سرویس جهان مشرق - آتش‌سوزی‌های گسترده در کالیفرنیا شهرت جهانی دارند، اما هرچند وقت یک بار یکی از آن‌ها آن‌قدر گسترش می‌یابد که تیتر اخبار می‌شود. در «فصل آتش‌سوزی» کنونی کالیفرنیا مجموعاً بیش از ۶,۱۹۰ آتش‌سوزی در این ایالت رخ داده است [۱] ، اما از این میان هم‌اکنون دست‌کم ۷ آتش بزرگ به صورت همزمان مناطقی از این ایالت را می‌سوزانند [۲] که بزرگ‌ترین و مشهورترین آن‌ها «کینکِید [۳] » در شهرستان «سونوما» ست.

حمله آتش کینکید به خانه‌ای در محله «جیم‌تاون» در شهر سونوما (+)

همچنان‌که در آتش‌سوزی‌های کالیفرنیا معمول است، این‌بار هم همزمان با حمله آتش به جنگل‌ها و خانه‌ها، جناح‌های مختلف سیاسی در آمریکا هم به جان هم افتاده‌اند. با این وجود، حضور شخصی چندقطبی‌ساز مانند ترامپ در رأس قدرت، تضمین می‌کند که آتش دعواهای سیاسی آمریکا اکنون از آتش‌های کالیفرنیا داغ‌تر باشد. در ادامه این گزارش ابتدا وضعیت آتش‌سوزی‌های گسترده کالیفرنیا را تشریح می‌کنیم و سپس توضیح می‌دهیم که دلایل احتمالی پشت این آتش‌سوزی‌ها و دعواهای سیاسی درباره آن‌ها چیست.

بازیِ باد با شعله‌های کینکید؛ وزش بادهای شدید یکی از عواملی است که آتش‌سوزی‌های کالیفرنیا را تشدید می‌کند (+)

وضعیت آتش‌سوزی‌ها چگونه است؟

چنان‌که گفته شد در حال حاضر هفت آتش بزرگ در کالیفرنیا می‌سوزد. این آتش‌ها از این قرارند:

◄ کینکید: گسترده‌ترین آتش‌سوزی حال حاضر کالیفرنیا، ۱۳ روز پیش آغاز شد، بیش از ۳۱۴ کیلومتر مربع مساحت دارد و ۹۴ درصد مهار شده است

◄ تابوس: ۶۱ روز پیش آغاز شد، بیش از ۴۱ کیلومتر مربع مساحت دارد و ۷۵ درصد مهار شده است

◄ ماریا: ۵ روز پیش آغاز شد، بیش از ۴۰ کیلومتر مربع مساحت دارد و تقریباً ۱۰۰ درصد مهار شده است

◄ ساوث: طولانی‌مدت‌ترین آتش‌سوزی حال حاضر کالیفرنیا، ۶۲ روز پیش آغاز شد، بیش از ۲۱ کیلومتر مربع مساحت دارد و ۷۶ درصد مهار شده است

◄ رَنچ: جدیدترین آتش‌سوزی حال حاضر کالیفرنیا، ۳ روز پیش آغاز شد، بیش از ۱۵ کیلومتر مربع مساحت دارد و ۳۰ درصد مهار شده است

◄ گِتی: ۹ روز پیش آغاز شد، بیش از ۳ کیلومتر مربع مساحت دارد و تقریباً ۱۰۰ درصد مهار شده است

◄ هیل‌ساید: ۶ روز پیش آغاز شد، حدود ۰/۸ کیلومتر مربع (۸۰۰ متر مربع) مساحت دارد و ۹۵ درصد مهار شده است.

