به گزارش مشرق، روحانیت و حوزه‌های علمیه همواره در روزهای سخت مردم و کشور نشان داده‌اند که دوشادوش مردم و تا پای جان از خدمت و کمک به آنها دریغ نمی‌کنند. جانفشانی در جبهه‌های دفاع از دین و میهن و انجام خالصانه‌ترین کارها برای کمک به محرومان و نیازمندان و آسیب دیدگان حوادث و بلایا و. .. زیباترین تابلوهای ایثار و مردمی بودن روحانیون و طلاب را در بحران‌های گوناگون به تصویر کشیده است. در روزهای شیوع کرونا و درگیر بودن کشور با این بیماری سخت این‌بار هم روحانیون و طلاب جهادی در خدمت به بیماران و کادر پزشکی و کمک به آسیب دیدگان از کرونا پیش قدم بودند.
به همین بهانه با حجت‌الاسلام «محمدحسن زمانی» مسئول دفتر اجتماعی سیاسی حوزه‌های علمیه کشور و دبیر ستاد حوزوی بحران و حوادث غیرمترقبه پیرامون اقدامات طلاب و حوزه علمیه در مقابله با کرونا به گفت‌وگو نشسته ایم.
* به‌عنوان سؤال اول کمی‌درباره سابقه حضور روحانیون در امدادرسانی به مردم حادثه دیده بفرمایید.
سابقه حضور روحانیت در کمک به مردم در حوادث غیرمترقبه به قبل از انقلاب برمی‌گردد. در این زمینه دو خاطره از رهبر انقلاب در ذهنم است، خاطره اول مربوط به زلزله طبس است. در جریان این زلزله ۷/۸ ریشتری که در ۲۵ شهریور سال ۵۷ رخ داد، حدود ۵۰ هزار نفر کشته شدند و ویرانی‌ها فراوان بود. ما اولین طلبه‌هایی بودیم که برای کمک وارد این شهر شدیم. یادم است رهبری و پرچمداری فعالیت‌های کمک‌رسانی طلاب و گروه‌های جهادی در زلزله طبس را دو روحانی بزرگوار بر عهده داشتند؛ آیت‌الله خامنه‌ای و شهید حجت‌الاسلام والمسلمین‌هاشمی‌نژاد.
خاطره دوم در این زمینه از آیت‌الله خامنه‌ای مربوط به زمان تبعید ایشان در ایرانشهر بود که در آن زمان در آنجا سیل آمده بود و منطقه تخریب شده بود، باز هم در آنجا برنامه‌ریزی و رهبری و فرماندهی طلبه‌های جهادی با شخص رهبر انقلاب بود، شاید سن ایشان در آن زمان بین ۳۵ تا ۴۰ سال بود، ولی در ایرانشهر طلبه‌ها را جمع کردند و برای امدادرسانی ساماندهی کردند، هنوز مردم ایرانشهر خاطره این کمک‌ها را در خاطره دارند و مایه دلگرمی‌شان است. یادم است مقام معظم رهبری کیسه‌های آرد را بر دوش می‌گرفتند و برای مردم چه شیعیان و چه اهل سنت آن منطقه می‌بردند و توزیع می‌کردن.. لذا رهبرانقلاب یکی از فرماندهان و پایه‌گذاران گروه‌های جهادی در حوزه علمیه است.
* روحانیون و طلاب جهادی در حوادث سال‌های اخیر حضور چشمگیر و موثری از خود نشان داده‌اند، در این رابطه هم توضیح بفرمایید.
در سه سال قبل وقتی بحران‌های زلزله در کرمانشاه و بعد هم سیل در لرستان و گلستان و خوزستان به‌وجود آمد طلاب جهادی با انگیزه و دغدغه‌های دینی به طور خودجوش به کمک مردم رفتند. مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه تصمیم گرفت ساماندهی این عزیزان را بر عهده بگیرد تا بهتر و منسجم‌تر در این زمینه به خدمت مشغول شوند، لذا در آنجا بود که ستاد حوزوی بحران و حوادث غیرمترقبه کشور در مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه شکل گرفت و تاسیس شد.
در این زمینه چندکار انجام شد؛ در ابتدا هفت نهاد حوزوی را در ستاد حوزوی بحران عضو کردیم تا مشارکت حداکثری و هم زمان باشند. این پنج نهاد عبارت‌اند از: ۱- مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه برادران ۲- مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران ۳- جامعه الزهرا(س) ۴- دفتر تبلیغات اسلامی ۵- سازمان تبلیغات اسلامی ۶- مرکز خدمات حوزه‌های علمیه ۷- جامعه المصطفی.
