سرویس جهان مشرق - دقایقی قبل (دوشنبه، ۱۹ فروردین ۹۸) دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا با صدور بیانیه‌ای از تصمیم خود برای اضافه کردن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران به فهرست گروه‌های تروریستی وزارت خارجه این کشور خبر داد. پیش‌تر روزنامه آمریکایی وال‌استریت‌ژورنال نیز با انتشار گزارشی، از تصمیم قریب‌الوقوع واشینگتن در این‌باره خبر داده و نوشته بود که این اقدام حتی در میان مقامات خود دولت آمریکا نیز مورد اتفاق‌نظر نیست [۱] . درست است که دونالد ترامپ عموماً به عنوان یک رئیس‌جمهور عاقل در دنیا شناخته نمی‌شود، اما این اقدام قطعاً یکی از احمقانه‌ترین اقدامات دولت او به شمار می‌رود.

متن بیانیه ترامپ در این‌جا به صورت کامل آمده است:

امروز، من رسماً برنامه دولتم را برای تعیین سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران، شامل نیروی قدس این سپاه، به عنوان یک «سازمان تروریستی خارجی» به موجب بخش ۲۱۹ «قانون مهاجرت و ملیت» اعلام می‌کنم. این گام بی‌سابقه به رهبری وزارت خارجه این واقعیت را به رسمیت می‌شناسد که نه تنها ایران یک کشور حامی تروریسم است، بلکه سپاه پاسداران نیز فعالانه در عملیات‌های تروریستی، تأمین مالی تروریسم، و ترویج تروریسم به عنوان یک ابزار حکومت‌داری شرکت دارد. سپاه پاسداران ابزار اصلی ایران برای هدایت و اجرای کمپین جهانی تروریستی این کشور است.

این لیست‌گذاری، اولین باری خواهد بود که آمریکا بخشی از یک دولت دیگر را به عنوان یک سازمان تروریستی خارجی تعیین می‌کند. این امر تأکیدی بر این واقعیت است که اقدامات ایران اساساً متفاوت با سایر دولت‌هاست. این اقدام دامنه و مقیاس فشار حداکثری ما بر رژیم ایران را به طور چشم‌گیری گسترش خواهد داد. این کار باعث می‌شود ریسک تجارت با سپاه پاسداران یا پشتیبانی از این سازمان کاملاً شفاف شود. اگر با سپاه پاسداران تجارت می‌کنید، دارید از تروریسم حمایت مالی می‌کنید.

این اقدام یک پیام واضح به تهران می‌فرستد مبنی بر این‌که حمایتش از تروریسم عواقب جدی‌ای دارد. ما هم‌چنان به تشدید فشار مالی و افزایش هزینه‌های رژیم ایران به خاطر حمایت این کشور از فعالیت‌های تروریستی ادامه خواهیم داد تا این‌که تهران رفتارهای شرورانه و یاغیانه‌اش را رها کند [۲] .

لازم به ذکر است که به گزارش رسانه‌ها، بلافاصله پس از انتشار بیانیه ترامپ، محمدجواد ظریف، وزیر خارجه کشورمان با ارسال نامه‌ای به حسن روحانی، رئیس‌جمهور، خواستار اتخاذ تصمیم در شورای عالی امنیت ملی مبنی بر اضافه شدن مرکز فرماندهی نیروهای نظامی آمریکا در غرب آسیا به فهرست گروه‌های تروریستی شد. حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، نیز چنان‌که قبلاً وعده داده بود، از اتخاذ اقدام مقابله‌به‌مثل ایران علیه نیروهای آمریکایی طی کم‌تر از چند ساعت آینده خبر داده است.

آن‌چه واضح است این‌که انگیزه ترامپ از اتخاذ چنین تصمیمی در درجه اول کمک به نتانیاهو در انتخابات پیش رو در رژیم صهیونیستی است. چنان‌که ظریف نیز پیش‌تر اشاره کرده است [۳] ، جنگ‌طلبانی مانند مایک پمپئو، وزیر خارجه و جان بولتون، مشاور امنیت ملی ترامپ که منافع رژیم صهیونیستی و شخص بنیامین نتانیاهو را بر منافع آمریکا ترجیح می‌دهند، به خوبی از پیامدهای تحریم سپاه پاسداران مطلع هستند، اما باز هم حاضرند واشینگتن را به نیابت از رژیم صهیونیستی وارد بازی پیچیده‌ای علیه ایران کنند که آمریکا را وارد بحران بین‌المللی دیگری خواهد کرد.

