به گزارش مشرق، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران که اول اردیبهشت ماه سال جاری و در بحبوحه شیوع کرونا سفری یک روزه به دمشق داشت و با مقامات سوری ابعاد مختلف مناسبات دوجانبه و تحولات سیاسی و میدانی سوریه را مورد بحث و تبادل نظر قرار داد، عصر یکشنبه ۲۵ خرداد ماه نیز عازم دو کشور ضامن روند آستانه شد. ابتدا به ترکیه رفت و از آنجا راهی روسیه شد.

بیشتر بخوانید:

دلایل سفر ظریف به ترکیه و روسیه چه بود؟

«ماریا زاخارووا» سخنگوی وزارت خارجه روسیه در کنفرانس خبری روز پنجشنبه گفت: «روز ۱۶ ژوئن، وزیر خارجه ایران جواد ظریف برای یک سفر کاری به مسکو خواهد آمد. او برای رایزنی درباره وضعیت روابط روسیه و ایران وضعیت اجرای برجام با سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه دیدار خواهد کرد.»

سید عباس موسوی هم که پیش از این از احتمال سفر ظریف به دو کشور همسایه خبر داده بود، ضمن تایید سفر ظریف به مسکو گفت که وزیر خارجه به ترکیه هم خواهد رفت.

او روز دوشنبه در نشست خبری با خبرنگاران همچنین گفت که احتمالا نشست ویدئو کنفرانس سران ایران، روسیه و ترکیه را در آینده نزدیک خواهیم داشت و شاید در سفر ظریف درباره تاریخ برگزاری این نشست توافقی حاصل شود.

موسوی درباره سفر ظریف به ترکیه نیز گفت: بعد از مدت‌ها لازم بود همکاری‌های ما مرور شود و مقامات دو کشور از نزدیک همدیگر را ببینند و درباره مسائل مختلف از جمله روابط دوجانبه ترددهای مرزی کامیون ها و مسائل منطقه‌ای که مشترک پیش می‌بریم و همینطور مسائل بین‌المللی رایزنی داشته باشیم. طیف وسیعی از مسائل دوجانبه منطقه‌ای بررسی خواهد شد.

*روابط تنگاتنگ ایران و ترکیه و نیاز به مشورت‌های مستمر

پس از آنکه وزیر خارجه ایران وارد استانبول شد در بدو ورود در جمع خبرنگاران عنوان کرد: روابط دو کشور ایران و ترکیه در حوزه‌های مختلف تنگاتنگ است اما نیاز به مشورت‌های مستمر دارد. به دلیل کرونا این مشورت‌ها در سطوح بالای دو کشور انجام نشده است، هر چند که رؤسای جمهوری و وزرا و مسئولان کمیسیون مشترک تلفنی گفت‌وگو کردند.

ظریف افزود: ضروری دیدم سفری به ترکیه برای مسائل دوجانبه و گفت‌وگو درباره از سرگیری روابط اقتصادی و همکاری‌های انرژی و مسائل منطقه‌ای داشته باشم.

*دو دور رایزنی با چاووش اوغلو

وزرای خارجه ایران و ترکیه روز دوشنبه ۲۶ خردادماه دو دور گفت‌وگو داشتند و ظریف در دیدار با مولود چاووش اوغلو همتای ترکیه‌ای خود با ابراز همبستگی و حمایت در مبارزه با پاندمی کرونا و تبعات آن، در زمینه بررسی راه‌های جبران کاهش تجارت بین دو کشور طی چهار ماه گذشته به دلیل مقررات محدود کننده کرونا نیز با همتای خود به تبادل نظر پرداخت. 

وزیر امور خارجه ایران همچنین در این دیدار بر ضرورت از سرگیری صادرات گاز و تعمیر و بازسازی‌ بخش آسیب دیده خط لوله گاز  تاکید کرد.

