعارهای ممتد آن‌ها، «روحانی» هم صدایش کمی بالاتر رفت و سخنرانی‌اش را با قرائت فرازی از دعای «عهد» به پایان رساند.»
روزنامه آرمان‌امروز
روزنامه آرمان‌امروز صفحه اول خود را به تیترهای «امام برای آرای مردم ارزش قائل بود» و «نه به دلواپسان در حرم امام» اختصاص داد.
· جدال بر سر پرانتزها
«پرانتزها» به راحتی از متن پیش‌نویس محو نشده و جای خود را به گزاره‌های قطعی نمی‌دهند؛ جدال میان دیپلمات‌ها برای کسب بیشترین امتیاز از طرف مقابل همچنان ادامه دارد تا میز گفت‌وگو طرفین به صحنه کارزار دیپلمات‌ها تبدیل شود.
گروه سیاسی روزنامه آرمان‌امروز این‌گونه به روایت فرجام مذاکرات پرداخته است «درحالی‌که معاونان وزیران خارجه ایران و آمریکا، مذاکرات را در بعد سیاسی پی می‌گیرند، تیم‌های کارشناسی هم کار روی ضمائم را ادامه می‌دهند. گفت‌وگوهایی که به ریاست حمید بعیدی‌نژاد و استفان کلمنت به نمایندگی از سوی ایران و 1+5 انجام می‌شود و قرار است در ابعاد فنی شاکله متن پیش‌نویس را تدوین و ترسیم کند. مهم‌ترین نکات مورد اختلاف موضوع دسترسی بازرسان به تاسیسات ایران و زمانبندی و فرآیند لغو تحریم‌هاست که مورد تاکید ماری هارف، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز قرار گرفته است و البته وی نیز تصریح داشته که «مبنای کار، همانطور که ایرانی‌ها هم قبول کرده‌اند، چارچوب مورد توافق در لوزان است و بر آن اساس، مذاکره‌کنندگان در حال برگردان محورهای موجود در این بیانیه به جزئیات مربوط به دسترسی‌ها و بخش سیاسی توافق هستند.» حال باید دید آیا در عمل به جای مانورهای تبلیغاتی و سخنوری‌های سیاسی پس از لوزان که فضای مذاکرات را مخدوش و نامناسب کرد با بازگشت به متن شفاف و مورد تفاهم لوزان چه روندی در روزهای آتی رقم خورده و توافق نهایی بالاخره رونمایی خواهد شد.»
روزنامه ایران
روزنامه دولتی ایران، صفحه اول خود را به تیترهای «مذاکره غول‌های نفتی با زنگنه در اروپا» و «امام به رأی مردم اعتقاد واقعی داشت» اختصاص داد.
· بحران نیرو در اردوگاه منتقدان
روزنامه دولتی ایران حواشی سخنرانی‌های حرم امام خمینی (ره) از منظر افراد
معترض بررسی کرده است و تعداد محدود آن را نمایانگر «بحران نیرو» دانسته است؛ جمال
کاظمی در همین راستا نوشت «14 خرداد
و مراسم عظیمی که هر ساله در مرقد امام راحل برگزار می‌شود نامزد و نشان تندروها
برای ابراز وجود بود. حضور انگشت شمار افراطیون که این مراسم را به صحنه نمایش
خشونت‌های زبانی خود مبدل می‌کنند، در کنداکتور برنامه‌های مراسم چندبار تکرار شده
است. حرفه این جماعت، جنجال است حتی وقتی نهیب بزرگان نظام را هم در کارنامه داشته
باشند. امسال هم تقویم جیبی تندروها از مدت‌ها پیش یک تاریخ و یک مکان را تیک زده
بود: 14 خرداد/ حرم امام راحل. وقتی حسن روحانی در جایگاه قرار گرفت و در تکریم
امام خمینی (ره) گفت که بنیانگذار انقلاب اسلامی، «انقلابی در مسیر اعتدال» فراهم
آورد و «ما نیز امید و اعتدال را از امام (ره) آموخته‌ایم»، انتظار آن بود که
جماعت انگشت‌شمار افراط، در پناه این پیام مسالمت‌جویانه خاضع شود اما نشد. وقتی
سیدحسن خمینی به تریبون رسید از «توصیه امام (ره) به برادری و مهربانی» سخن گفت تا
تندروها را در افراط‌گری‌شان به تردید بیندازد اما قرار اهل افراط بر قانع نشدن
بود، حتی اگر پای پیام برادری در میان باشد.
چشم اگر غیر مسلح هم باشد به وضوح می‌بیند که صف اخلالگران افراطی مراسم خرداد، سال به سال کوتاه‌تر و کم‌عددتر می‌شود. امسال برای اخلال در یک مراسم ملی، کمانداران اصلی و پشت صحنه تندروی، مأموران معدودی یافتند. امسال تندروها فهمیدند که بحران نیرو را باید جدی بگیرند. دریافتند که با یکی دو مینی‌بوس هوادار و طرفدار نمی‌توان به مخاصمه با آرمان اعتدال امید بست. نسل ما بختی بلند داشت که از ظهور تا سقوط افراطی‌گری را به چشم خود دید و صدای سقوط تشت تندروی را به گوش خود شنید.»
