گروه بین‌الملل مشرق- خلاصه گزارش: هر نامزد در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا برای آن‌که شانس موفقیت داشته باشد، دست‌کم به چند صد میلیون تا یک میلیارد دلار نیاز دارد تا هزینه تبلیغات کند. بخشی از این هزینه را حامیان دست‌ودل‌باز و عمدتاً یهودی تقبل می‌کنند تا منافعشان در صورت پیروزی آن نامزد، تأمین شود. بخشی از این هزینه را نیز خود نامزد باید به روش‌های مختلف از حامیان دیگرش دریافت کند. در این میان مبالغ زیادی هم هست که هر بار به دست نامزدهای انتخابات می‌رسد، اما منبع آن‌ها معلوم نیست. این دسته از کمک‌های مالی اگر بیش از دو دسته اول مهم نباشند، قطعاً کم‌تر از آن‌ها مهم نیستند. «پولهای تاریک» به سرمایه‌داران و سازمان‌های بزرگ اجازه می‌دهند تا بدون آن‌که ارتباط یک نامزد با خودشان را افشا کنند، میلیون‌ها و بلکه چند میلیارد دلار به او کمک نمایند. آیا کسی می‌تواند انکار کند که بیش از یک میلیارد دلار پول تاریک که سال 2012 به نفع اوباما هزینه شد در پیروزی او در انتخابات بی‌تأثیر بوده است؟
«چارلز» (چپ) و «دیوید» «کوک» از تأثیرگذارترین حامیان نامزدهای
انتخابات آمریکا هستند که بخش زیادی از کمک‌هایشان «تاریک» است
به اعتراف تمام کارشناسانی که با ماهیت فضای سیاسی در آمریکا آشنا هستند، برای نامزد شدن در انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور به صدها میلیون دلار و طبق برخی گزارش‌ها یک میلیارد دلار[1] پول نیاز است. بنابراین هر کسی نمی‌تواند در این انتخابات شرکت کند و شانس موفقیت هم داشته باشد[2] (گزارش‌های مشرق را از این‌جا، این‌جا، این‌جا، و این‌جا بخوانید). در این میان، عده‌ای مانند «دونالد ترامپ» خودشان میلیاردر هستند و کم‌تر نیازی به کمک‌های مالی دارند، اما عده زیادی هم هستند که برای تبلیغات نیاز به کمک‌های مالی از سوی دیگران دارند.
دعوا بر سر تأثیرگذاری بیش‌تر بر انتخابات آمریکا هم از همین کمک‌ها آغاز می‌شود. در نگاه اول به نظر می‌رسد قانون و شفافیت بر کمک‌های مالی به نامزدهای انتخابات آمریکا حکم‌فرما باشد، اما اگر کمی دقیق‌تر نگاه کنید متوجه می‌شوید که تقریباً هیچ محدودیتی برای اعطای کمک مالی به یک نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری در آمریکا وجود ندارد. بنابراین نامزدها بر اساس مواضعی که اتخاذ می‌کنند و قول‌هایی که می‌دهند، می‌توانند حامیان مالی را به سوی خود جذب کنند. در این گزارش پس از اشاره‌ای مختصر به شیوه جمع‌آوری حمایت‌های مالی برای نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، به بررسی بودجه‌های مخفی و «پولهای تاریک» و تأثیر آن‌ها بر نتایج این انتخابات خواهیم پرداخت.
کمیته‌ها و ابَرکمیته‌های اقدام سیاسی
برای آن‌که درباره نحوه حمایت مالی از نامزدهای انتخاباتی بیش‌تر بدانید، باید مفهوم «کمیته اقدام سیاسی[3]» و «ابرکمیته اقدام سیاسی[4]» را درک کنید. اگرچه موضوع این گزارش، نحوه جمع‌آوری و اعطای کمک‌های مالی در انتخابات‌های آمریکا نیست، اما توضیح مختصری درباره این دو مفهوم مرتبط با هم در این‌جا ضرورت دارد.
کمیته‌های اقدام سیاسی[5] دست‌کم از سال 1944 بازیگرهای فعالی در انتخابات‌های مختلف و به طور خاص انتخابات ریاست‌جمهوری در آمریکا بوده‌اند. بر خلاف برخی کشورها که کمک مالی به نامزدهای انتخابات در آن‌ها ناپسند و یا حتی جرم محسوب شود، در آمریکا تشکیل یک کمیته اقدام سیاسی با هدفی جز جذب کمک‌های مالی و اعطای مستقیم پول به نامزدهای انتخابات برای تبلیغ خود و یا حتی تبلیغ علیه نامزدهای دیگر، بی‌معنی به نظر می‌آید.