گام بعدی این ستاد این بود که در تمامی استان‌های کشور شعبه‌های این ستاد را تاسیس کردیم. پس اگر حادثه‌ای در یک نقطه‌ای از کشور به‌وجود می‌آمد مدیران این هفت نهاد در آن استان با هم جمع می‌شدند و اعضای ستاد حوزوی بحران را تشکیل می‌دادند تا اگر در یک استان یا چند استان مشکلی به‌وجود آمد امدادهای اعزامی‌را از همه استان‌ها انجام بدهند. الان این اطمینان را داریم که کل حوزه‌های علمیه کشور همه آمادگی بالقوه دارند برای هر بحرانی که خدای نکرده به‌وجود بیاید تماما با آهنگ مشترک همکاری خواهند کرد.
البته برای اینکه این کارها حوزوی محض نباشد دستگاه‌ها و ارگان‌هایی که به نحوی در بحران مسئولیت دارند نیز در این ستادبحران حوزوی به‌عنوان مهمان عضو شدند مثل هلال‌احمر که عضو مهمان دائم ماست چون مسئولیت این کار را دارد یا مثلا در جاهایی که بحران طبی و پزشکی است مثل همین بحران کرونا، دانشگاه‌های علوم پزشکی به‌عنوان مهمان در ستاد دعوت می‌شوند و عضو هستند و ارگان‌های دیگر در این زمینه به‌عنوان عضو دعوت می‌شوند، الحمدلله هماهنگی با دستگاه‌های مسئول در این زمینه وجود دارد.
* از همان ابتدای شیوع کرونا در کشور حضور طلاب جهادی در کمک به بیماران و کادر درمانی و اقدامات گسترده آنها دیده شد، در این زمینه هم توضیح بدهید.
به مجرد اینکه ویروس منحوس کرونا وارد ایران شد و تعدادی از استان‌های کشور از جمله قم را درگیر کرد، طلاب عزیز حوزه علمیه با انگیزه و دغدغه جهادی راه افتادند برای کمک. طبعاً اولین جایی که باید برای کمک می‌رفتند به بیمارستان‌ها بود. برای کسانی که در یکی دو روز اول به بیمارستان‌ها مراجعه کرده بودند و با تشخیص ابتلا به کرونا بستری شده بودند، کمتر کسی حاضر می‌شد به اینها نزدیک بشود اینجا بود که احساس شد لازم است کسانی بیایند و فداکارانه وارد میدان بشوند و به حمایت و کمک این بیماران بپردازند.
در ستاد بحران حوزه برای اینکه برنامه‌ریزی منطقی وجامعی داشته باشیم در این مسئله‌ای که بعد پزشکی داشت باید از ظرفیت و دانش مراکز پزشکی، استفاده می‌کردیم لذا در اولین جلسه‌ای که در ستاد بحران برگزار شد، جناب آقای دکتر «وکیلی نیا» که کاشف این بیماری بود، به‌عنوان دانشگاه علوم پزشکی و همین‌طور مدیرکل هلال‌احمراستان قم را دعوت کرده و از آنها خواستیم تمام ابعاد این بیماری و ویروس برای جمع بیان بشود. این اقدام باعث شد نگاهی جامع و واقع بینانه به حل بحران داشته باشیم و این همکاری زیبای بین حوزه علمیه و دانشگاه علوم پزشکی به‌وجود آمد، از آن روز کار را شروع کردیم.
* نحوه حضور و ساماندهی طلاب برای کمک در موضوع کرونا چگونه بود؟
گام دوم ما برنامه‌ریزی برای حضور طلاب بود. طلاب علاقه‌مند اظهار علاقه کردند که می‌خواهند خدمت کنند ما هم اینها را سوق دادیم به طرف بیمارستان چون سرعت انتقال این ویروس وجود داشت و ده‌ها و صدها نفر را روانه بیمارستان می‌کرد، طلبه‌ها رفتند. اولین گام عملیاتی ما از اینجا شروع شد و به مرور احساس می‌کردیم کارهای جدید دیگری نیز لازم است که دوستان طلبه می‌توانند و باید انجام بدهند.
چون انواع خدمات به مرور تنوع بیشتری پیدا می‌کرد ما برای اینکه کارها در هم مخلوط نشود و انسجام داشته باشد، کمیته‌های تخصصی برای هرکدام از خدمات حوزویان تاسیس کردیم لذا تا پایان ۱۰ نوع کار را احساس کردیم ضرورت دارد انجام بدهیم لذا ۱۰ کمیته تخصصی به مرور تشکیل شد.طلاب علاقه مند و توانمند در هر کمیته مشغول کار شدند و فراگیر شد. کل کشور ایران را دوستان طلبه ما توانستند حضور پیدا کنند. درباره این کمیته‌ها و خدماتی که انجام دادند باید بگویم هفت وظیفه را اینها بر عهده گرفتند.
