به گزارش مشرق، طرح توسعه سواحل مکران جز معدود طرح‌های کشور است که به‌صورت نگاه یکپارچه و با پرهیز از بخشی نگری بر اساس مصوبه ستاد توسعه سواحل مکران در دستور کار مسئولان قرار گرفته است.
در این طرح چابهار به‌عنوان یک شهر لجستیکی تعریف‌شده و اقتضای آن این است که افزایش ظرفیت کشتیرانی و همچنین ظرفیت بنادر انجام شود که در این رابطه فاز یک طرح توسعه بندر چابهار به بهره‌برداری رسیده و مراحل تکمیلی فاز دو نیز در حال انجام است.
اما مهم‌ترین پروژه‌ای که در بندر چابهار در دستور کار قرارگرفته خط آهن «چابهار - زاهدان» است که با برآورد ۴ هزار میلیارد تومان تاکنون حدود ۴۳ درصد پیشرفت داشته است.
بیشتر بخوانید:
ایران، هند را از پروژه خط آهن بندر چابهار کنار گذاشت
خط راه‌آهن «زاهدان - چابهار» یکی از طولانی‌ترین و اقتصادی‌ترین محورهای ریلی در دست ساخت در کشور است که تنها بندر اقیانوسی کشور را به شبکه ریلی متصل می‌کند.
خط راه‌آهن «زاهدان - چابهار» یکی از طولانی‌ترین و اقتصادی‌ترین محورهای ریلی در دست ساخت در کشور است که تنها بندر اقیانوسی کشور یعنی چابهار را به زاهدان و از مرکز استان به شبکه ریلی سراسری متصل می‌کند.
طبق نظر کارشناسان برای اینکه یک بندر قابلیت رقابت با رقبای خود را داشته باشد باید به شبکه ریلی متصل باشد زیرا بارهایی که از طریق بنادر صادر و وارد می‌شوند با توجه به تناژ و مسافت بالا برای رسیدن به مقصد طبق اصطلاح رایج «ریل‌پسند» هستند.
ریل از منظر صنعت، می‌تواند صنایع و اشتغال بالایی ایجاد کند و همچنین از نظر مصرف انرژی نیز هیچ سیستمی نمی‌تواند با آن رقابت کند. به طور مثال، اگر ۱۰ درصد بار از جاده به ریل منتقل شود یک سوم از میزان مصرف سوخت کاهش می‌یابد.
همچنین در خصوص صنایع مختلف پیرامون توسعه حمل و نقل ریلی نیز کوچک‌ترین آن ساخت ریل است و صدها صنعت مختلف در حوزه ناوگان، شبکه، علائم و ارتباطات با آن هم وجود دارد که می‌تواند اشتغال گسترده‌ای در هر منطقه‌ای ایجاد کند.
طبق آمار وزارت راه و شهرسازی ۹۰ درصد از میزان ورودی و خروجی بار کشور از طریق دریا است که باید از طریق ریل به یکسری مراکز تجمیع بار متصل شوند تا به نقاط مصرف منتقل شوند.
از سوی دیگر برای بندری همچون چابهار با توجه به موقعیت استراتژیک آن و همچنین فاصله طولانی از مرکز کشور اتصال به ریل به‌زبان ساده از نان شب هم واجب‌تر است زیرا راه اندازی این خط آهن، انتقال کالا از بزرگترین بندر اقیانوسی کشور به دیگر نقاط ایران را تسهیل و تسریع می‌کند.
موافقت رهبر معظم انقلاب با اختصاص ۳۰۰ میلیون یورو اعتبار به خط آهن «چابهار- زاهدان»
پروژه اتصال خط آهن «چابهار- زاهدان» به شبکه ریلی کشور از سال ۱۳۸۹ آغاز شد ولی به دلیل تخصیص نیافتن به‌موقع اعتبارات از پیشرفت قابل قبولی برخوردار نبود و حدود ۱۰ سال بود که این خط آهن روی ریل بی‌پولی جلو می‌رفت تا اینکه بالاخره اعتبار ۳۰۰ میلیون یورویی از صندوق توسعه ملی به دستور رهبر معظم انقلاب برای اجرای پروژه راه‌آهن چابهار به زاهدان در نظر گرفته شد.
بسیاری از کارشناسان داخلی و خارجی بر این عقیده هستند که چابهار آینده اقتصاد ایران و تکیه‌گاه ترانزیت، تجارت، صادرات و واردات کشور و منطقه است.
البته علاوه بر اینکه توسعه و پیشرفت چابهار برای کشور ما بسیار مهم است چشم امید بسیاری از کشورهای آسیای میانه و همین‌طور افغانستان و هندوستان نیز برای دسترسی به منابع بکرِ مستقل مشترک‌المنافع (CIS) به این بندر استراتژیک است.