در مجموع هزاران آتش‌سوزی کالیفرنیا طی «فصل آتش‌سوزی» کنونی، بیش از ۸۰۴ کیلومتر مربع از اراضی این ایالت در آتش سوخته و سهم هفت آتش‌سوزی بزرگی که از آن‌ها نام برده شد، بیش از ۴۳۷ کیلومتر مربع بوده است. برای مقایسه می‌توانید در نظر بگیرید که مساحت تهران ۷۳۰ کیلومتر مربع است. دست‌کم سه نفر در آتش‌سوزی‌های امسال کالیفرنیا جان خود را از دست داده‌اند و ۲۲ نفر نیز دچار جراحت شده‌اند. تخمین زده می‌شود بیش از ۱۶۳ میلیون دلار تا کنون برای مهار این آتش‌سوزی‌ها هزینه شده باشد.

آتش‌سوزی کینکید که بزرگ‌ترین آتش‌سوزی امسال کالیفرنیا نیز محسوب می‌شود به تنهایی ۳۷۴ ساختمان مسکونی، تجاری و متفرقه را به طور کامل تخریب کرده و به ۶۰ ساختمان دیگر نیز خسارت وارد نموده است [۴] . خوش‌بختانه در این آتش‌سوزی کسی جان خود را از دست نداده، اما ۴ نفر دچار آسیب‌دیدگی شده‌اند. دلیل آغاز این آتش‌سوزی همچنان در دست بررسی است، اما برخی گزارش‌ها نشان می‌دهد نقص فنی در یکی از ایستگاه‌های انتقال برق ولتاژ بالای کمپانی غول‌پیکر «گاز و برق اقیانوسیه» (PG&E) ممکن است بار دیگر جرقه اولیه آتش‌سوزی را زده باشد. این کمپانی که نیروی بخش اعظم شمال کالیفرنیا را تأمین می‌کند سال گذشته و پس از آن‌که تجهیزاتش موجب به وجود آمدن مرگ‌بارترین آتش‌سوزی‌های قرن اخیر در کالیفرنیا شدند، گفته بود خسارتی که باید پرداخت کند از عهده‌اش خارج است و بنابراین ورشکستگی خود را اعلام کرده بود.

مهم‌تر از همه: اوضاع سلبریتی‌ها

طبق معمول، وقتی آتش‌سوزی در کالیفرنیا رخ می‌دهد، «مهم‌ترین خبرها» درباره سلبریتی‌هایی است که ممکن است خودشان یا خانه‌هایشان در معرض خطر قرار گرفته باشد. در این مورد، سلبریتی‌های ساکن کالیفرنیا و به ویژه دو محله «برنت‌وود» و «پاسیفیک پالیسیدز» در لس‌آنجلس همگی در سلامت هستند، اما برخی از آن‌ها متأسفانه خانه‌های چندمیلیون دلاری‌شان را از دست داده‌اند [۵] . تپه‌های «ستاره‌باران» لس‌آنجلس که میزبان خانه‌های سلبریتی‌ها هستند طی روزهای گذشته پذیرای گِتی هم بوده‌اند، آتشی که اکنون دیگر تقریباً به طور کامل خاموش شده است.

اگرچه فقط مشاهده دود آتش بود که برای ساعاتی خاطر «سوفیا ریچی» و «کیسی ونچورا» را مکدر کرد، اما خوش‌بختانه دستور تخلیه‌ای که آن‌ها را تحت تأثیر قرار می‌داد به سرعت لغو شد و این افراد با خیال راحت به خانه‌های خود برگشتند. با این وجود، اوضاع برای همه سلبریتی‌ها این‌گونه نبود. به عنوان مثال، عمارت ۷۶۵ متری و هشت‌اتاقه‌ای که «جاش دوهامل» سال ۲۰۰۷ آن را ۵/۲ میلیون دلار خریده بود واقعاً در معرض خطر آتش‌سوزی قرار داشت. «کیت هادسون» مجبور شد صبح خیلی زود محله لاکچری پاسیفیک پالیسیدز را که میزبان گران‌قیمت‌ترین خانه‌های تمام کالیفرنیاست ترک کند.

