برای اطلاع از چند و چون کارهای انجام شده طی چند سال اخیر در نهاجا با امیر سرتیپ حمید واحدی جانشین فرمانده نیروی هوایی ارتش به گفتگو نشستیم. امیر واحدی اهل شهر رفسنجان استان کرمان است و در سال 1363 وارد نیروی هوایی ارتش شده و جزو اولین گروه از خلبانان ارتش بوده است که تمامی دوران آموزشی خود را داخل کشور گذرانده است.

بیشتر بخوانید:

تانک ها و نفربرهای سپاه کجا و چگونه اورهال و مدرنیزه می شوند؟ +عکس

بازدید فرمانده ارتش از کارخانجات هواپیمای شکاری و پهپاد نهاجا

برد موشک بالگردهای هوانیروز به ۱۰۰ کیلومتر خواهد رسید

وی در ابتدا خلبان جنگنده اف-5 بوده و با ورود بمب افکن سوخو 24 به نیروی هوایی ارتش برای خلبانی این هواپیما داوطلب شده و دوره های آموزشی را با موفقیت پشت سر گذاشته و هم اکنون خلبان بمب افکن سوخو 24 است.

در کارنامه خدمتی امیر واحدی مسئولیت هایی همچون فرماندهی پایگاه  هوایی شیراز، فرماندهی پایگاه هوایی تبریز، معاونت بازرسی نیروی هوایی ارتش و یک سال هم معاونت بازرسی کل آجا دیده می شود.

وی در نهایت در شهریور ماه سال 97 با ارتقا درجه از سرتیپ دومی به سرتیپی به سمت جانشین نیروی هوایی ارتش منصوب شد.

آنچه در ادامه می خوانید حاصل گفتگو با امیر واحدی است:

***

با عرض سلام و تشکر از وقتی که در اختیار ما قرار دادید. در ابتدا اگر اجازه بدهید گفتگو را با معرفی خودتان آغاز کنیم و اینکه چه شد شما وارد نیروی هوایی ارتش شدید و رسته خلبانی را انتخاب کردید؟

امیر واحدی: من سال 1363 وارد نیروی هوایی شدم. در آن زمان والیبالیست بودم. ما برای مسابقات استانی رفته بودیم و همزمان روزنامه کیهان آگهی استدام نیروی هوایی زده بود و من هم دوست داشتم خلبان بشوم.

ما در دوران دانش آموزی کلاس حرفه و فن داشتیم و در آنجا باید سه گزینه برای شغل آینده انتخاب می کردیم که من در هر سه گزینه خلبانی را انتخاب کردم. اکثر جوانان هم با توجه به اینکه انسان ذاتا علاقه به پرواز دارد به خلبانی علاقه دارند.

خوب زمانیکه آگهی توسط یکی از بستگان به من نشان داده شد مدارک همراهم بود، برای معاینات پزشکی رفتیم و برای خلبانی پذیرفته شدم.

دوره ما اولین دوره ای بود که همه آموزش های آن در داخل کشور گذرانده شد.

آموزش خلبانی را با PC_7 شروع کردیم و جا دارد تا یادی کنیم از شهید اردستانی که آن موقع معاون عملیات نیرو بودند و به اصفهان آمده بودند. با بچه ها شوخی می کردند و می پرسیدند که دوست دارید خلبان چه هواپیمایی بشوید. من همانجا گفتم که دوست دارم خلبان اف 5 بشوم.

هواپیمای اف 5 تک نفره بود و مهارت پروازی بیشتری می خواست. دانشگاه تمام شد و ما هم جزو شاگردهایی بودیک که حق انتخاب داشتیم که من اف 5 را انتخاب کردم و بعد هم برای گذراندن دوره به شیراز رفتیم. بعد از آنکه یک سال دوره اف 5 را گذراندیم به پایگاه تبریز منتقل شدیم و در این پایگاه تمامی دوره های لیدری و معلمی اف 5 را گذراندیم.

پس از آن، زمانیکه هواپیماهای جدید سوخو 24 و میگ 29 خریداری شد، من داوطلب شدم تا دوره هواپیمای بمب افکن سوخو 24 را بگذارنم که دوره خلبانی سوخو 24 را در تهران گذارندیم.

بعد هم برای پرواز به شیراز رفتیم و اساتید ما همه در روسیه آموزش دیده بودند. هواپیمای سوخو 24 یک بمب افکن تاثیرگذار در جنگ های امروزی است. فاصله برخی دشمنان با ما زیاد است و هواپیماهای سوخو 24 هم می تواند مهمات زیاد و سنگین حمل کند و هم قابلیت سوختگیری هوایی سوخو به سوخو دارد.

