به گزارش سرویس دفاع و امنیت مشرق، پهپاد یا همان "پرنده هدایت پذیر از دور" که هنوز هم در افواه و برخی رسانه ها پهباد نامیده می شود، از جمله واژه هایی است که سالهاست به محافل عمومی و بحث های روزمره جامعه و رسانه های ایرانی وارد شده است. یکی از دلایل این مسئله را در کنار سرمایه گذاری صنایع دفاعی ایران در این بخش و ساخت نمونه های موفق از آن، باید در نبرد پنهان و آشکاری دانست که در این حوزه بین ایران و آمریکا در جریان بوده است.
شاید برای اولین بار موضوع و نام پهپاد برای نسل جدید و عامه مردم، در ماجرای شکار حیرت انگیز پرنده ای جاسوسی به نام آر کیو ۱۷۰ یا همان جانور قندهار تبدیل به کلمه ای پر کاربرد در میان رسانه ها و افکار عمومی شد و حالا بیش از ۸ سال است، این تقابل، با وارد کردن ضربات حیثیتی به بخش های مختلف قدرت پهپادی آمریکا به نفع جمهوری اسلامی ایران سنگینی می کند.
بیشتر بخوانید:
شاهکار پدافند یمن کلکسیون پهپادهای ساقط شده را کامل کرد/ از «ریپر» آمریکایی تا «رنگینکمان» چینی در تور موشکهای مقاومت +عکس
جانور قندهار در تور ایران
جانور قندهار در اختیار سپاه در یکی از نمایشگاه های این نیرو
نهایتاً در دسامبر سال ۲۰۰۹ میلادی نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا به وجود این پهپاد اعتراف کرد اما پس از آن تقریبا به طور کامل در مورد آن سکوت کرده و در بودجه های این نیرو و نه در چارچوب سازمانی آن اشاره ای به هزینه ها و یا محل خدمت آن نمی شود. همچنین تعدادی از این پهپادها مدتی در سال ۲۰۱۰ میلادی به پایگاه هوایی Al Dhafra امارات متحده عربی رفته و به احتمال زیاد تلاش داشتهاند از آن پایگاه به سمت جنوب ایران رفته و انجام پروازهای شناسایی در مورد سایتهای اتمی کشورمان بپردازند.
در می ۲۰۱۱ میلادی نیز یک فروند RQ-۱۷۰ وظیفه نظارت بر عملیات نیروهای ویژه آمریکایی در پاکستان برای کشتن اسامه بنلادن، سرکرده سابق شبکه تروریستی القاعده را بر عهده داشت. پهپاد مورد نظر بعد از شکار شدن در ایران تا سالها به محل بحث های فراوان در بین سیاسیون و متخصصان در ایران و آمریکا و دیگر نقاط جهان بود. درخواست اوباما از ایران برای پس دادن این پهپاد و انتشار اطلاعات مختلف از این پهپاد در موارد مختلف توسط ایران هر از چند گاهی دوباره نام RQ-۱۷۰ را دوباره گرم می کند اما هیچ. قت حیثیت از دست رفته ارتش و سازمان های جاسوسی آمریکا در این موضوع، جبران نشد.
سپاه «پریدیتور» آمریکایی را تولید انبوه کرد
در جریان برگزاری رزمایش بزرگ پهپادی «الی بیت المقدس» نیروی هوافضای سپاه در اسفندماه سال گذشته، سردار امیرعلی حاجی فرمانده این نیرو از شرکت برخی پهپادهای ایرانی مشابه مدل پهپاد MQ۱ آمریکایی خبر داد. پهپاد MQ۱ آمریکایی که دومین پهپاد ارزشمند شکارشده و سالم آمریکایی پس از RQ-۱۷۰ است، برای نخستین بار در بازدید امیر دریابان علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی از دستاوردهای نیروی هوافضای سپاه به نمایش درآمد.
پهپاد MQ۱ آمریکایی به غنیمت گرفته شده
پهپاد رزمی MQ-۱ (ملقب به پریدیتور) ساخت شرکت General Atomics آمریکا است که از سال ۲۰۰۹ میلادی تا کنون در خدمت در نیروی زمینی ارتش آمریکا است و قابلیت حمل تسلیحات هوا به زمین و محموله های جنگالی را دارد. جمع آوری و شناسایی سیگنال های الکترونیک و ایجاد اخلال بر روی سامانه های الکترونیک، حمل رادار نقشه برداری سری و حمل تسلیحاتی مثل موشک های AGM-۱۱۴ هلفایر برای عملیات رزمی هوا به سطح از جمله قابلیت های رزمی MQ-۱ است.
