به گزارش مشرق، شواهد نشان دهنده آن است که فتح کامل ادلب و اعمال حاکمیت سیاسی دولت مرکزی سوریه بر کل اراضی این کشور٬ یکی از اهداف مهم و حیاتی دمشق است و مسکو و تهران نیز در این زمینه٬ دارای یک فکر و ایده مشترک هستند.
اما ترکیه به عنوان ضلع سوم مثلث شرکای روند آستانه٬ دیدگاه دیگری دارد و تاکنون نتوانسته پذیرای این واقعیت شود که دمشق٬ حق دارد ادلب را نیز از دست نیروهای تروریستی و افراطی آزاد کرده و حاکمیت خود را اعمال کند.
بیشتر بخوانید:
راز تحرکات تروریست‌های تحت‌الحمایه ترکیه در «ادلب»
دلیل حمایت امریکا از اقدامات ترکیه در سوریه
رایزنی تلفنی ترامپ و پوتین درباره سوریه
اسد: تروریست‌ها در ادلب سپرانسانی ساخته‌اند
تعلل آنکارا و حواله کردن کار امروز به فردا
اصرار رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه بر لاینحل ماندن مساله ادلب و انداختن کار امروز به فردا٬ موجب آن شده که اما و اگرهایی در پیشروی ارتش سوریه در ادلب به وجود بیاید و جنس و نوع جدیدی از تنش بین آنکارا و دمشق و آنکارا و مسکو به وجود بیاید.
به محض این که کلید آزادسازی ادلب زده شد٬ تنش بین سوریه و ترکیه نیز درگرفت. چرا که اردوغان بر این باور است که در حمله به ادلب٬ غیرنظامیان آسیب می‌بینند. اما واقعیت این است که دغدغه آنکارا٬ حفظ جان بخش قابل توجهی از معارضین سوری خارج از هیات تحریر الشام است که به زعم تیم سیاسی- امنیتی اردوغان٬ آنان نیز باید در روند سیاسی٬ به عنوان نیروی معارض غیرتروریستی٬ پذیرفته شوند.
سه موضع شفاف و آشکار تهران در مورد ادلب
الف) سخنان معنی‌دار تخت روانچی
به محض پیچیده شدن روند آزادسازی ادلب٬ در شورای امنیت سازمان ملل٬ نشستی در این مورد برگزار شد. یکی از افرادی که در این نشست٬ با سخنان معنی دار خود٬ توجه رسانه‌های جهان و منطقه را به سوی خود جلب کرد٬ مجید تخت روانچی نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد بود.
تخت روانچی در نشست شورای امنیت این سازمان با موضوع بررسی اوضاع در ادلب سوریه، سخنانی بر زبان آورد که عمده‌ترین بخش‌های آن چنین بود: ۱. ایران به عنوان یکی از کشورهای ضامن روند آستانه، آماده است از مساعی جمیله خود برای رفع اختلافات کنونی سوریه و ترکیه درباره وضع ادلب استفاده کند.
۲. وضع این منطقه، وخیم است و باید تلاش کرد بحران از کنترل خارج نشود. مبارزه با تروریست‌ها باید ادامه یابد و در عین حال، باید از زندگی غیرنظامیان محافظت بیشتری شود.
۳. تخت روانچی، خواستار اجرای موافقتنامه سوچی درباره ادلب شد که در نشست‌های روند آستانه نیز بر اهمیت آن تأکید شده است.
۴. باید اطمینان حاصل کنیم این بحران از طریق سیاسی حل و فصل خواهد شد و در عین حال نباید اجازه داد تروریست‌ها از این وضعیت سوء استفاده و موقعیت‌شان را تحکیم و ادلب را به پناهگاهی امن برای خود تبدیل کنند.
۵. نباید اجازه بدهیم تروریست‌ها غیرنظامیان بیشتری را هدف قرار دهند و آن‌ها را به گروگان بگیرند. باید هوشیار باشیم تا جای حفاظت از غیرنظامیان با حفاظت از تروریست‌ها عوض نشود.