۱- اعزام برای عیادت بیماران
اولین کاری که به‌نظر رسید ضرورت دارد و باید کمیته تشکیل می‌دادیم کمیته اعزام برای عیادت بیماران بیمارستان‌ها بود.
۲- انجام مسئولیت همراه بیمار
دومین کاری که احساس ضرورت کردیم انجام مسئولیت همراه بیمار بود، خب بیمارانی که کرونایی بودند و قرنطینه می‌شدند به دلیل اینکه انتقال سریع ویروس داشتند کمتر کسی حاضر می‌شد به اینها نزدیک بشود، پرستاران عزیز با دلسوزی که داشتند، مواجه شدند با یک حجم عظیمی‌از نیاز که دیگر به اینها نمی‌توانستند کامل برسند به دلیل اینکه تعدادی از بیماران کرونایی ویژگی‌های جسمی‌دارند که هر ده دقیقه یک ربع باید آب به دهانشان رسانده بشود و یا اقدامات دیگر، رفت و آمدها برای استحمامشان، برای دستشویی، برای دارو و امثال اینها تعداد کارهایی که رسیدگی می‌کردند دیدند حجمش زیاد است و پرستارها نمی‌توانستند به همه اینها برسند از طرفی بستگان این بیماران هم یا نباید می‌آمدند و یا حاضر نبودند به‌عنوان همراه بیمار بمانند چون می‌ترسیدند ویروس به آنها منتقل بشود، اینجا بود که طلاب ما وظیفه دوم را شروع کردند که ثبت‌نام به‌عنوان همراه بیمار بود.
در هر سالنی یک طلبه بیمارانش را متکفل شد تا به‌عنوان همراه شب تا به صبح را بیدار بماند و رسیدگی کند به نیازمندی‌های این بیماران کرونایی، اینها فرشتگان نجاتی بودن که خدا فرستاد.
شیفت بندی کردن طلبه‌ها؛ یک شیفت شب تا صبح یه شیفت صبح تا ظهر یه شیفت ظهرتا شب و شیف بعدی، روز بعدی، روز بعدی، تعداد بیمارستان‌ها زیاد می‌شد، طلبه‌های متقاضی ماهم بیشتر می‌آمدند تا جایی که ۶ بیمارستان شهر قم را حضور طلاب پر کرد و در همه جا فعالیت را شروع کردند، گام بسیار بلندی بود علی رغم اینکه احتمال این را می‌دادند که انتقال ویروس انجام بگیرد «گان» را می‌پوشیدند اما در عین حال این خطر پذیری را هم داشتند، این سنت حسنه در کل کشور رایج شد و طلاب ما در کل کشور شروع کردند به انجام این خدمت.
۳- رسیدگی به مسائل شرعی بیماران
وظیفه سومی‌که داشتند رسیدگی به مسائل شرعی بیماران بود مثل نماز، تیمم، وضو، غسل این بیماران کرونایی و یک‌سری مباحث شرعی مثل نجاست، پاکی و امثال اینها.
۴- تقدیر و تشکر از کادرهای درمانی
وظیفه چهارمی‌که این طلبه‌ها پیداکردند تقدیر و تشکر و عرض خسته نباشید به پزشکان و پرستاران و پرسنل بیمارستان‌ها بود، طلبه‌های ما با ابتکار عمل خودشان از جیب خودشان گل خریدند و به این بیماران و پرستاران و پزشکان تقدیم کردند و موجی از شادی و شوق و نشاط را در بیمارستان ایجاد کردند، هر روز این کار را می‌کردند، مقداری پسته خریدند، مغز بادام خریدند بعد آب میوه تهیه کردند، دستگاه آبمیوه‌گیری آوردند و طرحی را طراحی کردن به‌عنوان «تحفه درویش» خیرینی هم پیداکردند. کم کم تهیه آبمیوه بهداشتی شروع شد، بین بیماران و پرسنل بیمارستان توزیع کردند، طرح بسیار طرح جالبی بود، رئیس بیمارستان فرقانی آمدند در دفتر من و گفتند من می‌خواهم تشکر خودم را اعلام کنم از این کار طلبه‌ها که وقتی آمدند و این خدمت را کردند با این طرح تحفه درویش جان تازه‌ای به ما بیمارستانی‌ها بخشیدند و درخواست کردند این را در همه استان‌ها و همه بیمارستان‌ها اجرا کنید.
با این کار روحیه اضطراب و افسردگی و یاس و دل مردگی که انتظار می‌رفت در بیمارستان‌ها باشد تبدیل شد به یک روحیه نشاط و سرزندگی.