برخی از مردم کالیفرنیا واقعاً تمام دارایی خود را در آتش‌سوزی از دست داده‌اند (+)

«آرنولد شوارتزنگر» که پیش‌تر فرش قرمز فیلم جدیدش «ترمیناتور: سرنوشت تاریک» به خاطر آتش‌سوزی لغو شده بود، ساعت ۳:۳۰ صبح خانه‌اش در برنت‌وود را هم رها کرد. «جی‌جی آبرامز» عمارت هفده‌اتاقه‌ای را که بابت آن ۶/۲ میلیون دلار پول داده بود به حال خود واگذاشت و فرار کرد. «لبران جیمز» ستاره بی‌چون‌وچرای لیگ حرفه‌ای بسکتبال آمریکا نیز مجبور شد حوالی ساعت ۴ صبح همراه با همسر و سه فرزندش عمارت ۲۳ میلیون دلاری و ۸ اتاقه‌اش در برنت‌وود را تخلیه کند. علاوه بر سلبریتی‌ها، ساکنان دیگر مناطق ثروتمند لس‌آنجلس هم نیمه‌های شب سوار بر خودروهای برقی «تسلا» یا مازراتی‌هایشان و در حالی که خانه‌های چندده میلیون دلاری‌شان را برای هالووین تزئین کرده بودند، آواره‌ی مراکز تفریحی اطراف شدند.

مدیریت بحران چگونه است؟

قطعاً حجم آتش‌سوزی‌ها در کالیفرنیا بسیار زیاد است و این حوادث صرفاً به یک سال یا یک دوره مشخص هم محدود نیستند، اما به نظر می‌آید مدیریت بحران در این ایالت و به ویژه مناطق مستعد آتش‌سوزی، مانند جنگل‌های خشک در کنار مناطق مسکونی، نیز خالی از اشکال نباشد. به عنوان مثال، مقامات ایالت کالیفرنیا روز چهارشنبه، ۱۵ آبان ۹۸، اعلام کردند برای جلوگیری از گسترش آتش در آینده، اکسیژن مورد نیاز هزاران نفر از ساکنان این مناطق را به طور متوسط ۱۲ ساعت قطع خواهند کرد [۶] . این در حالی است که کمپانی‌های غول‌پیکر فناوری در این ایالت، مکان‌هایی تشخیص داده شده‌اند که «نیاز اضطراری به اکسیژن دارند» و بنابراین از این قطع اکسیژن مستثنی شده‌اند.

آتش‌سوزی کینکید از کنار یک نیروگاه برق آغاز شده و به نظر می‌آید منشأ انسانی داشته است (+)

در همین حین، کمپانی گاز و برق اقیانوسیه برای چندمین بار برق حدود سه میلیون نفر از ساکنان کالیفرنیا را قطع کرد تا از ایجاد آتش‌سوزی‌های جدید جلوگیری کند. نکته این‌جاست که اگرچه میلیون‌ها نفر از مشتریان PG&E اکنون چندین روز است که بدون برق زندگی می‌کنند [۷] ، اما گزارش‌ها نشان می‌دهد همزمان با این بی‌برقی‌ها باز هم آتش‌سوزی‌های جدیدی رخ داده‌اند و همین کمپانی مسئولیت آن‌ها را به عهده گرفته است [۸] . اکنون کالیفرنیایی‌ها از این عصبانی هستند که هم مانند ده‌ها سال قبل باید غذاهای داخل یخچال و فریزر خود را دور بریزند و به دنبال ذخیره یخ در خانه‌هایشان باشند و هم به‌رغم قول‌های PG&E، از وقوع آتش‌سوزی‌های جدید به خاطر نقص در تجهیزات این کمپانی خبردار می‌شوند [۹] .

