به گزارش مشرق، رویکرد انفعالی دولت آقای روحانی در سیاست خارجی و به خصوص انفعال شدید وزارت خارجه در مسئله برجام، طرف غربی را روز به روز گستاخ‌تر می‌کند. جدیدترین مصداق این گستاخی، گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره ایران و طلبکاری این سازمان از ایران است.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی عصر روز سه‌شنبه در گزارش جدید خود درباره برنامه هسته‌ای ایران اعلام کرد که ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران ۵ برابر محدودیت تعیین شده در برجام شده است.

بیشتر بخوانید:

توصیه پکن به آژانس انرژی اتمی در پرونده ایران

کمالوندی: جایگاه آژانس حقوقی است نه سیاسی

متن گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره راستی آزمایی اجرای برجام

در گزارش جدید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آمده است که ایران همچنان محدودیت‌های کلیدی که در توافق هسته‌ای وجود داشته از جمله سطح غنی‌سازی اورانیوم و ذخایر اورانیوم غنی‌شده را نقض کرده است.

این دومین گزارش آژانس است که درباره مواد هسته‌ای اعلام نشده در سه مکان اعلام نشده در ایران سؤال شده است و دومین گزارش است که ادعا شده ایران به دو مکان اجازه دسترسی را فراهم نکرده است.

از سوی دیگر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز سه‌شنبه به ابراز نگرانی از برنامه هسته‌ای ایران پرداخت و از تهران خواست تا درباره ذرات اورانیوم کشف شده در یک سایت اعلام نشده در تهران به «شفاف سازی» بپردازد.

وی که در پاریس برای دیدار با امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه حضور داشت در گفت‌وگو با خبرگزاری فرانسه گفت: ایران باید تصمیم بگیرد که به شیوه‌ای شفاف با آژانس همکاری کند و توضیحات لازم را بدهد.

پیشتر نیز خبرگزاری رویترز با انتشار گزارشی اختصاصی به نقل از چندین منبع دیپلماتیک نوشت که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قصد دارد درخصوص عدم دسترسی به یک یا چندین سایت هسته‌ای در ایران به مقام‌های تهران هشدار فوری دهد.

بحران‌نمایی رئیس ‌آژانس!

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بامداد چهارشنبه (به وقت تهران) مدعی شد چنانچه ایران به تعهداتش در توافق هسته‌ای عمل نکند «بحران» ایجاد خواهد شد.

گروسی در مصاحبه‌ای اختصاصی با خبرگزاری انگلیسی رویترز ادعا کرده چنانچه ایران از پاسخگویی به آژانس درباره فعالیت‌های گذشته اتمی در سه سایت خود توضیح ندهد وارد بحران جدیدی خواهد شد.

مدیرکل آژانس اتمی گفت:ما از ایران قدری اطلاعات و دسترسی خواسته‌ایم اما به اطلاعاتی که درخواست کرده‌ایم دست پیدا نکرده‌ایم.

وی در ادامه ادعاهای خود گفت: اصرار کرده‌ایم و علی‌رغم همه تلاش‌هایمان نتوانسته‌ایم به آن اطلاعات دست پیدا کنیم. معنای این موضوع این است که ایران دارد در توانایی آژانس برای انجام کارش مانع‌تراشی می‌کند.

گروسی که در پاریس صحبت می‌کرد گفت که این موضوع جدی است و امیدوار است که ایران بعد از نشست هفته آینده اعضای شورای حکام آژانس در هفته آینده به پایبندی کامل به توافق هسته‌ای بازگردد.

وی مدعی شد: صادقانه امیدوارم ایران به حرف ما و حرف جامعه بین‌المللی در شورای حکام گوش فرا دهد و به این ارزیابی برسد که به نفع خودشان است که با ما همکاری کنند.

به نوشته خبرگزاری رویترز گروسی در ادامه در اظهارنظری گستاخانه گفت:[اگر چنین نشود] به سمت بحران خواهیم رفت.   

به استناد ۱۵ گزارش متوالی آژانس، ایران به تمامی تعهدات برجامی خود عمل کرده بود. در ادامه و پس از سپری شدن یکسال از خروج آمریکا از برجام، ایران در ۵ گام تعهدات خود را کاهش داد.

ایران در برجام طلبکار است و آمریکا و اروپا جزو بدهکارها در برجام هستند، اما آژانس با گستاخی، جای طلبکار و بدهکار را عوض کرده و ایران را مورد مواخذه قرار می‌دهد.

استناد آژانس به مطالب جعلی و دست رد ایران به زیاده‌خواهی

کاظم غریب‌آبادی، سفیر و نماینده دائم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با ‌اشاره به انتشار گزارش جدید آژانس درخصوص راستی‌آزمایی اجرای برجام، اظهار داشت: این گزارش مجددا تایید می‌کند که فعالیت‌های راستی آزمایی آژانس درخصوص برجام از ۱۶ ژانویه ۲۰۱۶ تاکنون ادامه دارد.