چنان‌که در بیانیه ترامپ نیز آمده است، این اولین باری است که واشینگتن ارتش یا بخشی از ارتش یک کشور دیگر را به عنوان یک گروه تروریستی به رسمیت می‌شناسد. چنین اقدامی نه تنها برای ایران و آمریکا، بلکه برای روابط بین‌الملل در سطح گسترده‌تر نیز پیامدهایی خواهد داشت که در ادامه این گزارش بررسی خواهند شد. آن‌چه در این‌جا می‌آید بخشی از هشدارهایی است که نه تنها خود مقامات و کارشناسان آمریکایی، بلکه حتی صهیونیست‌ها درباره تحریم سپاه پاسداران به دولت آمریکا داده‌اند.

ترامپ به دنبال درگیری با ایران است؟

خبرگزاری رویترز انگلیس در گزارشی با موضوع تحریم سپاه پاسداران توسط دولت آمریکا می‌نویسد:

آمریکا پیشاپیش ده‌ها نهاد و فرد وابسته به سپاه پاسداران را وارد لیست سیاه کرده است، اما تمامیت این سازمان را نه. سال ۲۰۰۷ وزارت خزانه‌داری آمریکا نیروی قدس سپاه پاسداران را که مسئولیت عملیات‌های خارجی این سازمان را به عهده دارد «به خاطر حمایت از تروریسم» در فهرست گروه‌های تروریستی قرار داد. ایران هشدار داده است که اگر آمریکا بخواهد سپاه پاسداران را در فهرست گروه‌های تروریستی قرار دهد، تهران پاسخ «کوبنده» به این اقدام خواهد داد. محمدعلی جعفری، فرمانده سپاه پاسداران، سال ۲۰۱۷ گفته بود که اگر ترامپ بخواهد این تصمیم را عملی کند، «آن‌گاه سپاه پاسداران نیروهای آمریکایی در سراسر دنیا را مانند داعش تلقی خواهد کرد.» چنین تهدیدهایی به ویژه برای نیروهای آمریکایی در نقاطی مانند عراق وحشت‌آورند، جایی که شبه‌نظامیان شیعه هم‌سو با ایران در نزدیکی سربازان آمریکایی مستقر هستند [۴] .

رویترز هم‌چنین به نقل از «وندی شرمن» معاون سابق وزیر خارجه آمریکا و مذاکره‌کننده ارشد این کشور در گفت‌وگوهای هسته‌ای با ایران نیز درباره نگرانی‌های موجود راجع به سرنوشت نیروهای آمریکایی در صورت تحریم سپاه پاسداران می‌نویسد: «با توجه به این‌که پیدا کردن نشانه‌ای از سودمند بودن این اقدام برای منافع آمریکا دشوار است، می‌توان گفت این تصمیم احتمالاً به معنای تلاش رئیس‌جمهور برای پیدا کردن [بهانه و] پایه‌ای برای درگیری است. سپاه پاسداران همین الآن هم کاملاً تحت تحریم است و این افزایش تنش نیروهای ما در منطقه را بی‌اندازه به خطر می‌اندازد.»

در همین‌باره بخوانید:

›› جنگ با ایران، آمریکا و ترامپ را نابود خواهد کرد

اقدام آمریکا مبنای قانونی ندارد

پایگاه خبری-تحلیلی آمریکایی «تروث‌دیگ» طی گزارشی در همین‌باره هشدار می‌دهد که ترامپ با تحریم سپاه پاسداران ایران، عملاً یک × بزرگ را به نشانه هدف، روی نیروهای آمریکایی در منطقه خواهد کشید. «خوان کول» نویسنده این گزارش ابتدا توضیح می‌دهد:

این مسئله غیرمنطقی است، چون سپاه پاسداران ایران یک بازیگر دولتی است، نه یک بازیگر غیردولتی. تروریست [طبق تعریف] فردی غیرنظامی [و غیروابسته به یک دولت] است که برای برخی اهداف سیاسی دست به خشونت علیه دیگر غیرنظامیان می‌زند. سپاه پاسداران به نوعی مانند گارد ملی آمریکا می‌ماند؛ ارتش رسمی ایران نیست، اما با ارتش این کشور پیوند دارد. آمریکا اگر با اقدامات سپاه پاسداران مشکلی دارد باید دولت ایران را به ارتکاب جنایات جنگی متهم کند. دولت‌ها مرتکب جنایت جنگی می‌شوند [نه تروریسم]. برای برخورد با جنایات جنگی هم قوانین و نهادهای بین‌المللی وجود دارد [۵] .

کول سپس ضمن اشاره به کمک‌هایی که سپاه پاسداران پس از هجوم داعش به عراق به نیروهای نظامی و دولت این کشور کرد، مانند شرمن یادآور می‌شود که تحریم این سازمان پیامدهای جدی‌ای برای حدود ۵۰۰۰ نیروی آمریکایی فقط در عراق خواهد داشت. وی می‌نویسد: «امنیتی که نیروهای آمریکایی از آن بهره می‌برند، اساساً توسط دوستان سپاه پاسداران تأمین شده است. دولت ترامپ [با تحریم این سازمان] دارد یک ضرب‌در قرمز بزرگ روی گُرده همین نیروها می‌کِشد.»

