به گزارش مشرق، در سالهای اخیر موضوع اشتغال در کشور یک موضوع محوری بوده و برنامه های مختلفی برای بهبود آن به اجرا گذاشته شده است. وضعیت اشتغال دانش آموختگان یکی از مهمترین مسائلی است که در توسعه علمی، اقتصادی و اجتماعی کشور می تواند حائز اهمیت باشد. دانشگاه ها، پژوهشگاه ها و مراکز آموزش عالی کشور به عنوان متولیان اصلی آموزش عالی کشور از سال ۱۳۹۷ در رصد اشتغال دانش آموختگان فعال شده اند تا بتوانند با جمع آوری اطلاعات تصمیم گیری های درستی اتخاذ کنند.

در طرح رصد اشتغال معمولا وضعیت اشتغال دانش آموختگان ۴ سال قبل به عنوان نمونه آماری مد نظر قرار می گیرد؛ به همین منظور در سال جاری وضعیت اشتغال دانش آموختگان ۴ سال قبل یعنی دانش آموختگان مهر سال ۱۳۹۳ الی شهریور سال ۱۳۹۴ مورد بررسی قرار گرفته است. در این طرح از دانشگاه ها خواسته شده حداقل ۳۰ درصد دانش آموختگان هر رشته در نظر گرفته شود.

بیشتر بخوانید:

نوآورترین دانشگاه‌های ۲۰۱۹ +جدول

هزینه هر دانشجوی دکتری در دانشگاه های دولتی چقدر است؟

رصد اشتغال به دو روش نخست انجام پیمایش توسط خود دانشگاه ها پژوهشگاه ها و مراکز آموزش عالی کشور از طریق تماس مستقیم با افراد صورت گرفته و در روش دوم اطلاعات ثبتی (سامانه بیمه) از وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی توسط موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی دریافت و تجزیه و تحلیل شده است. 

در این طرح اطلاعات آماری ۸۹ دانشگاه، پژوهشگاه و مرکز آموزش عالی ثبت شده که در گزارش پیش رو به میزان اشتغال دانش آموختگان دانشگاه های علم و صنعت، تهران، تربیت مدرس، خواجه نصیرالدین طوسی، خلیج فارس، یزد، صنعتی اصفهان، گلستان و دانشگاه بیرجند پرداخته شده است.

در تحلیل آمار ۴ دانشگاه تهرانی (براساس طرح پایش) می توان گفت که درصد اشتغال در دوره دکتری در دانشگاه خواجه نصیرالدین با ۹۶/۵۳ درصد بیشترین آمار را نسبت به دانشگاه های تهران، تربیت مدرس و علم و صنعت به خود اختصاص داده است.

همچنین آمار اشتغال دانش آموختگان در دوره کارشناسی ارشد نشان می دهد که باز هم دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی با ۸۳/۰۹ درصد در رتبه نخست قرار دارد و اما بالاترین درصد اشتغال در دوره کارشناسی با اختلاف کمی نسبت به دانشگاه خواجه نصیر الدین طوسی مربوط به دانشگاه علم صنعت است.

در جداول زیر درصد اشتغال ۹ دانشگاه براساس نتایج طرح پایش دانشگاه و آمار ثبتی به نمایش درآمده است؛

درصد اشتغال دانش آموختگان در دانشگاه علم و صنعت

دانشگاه علم و صنعت(مقطع)	درصد اشتغال براساس آمار ثبتی وزارت کار	درصد اشتغال براساس طرح پایش
کارشناسی	۵۵/۱۱	۷۴/۶۶
کارشناسی ارشد	۷۳/۴۶	۷۷/۳۶
دکتری	۸۵/۰۷	۸۶/۹۳
کل	۷۰/۱۰	۷۷/۱۳

براساس آماری که دانشگاه علم و صنعت براساس طرح پایش اعلام کرده، بیشترین میزان اشتغال مربوط به دوره دکتری بوده است؛ در حالی که دوره کارشناسی با ۷۴/۶۶ درصد کمترین میزان اشتغال را داراست.