آتش‌نشانی در حال خاموش کردن آتش «گِتی» در خانه‌ای که برق آن قطع است (+)

علاوه بر همه این‌ها گزارش‌هایی هم وجود دارد که نگران‌کننده‌تر است. به عنوان مثال، اواسط ماه گذشته میلادی ۱۲ دقیقه پس از آن‌که کمپانی گاز و برق اقیانوسیه برق منطقه‌ای در شمال کالیفرنیا را قطع کرد، «رابرت ماردیس» ۶۷ ساله که با استفاده از اکسیژن مصنوعی تنفس می‌کرد، جان خود را از دست داد [۱۰] . مأموران ایستگاه محلی آتش‌نشانی در حالی وارد خانه ماردیس شدند که با چراغ‌قوه به دنبال او می‌گشتند و پیکر بی‌جانش را وصل به دستگاه اکسیژن پیدا کردند. از آن‌جایی که این‌گونه مرگ‌ومیرها در آمار فوت بر اثر آتش‌سوزی محاسبه نمی‌شود، مشخص نیست چند نفر دیگر طی بی‌برقی‌های روزهای اخیر و به علت وابستگی به تجهیزات پزشکی برقی، در خانه‌های خود فوت کرده‌اند [۱۱] .

آتش‌سوزی‌های کالیفرنیا تقصیر کیست؟

آتش‌سوزی‌های چند سال اخیر کالیفرنیا علاوه بر به وجود آوردن شرایط اضطراری در سطح ایالتی، بحران‌های سیاسی در سطح فدرال را هم به دنبال داشته‌اند. چنان‌که لس‌آنجلس‌تایمز می‌نویسد:

مشخصه پاییز در کالیفرنیا اکنون دیگر تنها آتش‌سوزی‌های بی‌رحم و بادهایی نیست که این آتش‌ها را شعله‌ورتر می‌کنند، بلکه مشخصه دیگر این فصل، ادعاهای روتین پرزیدنت ترامپ در مقصر دانستن مقامات ایالتی به خاطر این بلایای طبیعی و همچنین تضمین‌های مکرر کارشناسان در این‌باره است که رئیس‌جمهور اصلاً نمی‌فهمد چه دارد می‌گوید [۱۲] .

ماجرا از این قرار است که ترامپ که سال گذشته در بحبوحه یکی از وسیع‌ترین آتش‌سوزی‌های تاریخ کالیفرنیا تهدید کرده بود بودجه فدرال این ایالت را به خاطر ضعف مدیریتی مقاماتش قطع خواهد کرد، روز یک‌شنبه، ۱۲ آبان، بار دیگر سراغ صفحه توئیترش رفت و ضمن تأکید بر این‌که کالیفرنیا نباید به حمایت‌های دولت فدرال امید ببندد، از «گاوین نیوسام» فرمان‌دار این ایالت انتقاد کرد و او را به خاطر سوءمدیریت جنگل‌های کالیفرنیا مقصر دانست [۱۳] . ترامپ چند ساعت بعد، ظاهراً ایده نابی هم به ذهنش رسید و موضوع آتش‌سوزی‌های کالیفرنیا را به تلاش دموکرات‌ها برای استیضاحش ربط داد. رئیس‌جمهور آمریکا در توئیتی نوشت:

دموکرات‌ها دلال هستند و اکنون دارند اضافه‌کاری می‌کنند تا دلالیِ «روند» استیضاح من را بکنند و به حزب جمهوری‌خواه و من آسیب برسانند. «نانسی پلوسی» [رئیس دموکرات مجلس نمایندگان] بهتر است به جای این کارها روی اصلاح حوزه انتخابیه خراب خودش باشد و «آدامِ» فاسد [«آدام شیف» نماینده دموکرات کالیفرنیا در مجلس نمایندگان] بهتر است به فکر تمیز کردن و مدیریت جنگل‌های کالیفرنیا باشد که همیشه دارند می‌سوزند! [۱۴]