نیروهای آمریکایی روی آرامش را نخواهند دید

ناگفته پیداست که هیچ‌کس بیش‌تر از صهیونیست‌ها از تصمیم ترامپ مبنی بر تحریم سپاه پاسداران ایران خوشحال نمی‌شود، اما حتی کارشناسان صهیونیست نیز نسبت به پیامدهای بعدی این اقدام برای خود آمریکایی‌ها هشدار می‌دهند. روزنامه «جروزالم‌پست» رژیم صهیونیستی به اظهارات سردار جعفری درباره پاسخ کوبنده ایران به اقدام آمریکا در تحریم سپاه پاسداران اشاره می‌کند و به نقل از او می‌نویسد: «اگر آمریکایی‌ها دست به چنین حماقتی بزنند و امنیت ملی ما را به مخاطره بیندازند، مطابق سیاست‌های نظام جمهوری اسلامی ایران اقدامات مقابله به مثل را عملیاتی و در دستورکار قرار خواهیم داد… [آن‌وقت] نیروهای آمریکایی در غرب آسیا دیگر آرامش امروز را نخواهند داشت [۶] .» خود جروزالم‌پست نیز هشدار می‌دهد که آمریکا پیشاپیش گروه‌های تحت حمایت ایران در عراق و سوریه را به چشم تهدید نگاه می‌کند و اگر نام سپاه پاسداران به فهرست گروه‌های تروریستی این کشور اضافه شود، این تهدید افزایش نیز خواهد یافت.

پایگاه صهیونیستی «دبکافایل» نزدیک به نهادهای اطلاعاتی رژیم صهیونیستی نیز در این‌باره هشدار می‌دهد:

آمریکا باید منتظر انتقام‌جویی فوری ایران با اعلام ارتش آمریکا به عنوان یک سازمان تروریستی بین‌المللی هم‌تراز با داعش، و هم‌چنین دعوت این کشور از حکومت‌های متحدش، مانند حکومت نیکلاس مادورو در ونزوئلا، برای انجام اقدامی مشابه باشد. نزدیک‌تر، در خاورمیانه، بشار اسد رئیس‌جمهور سوریه، حسن نصرالله رهبر حزب‌الله، و گروه‌های بی‌شمار شبه‌نظامی طرف‌دار ایران در عراق نیز احتمالاً در هم‌بستگی با ایران اقدام خواهند کرد که در این صورت ممکن است درگیری‌های خشونت‌بار میان نیروهای نیابتی‌ای که ایران در سراسر خاورمیانه پخش کرده با نیروهای آمریکایی رخ بدهد. ارتش آمریکا با اطلاع از همین تهدید بود که روز جمعه، ۵ آوریل [هم‌زمان با انتشار گزارش وال‌استریت‌ژورنال]، واحدهای نظامی خود در منطقه را برای مقابله با اقدامات تلافی‌جویانه تحت مدیریت ایران به حالت آماده‌باش درآورد [۷] .

تحریم سپاه یا تحریم منافع آمریکا

روزنامه «تایمز اسرائیل» نیز در گزارشی به نقل از «دو مقام دولتی و یک دست‌یار نماینده کنگره»، درباره «پیامدهای گسترده این اقدام برای پرسنل و سیاست‌های آمریکا در خاورمیانه و نقاط دیگر» اظهار نگرانی کرده و می‌نویسد:

اگرچه سپاه پاسداران کنترل و نفوذ وسیعی در اقتصاد ایران دارد، اما چنین تحریم‌هایی از جانب آمریکا احتمالاً تأثیر محدودی خواهند داشت. از سوی دیگر، تروریست معرفی کردن سپاه پاسداران می‌تواند فعالیت‌های نظامی و دیپلماتیک آمریکا را به شدت دشوار کند؛ به ویژه در عراق جایی که بسیاری از شبه‌نظامیان شیعه و احزاب سیاسی روابط نزدیکی با سپاه پاسداران دارند. اضافه کردن نام سپاه پاسداران به فهرست تروریستی، در لبنان نیز حلقه افرادی را که مقامات آمریکایی می‌توانند با آن‌ها تعامل کنند، بیش از پیش تنگ می‌کند. وجود نام حزب‌الله در فهرست سازمان‌های تروریستی خارجی، پیشاپیش موجب شده تا آمریکا از هرگونه ارتباط با اعضای این سازمان در پارلمان و قوه مجریه لبنان خودداری کند [۸] .