با توجه به اینکه بندر چابهار از تحریم‌ها مستثنی است بسیاری از کشورهای منطقه مایل به استفاده از کریدور «چابهار- سرخس» در ایران هستند که عملاً سبب شده تا این کریدور به یک کریدور منحصربه‌فرد تبدیل شود.
کریدور «چابهار – سرخس» و ازآنجا اتصال آن به آسیای میانه یکی از مهم‌ترین کریدورهای «شمال- جنوب» در منطقه جنوب و غرب آسیا است که بسیاری از صاحبان کالا مایل هستند کالای خود را از بندر چابهار و با استفاده از ریل به آسیای میانه و بالعکس به چین و هند منتقل کنند.
محور ریلی «چابهار - زاهدان – مشهد – سرخس» یک هزار و ۳۵۰ کیلومتر طول دارد و به دو قطعه تقسیم‌شده است که قطعه اولش به طول ۷۳۰ کیلومتر، چابهار را به زاهدان و مرز میلک (مرز ایران و افغانستان) متصل می‌کند و قطعه دومش به طول ۷۶۰ کیلومتر زاهدان را به بیرجند، مشهد و در انتها سرخس وصل می‌کند.
از سوی دیگر توسعه بندر چابهار و ارتقای ظرفیت تخلیه و بارگیری آن تا ۸.۵ میلیون تن ایجاب می‌کند که خط ریلی «چابهار- زاهدان» هرچه سریع‌تر تکمیل شود زیرا با بهره‌برداری از این پروژه ملی فرصت تاریخی برای سیستان و بلوچستان ایجادشده و بار دیگر جاده ابریشم به روی تجار ایرانی و خارجی گشوده می‌شود.
ایجاد ظرفیت ۸۰ میلیارد دلاری ترانزیت با راه اندازی راه آهن «چابهار- زاهدان»
مدیرکل بنادر و دریانوردی استان سیستان و بلوچستان در آخرین اظهارات خود گفته است: پروژه ریلی چابهار به زاهدان، قطعاً اساسی‌ترین پروژه احیا و فعال نمودن ترانزیت بزرگترین و باکیفیت‌ترین منابع معدنی دنیا در افغانستان خواهد بود.
بهروز آقایی افزود: خط ریلی چابهار به زاهدان منحصربه‌فردترین خط ریلی کشور از منظر اقتصادی است که می‌تواند پیونددهنده کشورهای منطقه با یکدیگر باشد.
وی ادامه داد: این خط ریلی ضمن پیوند کشورهای حوزه دریای عمان و اقیانوس هند، شاخ و شرق آفریقا به کشورهای عضو (CIS) و همچنین روسیه و شرق اروپا، عملاً با تکمیل و استانداردسازی می‌تواند به اصلی‌ترین شاهراه اقتصادی این کشورها تبدیل شود.
مدیرکل بنادر و دریانوردی سیستان و بلوچستان تصریح کرد: تبادلات کالایی چین و هند به (CIS)، روسیه، افغانستان و شرق اروپا و از CIS به شاخ و شرق آفریقا بیش از ۸۰ میلیارد دلار است؛ به‌این‌ترتیب کوتاه‌ترین و کم‌هزینه‌ترین مسیر از مبدأ ورودی و خروجی، چابهار خواهد بود.
وی تصریح کرد: بدون شک با آغاز به کار این خط ریلی، اقتصادی‌ترین مسیر ریلی را در پیوند تجارت منطقه‌ای شاهد خواهیم بود.
آقایی ادامه داد: این مسیر مطمئناً در کاهش هزینه‌های کالایی کشور مؤثر خواهد بود. به شکلی که بیش از ۱۵ میلیون تن از کالاهای وارداتی و صادراتی کشور که امروز به دلیل نداشتن ریل از مسیرهای دیگر انجام می‌گیرند، ضمن رقابت‌پذیر کردن در عرصه بین‌المللی، هزینه‌های توزیع در محور شرق از جنوب شرق تا شمال شرق را کاهش خواهد داد.
وی تصریح کرد: این در حالی است که بدون شک موافقت مقام معظم رهبری در بهره‌گیری تسهیلات صندوق توسعه ملی برای پروژه خط ریلی چابهار به زاهدان نشان از هوشمندی و اشراف ایشان به تجارت بین‌المللی با برد دریا محور است.
آغاز عملیات ریل گذاری راه آهن «چابهار- زاهدان»
بنابراین گزارش، عملیات ریل‌گذاری راه‌آهن «چابهار-زاهدان» در روز سه‌شنبه ۱۷ تیرماه سال ۹۹ با حضور وزیر راه و شهرسازی، فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء و تعداد دیگری از مسئولان کشوری و استانی آغاز شد.
طبق برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده قرار است ریل‌گذاری ۱۵۰ کیلومتر از این محور تا پایان امسال انجام شود.
منابع مالی این طرح از محل فروش سهام، منابع اعتباری قانون بودجه، تسهیلات صندوق توسعه ملی و نیز منابع مالی قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء تأمین می‌شود.