بسیاری از اهالی کالیفرنیا از این توئیت‌های ترامپ هم عصبانی شدند و هم متعجب؛ عصبانی از این‌که رئیس‌جمهور آمریکا حتی یک هم‌دردی خشک‌وخالی هم با افراد آسیب‌دیده از آتش‌سوزی‌های اخیر کالیفرنیا نکرده و متعجب از این‌که ترامپ در حالی بر مدیریت جنگل‌های کالیفرنیا تأکید کرده است که اولاً ۵۷ درصد از جنگل‌های کالیفرنیا تحت مدیریت دولت فدرال و ۴۰ درصد از آن‌ها تحت مدیریت صاحبان خصوصی هستند و تنها ۳ درصد از این جنگل‌ها را مقامات ایالتی کنترل می‌کنند، و دوماً، بخش اعظم مساحتی که از اوایل ماه اکتبر طعمه آتش‌سوزی شده، اصلاً مناطق جنگلی نیستند، بلکه چمنزار هستند [۱۵] . از طرف دیگر، نیوسام، فرمان‌دار کالیفرنیا، این‌گونه پاسخ ترامپ را در توئیتر داد: «تو اعتقادی به تغییر اقلیم نداری. بنابراین از این بحث معذور هستی. ما با موفقیت به جنگ هزاران آتشی رفته‌ایم که طی چند هفته اخیر به خاطر شرایط وخیم آب و هوایی در نتیجه تغییر اقلیم در این ایالت شروع شده‌اند، در حالی که ترامپ جنگ تمام‌عیاری را علیه دوای این درد [و حامیان مقابله با تغییرات اقلیمی] به راه انداخته است.»

ترامپ می‌گوید بقیه، بقیه می‌گویند ترامپ

دعوای سیاسی پس از آتش‌سوزی‌های بزرگ در کالیفرنیا موضوع تکراری‌ای است، اما این‌بار یک اتفاق جالب در این دعواها رخ داده است: دقیقاً معلوم نیست که کی به کی هست! دموکرات‌ها و لیبرال‌ها طبق معمول تغییرات اقلیمی را مهم‌ترین عامل بروز آتش‌سوزی‌ها، سیل‌ها، خشکسالی‌ها و تَرسالی‌ها معرفی می‌کنند [۱۶] و ترامپ هم طبق معمول می‌گوید تغییرات اقلیمی دروغی است که طرف مقابل از خودش درآورده تا به اقتصاد و کمپانی‌های بزرگ ضربه بزند. با این حال، موضع فاکس‌نیوز در این‌باره به طور خاص، قابل‌توجه است. این خبرگزاری که طی این سال‌های سخت یکی از سرسخت‌ترین حامیان ترامپ بوده، در دوراهی مقصر دانستن تغییرات اقلیمی یا متهمان دیگر، گزینه ساده‌ای پیش رو نداشته است.

تلاش یک آتش‌نشان برای خاموش کردن آتش «گتی» در کالیفرنیا (+)

پایگاه اینترنتی این شبکه خبری اخیراً با انتشار گزارشی ضمن رد نظریه‌های لیبرال، کم‌کاری دولت را عامل آتش‌سوزی‌های کالیفرنیا می‌داند. این گزارش با اشاره به توئیت «الکساندریا اوکاسیو کورتز» نماینده دموکرات ایالت نیویورک در کنگره آغاز شده است که طی ماه‌های اخیر به خاطر انتقاداتش از ترامپ حسابی سرِ زبان‌ها افتاده است. اوکاسیو کوترز در صفحه توئیتر خود درباره آتش‌سوزی‌های کالیفرنیا نوشته بود: «تغییرات اقلیمی این شکلی است. جمهوری‌خواهان دوست دارند هشدارهای علمی درباره تغییرات اقلیمی را بزرگ‌نمایی جلوه بدهند و به سخره بگیرند. اما نگاهی به دور و برتان بیندازید: تغییرات اقلیمی پیشاپیش آغاز شده است [۱۷] .»