آمار ثبتی وزارت کار در دوره دکتری اختلاف فاحشی را با آمار اعلام شده از سوی دانشگاه نشان نمی دهد؛ به طوری که براساس اعلام وزارت کار درصد اشتغال در دکتری ۸۵/۰۷ بوده و براساس طرح پایش ۸۶/۹۳ بوده است. اشتغال در دوره کارشناسی نیز ۵۵/۱۱ درصد ثبت شده است.

درصد اشتغال دانش آموختگان در دانشگاه تربیت مدرس

دانشگاه تربیت مدرس(مقطع)	درصد اشتغال براساس آمار ثبتی	درصد اشتغال براساس طرح پایش
کارشناسی ارشد	۶۱/۶۲	۶۱/۲۴
دکتری	۸۲/۵۵	۸۱/۴۹
کل	۶۶/۴۳	۶۶/۳۰

دانشگاه تربیت مدرس فقط در دوره های تحصیلات تکمیلی پذیرش دارد و آمارها در این مقاطع حاکی از آن است که دوره دکتری نسبت به ارشد اشتغال پذیری بیشتری را برای دانش آموختگان دکتری به همراه داشته است.

درصد اشتغال دانش آموختگان در دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی

دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی(مقطع)	درصد اشتغال براساس آمار ثبتی	درصد اشتغال براساس طرح پایش
کاردانی	---------	۴۴/۴۴
کارشناسی	۶۳/۵۵	۷۴/۳۳
کارشناسی ارشد	۶۴/۹۲	۸۳/۰۹
دکتری	۷۱/۰۱	۹۶/۵۳
کل	۵۶/۴۲	۸۱/۱۸

در دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی اما کمترین میزان اشتغال مربوط به دوره کاردانی است در حالی که دوره دکتری با ۹۶/۵۳ (براساس طرح پایش) بیشترین میزان اشتغال را به خود اختصاص داده است. 

دوره کارشناسی ارشد با ۸۳/۰۹ درصد و دوره کارشناسی با ۷۴/۳۳ درصد به ترتیب در رده های بعدی این دانشگاه قرار دارند. همچنین براساس آمار اعلامی وزارت کار، دوره دکتری، ارشد و کارشناسی به ترتیب بیشترین میزان اشتغال را داشته اند.

درصد اشتغال دانش آموختگان در دانشگاه تهران

دانشگاه تهران(مقطع)	درصد اشتغال براساس آمار ثبتی	درصد اشتغال براساس طرح پایش
کارشناسی	۴۵/۵۱	۶۴/۳۶
کارشناسی ارشد	۶۷/۰۴	۶۷/۶۲
دکتری	۸۳/۴۱	۸۱/۷۴
کل	۶۲/۳۳	۶۹/۲۲

آمارها در دانشگاه تهران حاکی از آن است که براساس طرح پایش، فاصله میزان اشتغال در دوره های کارشناسی و کارشناسی ارشد اندک است؛ به طوری که اشتغال دانش آموختگان در دوره کارشناسی ۶۴/۳۶ درصد و ارشد ۶۷/۶۲ درصد بوده است.

درصد اشتغال دانش آموختگان در دانشگاه بیرجند

دانشگاه بیرجند(مقطع)	درصد اشتغال براساس آمار ثبتی	درصد اشتغال براساس طرح پایش
کاردانی	۲۹/۸۴	۱۷/۲۸
کارشناسی	۶۰/۱۹	۳۲/۱۸
کارشناسی ارشد	۶۴/۵۸	۵۳/۸۴
دکتری	۸۸/۸۹	۵۳/۸۵
کل	۴۶/۸۹	۳۷/۴۴

اما درصد اشتغال براساس طرح پایش در دانشگاه بیرجند نشان می دهد که میزان اشتغال دانش اموختگان دوره دکتری تنها ۵۳ درصد بوده است؛ البته آمار ثبتی وزارت کار عددی بالاتری برابر با ۸۸/۸۹ درصد را اعلام کرده است.

همچنین اشتغال برای دانش آموختگان ارشد این دانشگاه ۵۳/۸۵ درصد بوده که باز هم آمار ثبتی وزارت کار عددی بالاتر را اعلام کرده است.