در دوره آموزش خلبانی سوخو 24 برای طی دوره شبیه سازی به کشور روسیه رفتیم.

من تا 29 سال و 8 ماه از خدمتم پرواز می کردم و حتی مدتی که در بازرسی نیرو در تهران بودیم برای پرواز به شیراز می رفتم تا همیشه آماده باشم. به هر حال خلبان ها همیشه با هم کری دارند و توانمندی های هواپیماهایشان را به رخ هم می کشند که این موضوع البته باعث نزدیک شدن هر چه بیشتر خلبانان به یکدیگر می شود.

روزی که وارد نیروی هوایی شدید فکر می کردید روزی نفر دوم نیرو شوید؟ چطور شد که امیر نصیرزاده شما را برای جانشینی خود انتخاب کردند؟

امیر واحدی: خیر. ما یک فرمانده گروهان در دانشکده اصفهان داشتیم و ایشان به ما علاقه داشت و به من می گفت تو همینجور ادامه دهی موفق می شوی.

من چند سال تبریز بودم و چند سال شیراز و بعد هم به بازرسی نیرو آمدم و دوباره به تبریز رفتم و فرمانده پایگاه تبریز شدم. چهار سال در تبریز فرمانده بودم که جزو بهترین خاطرات زندگی من است و بهترین دوستانم هم در این شهر هستند.

بعد از فرماندهی پایگاه تبریز مدت یکسال و ده روز معاون بازرسی ارتش شدم. این یکسالی که من در بازرسی آجا بودم تجربه بالایی کسب کردم.

امیر نصیرزاده هم چند ماهی در همان ساختمانی حضور داشتند که من بودم. ایشان در طرح و برنامه بودند. یکروز با هم قدم میزدیم که ایشان گفتند باید تغییراتی در سطح فرماندهی نیرو انجام شود. بعد به من گفتند اگر رفتیم با هم برویم.

من مرخصی بودم کاری پیش آمد و برگشتم. در مسیر برگشت امیر نصیرزاده تماس گرفتند و گفتند هم درجه شما آمده و هم جایگاه شما به تصویب آقا رسیده است.

زمانیکه می خواستم درجه ام را از آقا بگیرم استرس خاصی داشتم. ما همیشه در زمان احترام به مافوق می گوییم الله اکبر جانم فدای رهبر. وقتی آنجا رفتم این جمله یادم رفت. سردار شیرازی به من گفتند اصلا استرس نداشته باش و هرچه دلت می خواهد بگو. این را که گفتند قدری آرام شدم. خوب این درجه هایی هم که آقا به من دادند را جلوی چشمم نگه می دارم تا یادم نرود که سرباز ایشان هستیم.

با توجه به اینکه نیروی هوایی ارتش پیش از انقلاب یک نیروی هوایی قدرتمند در سطح منطقه بود که تمام نیازهای آن از خارج تامین می شد، امروز نیروی هوایی ارتش با توجه به تمام این تحریم ها در چه جایگاهی قرار دارد؟

امیر واحدی: نیروی هوایی یک نیروی تجهیزات محور است اما قبل از انقلاب کارکنان فنی اجازه نداشتند نزدیک هواپیما بشوند. کار دست مستشاران غربی بود و نفرات ما نهایتا وردست آنها بودند.

وقتی انقلاب شد در بحبوحه جنگ، یکی از فرماندهان نزد امام می روند و می گویند ما چند روز دیگر بیشتر توان پرواز نداریم امام فرمودند بروید کار خودتان را بکنید. دوره سختی بود که الحمدلله نیروی هوایی توانست با سربلندی آن را پشت سر بگذارد.

یک بار سردار کارگر برای من می گفتند زمانی که ما در جبهه به مشکل می خوردیم غرش جنگنده های ارتش به ما روحیه می داد. نیروی هوایی در دفاع مقدس در پشتیبانی از نیروها و بمباران ها پای کار بود.

در زمان جنگ دستور تشکیل جهاد خودکفایی در نیروی هوایی توسط آقا صادر شد. شهید ستاری هم مجتمع اوج را برای بازسازی هواپیماها ایجاد کردند.