توافق برای برگزاری اجلاس سران آستانه به صورت مجازی در هفته های پیش رو و سپس برگزاری اجلاس حضوری در تهران در اولین فرصت ممکن،  مسائل سوریه ، یمن ، لیبی و مبارزه با تروریسم از دیگر موضوعات مورد گفت‌وگوی وزرای امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و ترکیه در دو دور گفت‌وگوی انجام شده بود.

وزیر خارجه ایران پس از آن در نشست خبری مشترک با همتای ترکیه‌ای شرکت کرد و گفت تا پایان این ماه انتقال گاز طبیعی به ترکیه از سر گرفته می‌شود و برقراری پروازها بین ۲ کشور نیز در آینده در برنامه قرار دارد.

وزیر خارجه ترکیه نیز در نشست خبری با وزیر خارجه ایران در استانبول  نیز اعلام کرد که «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری این کشور بعد از بحران کرونا به تهران سفر خواهد کرد.  چاووش اوغلو با اشاره به بحران همه گیری کرونا تاکید کرد، کرونا نشان داد که ما نیاز به همکاریهای بیشتر داریم و آنکارا آماده افزایش همکاریهای خود با ایران در مبارزه به کرونا و دیگر مسائل است. 

چاووش اوغلو همچین از قصد دو کشور برای آغاز مجدد پروازها بین ایران و ترکیه از اول ماه آگوست (شهریور) ۲۰۲۰ خبر داد.

رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران همچنین عصر دوشنبه همچنین در توئیتی درباره سفرش به استانبول نوشت: گفت‌وگوهای سازنده‌ای با دوستم مولود چاووش اوغلو (وزیر خارجه ترکیه) و دیگر مقامات ارشد این کشور در استانبول داشتم و تبادلات عمیق و تصمیمات مفیدی در راستای همکاری‌های دوجانبه و همچنین موضوعات منطقه‌ای و جهانی صورت گرفت. رایزنی‌های نزدیک حائز اهمیت است. مقصد بعدی مسکو است.همسایگان همیشه در اولویت ما هستند.

وزیر خارجه ترکیه هم پس از دیدار با همتای ایرانی خود در پیامی در توئیتر بر ضرورت ایستادگی مقابل تحریم‌های آمریکا تأکید کرد.

* مسکو؛ مقصد دوم

وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران پس از رایزنی و گفت‌وگو با مقامات ترکیه به منظور دیدار و گفت‌وگو با همتای روس خود صبح سه‌شنبه ۲۷ خرداد ماه از استانبول راهی مسکو شد.

ظریف در بدو ورود به مسکو طی اظهاراتی در جمع خبرنگاران با بیان اینکه مواضع ایران، روسیه، چین و تعداد دیگری از کشورها درباره تلاش آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی کاملا همسان است، گفت: اروپایی‌ها تا حد زیادی همراهی دارند، ولی تاکنون نتوانستند در برابر آمریکا سیاست مستقلی را دنبال کنند.

 وی روابط ایران و روسیه را به عنوان دو همسایه راهبردی خواند و گفت: ضرورت دارد که همواره در حال مشورت باشیم و شرایط ویژه بین‌المللی در زمان کنونی باعث می‌شود که این ضرورت دوچندان شود.

دانلود

وزیر خارجه ایران همچنین در گفت‌وگویی با اشاره به تحریم‌های آمریکا علیه دمشق از تلاش‌ها برای افزایش همکاری‌های اقتصادی با سوریه خبر داد.

پس از آن ظریف به دیدار سرگئی لاوروف همتای روس خود در محل وزارت خارجه این کشور رفت و دو طرف در پایان رایزنی‌هایشان در نشستی خبری به تشریح مذاکرات پرداخته و به سؤالات خبرنگاران پاسخ دادند.

وزیر خارجه روسیه در دیدار با ظریف تاکید کرد که مسکو در برابر اقدامات کشورهای دیگر در شورای امنیت برای تضعیف توافق هسته‌ای ایران خواهد ایستاد.