این گزارش همچنین می‌افزاید که فعالیت‌های ایران در رابطه با غنی‌سازی UF۶ در فردو ادامه داشته و سطح غنی‌سازی ایران نیز تا چهار و نیم درصد است.

غریب‌آبادی افزود: براساس این گزارش، میزان ذخایر اورانیوم غنی شده ایران تا ۱۹ فوریه ۲۰۲۰ به میزان یک هزار و ۲۰ کیلو و ۹۰۰ گرم اعلام شده است. گزارش آژانس، همچنین اذعان می‌دارد که ایران سانتریفیوژهای جدید را نیز برابر اعلام خود نصب کرده است.

وی در ادامه گفت: این گزارش اذعان می‌دارد که ایران همچنان به اجرای داوطلبانه و موقت پروتکل الحاقی ادامه می‌دهد و راستی آزمایی عدم انحراف مواد و فعالیت‌های اظهارشده در ایران، ادامه دارد.

سفیر و نماینده دائم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اظهار داشت: متأسفانه یک بار دیگر، آمریکا و رژیم اسرائیل در تلاش هستند تا روابط و همکاری‌های فعال و سازنده بین آژانس و ایران را با اعمال فشار به آژانس برای خروج از وظایف اساسنامه‌ای خود، با اخلال مواجه کنند.

غریب‌آبادی بااشاره به اینکه ایران در حال جلوگیری از ایجاد یک بدعت غیر اصولی و خطرناک در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است که می‌خواهد به مطالب جعلی سرویس‌های جاسوسی اعتباربخشی کند، افزود: طرح هرگونه درخواست روشنگری یا دسترسی تکمیلی از سوی آژانس مبتنی بر مطالب جعلی سرویس‌های جاسوسی از جمله رژیم صهیونیستی نه تنها در مغایرت با اسناد تاسیسی آژانس و نظام راستی آزمایی قرار دارد، بلکه هیچ تعهدی را نیز برای ایران در جهت اجابت این درخواست‌ها ایجاد نمی‌کند.

وی تاکید کرد: چنانچه کشورها در مقابل اینگونه توطئه‌ها اقدامات بنیادین صورت ندهند، حاکمیت ملی آنها مخدوش خواهد شد.

ماموران آژانس چشمان آمریکا

دست رد ایران به زیاده خواهی آژانس در بازرسی از برخی مراکز بر پایه گزارش‌های جعلی دستگاه‌های جاسوسی، طرف غربی را عصبی کرده است.

سال ۱۳۹۱ جی کارنی، سخنگوی وقت کاخ سفید با بیان اینکه آمریکا برنامه هسته‌ای ایران را زیرنظر دارد، گفت: «بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی چشم‌های ما هستند.» این صریح‌ترین اظهارنظر مقامات آمریکایی درباره همکاری‌های فراقانونی آژانس با ایالات متحده درخصوص برنامه هسته‌ای ایران است.

اظهارات جی کارنی درواقع تایید تمام حرف و حدیث‌هایی بود که تا پیش از این درباره کاربرد دوگانه برخی بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفته و شنیده می‌شد؛ حرف و حدیث‌هایی که در جریان ترور دانشمندان هسته‌ای کشورمان قوت گرفت و عملا به اثبات رسید.

چند سال بعد و در ماه‌های منتهی به امضای توافق هسته‌ای، اندیشکده بروکینگز نیز در گزارشی با ‌اشاره به نقش اطلاعات کسب‌شده از خلال این بازرسی‌ها در فرآیند مذاکرات هسته‌ای نوشت: اطلاعات مخفی نقش عیانی در مذاکرات کنونی بر سر برنامه هسته‌ای ایران ایفا می‌کنند. اگر توافق در ژوئن نهایی شود، ایران بخش اعظمی از توانمندی غنی‌سازی اورانیوم خود را قربانی برداشته شدن تحریم‌های اقتصادی کرده و به‌ مدت بیش از یک دهه مجبور به پذیرش رژیم بازرسی‌های سرزده خواهد شد تا پایبندی‌اش مورد راستی‌آزمایی قرار گیرد.

لازم به ذکر است که در آبان ماه سال جاری خبر ممانعت ایران از ورود یک بازرس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تاسیسات نطنز خبرساز شد؛ خبری که رویترز برای اولین‌بار آن را منتشر کرد و ساعاتی بعد از سوی اداره‌کل دیپلماسی عمومی و اطلاع‌رسانی سازمان انرژی اتمی ایران هم مورد تایید قرار گرفت.

آن‌طور که در اطلاعیه اداره دیپلماسی عمومی و اطلاع‌رسانی سازمان انرژی اتمی آمده بود «هنگام ورود این خانم بازرس، تجهیزات کنترلی علامت هشدار را نشان داده است و به همین دلیل ضمن کنترل وسایل همراه بازرس از ورود او به سایت جلوگیری و مراتب نیز به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی منعکس شده و از طرف ایران به آژانس اعلام شده که پذیرش قبلی این بازرس لغوشده تلقی می‌شود».

