به گزارش مشرق به نقل از خبرآنلاين ، وي در سال 1 هجرت بدنيا آمد، پدرش ابوعبيدبن مسعود ثقفي که در وقعه «يوم الحجر» درعراق به قتل رسيد و مادرش "دومه" بنت وهب بود. مختار از مردم شهر طائف (مکه) و از قبيله بني ثقيف بود که در خلافت عمربن الخطاب، همراه پدرش به مدينه رفت.

او در خلافت اميرالمومنين علي عليه السلام، با آن حضرت در عراق بود و بعد از شهادت حضرت، در بصره ساکن شد. در زمانيکه امام حسن مجتبي عليه السلام (امام دوم شيعيان) در ساباط مدائن جراحت برداشت و در خانه سعدبن مسعود ثقفي عموي مختار که از زمان امام علي و به فرمان آن حضرت، فرماندار مدائن بود پيشنهاد کرد که امام مجتبي را دستگير و نزد معاويه بفرستد تا از وعده هاي مالي فراوان معاويه، بهره مند شوند، ولي "سعد" به شدت با مختار برخورد و پشنهاد او را رد کرد و مختار ساکت شد.

اين اولين سابقه مختار در تاريخ اسلام است که به او نسبت داده اند اينکه گفته شده که به همين دليل مختار در نزد شيعيان، از «عثمانيه» بود تا اينکه بعدها به شيعيان پيوست، ساختگي است زيرا مختار قبل از واقعه کربلا سال 61 هـ ق، يکي از شيعيان مردم کوفه بود. زماني که مسلم بن عقيل نماينده امام حسين عليه السلام به کوفه فرستاده شد در منزل او اقامت کرد. در حمله مسلم بن عقيل به دربار "عبيدالله بن زياد" و شهادت مسلم، مختار از کوفه بيرون رفته بود و بعد از برگشت توسط عبيدالله دستگير و زنداني شد.

او در تمام ايامي که حادثه کربلا اتفاق افتاد در زندان بود. سال 64 هجري قمري، بعد از مرگ يزيدبن معاويه (عبدالله بن زبير) حاکم مکه از مختار دعوت به همکاري کرد. مختار با شروطي با او بيعت و بعد از اينکه شهر کوفه به دست «زبيري ها» افتاد او به کوفه بازگشت.

قيام مختار
وي 5 سال بعد از حادثه خونين کربلا و يکسال بعد از نهضت «توابين» خود را با انتساب با هدف خونخواهي حسين بن علي عليه السلام و انتقام از قاتلان شهداي کربلا قيام کرد. 14 ربيع الاول سال 66 هـ ق، در کوفه به پا خاست و "عبدالله بن مطيع" را که کارگزار "عبدالله بن زبير" بود بيرون کرد. قيام و جهت گيري اصلي جنبش مختار با شعار «يا منصور امت» و «يا لثارات الحسين» بود.

درگيري هاي سختي در محله ها و ميدان هاي کوفه شد، گروه هايي کشته و گروه هايي تسليم شدند و مختار وارد قصر کوفه شد. اشراف کوفه با او بيعت کردند. به نقل از «اخبارالطوال» اغلب سپاه مختار از موالي ايراني بودند (تاريخ خلفا/522). مختار بعد از تسلط بر حکومت، قاتلان واقعه کربلا را کشت و نيروهايي به اطراف فرستاد تا هم در مناطق ديگر غالب شده و هم جنايتکاران آنجا را به کيفرشان برساند. مدتها اين تحرکات و نبرد با طرفداران بني اميه به طول انجاميد.

برخي از سرکردگان که به هلاکت رسيدند
شمار کشته شدگان در قيام مختار را بر 3000 نفر گفته اند از جمله: عمربن سعد و پسرش شمربن ذي الجوش، حکيم بن طفيل، زيادبن مالک، خولي، منقذبن مره، عبدالله بن اسيد، سنان، زيدبن رقاد، مالک بن بشر، حرمله، عمروبن حجاج، ربيعة بن مخارق (فرمانده نيروهاي ابن زياد).

اقدامات مختار
مهمترين اقدام مختار، مقابله با سپاه شام بود که درسال 67 هـ ق بين سپاه او به فرماندهي "ابراهيم بن اشتر" و سپاه شام به فرماندهي "عبيدالله بن زياد" صورت گرفت که در اين جريان بعضي از اصلي ترين سرکردگان و رهبران شام که مدتها در جنگهاي مختلف عراق، شرکت داشتند، مثل عبيدالله بن زياد، حصين بن نميرسکوني، شرجيل بن ذي الکلاع، همگي کشته شدند و بقيه سپاه نيز شکست خورده و فراري و در شهر «موصل» آواره شدند.