تایمز اسرائیل ادامه می‌دهد: «پنتاگون و آژانس‌های اطلاعاتی آمریکا نیز درباره پیامد تحریم سپاه پاسداران اظهار نگرانی کرده‌اند، به ویژه در صورتی که این تحریم اجازه ارتباط با آن دسته از مقامات خارجی‌ای را به آمریکایی‌ها ندهد که با پرسنل سپاه پاسداران دیدار یا ارتباط برقرار کرده‌اند. همین نگرانی‌ها بخشی از دلیلی بوده‌اند که دولت‌های قبلی آمریکا را متقاعد کرده تا دست به تحریم کامل سپاه نزنند، اگرچه این اقدام بیش از یک دهه است که مدنظر بوده است. مشخص نیست که در طرح کنونی برای تحریم سپاه استثناهایی در نظر گرفته شده است یا خیر.» البته تایمز اسرائیل تصریح می‌کند که پس از اعلام اضافه شدن یک گروه به فهرست تروریستی دولت آمریکا توسط وزارت خارجه و با هماهنگی وزارت خزانه‌داری این کشور، کنگره یک هفته مهلت دارد تا این تصمیم را بررسی کند. اگر در کنگره اعتراضی به تصمیم مذکور نشد، آن‌گاه تصمیم به مرحله اجرا گذاشته خواهد شد.

این روزنامه صهیونیستی هم‌چنین می‌نویسد:

یک مقام آمریکایی می‌گوید فرماندهان این کشور نیز نگران هستند که تحریم سپاه پاسداران موجب شود تا ایران اقدام به انتقام‌جویی از نیروهای آمریکایی در منطقه کند، و برنامه دارند تا به نیروهای باقی‌مانده در عراق، سوریه و نقاط دیگر درباره این احتمال هشدار بدهند. علاوه بر عراق که میزبان حدود ۵۲۰۰ نیروی آمریکایی است، و سوریه که حدود ۲۰۰۰ نیروی آمریکایی در آن مستقر هستند، ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا نیز که از پایگاه خود در بحرین و پایگاه هوایی «العدید» در قطر مشغول عملیات در خلیج فارس است نیز احتمالاً در معرض خطر است. انتظار می‌رود هشدار مشابهی نیز توسط وزارت خارجه آمریکا درباره انتقام‌جویی احتمالی ایران علیه منافع آمریکا، از جمله سفارت‌خانه‌ها و کنسولگری‌های این کشور، و در خصوص برگزاری تظاهرات‌های ضدآمریکایی صادر شود. چنین هشدارهایی در ابتدای جنگ عراق در سال ۲۰۰۳ و اخیراً هم هم‌زمان با اعلام تصمیم دولت ترامپ مبنی بر به رسمیت شناختن بیت‌المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل صادر شده‌اند.

دود تحریم سپاه به چشم چه کسی خواهد رفت؟

یکی دیگر از اقداماتی که در ایران مورد توجه رسانه‌های خارجی و خبرگزاری‌های صهیونیستی قرار گرفته، اقدام مجلس شورای اسلامی در صدور بیانیه‌ای تهدیدآمیز علیه ارتش آمریکا بوده است. بیانیه مجلس مبنی بر اقدام متقابل در صورت تحریم سپاه پاسداران، و تصویب قانونی که آمریکا را در فهرست گروه‌های تروریستی از نظر ایران در کنار داعش قرار دهد، در بسیاری از رسانه‌های بین‌المللی بازتاب داشت [۹] . روی هم رفته، جدای از صحنه‌گردان‌های اصلی اقدام احمقانه و احتمالی ترامپ در تحریم سپاه پاسداران که مهم‌ترین آن‌ها مایک پمپئو، جان بولتون و لابی صهیونیستی هستند، سایر کارشناسان آمریکایی و حتی صهیونیست‌ها به دو نکته درباره اضافه شدن نام سپاه پاسداران به فهرست گروه‌های تروریستی وزارت خارجه آمریکا اذعان دارند: اولاً، این‌که چنین اقدامی احتمالاً نخواهد توانست تأثیر نظامی یا اقتصادی‌ای فراتر از تحریم‌های کنون علیه نیروی قدس و برخی دیگر از بخش‌های سپاه پاسداران داشته باشد. و دوماً، پیامدهای تحریم سپاه، چه درگیری‌های کوچک در سراسر خاورمیانه میان نیروهای آمریکایی و نیروهای تحت حمایت ایران باشد و چه آغاز «مادر همه جنگ‌ها»، نهایتاً به ضرر خود آمریکا تمام خواهد شد.

در همین‌باره بخوانید:

›› حاج قاسم چگونه قدرت نظامی جمهوری اسلامی را چندبرابر کرد

›› حاج قاسم؛ قوی‌ترین ژنرال خاورمیانه و معمار استراتژی قدرتمند ایران