این پهپاد که در سالهای گذشته به قابلیت های جدید چون افزایش راندمان موتور، افزایش میزان سوخت و آنتنهای ارتباطی جدید مجهز شده است، به فرماندهی عملیات ویژه ارتش آمریکا تحویل داده شده و جزو تسلیحات و سامانههای مهم و راهبردی ارتش آمریکا است. ارزش هر فروند از این پهپاد بر اساس تخمینها معادل ۲۱ میلیون دلار است
نفوذ سپاه به قلب ریپرهای آمریکایی در سوریه
نیروی هوافضای سپاه در سالهای اخیر یکی از شاهکارهای خود در حوزه نفوذ به سیستم های شناسایی و اطلاعاتی آمریکا را در پاسخ به ادعاهای آنها درباره نفوذ و خرابکاری در برنامه موشکی کشورمان، رسانه ای کرد که نشان از وقوع این رخداد در جایی بر فراز عراق یا سوریه است. تصاویر در حال ضبط، نشان می دهد یک پهپاد MQ-۹ آمریکایی (به احتمال قریب به یقین) تعدادی از تروریست ها را زیر نظر دارد.
در ادامه شاهد هستیم که این پهپاد برای فرود، دچار مشکل شده و در نهایت در نزدیکی پایگاه خود سقوط می کند. پس از آن نیز مشخص است که پهپاد جدیدی به منطقه اعزام شده و تصاویر تهیه شده توسط آن نیز در اختیار سپاه قرار گرفته و در نهایت با ترس فراوان آمریکایی ها از نزدیک شدن به پرنده سقوط کرده، پرنده اول توسط یک جنگنده بمباران می شود. تصاویر این عملیات از دید پهپاد آمریکایی دوم نیز توسط سپاه ضبط شده است.
پهپاد MQ-۹ ریپر در حقیقت مدل پیشرفته تر از MQ-۱ پردیتور است که برای امور شناسایی و تهاجم هوا به سطح توسعه پیدا کرده. این پهپاد ساخت شرکت General Atomics آمریکا است و هر فروند آن در حدود ۱۷ میلیون دلار قیمت دارد. ارتفاع نهایی پرواز این پهپاد که به یک موتور توربوپراپ با قدرت ۹۰۰ اسب بخار مجهز است، ۱۵ کیلومتر و سرعت نهایی آن ۴۸۲ کیلومتر بر ساعت است و می تواند تا ۱۷۰۰ کیلوگرم محموله را حمل کند.
موشک هوا به سطح هلفایر و بمب های سبک هدایت لیزری از جمله تسلیحات اصلی این پهپاد محسوب می شود. عمده امور مربوط به ماموریت های شناسایی در عین استفاده از سلاح های تهاجمی در ارتش امریکا، اکنون بر عهده این پهپاد قرار دارد و در حقیقت اسب کاری ارتش ایالات متحده محسوب می شود.
بلند پرواز آمریکایی هم بالاخره در دام ایران افتاد
یکی از بزرگترین چالش ها بین ایران و آمریکا قبل از ماجرای عین الاسد و شهادت سردار سلیمانی بدون هیچ شکی مربوط به ساقط کردن پهپاد جاسوسی گلوبال هاوک توسط ایران بود. در نخستین ساعات بامداد پنجشنبه ۳۰ خرداد امسال یک فروند پهپاد جاسوسی آمریکایی که در حال تعرض به حریم هوایی کشورمان بود توسط پدافند نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی سرنگون شد. پهپاد ساقط شده از خانواده گلوبال هاوک و از سری BAMS-D بود. این پهپاد در حقیقت همان گلوبال هاوک است که برای مأموریت شناسایی و گشت دریایی تجهیز شده است.
لاشه گلوبال هاوک آمریکایی در جریان یک نمایشگاه در موزه دفاع مقدس
واژه BAMS-D مخفف Broad Area Maritime Surveillance-Demonstrator است و این برنامه در حقیقت ۸ سال عمر دارد و به نوعی یک پیش درآمد برای توسعه پهپاد MQ_۴C به شمار می رود اما به دلیل نیازهای زیاد نیروهای مسلح آمریکا در این چند سال، پهپادهای مجهز شده به این استاندارد به پروازهای عملیاتی از جمله در حوزه کاری ناوگان پنجم آمریکا پرداخته اند. سامانههای به کار رفته در این مدل هم همان سیستمهای به کار رفته در پهپاد MQ-۴C است.
