به گزارش مشرق، هفته‌ها سهل‌انگاری و دروغ‌پردازی در حالی که جهان در تکاپوی ایجاد آمادگی برای مقابله با کرونا بود، موجب شده بسیاری «دونالد ترامپ» را به دلیل مرگ هزاران آمریکایی و قرار گرفتن این کشور در صدر جدول تعداد مبتلایان و قربانیان در جهان مقصر بدانند.
بیشتر بخوانید:
از همان ابتدای شیوع ویروس کرونا در جهان، واکنشهای ترامپ به این بیماری که در ۱۱ مارس ۲۰۲۰ (۲۱ اسفند ۹۸) از سوی سازمان جهانی بهداشت همه‌گیری اعلام شد، عجیب بود و وی به جای ایجاد آمادگی برای مقابله با کرونا، طوری رفتار می‌کرد که انگار این بیماری مسئله مهمی نیست و هرگز هم به آمریکا نخواهد رسید.
او زمانی در ۲۳ اسفند ۹۸ در آمریکا وضعیت اضطراری ملی اعلام کرد که تعداد مبتلایان این کشور از مرز ۱۸۰۰ نفر گذشته و ده‌ها نفر هم بر اثر این بیماری جان باخته بودند.
کوچک شمردن خطر و پنهانکاری
خبرگزاری «رویترز» دو روز قبل از اعلام وضع اضطراری در گزارشی اختصاصی از دستور کاخ سفید به مقام‌های زیر مجموعه وزارت بهداشت آمریکا برای محرمانه تلقی کردن جلساتی که از اواسط ماه ژانویه درباره ویروس کرونا برگزار می‌شد، خبر داده بود. رویترز با گزارش این خبر به نقل از چهار مقام دولت ترامپ، آن را اقدامی غیرمعمول خوانده بود که موجب شد اطلاع‌رسانی درباره این ویروس محدود و در اقدام دولت برای جلوگیری از شیوع آن اخلال ایجاد شود.
در ادامه، گزارش‌های دیگر هم اطلاع زودهنگام دولت آمریکا از خطرات این ویروس را مورد تایید قرار دادند. روزنامه آمریکایی «واشنگتن‌پست» به نقل از منابع آگاه گزارش داد سازمانهای اطلاعاتی آمریکا در ماه ژانویه و فوریه (اواسط دی ماه و بهمن ماه) طی گزارش‌هایی محرمانه، به کاخ سفید در خصوص خطر همه‌گیری ویروس ناشناخته «کووید-۱۹» در جهان هشدار داده بودند.
طبق این گزارش، ترامپ و برخی از نمایندگان کنگره علیرغم دریافت هشدارهای سازمانهای اطلاعاتی آمریکا در خصوص شیوع ویروس کرونا، تهدیدات را کم اهمیت جلوه دادند و هیچ اقدامی در جهت کاهش شیوع این ویروس در ایالات متحده انجام ندادند.
روزنامه «نیویورک تایمز» هم بر اساس منابعی گزارش داد مقامات بهداشت عمومی آمریکا از ماه ژانویه به ترامپ درباره شیوع ویروس کرونا و لزوم اتخاذ تدابیر محکم برای مهار آن هشدار داده بودند.
با وجود این هشدارها و موارد مشابه دیگر، ترامپ بارها در اظهارنظرهای مختلف آن را کم‌اهمیت جلوه داد و همین مسئله از همان روزهای نخستین همه‌گیری در آمریکا انتقادهای زیادی را متوجه وی کرد و نارضایتی و خشم مردم را برانگیخت.
در ویدئویی که آن زمان در رسانه‌های اجتماعی منتشر شد، بی‌تفاوتی‌ها و دروغهای ترامپ از ۲۰ ژانویه (۳۰ دی ماه) که این ویروس تازه در این کشور شیوع پیدا کرده بود، با کمک نموداری تاثیرگذار به تصویر کشیده شد.
ترامپ در روزهای ابتدایی شیوع این ویروس در آمریکا، آن را «فریبکاری دموکراتها» خواند. چند روز بعد و در حالی که تعداد مبتلایان به کرونا در آمریکا دو رقمی شده بود مدعی شد که دولتش کاملا شیوع کرونا را تحت کنترل دارد و فقط یک نفر که از چین آمده به این ویروس مبتلاست. با گذشت چند روز و در حالی که شمار مبتلایان رو به افزایش گذاشته بود گفت که این ویروس به زودی ناپدید می‌شود.