درصد اشتغال دانش آموختگان در دانشگاه خلیج فارس

دانشگاه خلیج فارس(مقطع)	درصد اشتغال براساس آمار ثبتی	درصد اشتغال براساس طرح پایش
کاردانی	۱۰۰/۰۰	۶۴/۸۲
کارشناسی	۵۰/۵۸	۵۸/۲۸
کارشناسی ارشد	۷۵/۰۰	۶۸/۸۹
کل	۵۸/۲۴	۶۰/۶۹

نکته جالب در ارتباط با دانشگاه خلیج فارس این است که آمار ثبتی وزارت کار نشان داده است که میزان اشتغال در دوره کاردانی ۱۰۰ درصد بوده است که البته این آمار براساس اعلام دانشگاه ۶۴/۸۲ درصد را نشان می دهد.

براساس طرح پایش، دوره های ارشد، کارشناسی و کاردانی به ترتیب بیشترین درصد اشتغال را به خود اختصاص داده اند.

درصد اشتغال دانش آموختگان در دانشگاه یزد

دانشگاه یزد(مقطع)	درصد اشتغال براساس آمار ثبتی	درصد اشتغال براساس طرح پایش
کارشناسی	۵۹/۵۸	۶۰/۰۴
کارشناسی ارشد	۶۵/۵۸	۷۷/۰۶
دکتری	۷۳/۰۸	۹۲/۷۱
کل	۶۱/۹۰	۶۷/۰۷

در دانشگاه یزد نیز دوره دکتری با ۹۲ درصد، کارشناسی با ۷۷ درصد و کارشناسی با ۶۰ درصد بیشترین درصد اشتغال را  براساس آمار اعلامی از سوی دانشگاه داشته اند.

درصد اشتغال دانش آموختگان در دانشگاه صنعتی اصفهان

دانشگاه صنعتی اصفهان(مقطع)	درصد اشتغال براساس آمار ثبتی	درصد اشتغال براساس طرح پایش
کارشناسی	۴۸/۲۲	۶۴/۶۴
کارشناسی ارشد	۶۶/۰۱	۶۰/۱۹
دکتری	۷۷/۰۶	۷۱/۴۳
کل	۵۸/۰۶	۶۲/۶۲

آمارها در دانشگاه صنعتی اصفهان نشان می دهد که درصد اشتغال در دوره دکتری براساس طرح پایش ۷۱/۴۳ درصد بوده و دوره های کارشناسی و ارشد در رتبه های بعدی قرار دارند.

براساس آمار ثبتی نیز دوره دکتری با ۷۷/۰۶ درصد بیشترین میزان اشتغال را داراست و دوره های ارشد و کارشناسی در رتبه های بعدی قرار دارند.

درصد اشتغال دانش آموختگان در دانشگاه گلستان

دانشگاه گلستان(مقطع)	درصد اشتغال براساس آمار ثبتی	درصد اشتغال براساس طرح پایش
کاردانی	---------	۶۶/۶۷
کارشناسی	۴۵/۹۶	۵۹/۷۸
کارشناسی ارشد	۵۰/۰۰	۶۴/۷۱
دکتری	۱۰۰/۰۰	۱۰۰/۰۰
کل	۴۶/۶۰	۶۱/۳۴

در طرح رصد اشتغال شاید می توان گفت دانشگاه گلستان تنها دانشگاهی است که میزان اشتغال آن براساس آمار ثبتی و پایش ۱۰۰ درصد اعلام شده است؛ دوره کاردانی نیز با ۶۶/۶۷ درصد در رتبه بعدی قرار دارد.

براساس آمار ثبتی نیز دوره ارشد با ۵۰ درصد و دوره کارشناسی با ۴۵/۹۶ درصد بیشترین درصد اشتغال را داشته اند.

مسلما با استمرار در روند اجرای این طرح می توان شاهد دستاوردهای خوبی بود و به نظر می رسد بین عرضه و تقاضا به تدریج در تمامی رشته ها در سطح کشور تعادل مناسبی برقرار خواهد شد.