شاید مهم‌ترین بخش سخنان سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران خطاب به ترکیه این بود که آنکارا باید مراقب باشد تا در جریان تحولات ادلب٬ به شیوه‌ای حرکت نکند که به تلاش برای حفظ جان تروریست‌ها متهم شود.
ب) سفر لاریجانی به سوریه
دیروز همزمان با سخنان روحانی در کنفرانس خبری در مورد تحولات منطقه و به ویژه سوریه٬ علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی و هیات همراه او در دمشق٬ در حال گفت‌وگو با بشار اسد رئیس جمهور سوریه بود.
زمان بندی این سفر و همزمان شدن آن با قدرت گرفتن سوریه در ادلب و پیشروی ارتش دمشق در ادلب٬ حاکی از پیام حمایتی جمهوری اسلامی ایران در مورد ضرورت اعمال حاکمیت دولت سوریه بر شمال غربی سوریه و بیرون راندن تروریست‌ها است.
رئیس جمهور سوریه بشار اسد در دیدار با لاریجانی تاکید کرد که کشورهای متخاصم ملت سوریه هنوز به دنبال حمایت از تروریست‌هایی هستند که از مردم به عنوان گروگان و سپر انسانی استفاده می‌کنند. مردم سوریه مصمم به پاکسازی تمام خاک سوریه هستند.
لاریجانی نیز در این دیدار بر حمایت جمهوری اسلامی ایران از سوریه در نبرد علیه تروریسم و اهمیت پیروزی‌های اخیر علیه تروریست‌ها تاکید کرد و گفت که اطمینان دارد ملت سوریه آزادسازی کشورشان را کامل خواهند کرد و سوریه جایگاه خود در منطقه را خواهد یافت.
ج) پاسخ روشن روحانی به سوال در مورد سوریه
در نشست حسن روحانی رئیس جمهور ایران٬ خبرنگار خبرگزاری رسمی آناتولی ترکیه پرسید: از نظر ایران آیا روند مذاکرات سوچی ادامه خواهد یافت و نتیجه‌ای در بر خواهد داشت و اینکه در شرایطی که سوریه در حال حاضر دارد آیا ایران ایده جدیدی برای حل بحران سوریه دارد؟
اهم بخش‌های پاسخ روحانی به این پرسش چنین بود:
۱. روند سوچی یک روند بسیار مهم از لحاظ سیاسی است.
۲. ما نباید توافق و روند سوچی را کنار بگذاریم و من خیلی دلم می‌خواهد که دولت ترکیه هم به همان توافقاتی که با هم داشتیم احترام بگذارد.
۳. ادلب یک استانی از سوریه است و ما باید با تروریسم آنجا و تروریست‌ها بجنگیم، اینکه ترکیه مدعی است این جنگ منتهی می‌شود عده‌ای وارد خاک ترکیه شده و پناهنده شوند، این دلیل نمی‌شود. یعنی یک کشوری نمی‌تواند از حاکمیت و سرزمین خودش و از مبارزه به حق خودش بگذرد به دلیل اینکه وقتی می‌خواهد با تروریست‌ها مبارزه کند، یک عده‌ای ممکن است پناهنده شوند. بعداً وقتی امنیت برقرار شد همه برمی‌گردند.
اگر چه به نظر می‌رسد که روحانی در سخنان خود در پاسخ به سوال خبرنگار خبرگزاری ترکیه٬ سهواً به جای کلمه آواره از کلمه پناهنده استفاده کرده٬ اما در هر حال٬ سخنان شفاف رئیس جمهور ایران٬ نشان دهنده این است که ایران در ماجرای ادلب٬ کوچکترین اختلاف دیدگاهی با سوریه و روسیه ندارد و از دریچه آنکارا به این موضوع٬ نگاه نمی‌کند.