مقامات ارشد سازمان  انرژی اتمی، دلیل ممانعت از ورود بازرس این نهاد به سایت هسته‌ای نطنز را مثبت‌بودن وجود آثار «نیترات منفجره» عنوان کرده و تصریح کردند: دستگاه‌های هشداردهنده یک فرد خاص را آلوده تشخیص دادند.

گستاخی فرانسه بدهکار

فرانسه در واکنش به گزارش جدید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از ایران خواست با این نهاد بین‌المللی همکاری کند.

امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه در اظهارنظری گستاخانه از ایران خواست «فوراً و به طور کامل» با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کند.

کاخ الیزه در بیانیه‌ای اعلام کرد: رئیس‌جمهور از ایران می‌خواهد به دقت به تعهدات و الزاماتش در زمینه راستی‌آزمایی‌های هسته‌ای عمل کرده و از تهران می‌خواهد فوراً و به‌طور کامل با آژانس همکاری کند.

واکنش گستاخانه فرانسه در حالی است که این کشور خود جزو بدهکارها در برجام است. فرانسه به هیچ عنوان به تعهدات خود عمل نکرده است. حالا این بدهکار، ژست طلبکار به خود گرفته است.

واکنش روسیه

نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین توضیحاتی درباره گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از برنامه هسته‌ای ایران ارائه کرده است. میخائیل اولیانوف، نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین نظراتش را در پاسخ به لاورنس نورمن، خبرنگار وال‌استریت‌ژورنال نوشته است. این خبرنگار مدعی شده مدیرکل آژانس از ایران به دلیل منع دسترسی به سه سایت و امتناع از پاسخگویی به سؤالات این نهاد بین‌المللی درخصوص فعالیت‌های هسته‌ای در گذشته انتقاد کرده است. اولیانوف در پاسخ  به نورمن نوشته است:مسئله دسترسی در بردارنده هیچ معنای عملیاتی نیست. در واقع، هیچ نگرانی ازاشاعه مطرح نیست. مسئله صرفاً درباره اجرای مناسب رویه‌های پیش‌بینی‌شده در پروتکل الحاقی است.

او در پیامی دیگر نوشته است: مسئله هیچ ربطی به خطرات‌اشاعه‌ای ندارد زیرا سایت‌های مورداشاره ۲۰ سال است که ارتباطی با برنامه هسته‌ای ایران نداشته‌اند. این یک واقعیت است. برای اینکه بتوانیم وضعیت را به همان‌گونه که هست ارزیابی کنیم باید این را بدانیم و درک کنیم.

اولیانوف همچنین در پاسخ به سؤال خبرنگار وال‌استریت ‌ژورنال که ایران را به عدم پایبندی به تعهداتش در برجام متهم کرده هم نوشته است: در بحث عدم پایبندی ایران به برجام این مسئله حاصل سیاست آمریکا است. اگر واشنگتن در آن تجدید نظر کند، پایبندی کامل ایران ظرف چند ساعت و روز و حداکثر چندین هفته محقق می‌شود.

گستاخی آژانس، نتیجه انفعال دستگاه دیپلماسی

گزارش ضدایرانی و مغرضانه آژانس انرژی اتمی نتیجه رویکرد منفعلانه دستگاه دیپلماسی در سال‌های اخیر است.

وزارت امور خارجه از ابتدای امضای برجام- تابستان ۹۴- تاکنون همواره از اقدام متقابل در واکنش به عهدشکنی طرف مقابل امتناع کرد.  در بخشی از قانون «اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام» مصوب مجلس شورای اسلامی- مهر ۹۴- تاکید شده است که «دولت موظف است هرگونه عدم پایبندی طرف مقابل در زمینه لغو مؤثر تحریم‌ها یا بازگرداندن تحریم‌های لغو شده و یا وضع تحریم تحت هر عنوان دیگر را به دقت رصد کند و اقدامات متقابل در جهت احقاق حقوق ملت ایران انجام دهد و همکاری داوطلبانه را متوقف نماید و توسعه سریع برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز جمهوری اسلامی ایران را سامان دهد به طوری که ظرف مدت دو سال ظرفیت غنی‌سازی کشور به یکصد و نود هزار سو افزایش یابد».

متاسفانه دولت آقای روحانی در عمل به ۲۸ شرط ابلاغی در اجرای برجام دچار قصور و تقصیرهای فراوان شد. نتیجه آن شد که تنها در یک قلم، ایران علی‌رغم اجرای تمامی تعهدات خود در برجام در جایگاه بدهکار نشسته و اروپا با گستاخی ژست طلبکار به خود گرفته است.