این پهپاد با آتش سامانه پدافند موشکی «سوم خرداد» نیروی هوافضای سپاه پاسداران مورد هدف قرار گرفته و ساقط شده است. این سامانه پدافندی میان برد برای انهدام انواع اهداف هوایی در ارتفاع متوسط طراحی شده که از قابلیت درگیری با اهداف تا ارتفاع ۲۷ کیلومتری برخوردار است. سامانه پدافندی «سوم خرداد» قابلیت انهدام اهداف را در برد ۷۵ کیلومتری دارد و میتواند به طور همزمان با ۴ هدف درگیر شود و در سال ۱۳۹۳ با حضور رهبر انقلاب برای اولین بار رونمایی شد.
وقتی عقاب خاکستری امریکایی اسیر موشکهای ایرانی شد
در نخستین تصاویر ماهوارهای که از پایگاه عین الاسد پس از عملیات انتقام موشکی کشورمان منتشر شد، تعداد قابل توجهی برخورد مستقیم به تاسیسات و سازههای پایگاه که محل نگهداری تجهیزات و مراکز کنترل پهپادی این مقر بود منتشر شد. علاوه بر اینکه برخی کارشناسان احتمال می دهند در محل سولهها و چادرهای بزرگ نابود شده تعدادی از پهپادهای امریکایی نیز مستقر بودهاند،
حال با صحبتهای یکی از اپراتورهای پهپادی حاضر در این پایگاه ثابت میشود که مرکز کنترل پهپادی این پایگاه به کلی نابود شده و ارتباط آنها با پهپادهایی که مشغول عملیات بودهاند قطع شده بود. وبسایت Yahoo news امریکا سخنانی را به نقل از ستوان Costin Herwig از کاربران پهپادی ارتش امریکا در پایگاه عین الاسد به هنگام حملات موشکی کشورمان منتشر کرده است.
پهپاد MQ-۱C ارتش آمریکا
وی میگوید : لحظاتی پیش از آغاز حملات موشکی ایران، حدود ۱۵۰۰ نفر از نیروهای امریکایی حاضر در پایگاه سریعا به پناهگاه های زیرزمینی منتقل میشوند اما ۱۴ نفر از اپراتورهای پهپادهای تهاجمی MQ۱-C موسوم به Grey Eagle به معنای عقاب خاکستری، در مراکز کنترل پهپادی پایگاه باقی میمانند تا ۷ فروند از این مدل پهپاد را در آسمان منطقه هدایت کنند.
ستوان Costin Herwig دلیل این امر را هشدار احتمال حملات زمینی به پایگاه عین الاسد همزمان با حمله موشکی اعلام میکند. در واقع ارتش امریکا احتمال میداده است که قبل یا بعد از حملات موشکی ایران، برخی گروههای نظامی عراقی قصد یورش زمینی و تصرف این پایگاه را داشته باشند و به همین دلیل ۷ فروند پهپاد MQ۱_C به منظور پوشش مناطق اطراف این پایگاه به پرواز در میآیند.
اما پس از لحظاتی کلیه اپراتورهای پهپادی نیز تصمیم به فرار به محل پناهگاهها گرفته و پهپادها را به حال خود رها میکنند. پس از پایان حملات موشکی، نظامیان امریکایی به مرکز کنترل پهپادی بازمیگردند تا مجددا کنترل پهپادهای در حال پرواز را به دست بگیرند اما متوجه میشوند که کلیه شبکه کابل فیبر نوری و آنتنهای هدایت ماهوارهای نابود شده و امکان برقراری مجدد ارتباط از این مرکز میسر نیست. Costin Herwig در ادامه مدعی است که پرسنل فنی بیش از ۵۰۰ متر کابل ارتباطی نابود شده در حملات را جایگزین میکنند تا مجددا ارتباط با پهپادهای در حال پرواز برقرار شود.
حتی اگر روایت آمریکایی ها در زمینه هدایت مجدد پهپادها و خسارت کنترل شده مراکز فرماندهی و هدایت این پرنده های گران قیمت را باور کنیم -که با تصاویر منتشره اصلا همخوانی ندارد- اما باز هم شوک ناشی از دقت موشک های سپاه و از بین بردن بخش قابل توجهی از این مراکز کنترل، نشان داد نیروهای مسلح کشورمان بویژه هوافضای سپاه قادرند چه با اقدامات سایبری و جنگال و چه با موشک های زمین به زمین و زمین به هوا، قدرت و ابهت پهپادهای پر ادعای آمریکایی را در هم بشکنند.