لاوروف همچنین در نشست خبری مشترک با ظریف با تاکید بر لزوم حفظ توافق هسته‌ای ایران، گفت تهدید آمریکا به تحریم کشورهای متعامل با ایران و تمدید تحریم تسلیحاتی، غیرقانونی است.

رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران نیز در این نشست خبری درباره تلاش آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران گفت: حرکت بسیار خطرناک آمریکا درباره برجام چه در آژانس و چه شورای امنیت موضوع بسیار نگران کننده‌ای است که ما و روسیه در این باره گفت‌وگو کردیم. در این خصوص همکاری نزدیکی در آینده بین ما و روسیه در وین و نیویورک خواهد بود. ایران همواره خواهان شفافیت در آژانس بوده است آمادگی این را ندارد که اجازه دهد کسانی که با اصل آژانس مخالفند و تمام تلاششان را کردند برجام را نابود کنند از طریق آژانس بتوانند این کار را انجام دهند.

وی با بیان اینکه اجازه نخواهیم داد ایران موضوع بررسی‌هایی شود که اسناد آن ادعاهای جاسوسی است، تصریح کرد: اگر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بخواهد از روش‌های غیرمنطقی استفاده کند برخورد مناسبی خواهیم داشت.

وزیر خارجه ایران همچنین گفت که موافقت لاوروف را برای برگزاری نشست مجازی سران سه کشور ضامن روند آستانه (ایران، روسیه و ترکیه) دریافت کرده است و دیروز نیز موافقت ترکیه را دریافت کرده است.

ظریف همچنین عنوان کرد: به محض فراهم شدن شرایط لاوروف به ایران سفر خواهد کرد. خوشحالم در این شرایط توانستم این سفر را به روسیه انجام دهم.

در پایان این نشست خبری، ظریف و لاوروف اعلامیه‌ای مشترک ایران و روسیه درباره احترام به حقوق بین‌الملل را امضا کردند. دو کشور بر تعهد کامل خود به اصول حقوق بین‌الملل و مقابله با رویکردهای غیرقانونی یکجانبه در حل و فصل بحران‌های جهانی تأکید کردند.

رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در پایان این سفر در جمع خبرنگاران عنوان کرد: در موضوع سوریه گفت‌وگوی خوبی داشتیم و توافق کردیم که اجلاس مجازی سران برگزار شود که به زودی تاریخ آن را پیشنهاد خواهیم کرد و همین طور توافق کردیم ایران کماکان میزبان اجلاس حضوری سران بعد از بهبود شرایط باشد.

ظریف همچنین با اشاره به اقدامات آمریکا در شورای امنیت افزود: یکی از طنزهای تلخ تاریخ است کشوری که از برجام خارج شده و رسما مانع از اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ شده، الان می خواهد از محمل این قطعنامه استفاده کند. 

وی گفت: در این زمینه موضع ایران، روسیه و بقیه کشورها مشابه است، متاسفانه دبیرکل ملل متحد گزارش کاملا غلط، بی جا و خارج از اختیارات خود را صادر کرده که کاملا مشهود است تحولاتی که در آژانس و دبیرخانه سازمان ملل اتفاق افتاده، به دلیل اینکه کرونا باعث شده حضور کشورها در این سازمان‌ها کمتر شده و آمریکا توانسته با استفاده از فشارهای نامربوط خودش، این سازمان‌ها را منحرف و در جهت اهداف خودش حرکت کند. در این زمینه ایران و روسیه موضع مشترک برای ضرورت مقابله با این حرکت ها دارند و در این زمینه صحبت های خوبی کردیم.

وزیر خارجه ایران در پایان این سفر در گزارشی توئیتری نوشت: «ایران و روسیه مصمم هستند تا با رویکردهای غیرقانونی یکجانبه در حل و فصل بحران‌های جهانی مقابله کنند. بخشی از اعلامیه مشترک امروز با سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه که در آن، ما بر تعهد به حقوق بین‌الملل در شرایطی که ایالات متحده و رفقایش در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و شورای امنیت به مبانی روابط بین‌الملل حمله می‌کنند، تأکید کردیم.»