نیروی هوایی با کمک صنعت داخلی و وزارت دفاع و همچنین با استفاده از نخبگان کار را جلو برد. برخی اوقات نخبگان عزیز با هزینه بسیار کم دانش خود را در اختیار نیروی هوایی قرار دادند. گلوگاه ما در قطعات حساس بود که جهاد و صنعت پای کار آمدند و این گلوگاه ها را برطرف کردند و نیروی هوایی امروز بسیار سرحال تر از زمان جنگ است.

امروز دانش کارکنان فنی و خلبانان نیروی هوایی بسیار بالا رفته است. در حوزه اورهال، هر هواپیمایی زمان خاصی برای تعمیر اساسی دارد. این کار را در گذشته مستشاران خارجی انجام می دادند و امروز کلیه اورهال های هواپیماهای شکاری و ترابری با همکاری وزارت دفاع و متخصصان نیروی هوایی در حال انجام است. بخصوص در هواپیمای سی 130، وزارت دفاع پروژه ای را تحت عنوان پروژه شهید ستاری پیاده کرده است که بسیاری از امکانات این هواپیما را به روز کرده است.

دنیایی علم و تجربه پشت سر این اورهال و تعمیرات اساسی وجود دارد. نمونه آن هم تحویل گیری 8 فروند هواپیما بود که توسط وزارت دفاع انجام شد.

کمتر نیروی هوایی در دنیا پیدا می شود که توامان از ناوگان شرقی و غربی استفاده کند. نیروی هوایی ما در ناوگان خود هم هواپیماهای شرقی را دارد و هم هواپیماهای غربی که این موضوع کار آموزش و پشتیبانی از هواپیما را سخت می کند. چگونه با این مشکل کنار آمدید؟

امیر واحدی: ین موضوع مدتی مشکلی برای ما پیش آورد اما با تدبیری که شد متخصصان ما در زمنیه های مختلف آموزش هر دو تایپ را گذراندند و مشکل ما در این حوزه حل شده است.

مثلا هواپیماهای میگ-29 یک دوره اورهال 1200 ساعته دارد و یک دوره اورهال 1600 ساعته که زمانیکه بنده در پایگاه تبریز بودم اولین اورهال 1600 ساعته میگ-29 را قبول کردیم و با سرافرازی این کار را انجام دادیم. ایرانی ها توانمندی بالایی دارند، فقط باید به جوانان میدان داد.

امروز تجهیزاتی روی آر اف 4 گذاشته شده که توان آن را 10 برابر کرده است و دوربین های جدید با کیفیت های بسیار بالا روی آن نصب شده که در آینده برای طراحی عملیات بسیار به درد ما می خورد.

با توجه به اینکه صنعت هوایی به سرعت در حال پیشرفت است نیروی هوایی ما هم باید هواپیماهای خود را متناسب با نیازهای روز ارتقا دهد. بخصوص در حوزه تسلیحات دور ایستای سرکوب پدافند هوایی که امروز هم خیلی مطرح است. البته نیروی هوایی اخیرا به حوزه بمب های برد بلند مانند یاسین ورود کرده اما به نظر می رسد این مسیر باید با سرعت بیشتری ادامه یابد. در این زمینه چه برنامه هایی مد نظر است؟

امیر واحدی: نیروی هوایی باید با علم روز پیش رود. ما در حال ارتقای هواپیماهای نهاجا خصوصا در حوزه راداری هستیم و در این زمینه پیشرفت بسیار خوبی کردیم.

روی اف-4، اف-5 و طرحی هم روی اف-14 داشتیم که الحمدالله خوب هم جواب داده است. علاوه بر این، نیروی هوایی با کمک صنعت وارد حوزه ساخت هواپیما هم شده است. هواپیماهای صاعقه که یک اسکادران آن در تبریز مستقر است نمونه ای از این تلاش ها است. علاوه بر این هواپیمای جت آموزشی یاسین را داریم که سال گذشته رونمایی شد و یک هواپیمای تماما ایرانی است که بنا داریم این هواپیما را هم به عنوان هواپیمای آموزشی و هم جنگنده پشتیبانی نزدیک هوایی توسعه دهیم.

اخیرا هم سه فروند جنگنده کوثر به نیروی هوایی ارتش تحویل شد که این هواپیما هم تمام سیستم اویونیک و رادارش بروز شده است. البته این تنها شروع کار است.

یکی دیگر از کارهایی که در حال دنبال کردن آن هستیم رادارگریز شدن انواع هواپیماها است که موفقیت های خیلی خوبی در این حوزه داشتیم اما منتظر هستیم تا تست های نهایی آن انجام شود و بعد رونمایی کنیم.