اواخر فوریه ( نیمه اول اسفند) و در حالی که مبتلایان به کرونا در آمریکا از ۵۰ نفر فراتر رفته بود، مدعی شد که تنها ۱۵ نفر در آمریکا به ویروس کرونا مبتلا هستند که اوضاع آنها رو به بهبودی است. با سه رقمی شدن مبتلایان به کرونا در آمریکا، وی همچنان رویه تحسین از دولت خود درباره مقابله با کرونا را ادامه داد و مدعی شد که دولت وی بسیار خوب در حال کنترل شیوع این ویروس بوده و شمار مبتلایان را کم نگه داشته است.
با جدی‌تر شدن مسئله و بعد از اعلام همه‌گیری جهانی از سوی سازمان جهانی بهداشت، ترامپ تازه ناچار شد که وضعیت اضطراری اعلام کند.
اتهام‌زنی به چین و حمله به سازمان جهانی بهداشت
رئیس‌جمهور آمریکا برای مبرا کردن خود از اتهامات مربوط به کم‌کاری و جدی نگرفتن خطر این ویروس، از همان ابتدا انگشت اتهام را به سمت چین گرفت و از این کشور به دلیل آنچه پنهانکاری می‌خواند انتقاد کرد و حتی چندین بار در صحبتهایش ویروس کرونا را «ویروس چینی» خطاب کرد و از چین غرامت خواست.
با بالا گرفتن آمار ابتلا و تلفات این بیماری و در حالی که بسیاری از مقامات ایالتهای مختلف آمریکا، دولت این کشور را به دلیل تعلل در مقابله با ویروس کرونا مسئول می‌دانستند، ترامپ در توئیتی تلاش کرد سازمان جهانی بهداشت را مقصر نشان دهد و آن را چین محور دانست.
روز بعد (چهارشنبه ۲۰ فروردین) وی تصمیم جنجالی خود در قطع کمک‌های مالی به سازمان جهانی بهداشت را در بحبوحه این بحران جهانی و در زمانی که بیش از همیشه به مساعدت همه کشورها برای حل آن نیاز بود، اعلام کرد.
مقامات سازمان بهداشت جهانی اتهام‌زنی‌های رئیس جمهور آمریکا را رد کردند و گفتند قطع کمک‌های مالی این کشور در زمان اوج شیوع کرونا کار درستی نیست. «نانسی پلوسی» رییس مجلس نمایندگان آمریکا تصمیم ترامپ را «خطرناک و غیرقانونی» خواند و گفت: رئیس‌جمهوری جان و معیشت مردم ایالات متحده و سراسر جهان را به خطر انداخته است.
گافهای غیرعلمی و عجیب
واکنشهای عجیب و انتقادبرانگیز ترامپ در مواجه با این همه‌گیری مثل استفاده نکردن از ماسک و دست دادن با دیگران با وجود همه‌گیری، با اوج گرفتن شیوع در آمریکا رنگ و بوی "علمی" گرفت.
ترامپ که گفته می‌شد بر روی نوعی داروی ضد مالاریا سرمایه‌گذاری کرده بود، بارها این محصول را به‌عنوان داروی ضد کرونا تبلیغ کرد، در حالی که هرگز اثربخشی این دارو برای درمان کرونا تایید نشد.
او سپس فرضیه آزمایشگاهی بودن ویروس و سرایت آن از آزمایشگاه دولتی شهر «ووهان»، کانون اولیه شیوع این ویروس در چین را مطرح کرد. ادعایی که مقامات بهداشتی و جامعه علمی آمریکا آن را رد و بر طبیعی بودن منشا ویروس تاکید کردند.
اما شاهکار وی پیشنهادش درباره تزریق مواد ضدعفونی به بدن برای پیشگیری از کرونا بود! ترامپ در نشست خبری روز پنجشنبه چهارم اردیبهشت گفت: «مواد ضدعفونی‌کننده ظرف یک دقیقه ویروس کرونا را ناکار می‌کنند. ظرف یک دقیقه! راهی هست که بتوانیم آن را به داخل بدن تزریق کنیم یا با آن [ریه‌ها] را شستشو دهیم؟ چک کردن آن جالب خواهد بود.»
اظهارنظری که جامعه پزشکی آمریکا را شوکه کرد و درباره خطرات این اقدام به مردم هشدار دادند. در پی این اظهارنظر چندین مورد استفاده از این مواد گزارش شد و عده‌ای راهی بیمارستان شدند.