۵- انجام برنامه‌ها و مراسم دینی در بیمارستان
برنامه بعدی که طلاب انتخاب کردند انجام یک سری برنامه و مراسم دینی در بیمارستان بود مانند برگزاری دعای کمیل، دعای توسل، اذان گفتن، فضا را تبدیل کردند به یک فضای معنوی و نشاط بخش.
۶- تشکر از خانواده‌های پزشکان و پرستاران
برنامه بعدی و وظیفه دیگری که احساس کردند اینها می‌توانند انجام بدهند تشکر از خانواده‌های برخی پزشکان و پرستارانی بود که چندین روز در بیمارستان مشغول کار بودند و به زندگی و اعضای خانواده نمی‌توانستند برسند، این طلبه‌های ما رفتند در منزل این بزرگواران و با بردن دسته گل و تقدیرنامه‌ای تشکر خودشان را از آنها ابلاغ کردند.
۷- تأمین هزینه بیمارستان نیازمندان
برنامه و وظیفه بعدی طلاب این بود که آن زمانی که در ابتدا بیمارستان‌ها هزینه می‌گرفتند برخی از بیماران‌ترخیص شده یا خانواده متوفیان محروم بودند و پول هزینه بیمارستان را نداشتند، باز طلاب وارد شدند افراد خیری پیداکردند و پول از آنها می‌گرفتند و هزینه بیمارستان را می‌دادند.
اینها اقدامات ارزشمندی بود که اولین گروه جهادی ما یعنی کمیته تخصصی اعزام به بمارستان‌ها انجام می‌دادند و الان هم مشغول کار هستند. حدود ۳۵۰ طلبه برادر و خواهر ما در این جریان مشغول فعالیت بودند که به نوبت می‌رفتند بیمارستان‌ها کار می‌کردند و الان هم مشغول هستند.
* در کنار این اقدامات، طلاب جهادی چه کارهای دیگری هم انجام داده‌اند؟
دومین کاری که احساس کردیم ضرورت دارد و سخت‌ترین کار ما بود گروه تجهیز فوتی‌ها در آرامستان بهشت معصومه(س) بود.
عزیران و بیمارانی که بر اثر کرونا به رحمت خدا می‌رفتند غسال‌ها حاضر نشدند به اینها نزدیک بشوند به دلیل اینکه احتمال می‌دادند غسل اینها مساوی با ابتلای خودشان است جنازه‌ها روی دست ما ماند و نه غسال‌ها حاضر بودند اینها را غسل بدهند نه خانواده‌ها. اینجا بود که خطر پذیری لازم بود و مانند جریان دفاع مقدس که طلبه‌ها روی مین رفتند و راه را برای بقیه باز کردند باید عده‌ای می‌آمدند و وارد میدان می‌شدند و اقدام به تجهیز این اموات می‌کردند.
* ورود طلبه‌های داوطلب برای غسل اموات کرونایی
طلبه‌های برادر و طلبه‌های خواهر که شاید تا کنون هیچ مرده‌ای را غسل نداده بودند اما به‌خاطر انجام تکلیف شرعی آمدند و اعلام آمادگی کردند، وارد شدند و اقدام کردند برای تجهیز اینها. غسل را مسئولان بهداشتی استان اجازه ندادند با این استدلال که غسل دادن موجب این می‌شود که آب غسل بدن میت کرونایی به لباس و سر و صورت غسال قطعا این انتقال ویروس انجام می‌گیرد و ممکن است منجر به بیماری یا احیاناً مرگ اینها بشود حرف منطقی بود، ما پذیرفتیم و لذا حاضر شدیم به جای غسل تیمم بدل از غسل را جایگزین کنیم و بقیه اعمال شرعی را انجام بدهیم.
کار شروع شد ۱۰ روز اول را ما در قم تیمم می‌دادیم و بقیه کارها، ما نگذاشتیم که هیچ میتی بدون اعمال و احکام شرعی دفن بشود، اما پس از پیگیری زیاد و فراهم کردن شرایط درست و ایمن بهداشتی و لحاظ کردن مسائل شرعی و فقهی انجام غسل با آب شروع شد. علی رغم برخی نگرانی‌ها چون ما طبق ضوابط و دقیق حرکت کردیم، رسما اعلام می‌کنم که با وجود اینکه بعضی از دوستان ما الان بیش از دو ماه هست که در غسالخانه‌دارن غسل می‌دهند، بحمد الله تا الان نه هیچکدام بیمار شدند و نه فوت شدند و همه طلاب جهادگر مربوط به ما در عرصه غسل اموات کرونایی در صحت و سلامت هستند.