در خصوص بمب و تسلیحات، صنعت ما به کمک نیروی هوایی پیشرفت بسیار خوبی در حوزه بمب های دور ایستا داشته که بسیار خوب هم جواب داده است. همچنین موشک های بسیار خوبی در کشور در حال تولید است. برای مثال موشک سایدواندر جنگنده اف-5 تنها 5 مایل برد داشت که امروز برد آن را به 8 تا 12 مایل رسانده ایم که در درگیری های هوایی بسیار موثر است. سال گذشته رزمایشی اجرا کردیم که در آن از تجهیزات تماما ایرانی استفاده کردیم که این مایه افتخار است.

ما امروز شاهد هستیم که یکی از تکنیک های متداول برای سرکوب پدافند هوایی استفاده از بمب و موشک های دور ایستا است که این امکان را فراهم می کند تا بدون داخل شدن هواپیما در رینگ پدافندی دشمن، تجهیزات و رادارهای پدافندی را مورد اصابت قرار داد. در این حوزه در نهاجا کاری را دنبال کرده اید؟

امیر واحدی: ما هم سرمایه گذاری سنگینی روی این موضوع کرده ایم که بتوانیم به صورت بومی به این فناوری برسیم. این کار در صنعت در حال پیگیری است تا بتوانیم هم از هوایپماهای جنگ الکترونیک بهره بردای کنیم و هم از تجیهزات دور ایستا. البته امروز در نیروی هوایی تجهیزات بسیار پیشرفته جنگ الکترونیک روی یکی از هواپیماهای ما نصب شده و در حال استفاده از آن هستیم.

نحوه همکاری نیروهای هوایی و پدافند هوایی ارتش چگونه است؟

امیر واحدی: امروز هماهنگی بین نیروی هوایی و پدافند بسیار خوب است. وقتی یک هواپیمای متخاصم وارد فضای کشور شود پدافند هوایی وظیفه مقابله با آن را بر عهده دارد. اگر پدافند تشخیص دهد، دستور اسکرمبل صادر می کند. در این حالت هواپیماها به سرعت به پرواز در می آید و با سمتی که رادار به آن می دهد به سمت دشمن رفته و با آن درگیر می شود.

سال 97 جنگنده کوثر رونمایی شد و از همان موقع شبهاتی در باره آن مطرح شد. چرا نیروی هوایی به سراغ پلتفرم اف-5 رفت و این کار روی سایر پلتفرم های موجود در نیروی هوایی صورت نگرفت؟

امیر واحدی: در این باره حتی برخی افراد داخل کشور هم به ما گفتند که شما اف-5 را رنگ کرده اید. اما وقتی آمدند و از نزدیک دیدند متوجه شدند کوثر ربطی به اف-5 ندارد. در حقیقت سیستم اویونیک این هواپیما بومی سازی شده و موتورهای آن نیز در داخل طراحی و تولید شده است که تراست آن اینقدر خوب است که خلبانان ما می گفتند برک های ما باید قوی تر باشد.

اینکه چرا روی این هواپیما کار شد را حقیقتا من تفکر صنتعگران را نمی دانم اما کار باید از جایی شروع می شد و این کاری که امروز با کوثر شروع شده است موجب شده تا ساخت جنگنده سنگین نیز شروع شود.

کوثر یک هواپیمای صفر تا صد ایرانی است و ما به آن افتخار می کنیم و این تازه آغاز راه است تا ما به نقطه مطلوب برسیم. ما باید تلاش کنیم تا تدابیر حضرت آقا مبنی بر ایجاد نیروی هوایی در تراز انقلاب اسلامی را تحقق بخشیم.

آیا قرار است هواپیمای کوثر در نقش یک هواپیمای آموزشی باقی بماند یا قرار است در نقش پشتیبانی نزدیک هم عمل کند. اگر اینطور است آیا این هواپیما توانمندی استفاده از انواع مهمات هدایت شونده را دارد؟

امیر واحدی: رادار این هواپیما بسیار پیشرفته است و قرار است موشک های هدایت شونده روی این هواپیما نصب شود و تلاش می کنیم تا تجهیزات بومی روی کوثر نصب شود. ما به انواع هواپیماها با برد و کاربردهای مختلف احتیاج داریم که جنگنده کوثر یکی از آنها است.

تیم آکروجت نیرو قرار است با کوثر تشکیل شود؟

امیر واحدی: در این زمینه یکی از برنامه های ماست، تدابیر خوبی اندیشیده شده است.