اظهارنظرهای وی درباره شیوع ویروس کرونا تا جایی پیش رفت که حتی جمهوری‌خواهان را هم کلافه کرد و گفتند سخنانی که در این برنامه‌ها گفته می‌شود از مسیر اصلی خود خارج شده‌اند.
زمانی که تلفات کرونا در آمریکا به مرز ۲۳ هزار نفر رسیده بود، روزنامه واشنگتن پست در انتقاد از یکی از نشستهای ترامپ در کاخ سفید درباره ویروس کرونا نوشت: وی در پاسخ به خبرنگاران عملکرد ضعیفی داشت و تنها بر قدرت و اختیار خود به عنوان رئیس‌جمهور تمرکز داشت.
تلاش برای بازگشایی اقتصادی و شوراندن مردم
ترامپ در بحبوحه بحران کرونا در آمریکا نگران بود رکود اقتصادی در آمریکا به کارزار او برای انتخاب مجدد به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا لطمه بزند.
وی اوایل شیوع کرونا در آمریکا به «فاکس‌نیوز» گفته بود: «دوست دارم کشور از تعطیلی در بیاید و مشتاقم به جشن عید پاک (در روز ۱۲ آوریل) بروم.» رئیس‌جمهور آمریکا ۵ فروردین نیز در توئیتر نوشت: «مردم ما می‌خواهند سر کار برگردند.»
او در روزهایی که این کشور به سمت اوج بیماری در حال حرکت بود هم علیرغم هشدارهای کارشناسان و متخصصان درباره لزوم تعطیل ماندن مشاغل برای جلوگیری از گسترش بیشتر ویروس کرونا در آمریکا، در صحبتهایش تاکید می‌کرد که هرچه سریعتر باید کسب‌وکارها از سر گرفته شوند.
اواخر فروردین زمانی که آمریکا در جایگاه نخست کشورهای درگیر با کرونا قرار داشت و آمار ابتلای این کشور در آستانه ۴۰۰ هزار تایی شدن بود، میزان رضایت مردم آمریکا از عملکرد اقتصادی دولت وی به پایین‌ترین حد از ماه سپتامبر رسید. در ادامه صف‌های کیلومتری دریافت کمک غذایی در ایالتهای مختلف آمریکا تشکیل شد و میلونها نفر برای دریافت مزایای بیکاری ثبت نام کردند.
ترامپ در ادامه تلاشهایش برای بازگشایی، با انتشار توئیتی هشدارآمیز خطاب به فرمانداران ایالتی، از سرگیری مجدد فعالیت بخشهای اقتصادی آمریکا را منوط به تصمیم خود دانست. با وجود هشدارها درباره زودهنگام بودن بازگشایی اقتصادی آمریکا، وی ۲۸ فروردین از دستورالعمل دولت خود برای بازگشایی اقتصاد آمریکا در سه مرحله رونمایی کرد.
فردای آن روز در سه توئیت متوالی خطاب به طرفدارانش نوشت: «میشیگان را آزاد کنید!»، «ویرجینیا را آزاد کنید!» و «مینه‌سوتا را آزاد کنید!».
توییت‌هایی که تظاهرات خیابانی را در چند ایالت بزرگ آمریکا به راه انداخت و منتقدان ترامپ گفتند وی بی توجه به اثرات کارهایش، در حال تشویق به برگزاری تظاهرات‌های اعتراضی در این سه ایالت تحت هدایت دموکراتهاست که همگی برای انتخابات ریاست‌جمهوری نوامبر ۲۰۲۰ هم حائز اهمیت هستند.
این در حالی بود که نظرسنجی موسسه پیو نشان داد ۷۳ درصد از شهروندان بالغ آمریکایی معتقدند هنوز شرایط بحرانی در آمریکا به دلیل شیوع ویروس کرونا در راه است.
کمبود تجهیزات بهداشتی و تعلل در کمک‌رسانی
انتقاد دیگری که از همان روزهای نخستین به عملکرد دولت ترامپ می‌شد، کمبود تجهیزات پزشکی در آمریکا و دریافت هزینه گزاف انجام آزمایش و درمان بیماری کرونا برای آمریکایی‌ها بود.
«برنی سندرز»، سناتور ایالت «ورمونت» که آن زمان نامزد دموکراتها برای انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا بود و بعدها به نفع «جو بایدن» کنار رفت، در پیامی در توئیتر به مرگ مردم این کشور به دلیل نداشتن هزینه بیمارستان‌ها اشاره و از آن انتقاد کره بود.