* تشکیل گروه فرهنگی در آرامستان‌ها
خب این اولین کاری بود که ما به عهده این دوستان گذاشتیم، کم‌کم دوستان عزیز طلبه ما احساس کردند خدمات دیگری نیز در آرامستان از دستشان بر می‌آید. دومین خدمتی که به‌نظرشان رسید انجام بدهند، آرامش دادن و تسلی خاطر دادن به بازماندگان و همراهان اموات بود که دچار مشکلات روحی زیادی بودند، این کار شروع شد و از بین خودشان یک تیم انتخاب کردند به‌عنوان تیم فرهنگی، اینها کارشان کار فرهنگی و گفت‌وگوی دینی و آرامش بخشی به این بازماندگان بود.
* ارائه خدمات مشاوره و روانشناسی
کار سومی‌که باز به‌نظر رسید آنجا باید انجام بگیرد، مشاوره و روانشناسی بود با بعضی از کسانی که دچار افسردگی شدید بودند. از بین روانشناسان متخصص حوزه افرادی انتخاب شدند و اینها آمدن وارد میدان شدند.
* انجام نماز میت، روضه و مرثیه خواندن
کار چهارمی‌شروع شد و آن مسائل شرعی مثل نماز میت خواندن، روضه و مرثیه خواندن بود، برنامه بعدی شروع شد، احساس شد که فضای آنجا فضای دردناکی است چون به دلیل فوتی‌های ویروسی کسی اجازه برگزاری مراسم ندارد. فضا را گفتیم تبدیل کنید به یک فضای دینی، لذا باند و بلندگو تهیه کردیم و در مناطق مختلف آرامستان‌ها نصب شد و پخش سخنرانی‌ها و توسلات و ادعیه آغاز شد که توانست فضا را تا حدودی تغییر بدهد.
* تفقد از خانواده‌های بازماندگان فوت شده‌ها
کار بعدی که به‌نظر رسید کم‌کم باید انجام بگیرد پروژه جدید تفقد از خانواده‌های بازماندگان مرحومین بود، چون امکان برگزاری مجلس ختم ندارند تفقدی از ایشان انجام بگیرد و این پروژه هم برای کرونایی‌هاست هم غیرکرونایی‌ها چون هیچکدام نمی‌توانستند مجلس بگیرند.
این دومین کمیته کاری ما بود که بحمدالله فعال هستند حدود بیش از ۱۷۰ نفر از طلاب برادر و خواهر ما در این کمیته مشغول فعالیت هستند.
* استقبال طلاب برای انجام کارهایی چون غسل و کفن اموات کرونایی چطور بود؟
دو نکته جالب توجه هست درون این کمیته یکی اینکه علی رغم اینکه این کار، کار بسیار سخت و خطرناکیست، و مردم می‌ترسند اصلا نزدیک بشوند به این اموات کرونایی، اما آن‌قدر متقاضیان طلاب آمدند که گاهی سه روز چهار روز در نوبت قرار می‌گیرند تا نوبتشان بشود.
* گفتید یکی از کارها ارائه مشاوره بود، تشکیل تیم مشاوره و روانشناسی توسط طلاب چگونه انجام شد؟
احساس کردیم کمیته سومی‌را لازم است راه بیاندازیم و اون کمیته مشاوره تخصصی روانشناسی است برای کمک به حل مشکلات روحی و افسردگی بیماران کرونایی، خانواده آنها یا همان‌طور که اشاره شد خانواده متوفیان و موارد از این دست. تعدادی از اینها مستقر شدند در مرکز ملی پاسخ به سؤالات دفتر تبلیغات اسلامی و مشغول کار هستند برای پاسخگویی به سؤالات از طریق تلفن و فضای مجازی. رئیس بیمارستان‌ها وقتی موفقیت این عزیزان را دید به اساتید گفتند یک دوره آموزشی برای پرستاران ما بگذارید تا این آموزش‌ها را فرا بگیرند و در آینده به بیماران خودشان بهتر بتوانند خدمت بکنند این کلاس شروع شد و این تعامل مثبت خیلی زیباست.
اینها تجربه‌های ارزشمندی است که بحران کرونا علی رغم اینکه تهدید بود به قول مقام معظم رهبری تبدیل به یک فرصت شد برای اینکه بهتر راهکارهای واقعی خدمت به جامعه دستمان بیاید.