چند سالی است که نیروی هوایی در حوزه پهپادی وارد شده است. چه اهدافی از ورود به این حوزه ترسیم شده و تاکنون چه موفقیت هایی داشتید؟

امیر واحدی: ما به این نتیجه رسیدیم که باید از تجهیزات پهپادی هم استفاده کنیم در نتیجه یک دانشکده پهپادی تاسیس کردیم که الان تمام آموزش پهپاد در نیروی هوایی انجام می شود.

با تدبیر فرمانده کل ارتش این مسئولیت به نیروی هوایی واگذار شد. ما کارهایی که با پهپاد انجام دادیم کارهای بسیار بزرگی است. ما با پهپاد کرار بمب 500 پوندی شلیک کردیم و خیلی هم موفقیت آمیز بوده است. الان هم در تلاشیم تا این بمب نقطه زن شود. پهپاد ابابیل 3 را هم به راکت مجهز کردیم که تست آن هم موفقیت آمیز بوده است.

از طرف دیگر روی بمب های هوشمند قائم 1 و 5 کار می کنیم که از پهپادهای ابابیل و کمان شلیک می شوند. امروز سیستم های پیشرفته ای در حوزه هدایت و کنترل و همچنین لینک های ارتباطی کمان 12 بکار گرفته ایم که این لینک از پرش های فرکانسی خیلی بالایی بهره می برد و قابلیت حمل محموله های شناسایی جنگالی و مهمات را دارد. این پهپاد با مداومت پرواز 10 ساعت برد 1500 کیلومتری دارد.

یک پهپاد جدید هم به نام آرش (ساخت وزارت دفاع) را به زودی تحویل می گیریم که گردان آن را هم تشکیل داده ایم.

ازجمله جنگنده های خوبی که در نیروی هوایی وجود درارد، میراژ اف-1 است. اما هیچگاه این هواپیما علی رغم اینکه برخی اخبار از نصب تسلیحات بر روی آن منتشر شده، ولی هیچگاه مسلح دیده نشده است و همین موضوع شبهاتی را ایجاد کرده که نیروی هوایی توان نصب سلاح روی این جنگنده را ندارد. ین جنگنده از حیث توان رزم در چه وضعیتی قرار دارد؟

امیر واحدی: پیشرفت های خوبی روی این جنگنده کرده ایم. ما در حوزه ای تا به نتیجه صد در صد نرسیم نباید اعلام کنیم. تجیهزات بسیار خوبی روی میراژ نصب کرده ایم که زمانیکه مسئولان به نتیجه رسیدند حتما رسانه ای می کنیم. انشا الله فکر کنم تا پایان سال مقداری از این مهمات را رونمایی و در رزمایش ها استفاده می کنیم. این هواپیما ماموریت دریایی دارد و یکی از آیتم های مورد استفاده آن همین ماموریت دریایی است.

آیا نیروی هوایی به دنبال هواپیمای رادار پرنده هم هست؟

امیر واحدی: هرچه در علم روز دنیا است مورد نیاز ما هم هست. روی این موضوع هم فکر شده و باید برای این نیاز نیز کاری انجام دهیم.

نیروی هوایی ازجمله نیروهایی است که بیشترین نقش را در مواقع حساسی مثل بروز حوادث طبیعی نظیر سیل و زلزله در امدادرسانی به مردم دارد که در سال های اخیر خصوصا به وضوح مردم این را از نزدیک حس کردند.

به عنوان سوال پایانی اگر در این زمینه هم صحبتی مد نظرتان هست بفرمایید.

امیر واحدی: در این حوزه هم نیروی هوایی همیشه پای کار بوده است و دیدیم که مثلا در سیل خوزستان و سیستان چند هزار تن بار جابجا شد. در موضوع کرونا هم تمام پایگاه های ما تولید مواد ضد عفونی کننده و ماسک را انجام دادند و این اثر خیلی خوبی برای مردم و کارکنان داشته است. نیروی هوایی همانطور که در زمان جنگ اثر گذاری خود را نشان داد، در زمان صلح هم پای کار بوده است.

و نکته پایانی...

امیر واحدی: امروز در نیروی هوایی تمام بچه های ما پای کار هستند تا نیروی هوایی در تراز جمهوری اسلامی ایران داشته باشیم و به مردم عزیز اطمینان می دهیم با تمام توان از مرزهای هوایی کشور دفاع می کنیم.