در حالی که «برنی سندرز» (چپ) بارها گفته که از وال‌استریت پولی
نمی‌گیرد، کلینتون میلیون‌ها دلار کمک از بانک‌دارها دریافت کرده است
بخش اعظم کمیته‌های اقدام سیاسی[6] نیز نماینده سازمان‌ها، اتحادیه‌های کارگری و یا منافع ایدئولوژیک هستند. البته این کمیته‌ها[7] از سال 1971 و به سبب تصویب و بعدها اصلاح[8] «لایحه کمپین فدرال انتخابات[9]» محدودیت‌هایی هم دارند[10] که برای میلیاردرهای حامی نامزدها آزاردهنده است. به عنوان مثال، هر یک از این کمیته‌ها طی یک دوره انتخابات (درون‌حزبی یا اصلی) صرفاً می‌تواند 5 هزار دلار به یک نامزد کمک کند. سقف کمک‌های هر یک از این کمیته‌ها به یک حزب ملی نیز 15 هزار دلار در سال است. ضمناً هر کمیته می‌تواند تا 5 هزار دلار در سال به کمیته‌های اقدام سیاسی دیگر نیز کمک کند.
علاوه بر محدودیت‌ها در پرداخت، مبالغ دریافتی کمیته‌های اقدام سیاسی[11] نیز با محدودیت‌هایی مواجه است. این کمیته‌ها اجازه ندارند در هر سال تقویمی از یک نفر بیش از 5 هزار دلار دریافت کنند. کمیته‌ها موظف هستند طی 10 روز از تاریخ تشکیل، نام و مشخصات خود اعم از آدرس، نام خزانه‌دار و سازمان‌های وابسته به خود را در کمیسیون فدرال انتخابات آمریکا ثبت کنند. شاید مهم‌ترین و دست‌وپاگیرترین محدودیت درباره کمیته‌های اقدام سیاسی این است که اگر چند عدد از آن‌ها به هم وابسته باشند، در مجموع به عنوان یک حامی مالی تلقی می‌شوند و بنابراین محدودیت‌های پرداختی آن‌ها بسیار بیش‌تر از کمیته‌های مستقل می‌شود.
اما ابرکمیته‌های اقدام سیاسی[12] چه هستند؟ توضیح این مفهوم[13] با توجه به مفهوم کمیته‌های اقدام سیاسی بسیار ساده است. ابرکمیته‌های اقدام سیاسی[14] بر خلاف کمیته‌های اقدام سیاسی، پدیده‌ای بسیار جدید هستند و از جولای سال 2010 وارد فضای سیاسی آمریکا شدند. همان‌طور که گفته شد، محدودیت‌های کمیته‌های اقدام سیاسی موجب می‌شد تا حامیان دست‌ودل‌باز نامزدهای انتخابات، دستشان بسته شود. بنابراین ساده‌ترین راه برای حل این مشکل انتخاب شد: تشکیل کمیته‌هایی که این محدودیت‌ها را نداشته باشند[15].
این اتفاق البته به همین سادگی هم نیفتاد. سال 2010، دو پرونده جنجالی و مرتبط به هم در دیوان عالی آمریکا مطرح و درباره آن‌ها قضاوت شد که هر دوی آن‌ها به سود حامیان نامزدهای انتخاباتی (بخوانید 1 درصد ثروتمند در آمریکا) تمام شد. اولین پرونده «شهروندان متحد مقابل کمیسیون فدرال انتخابات[16]» بود (سازمان «شهروندان متحد» از حامیان محافظه‌کاران در آمریکاست) که در نتیجه آن[17]، دیوان عالی آمریکا حکم کرد[18] که محدود کردن مبلغ کمک‌های مالی سازمان‌ها به نامزدهای انتخابات، بر خلاف متمم اول قانون اساسی آمریکا[19] مبنی بر «آزادی بیان» است. بنابراین اولین گام در جهت برداشتن این محدودیت‌ها برداشته شد.