کار دیگری که توسط همین کمیته تخصصی مشاوره انجام گرفت برنامه‌ریزی آموزشی شیوه مشاوره برای طلاب جهادی بود، کسانی که وارد این کمیته شدند طلبه‌هایی بودند که این دوره‌ها را قبلاً دیدند که یا دارای دکتری روانشناسی و مشاوره بودند یا حداقل دارای ارشد بودند و سابقه کار مشاوره داشتند اما این تعداد کم است، جامعه ما نیاز به تعداد بیش از این دارد، برنامه آموزش‌ترتیب داده شد در سه لایه، یک لایه توجیه مختصر سه ساعته که تدریس انجام گرفت ضبط شد و در اختیار بقیه که دارند کار می‌کنند قرار گرفت، ۹۰۰ طلبه ما اعلام آمادگی کردند که حاضر هستند این حداقل‌ها رو یاد بگیرند برای اینکه در بیمارستان‌ها اجازه حضور به آنها داده بشود برای کار اعزام به بیمارستان و ما شرایط گذاشتیم و یکی از شرایط برای کمیته اول ما برای ورود به بیمارستان گذراندن این دوره سه ساعته از روان درمانی و دوره دو ساعته پزشکی توسط مسئولان بیمارستان‌ها بود، از این ۹۰۰ نفر ۷۰۰ نفر این دوره را دیدند و امتحان دادند، ما این دوره رو طراحی کردیم برای گروه‌های بیشتر، یعنی در سطح کشور و امیدواریم این را برای چند هزار طلبه جهادی‌مان برای کشور اجرا بکنیم. دوره دوم دوره دو واحدیست که در حال طراحی است به‌صورت ۱۶ جلسه و دوره سوم یک‌ترم کامل است که اطلاعات کامل به دوستان داده بشود به طلاب جهادی سراسر کشور که اگر جایی نیازی بود به خدمت به جامعه و مشاوره درمانی مردم جامعه، این توانمندی را داشته باشند، این هم کار بعدی است که مقدمات کار را انجام دادیم و بخش اولش شروع شد و انجام گرفت.
* یکی از اقدامات طلاب جهادی مشارکت در اقدامات پیشگیرانه و کارهایی نظیر توزیع اقلام بهداشتی بود، در این زمینه هم توضیح بدهید.
چهارمین کمیته تخصصی کمیته پیشگیری و توزیع اقلام بهداشتی است. احساس کردیم این کارهایی که داریم انجام می‌دهیم برای کسانی است که بیمار شدند یا از دنیا رفتند؛ خب بقیه جامعه که در معرض ابتلا هستند چه؟ گفتیم ما سریع باید به اقدامی بپردازیم که جلوی بیمار شدن بقیه جامعه را بگیریم، لذا کمیته پیشگیری و توزیع را راه‌اندازی کردیم. برای این کار وارد همکاری با وزارت بهداشت شدیم محصولات بهداشتی مثل ماسک، مایع شستن دست و صورت، مایع ضدعفونی کردن سطوح و امثال اینها را از وزارت بهداشت تحویل گرفتیم و طلبه‌های ما با مراجعه به خانه‌های مردم شروع به توزیع کردند، مناطق محروم را در اولویت قرار دادیم به‌دلیل اینکه اولا استحقاق بیشتری دارند ثانیا دسترسی ندارند ثالثا شاید کمتر توجه دارند، لذا اینها در اولویت بودند، کار شروع شد.
در هفته اول ۱۵۰ هزار بسته بهداشتی به خانه‌ها تحویل و توزیع شد توسط طلاب ما و در هفته دوم ۴۰ هزار و در هفته‌های بعدی همین‌طور و تا الان مشغول توزیع هستند، حدود۵۳۰ نفر از طلبه‌های ما در این کمیته چهارم مشغول کارند.
در ادامه ما احساس کردیم که این گروه علاوه‌بر این کار توزیع چند خدمت دیگر هم می‌توانند انجام بدهند، لذا در بازنگری هر کمیته، وارد انواع خدمات دیگری هم که می‌توانستند بشوند شدیم، دومین وظیفه‌ای که به مرور برای این کمیته تعیین شد آموزش شیوه بهداشتی برای جلوگیری و پیشگیری از انتقال ویروس کرونا و آلوده شدن است. گرچه این کار از طریق صداوسیما اجرا می‌شود اما احساس کردیم این آموزش در خانواده‌های محروم کمتر مورد توجه قرار گرفته است لذا طلاب ما در هرخانه‌ای می‌رفتند شروع می‌کردند به تعلیم و آموزش دادن مسایل بهداشتی و در مغازه‌ها می‌رفتند و به آنها آموزش می‌دادند. یکی از مسئولین این کمیته تعریف می‌کرد که ما به یک مغازه لبنیاتی رفتیم، به ما گفت من خیلی مراعات می‌کنم که دیگران کرونا نگیرند. اما دیدیم با همان دست خودش برای مردم پنیر وزن می‌کرد و دیدیم آرام بر می‌دارد و گفت ببینید هیچ مشکلی ندارد. یعنی فکر می‌کرد این آرام برداشتن یعنی عدم انتقال ویروس یعنی بعضی‌ها واقعاً مطلع نبودند و نیاز بود چهره به چهره انجام بگیرد که این کار توسط طلاب انجام شد.