تلاش یک آتش‌نشان برای خاموش کردن آتش در کالیفرنیا (+)

فاکس‌نیوز در گزارش خود ابتدا مفصلاً این توئیت را نقد می‌کند و توضیح می‌دهد که چرا تغییرات اقلیمی هیچ تقصیری در این‌باره ندارد. اما وقتی نوبت به معرفی مقصر می‌رسد، نویسنده فاکس‌نیوز راهی پیدا نمی‌کند، جز این‌که دولت را قربانیِ منافع کمپانی‌های غول‌پیکر کند؛ دولتی که خودش متهم به دفاع از منافع این کمپانی‌هاست. در بخشی از این گزارش می‌خوانیم: «اگر یک شهردار یا فرمان‌دار یا حتی رئیس‌جمهور بتواند همه تقصیرها را به گردن عاملی غیرملموس و در عین حال بی‌نهایت قدرتمند به نام تغییرات اقلیمی بیندازد، آن‌وقت می‌تواند از زیر بار همه مسئولیت‌هایش شانه خالی کند و رخوت و بی‌کفایتی خودش را توجیه نماید [۱۸] .»

خانه‌ای در شعله‌های آتش کینکید می‌سوزد (+)

البته فاکس‌نیوز با تکرار ادعاهای ترامپ درباره بی‌کفایتی مسئولین کالیفرنیا، عملاً موضع رئیس‌جمهور آمریکا را تکرار می‌کند، اما در استدلال خود از روی ترامپ هم رد می‌شود و توضیح می‌دهد که مردم در کالیفرنیا اکنون به بخش خصوصی دل بسته‌اند تا شاید مشکل آتش‌سوزی‌ها را با مدیریت جنگل‌ها و قطع بخشی از درختان، مرتفع کند. این در حالی است که چنان‌که پیش‌تر هم اشاره شد، کارشناسان خاطرنشان کرده‌اند که بخش عمده‌ای از معضل آتش‌سوزی در کالیفرنیا اصلاً ارتباطی به جنگل‌های انبوه این ایالت ندارد و نقطه آغاز بسیاری از این آتش‌سوزی‌ها در مناطقی است که با جنگل فاصله دارند.

آتش‌نشانی در کالیفرنیا برای لحظه‌ای استراحت می‌کند (+)

به هر حال، هر دو طرف دعوا ممکن است درست بگویند. شاید تغییرات اقلیمی و سیاست‌های ترامپ مقصر اصلی باشند؛ شاید هم مسئولین ایالتی‌ای که همه تقصیرها را گردن تغییرات اقلیمی می‌اندازند. اما آن‌چه در حال حاضر اهمیت دارد، این است که مردم کالیفرنیا هر سال، یا به دوره ماقبل ادیسون برمی‌گردند و یا حتی قربانی آتش‌سوزی‌هایی می‌شوند که صرفاً برای مدتی دعواهای سیاسی در کشورشان را داغ می‌کند و بعد به فراموشی سپرده می‌شود تا «فصل بعدی آتش‌سوزی».

مغازه‌ای که در آتش‌سوزی کالیفرنیا سوخته و جز خاکستر چیزی از آن باقی نمانده است (+)

در همین‌باره بخوانید:

›› «جهنم روی زمین»؛ درون بزرگ‌ترین آتش‌سوزی قرن اخیر در آمریکا چه می‌گذرد؟

›› خرابکاری‌های ترامپ در آتش‌سوزی کالیفرنیا/ وقتی رئیس‌جمهور آمریکا نام شهری را که در آن است نمی‌داند!

›› سیل بی‌سابقه در غرب میانه آمریکا/ ترامپ چگونه فرشته عذاب کشاورزان شد

›› «زندگی در کثافت» : از مجسمه ترامپ که می‌گوید «روی من ادرار کن» تا «گشت مدفوع» در شهرهای آمریکا