با این حال، تشکیل ابرکمیته‌های اقدام سیاسی[20] تا دو ماه بعد و بررسی یک پرونده دیگر در دیوان عالی آمریکا رخ نداد: «اسپیچ‌ناو مقابل کمیته فدرال انتخابات[21]». سازمان «اسپیچ‌ناو[22]» متشکل از افرادی بود که می‌خواستند به طور نامحدود از سرمایه خود برای حمایت از نامزدهای مدنظرشان هزینه کنند. این سازمان دو ماه پس از پیروزی «شهروندان متحد» در دیوان عالی آمریکا، علیه محدودیت‌های وضع شده برای کمک مالی کمیته‌های اقدام سیاسی به نامزدها، به این دیوان شکایت کرد. این پرونده[23] اولین موردی بود که دیوان عالی آمریکا برای صدور حکم درباره آن به پرونده «شهروندان متحد مقابل کمیسیون فدرال انتخابات» استناد کرد و بنابراین باز هم کمیسیون فدرال انتخابات آمریکا مغلوب ثروتمندان این کشور شد.
این‌گونه بود که اولین ابرکمیته‌های اقدام سیاسی[24] برای دفاع از حق اساسی آمریکایی‌ها در «آزادی بیان» شکل گرفتند(!)، بدون آن‌که هیچ محدودیتی در دریافت و پرداخت پول برای حمایت از نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری داشته باشند. همین ابرکمیته‌ها هستند که به احتمال زیاد امسال هم می‌توانند رئیس‌جمهور بعدی آمریکا را انتخاب کنند[25]. جالب است بدانید تا یک روز قبل از نگارش این گزارش (4 آوریل 2016)، تعداد 2257 گروه در قالب ابرکمیته‌های اقدام سیاسی، گزارش داده‌اند که طی تبلیغات برای انتخابات ریاست‌جمهوری سال [26]2016، بیش از 612 میلیون دلار دریافت و بیش از 274 میلیون دلار هزینه کرده‌اند.
پولهای تاریکی که می‌توانند تکلیف انتخابات را روشن کنند
بعد از مقدمه بالا (که بیش از تصور ما هم طولانی شد) این سؤال باید مطرح شود: با توجه به این‌که هم کمیته‌های اقدام سیاسی، هم ابرکمیته‌های اقدام سیاسی و هم نامزدهای انتخابات موظف هستند در فواصل زمانی معین، گزارش مالی از درآمدها و هزینه‌های خود به کمیسیون فدرال انتخابات ارائه دهند، آیا شفافیت در تبلیغات انتخاباتی از این بیش‌تر هم می‌شود؟ جواب این است که بله. از آن‌جایی که کمیته‌ها، ابرکمیته‌ها و نامزدها صرفاً گزارش‌هایی را به کمیسیون می‌دهند که خودشان تدوین کرده‌اند، جای زیادی برای پنهان‌کاری در زمینه ارقام واقعی درآمدها و هزینه‌های آن‌ها وجود دارد.
درست است که بخش عمده‌ای از میلیاردها دلار هزینه برای حمایت از کمپین‌های انتخاباتی نامزدهای ریاست‌جمهوری آمریکا، در گزارش‌های تسلیمی به کمیسیون فدرال انتخابات ذکر می‌شود، اما در این میان گذرگاه‌های زیادی وجود دارد که اشخاص و سازمان‌ها می‌توانند از طریق آن‌ها بدون آن‌که حتی از نظر قانونی موظف باشند هویت خود را افشا کنند، اقدام به حمایت مالی از نامزدهای مدنظرشان نمایند. این هزینه‌ها که هر سال بیش‌تر و بیش‌تر هم می‌شوند، از طریق سازمان‌های به اصطلاح غیرانتفاعی فعال در زمینه سیاست و سازمان‌های دارای «مسئولیت محدود» جمع‌آوری می‌شوند که طبق قانون مالیاتی آمریکا، موظف نیستند حامیان مالی خود را افشا کنند[27].