کار سوم در این زمینه بیماریابی بود.
* یکی از اقداماتی که شاهد آن بودیم ساماندهی کمک به نیازمندان و آسیب دیدگان اقتصادی از کرونا بود، برای این منظور چه اقداماتی انجام دادید؟
وظیفه چهارم مستضعف یابی بود که از نظر مالی بسیار ضعیف شدند. از نظر مالی بسیاری از کاسب‌های خرده‌فروش یا کارگران روزمزد دچار ضرر شدند و مشکلات زیادی برای آنها ایجاد شده است و بعضی از اینها به نقطه صفر رسیده بودند. خب دولت خیلی خبر ندارد از این عزیزان، توسط طلاب در این گفت‌وگوها شناسایی می‌شدند و آن خانواده‌هایی که خیلی فقیر بودند مشخصاتشان جمع‌آوری شد.
از خیرین پول می‌گرفتند و بسته‌های ارزاق به آنها می‌دادند. بیش از یک و نیم میلیارد از خیرین جمع و توزیع شده است،کمک خیرین و ابتکارات این عزیزان خیلی زیبا است.
وظیفه بعدی سم‌پاشی و ضد عفونی کردن خیابان‌ها، کوچه‌ها، درب منازل، داخل مغازه‌ها، اتومبیل‌های مردم و درب خانه‌ها و مراکز دینی و علمی‌بود. طلبه‌ها لباس مخصوص پوشیدند و وسایل سم‌پاشی را به پشت می‌بستند و کوچه به کوچه این کار انجام شد و این کار توسط حوزه‌های علمیه کل کشور انجام شد و این کار عزیزان در فضای مجازی پخش شد.خدا را شکر این کار به‌ویژه در مناطق محروم انجام شد.
* کارگاه‌های تولید ماسک و گان
وظیفه دیگر تاسیس یک سری پایگاه‌هایی بود برای دوخت ماسک و گان و لباس‌های متنوع برای بیمارستان و آرامستان‌ها بود. صدها طلبه خواهر و برادر در این زمینه مشغول کار شدند و در حوزه‌های علمیه کار را شروع کردند. در ایران جلوه خوبی دراین زمینه نشان داده شد چه طلبه چه دانشجو و از قشرهای دیگر. در قبال تمدن غربی که ماسک و دستمال توالت را از یکدیگر سرقت می‌کنند ولی در ایران تولید رایگان ماسک بود بسیاری از لباس‌های بیمارستان رایگان دوخته شد و این افتخارات ایران است.
وظیفه بعدی پخت غذا برای مناطق محروم است. همین الان در اماکن متعدد مثل حوزه‌های علمیه و مساجدپخت غذا انجام می‌گیرد. یا طلبه و خانمش در خانه خود و یک سری از همسایگان را جمع کرده است و مشغول پخت برای مردم محروم محله است و این کار در قم و بسیاری از شهرهای دیگر در حال انجام است.این کار که رهبر انقلاب که فرموند مواسات مومنانه است که درماه رمضان بیشتر از پیش می‌درخشد و شکوفاتر شده است.
* قرض گرفتن برای کمک به نیازمندان
در یکی از مناطق یکی از طلبه‌ها به من تماس گرفت و گفت ما پول نداریم ولی به‌خاطر بیانات رهبر انقلاب در مورد مواسات همدلانه رفتیم دومیلیون قرض کردیم و شروع کردیم و خدا ان‌شاءالله کمک می‌کند و ما هم از طریق خیرین کمک کردیم به آنها. این کارها را کمیته پیشگیری و توزیع ما انجام می‌دهند.
* گویا در این مدت کارهای پژوهشی و علمی‌هم در زمینه کرونا توسط طلاب و حوزه‌های علمیه انجام شده است؟
کمیته پنجم ما کمیته‌ای علمی‌است برای بررسی علمی‌ابعاد اقتصادی و سیاسی بحران کرونا در کشور و یافتن راه‌حل درمان آن. خب این کار اجرایی نبود و احتیاج به بررسی علمی‌داشت و تعطیل شدن بازارهای ایران و کسبه خرد دچار مشکل جدی کرده است و کارگران روزمزد بیکار شدند. تولید با مشکل مواجه شده است. صادرات کاهش پیدا کرده است.
از دوظرفیت اقتصادی در حوزه دعوت کردیم. یک از مرکز اقتصاد مقاومتی حوزه علمیه که چند سال است به امر رهبر انقلاب مشغول کار هستند و دو انجمن علمی‌اقتصاد حوزه؛ ما ده‌ها استاد اقتصاد اسلامی در حوزه داریم. اینها را دعوت به کار کردیم و به تحلیل و یادداشت ابعاد پرداختند و به مسئولان مربوطه تحویل داده شد. دو کارگروه تشکیل داده شد یک کارگروه اقتصادی یک کارگروه سیاسی.
