به گزارش مشرق، همانطور که می دانید عملیات الی بیت المقدس از شامگاه پنجشنبه نهم اردیبهشت ۱۳۶۱ شروع شد. این عملیات پس از ۲۵ روز نبرد سخت سرانجام با آزادسازی خرمشهر در روز سوم خرداد۱۳۶۱ به پایان رسید.
اکنون به مناسبت سی و هشتمین سالگرد این پیروزی غرورانگیز سیر انجام و دشواریهای این عملیات را به نقل از کتاب "همپای صاعقه" پی می گیریم:
قسمت اول این گزارش را نیز بخوانید:
اتفاق بزرگ؛ ۳۸سال پیش در چنین روزی
فتحی مافوق طبیعت
گزارش عملیات الی‌بیت‌المقدس ـ قسمت دوم
استعداد دشمن
استعداد سپاه سوم نیروی زمینی ارتش عراق در این منطقه تا پیش از آغاز عملیات الی بیت‌المقدس چنین بود:
ـ لشکر ۶ زرهی از جنوب رودخانه کرخه تا شهر اشغالی هویزه.
ـ لشکر ۵ مکانیزه از غرب اهواز تا روستای سیّد عبود.
ـ لشکر ۱۱ پیاده از سیّد عبود تا خرمشهر (تیپ‌های ۲۲، ۴۸ و ۴۴ از لشکر ۱۱ پیاده، و نیز تیپ ۳۳ نیرو مخصوص، مأمور حفاظت از خرّمشهر بودند.)
ـ لشکر ۳ زرهی در شمال خرّمشهر
ـ تیپ مستقل۱۰ زرهی، یگانِ در احتیاط نزدیکِ سپاه سوم، در شرق بصره مستقر بود.
برابر اسناد قرارگاه مرکزی کربلا در برآورد کلی، استعداد دشمن به شرح زیر تخمین زده می‌شد:
نیروی پیاده ۳۶۰۰۰ تن؛ نیروی زرهی ۴۱ گردان شامل ۱۴۳۵ دستگاه تانک؛ نیروی مکانیزه ۳۸ گردان شامل ۱۳۳۰ دستگاه نفربر؛ توپخانه ۵۳۰ عراده توپ کششی و خودکششی.
استعداد و آرایش سپاه سوم نشان می‌داد که سر فرماندهی دشمن مصمم است با تمام قوا در این منطقه مقاومت کند؛ ضمن این‌که عمق و عرض زمین منطقه و نبودن ناهمواری، امتیازی برای نیروهای دشمن به شمار می‌رفت، زیرا دشمن با اتکا به یگان‌های زرهی و مکانیزه، میتوانست در این منطقه به خوبی مانور کند. با این حال، دشمن با برخی از محدودیت‌ها روبهرو بود؛ از جمله این که میبایست از سرزمین نسبتاً وسیع و عریضی دفاع میکرد در حالی که از نظر نیروی انسانی دچار کمبود بود. دشمن، قوای خود را به تناسب نقاط استراتژیک، حیاتی و مهم دشت جفیر و خرّمشهر، متمرکز کرده و در تدبیر پدافندی خود بیش از همه، به حفظ خرّمشهر و تأمین شرق بصره اهمیت داده بود.
سازمان رزم خودی
نکته مهم در سازمان رزم نیروهای خودی، همکاری نزدیک سپاه و ارتش در این عملیات بود که در طول دوران جنگ نظیر نداشت.
یگان‌های شانزده گانه رزمی سپاه که در این عملیات شرکت داشتند عبارت بودند از:
تیپ ۳۵ امام سجاد(ع) فرمانده: نبی رودکی
تیپ ۱۷ دی سپاه شهرستان قم فرمانده: شهید حسن درویشی
تیپ ۴۳ بیت‌المقدس فرمانده: حسین کلاه کج
تیپ ۲۷ محمدرسول‌الله(ص) فرمانده: شهید احمد متوسّلیان
به استعداد ۱۴ گردان
تیپ ۷ ولیعصر (عج) سپاه دزفول فرمانده: عبدالمحمد رئوفی نژاد
(به استعداد ۶ گردان)
تیپ ۳۰ زرهی فرمانده: فتح الله جعفری
تیپ ۸ نجف اشرف فرمانده: شهید احمد کاظمی
تیپ ۳۱ عاشورا فرمانده: امین شریعتی
تیپ ۱۴ امام حسین(ع) فرمانده: شهید حسین خرازی‌دهکردی
تیپ ۳۷ نور فرمانده: شهید علی هاشمی
تیپ ۲۱ امام رضا (ع) فرمانده: شهید محمدتقی خادم‌الشریعه
تیپ ۴۱ ثارالله فرمانده: قاسم سلیمانی
تیپ ۲۲ بدر سپاه خرمشهر فرمانده: شهید سیّد عبدالرضا موسوی
(به استعداد ۶ گردان)
تیپ ۴۶ فجر (به استعداد ۸ گردان) فرمانده: اسحاق عساکره
تیپ ۲۵ کربلا فرمانده: مرتضی قربانی
تیپ ۳۳ المهدی (عج) فرمانده: علی فضلی
استعداد هر یگان سپاه (به استثناء تیپ ۲۷ پیاده محمّدرسول‌الله (ص)) بالغ بر ۷ تا ۱۰ گردان نیرو بود. مجموع استعداد نیروهای سپاه تا پیش از شروع عملیات، بین ۹۷ گردان پیاده، ۲ گردان مکانیزه و ۳ گردان زرهی بود که با آغاز عملیات و ورود سه تیپ پیاده به منطقه، آمار گردان‌های پیاده سپاه، به ۱۰۰ گردان رسید.
یگان‌های نیروی زمینی ارتش که در این عملیات شرکت داشتند عبارت بودند از:
لشکر ۱۶ زرهی (به استعداد ۳ تیپ) فرمانده: سرهنگ سیروس لطفی
تیپ ۳۷ زرهی فرمانده: سرهنگ مجید صارمی
لشکر ۲۱ پیاده (به استعداد ۴ تیپ) فرمانده: سرهنگ حسین حسنی سعدی
تیپ ۵۵ هوابرد فرمانده: سرهنگ کریم عبادت
لشکر ۹۲ زرهی (به استعداد ۳ تیپ) فرمانده: شهید سرهنگ مسعود منفردنیاکی
تیپ ۵۸ ذوالفقار فرمانده: شهید سرهنگ یعقوب علیاری
تیپ ۲۳ نوهد فرمانده: سرهنگ محمّد محمّدی
تیپ ۳ پیاده از لشکر ۷۷ فرمانده: سرهنگ اسلوبی
مجموع استعداد نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران بالغ بر ۶۱ گردان زرهی و مکانیزه و گردان پیاده بود. که با ۲۹ گردان توپخانه‌ی صحرایی و۵ گردان مهندسی رزمی و۱ گردان پل و ۴ گروه هوانیروز پشتیبانی می‌شد.