راه‌آهن «چابهار-زاهدان»، اشتغال ۱۳ هزار نفر را در پی خواهد داشت که ۳ هزار نفر از این تعداد به صورت مستقیم در این پروژه مشغول به کار خواهند شد
به گفته مسئولان راه‌آهن «چابهار-زاهدان»، اشتغال ۱۳ هزار نفر را در پی خواهد داشت که ۳ هزار نفر از این تعداد به صورت مستقیم در این پروژه مشغول به کار خواهند شد.
فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء در حاشیه مراسم آغاز ریل‌گذاری راه‌آهن «زاهدان- چابهار» اظهار داشت: با حمایت‌های وزارت راه و شهرسازی موفق شدیم زیرسازی راه‌آهن «چابهار -زاهدان» را سرعت ببخشیم.
سعید محمد افزود: عملیات روسازی بخشی از طرح و همچنین عملیات ریل‌گذاری «زاهدان – خاش» از امروز آغاز خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه پیگیر آماده‌سازی مسیر برای ریل‌گذاری از چابهار به سمت زاهدان هم هستیم، تصریح کرد: هم‌اکنون بیش از ۳ هزار نفر در طرح راه‌آهن «چابهار – زاهدان» مشغول به کار هستند.
۲ قطعه از راه آهن «چابهار- زاهدان» تا پایان امسال تکمیل می‌شود
معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان برنامه‌وبودجه کشور هم پیش‌ازاین وعده داده بود که دو قطعه از سه قطعه راه‌آهن «چابهار - زاهدان» تا پایان سال جاری تکمیل می‌شود.
محمدباقر نوبخت در آخرین سفر خود به سیستان و بلوچستان در خردادماه سال ۹۹ اظهار داشت: خط آهن «چابهار - زاهدان» یکی از طرح‌های مهم و اولویت‌دار دولت تدبیر و امید است که می‌تواند تنها بندر اقیانوسی کشور را به شبکه ریلی کشور متصل کند.
وی با اشاره به جایگاه استراتژیک بندر چابهار ادامه داد: طرح راه‌آهن چابهار - زاهدان» در سه قطعه «چابهار- ایرانشهر»، «ایرانشهر - خاش» و «خاش - زاهدان» در حال انجام است که به امید خداوند در دهه فجر امسال قطعه «زاهدان - خاش» به شبکه ریلی کشور متصل می‌شود.
رئیس سازمان برنامه‌وبودجه کشور با اشاره به اینکه قطعه «چابهار - ایرانشهر» نیز تا پایان سال ۹۹ تکمیل می‌شود، ادامه داد: طبق برنامه‌ریزی انجام‌شده قطعه «ایرانشهر - خاش» نیز تا خرداد سال آینده به مرحله بهره‌برداری می‌رسد.
وی با اشاره به اینکه بیش از ۴ هزار میلیارد تومان به این طرح اختصاص‌یافته است، تصریح کرد: ان‌شاءالله تا خردادماه سال آینده تمام ۷۳۰ کیلومتر این مسیر به اتمام خواهد رسید و موجب تحولی عظیم در استان سیستان و بلوچستان می‌شود.
محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی هم پروژه راه‌آهن چابهار زاهدان یکی از محورهای اصلی کریدور شمال جنوب دانست که تنها بندر اقیانوسی ما را به شبکه ریلی کشور متصل و معاهدات منطقه‌ای به‌خصوص معاهده سه‌جانبه ایران، افغانستان و هندوستان را تقویت می‌کند.
وی وعده داد که در گام‌های تکمیلی که به‌زودی عملیات اجرایی و قراردادی آن دنبال می‌شود اتصال راه‌آهن زاهدان به بیرجند پیگیری می‌شود و مذاکراتی نیز در این خصوص انجام‌شده است.
ایجاد کریدور تمام ریلی شرق کشور، اتصال چابهار به‌عنوان تنها بندر اقیانوسی کشور به شبکه ریلی کشور، کمک به توسعه سواحل مکران از طریق ایجاد حمل‌ونقل ریلی، اتصال کشورهای آسیای میانه و افغانستان به آب‌های آزاد اقیانوسی، ایجاد بستر مناسب برای توسعه و رشد اقتصادی، صرفه‌جویی در مصرف سوخت و کاهش تصادفات جاده‌ای، ایجاد توسعه و امنیت پایدار در منطقه، ایجاد همکاری‌های دائمی با کشورهای منطقه و سایر کشورها با تبادلات تجاری و ترانزیتی، جابجایی ۹۲۷ هزار مسافر و دو میلیون و ۸۰۰ هزار تن بار برای سال ۱۴۰۱ تنها تعدادی از اهداف اقتصادی راه‌آهن «چابهار-زاهدان» و ادامه مسیر آن تا سرخس است که امیدواریم مسئولان به وعده خود عمل کنند و هرچه سریع‌تر این خط آهن تکمیل شود.