این سناتور ایالت ورمونت نوشت: «این یک رسوایی بین‌المللی است. ما باید مراقبت درمانی را به یک حق تبدیل کنیم.»
«نانسی پلوسی» رئیس مجلس نمایندگان آمریکا هم در مصاحبه با «سی‌ان‌ان» گفت: «تکذیب [شیوع کرونا] توسط رئیس‌جمهور مرگ‌آور بود. تعلل او در رساندن تجهیزات به نقاطی که به آن احتیاج دارند مرگ‌آور بود. همچنان که رئیس‌جمهور دست روی دست می‌گذارد مردم جانشان را از دست می‌دهند.»
یک تحلیلگر روزنامه «گاردین» در اشاره به ناکارآمدی دولت ترامپ در یادداشتی به طعنه نوشته بود آمریکای ترامپ با ثبت بیشترین آمار ابتلا به کرونا نشان داده که ترامپ آمریکا را دوباره چنان بزرگ ساخته (شعار انتخاباتی ترامپ) که کسی تصورش را هم نمی‌کرد!
«سوزان رایس» مشاور امنیت ملی سابق دولت آمریکا هم در یادداشتی در روزنامه نیویورک تایمز نوشت: سوء فرماندهی ترامپ در زمان شیوع ویروس کرونا در آمریکا موجب خواهد شد هزاران آمریکایی بدون آن که نیازی باشد، در جنگ با این بیماری قربانی شوند.
دکتر «فائوچی»، مدیر مؤسسه ملی آلرژی و بیماری‌های عفونی آمریکا هم در گفت‌وگو با سی‌ان‌ان تصریح کرده بود که اگر آمریکا زودتر اقداماتی را برای مهار «کووید-۱۹» انجام می‌داد، «قطعاً» جان تعداد بیشتری از افراد نجات می‌یافت، اظهارنظری که او را در آستانه اخراج قرار داد.
فرماندار ایالت نیویورک هم گفته بود: «دولت ترامپ می‌دانست که ویروس کرونا سرانجام به این کشور نیز خواهد رسید اما واکنش به آن دیر هنگام بوده که باعث بروز فاجعه کنونی شد.»
«رالف نورتام» فرماندار ایالت ویرجینیا هم در پاسخ به سوال خبرنگار شبکه سی‌ان‌ان که پرسید ترامپ گفته به انداره کافی در سرتاسر آمریکا تجهیزات تست کرونا وجود دارد، گفت: « مطرح کردن این کلمات (توسط ترامپ) هذیان گویی است.»
«اتحادیه ملی پرستاران» بزرگترین اتحادیه پرستاری در آمریکا در اعتراض به کمبود تجهیزات محافظت شخصی برای کادر درمانی آمریکا، تظاهرات برگزار و اعلام کرد بیمارستانهای سراسر آمریکا با کمبود ماسک، دستکش و سایر تجهیزات حفاظتی برای کارکنان خود در بحبوحه شیوع کرونا در این کشور مواجهند.
«آدام شف» عضو مجلس نمایندگان آمریکا و از کسانی که طرح استیضاح ترامپ را به پیش برد، در مصاحبه با شبکه «ان‌بی‌سی» گفت: «بیش از ۵۰ هزار آمریکایی کشته شدند چون سنا در برکناری ترامپ از قدرت در جریان استیضاح انجام شده در ماه فوریه شکست خورد.»
طبق آمار و ارقام دانشگاه «جانز هاپکینز»، مجموع قربانیان ویروس کرونا در ایالات متحده آمریکا به ۸۰ هزار و ۶۸۲ نفر رسیده و در مجموع ابتلای یک میلیون و ۳۴۷ هزار و ۸۸۱ نفر تایید شده است. با این وجود اظهارنظرهای ترامپ بدون توجه به هشدارهای علمی و پزشکی و تلاش‌های وی برای بازگشایی اقتصادی آمریکا همچنان نشان می‌دهد وی شدت این بحران و خطرات آن را درک نکرده و کشورش را به سوی آینده‌ای نامعلوم به پیش می‌برد.
پایگاه «سی‌ان‌ان» اخیراً در تحلیلی نوشت با گذشت چند ماه از شیوع ویروس کرونا در آمریکا و با وجود اینکه میلیون‌ها نفر در این کشور به این بیماری مبتلا و ده‌ها هزار نفر جان باخته‌اند، هنوز مشخص نیست که ترامپ خطر بحران کرونا را درک کرده باشد.