هزینه‌هایی که مشخص نیست از کجا آمده‌اند، اما برای تبلیغات به نفع یا ضرر نامزدهای انتخابات آمریکا از آن‌ها استفاده می‌شود به «پول تاریک[28]» مشهور شده‌اند. این هزینه‌ها نقش بسیار مهمی[29] دست‌کم در انتخابات‌های سه دوره اخیر ریاست‌جمهوری در آمریکا داشته‌اند[30] و گفته می‌شود حدود دو سوم از تبلیغات سیاسی برای انتخابات سال [31]2016 نیز از طریق همین پول‌ها[32] انجام شده است. اما این پول‌ها چه‌قدر هستند و واقعاً چه اندازه در تعیین نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری در آمریکا تأثیر دارند؟
میلیاردرهایی که به دنبال حمایت مخفیانه از نامزدهای مدنظر خود
هستند، راه‌های زیادی برای پرداخت پول تاریک پیدا می‌کنند
پولهای تاریک در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 2012
برای پاسخ به بخش اول سؤال بالا باید دانست که مبلغ این پول‌ها طبق گزارش‌های تخمینی (در حالی که سال 2006 تنها 5.2 میلیون دلار بود[33]) از سال 2008 تا کنون به بیش از 1.1 میلیارد دلار رسیده است که این رقم هر روز در حال افزایش است[34] (چنان‌چه در ادامه خواهید دید، گزارش‌های مختلف ارقام بسیار متفاوتی را درباره میزان این پولهای تاریک ذکر کرده‌اند). اما پاسخ بخش دوم سؤال را می‌توان از دل مقایسه میزان پولهای تاریک[35] در انتخابات سال 2012 با انتخابات سال جاری پیدا کرد. در دوره قبلی انتخابات ریاست‌جمهوری در آمریکا یعنی سال 2012 مجموعاً بیش از 300 میلیون دلار (دقیق‌تر: 308.7 میلیون دلار[36]) پول به هیچ عنوان معلوم نشد از کجا آمده‌اند و چرا برای تبلیغات نامزدها استفاده شده‌اند (در حالی که منبع بیش از 310 میلیون دلار نیز به طور نصفه و نیمه افشا شد). این مبلغ حدوداً یک چهارم از کل «هزینه‌های خارجی[37]» (هزینه‌های تبلیغاتی توسط افراد یا نهادهایی که ظاهراً ارتباط مستقیمی با نامزدها ندارند) را شامل می‌شد.
میزان پولهای تاریک گزارش‌شده درباره انتخابات سال 2012، در حالی که صدها میلیون دلار پول تاریک[38] برای تبلیغات «محتوامحور» و نه «نامزدمحور» در آن‌ها گنجانده نشده[39]، باز هم مسلماً بسیار زیاد هستند، اما این ارقام در مقابل رقم‌های تخمینی درباره هزینه‌های خارجی در انتخابات ریاست‌جمهوری سال جاری[40] حرفی برای گفتن ندارند. البته به دلیل ماهیتی که پولهای تاریک دارند، مقدار این مبالغ شاید هیچ‌گاه به طور دقیق مشخص نشود؛ مثلاً طبق برخی گزارش‌ها بیش از یک میلیارد دلار پول تاریک در سال 2012 به کمپین‌ها و گروه‌هایی رسیده که حامی انتخاب دوباره اوباما به عنوان رئیس‌جمهور بوده‌اند[41].
با این وجود، دانستن یک سری اعداد و ارقام به ما کمک می‌کند تا نقش پول و به خصوص پول تاریک در انتخابات‌های آمریکا را بدانیم؛ به خصوص که این پولهای تاریک نه در همه انتخابات‌های آمریکا، بلکه عمدتاً در انتخابات‌های مهم این کشور صرف می‌شوند[42]. هم‌چنین آمار نشان داده که دست‌کم در انتخابات‌های کنگره آمریکا بین سال‌های 2004 تا 2012، در 70 تا 90 درصد مواقع، نامزدهایی که پول بیش‌تری هزینه کرده‌اند، برنده انتخابات شده‌اند. نکته دیگری که لازم به ذکر است این‌که عمدتاً جمهوری‌خواهان هستند که در جذب از پولهای تاریک، خلاق‌تر و موفق‌تر هستند؛ به عبارتی، «پولهای تاریک» حوزه‌ای است که اصالتاً در قبضه جمهوری‌خواه بوده، اما دموکرات‌ها هم برای آن‌که در رقابت عقب نیفتند، دست به کسب این پول‌ها زده‌اند.
انتخابات 2016 شاهد بیش‌ترین میزان پول تاریک خواهد بود - دانلود
پولهای تاریک در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 2016
طبق برخی گزارش‌ها و همین‌طور اظهارات اواخر اکتبر 2015 (حدود پنج ماه پیش) «تمی بالدوین» نماینده دموکرات ایالت ویسکانسین در مجلس سنای آمریکا، میزان پولهای تاریک در تبلیغات انتخابات سال 2016 نسبت به مدت مشابه در انتخابات سال 2012، بیش از ده برابر شده است؛ 4.3 میلیون دلار در پایان اکتبر سال 2015 نسبت به 440 هزار دلار در مدت مشابه در سال [43]2012.