در کارگروه سیاسی به بررسی ابعاد ویرانی سیاسی این بحران پرداختند. دیدیم که دشمن ایران هراسی را به راه انداختند علیه شیعه، علیه توسلات، علیه اسلام. اسلام‌ستیزی شروع شد، علیه خدا کار کردند. این معضلات با استمداد انجمن علمی‌سیاسی حوزه اولا و مرکز پدافند غیرعامل تهران ثانیا بررسی شد و بسته‌های متعددی پیشنهادی آماده شده و هنوز دوستان مشغول کار هستند.
کمیته ششم کمیته تولید محتوای علمی‌فرهنگی و دینی برای جامعه است. مردم مواجه شدند با یک سری سؤال که پاسخ علمی‌لازم داشت. بعضی سؤال بود و بعضی شبهه بود که توسط دشمنان ساخته شده بودکه هردو نیاز به پاسخ داشت. پاسخ عالمانه و دقیق در قالب جزوه‌هایی تهیه شد. مجموعه شبهات شامل حدود ۳۰۰ شبهه و سؤال که در شبکه‌های مجازی و ماهواره‌ای مطرح شده بود جمع اوری شد.
تعدادی از اینها قابل ادغام بود و ادغام شد و جواب داده شد و این پاسخ‌ها در سایت مرکز حوزه و مرکز ملی پاسخگویی گذاشته شده و قابل استفاده است و این کار همچنان دارد.
یک کتاب چاپ شد پاسخ به ۲۳ سؤال تهیه و عرضه شد به حوزه‌های سراسر کشور. دوم کتابچه‌ای بود در موضوع رهنمودهای معنوی اسلام در بحران‌ها که چاپ شد. بحران که وارد شد چند لایه بود یک بعد آسیب به سلامتی بود. بعد دیگر آسیب به اقتصاد بود. بعد دیگرسیاسی و بعد دیگر دینی بود. ما در اسلام آموزه‌های فراوان داریم در بلایا چه کار باید کرد.
در دین اسلام طبق آموزه‌ها صدقه رفع ۷۰ بلا می‌کند، قربانی در اسلام موجب شفا و رفع بلایاست، نذر، روزه گرفتن که در قضیه مریض شدن حسنین علیهماالسلام، امیرالمومنین و حضرت زهرا سلام‌الله علیهما برای خوب شدنشان روزه می‌گیرند و آن‌قدر این کار مهم است که خدای متعال سوره انسان را نازل می‌کند. اینکه انسان در این ایام فقط به ماسک و ژل پناه می‌برد کار اشتباه و ناقصی است درحالی که بسیاری از این چیزها دارد.
خواندن ادعیه متعدد در بلایا، بعضی از خواندن سوره‌ها بسیار سفارش شده است، استغفار موجب رفع بلا می‌شود. و لو ان القری امنوا . این آموزه‌ها حق است و حقیقیت است. نقش شفا توسط خدا بیش از دارو و ژل است بیش از ماسک است. قدرت خدای متعال لایزال است و نیاز به آموزه است. این کتاب آماده چاپ شده است و کارهای دیگری دارد.
کمیته رسانه به دلیل بمباران رسانه‌ای علیه دین، مشغول فعالیت است و کارهای زیادی انجام داده است و در پایگاه‌های خبریحوزه است.
کمیته بعدی پشتیبانی است که با اینکه طلبه‌ها خودجوش و هزینه شخصی مشغول فعالیت هستند باید حمایت شود. دو جور حمایت شود که یک حمایت امکاناتی است که در جایی که نیاز به امکانات است، سعی می‌کنیم امکانات را برای عزیزان فراهم کنیم. حمایت دوم از گروه اول و دوم که بیان شد در بیمارستان و غسالخانه‌های مشغول خدمت هستند آنها را بیمه خطر کاری کردیم.کمیته فقهی به مسائل شرعی پیرامون مسائل، بخش استفتاء دفتر مقام معظم رهبری را به‌عنوان مرکزیت این کمیته قراردادیم تا با همکاری بقیه دفاتر مراجع عظام فتوای مراجع دیگر در این زمینه ثبت و ارسال شود.
در بخش آمار طلاب جهادی تعدادی از کمیته‌های تخصصی قم رو آمارش رو در لابه لا عرض کردم، و اما آمار کلی: حدود ۹۵۰۰ نفر طلبه برادر و خواهر الان طبق آماری که ما گرفتیم در کل کشور مشغول فعالیت در گروه‌های جهادی و خدمت کردن به مردم عزیز در مبارزه با بحران کرونا هستند.