این فاصله نقطه به نقطه اگرچه از آن تاریخ تا کنون کاهش پیدا کرده، اما مبلغ کلی هزینه‌های خارجی در انتخابات سال جاری هنوز هم نسبت به دوره قبل سرسام‌آور است. گزارش‌های سپتامبر سال 2015 (درباره انتخابات سال 2016) نشان می‌داد که هزینه‌های خارجی نسبت به مدت مشابه پیش از انتخابات سال 2012، هم‌چنان به طور چشم‌گیری بیش‌تر بوده است. سازمان‌های سیاسی که به دنبال تأثیرگذاری بر نتیجه انتخابات سال 2016 هستند، تا تاریخ 21 سپتامبر سال 2015 بیش از 25.1 میلیون دلار برای رسیدن به این هدف خرج کرده بودند که این رقم بیش از پنج برابر میزان هزینه‌های خارجی در دوره مشابه طی سال 2011 است[44].
اواسط فوریه سال 2016 نیز گزارش‌ها نشان می‌داد هزینه‌های خارجی برای تبلیغات در انتخابات سال جاری به بیش از 200 میلیون دلار (دقیق‌تر: 203.4) رسیده که این میزان بیش از سه برابر هزینه‌های خارجی در دوره مشابه طی سال 2012 بوده است. از ابتدای تبلیغات انتخابات ریاست‌جمهوری سال 2012 تا اواسط فوریه این سال، صرفاً 61.9 میلیون دلار از محل هزینه‌های خارجی برای تبلیغات نامزدها خرج شده بود[45].
شلدون آدلسون دست‌ودل‌بازترین حامی جمهوری‌خواهان آمریکاست
چه کسی می‌داند میلیون‌ها دلار سرمایه آدلسون کجا خرج می‌شود
حدود یک هفته پیش از نگارش این گزارش (31 مارس 2016) بود که رقم میزان کمک‌های خارجی در تبلیغات انتخاباتی سال [46]2016 به 300 میلیون دلار رسید. به این ترتیب، این هزینه‌ها طی یک ماه و نیم (نسبت به رقم 200 میلیون دلار)، 50 درصد معادل حدوداً 100 میلیون دلار افزایش داشته است. این رقم جدید هنوز هم سه برابر میزان مشابه در تاریخ 31 مارس سال 2012 (اندکی بیش از 103 میلیون دلار) بود[47].
تا تاریخ نگارش این گزارش نیز بیش از 303.4 میلیون دلار هزینه خارجی برای تبلیغات نامزدهای انتخابات سال 2016 شده در صورتی که در تاریخ مشابه یعنی 5 آوریل سال 2012 هزینه‌های خارجی نهایتاً به 104.3 میلیون دلار رسیده بود[48]. در میان نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری سال 2016، هیلاری کلینتون دموکرات با بیش از 62.6 میلیون دلار بیش‌ترین میزان پول خارجی را دریافت کرده است و تد کروز جمهوری‌خواه با حدود 53 میلیون دلار جایگاه دوم را دارد. سایر نامزدها با فاصله بسیار زیادی نسبت به این دو قرار می‌گیرند[49].
تا کنون دست‌کم 20.4 میلیون دلار در قالب پولهای تاریک برای تبلیغ در انتخابات سال [50]2016 هزینه شده است. اگرچه مقدار قطعی این پول‌ها همان‌طور که قبلاً هم اشاره شد، مشخص نیست، اما با توجه به این‌که تا 8 نوامبر یعنی تاریخ برگزاری انتخابات اصلی، هنوز حدود هفت ماه زمان باقی است، این میزان قطعاً بسیار بیش‌تر خواهد شد و سر از صدها میلیون دلار و چه بسا چند میلیارد دلار (بر اساس نمونه کمپین اوباما در سال 2012) درخواهد آورد.
آن‌چه دقت به آن اهمیت دارد این است که میزان پولهای تاریک شاید کم‌تر از حمایت‌های علنی باشد، اما گاهاً تأثیر آن‌ها بیش‌تر است، چون کم‌تر کسی از وجود آن‌ها خبر دارد و به علاوه، افراد و نهادهای معلوم‌الحالی مانند میلیاردرهای یهودی (گزارش مشرق) و بانک‌های وال‌استریت از این طریق است که می‌توانند به نامزد مدنظرشان کمک کنند و در عین حال، وجهه آن نامزد را در نظر مردم خراب نکنند.
[35] The system is just this rigged: Dark money, Citizens United and the secret story of how big money stole our democracy Link
[39] Koch-backed political network, built to shield donors, raised $400 million in 2012 elections Link
[43] Ten times more 'dark money' has been spent for 2016 elections, U.S. Sen. Tammy Baldwin says Link
[44] Five-fold upsurge: Super PACs, dark money groups spending far more than in ’12 cycle at same point in campaign Link
