به گزارش مشرق، برخی فرصت طلبان معلوم الحال اخیرا تصاویری را با عنوان تلف شدن ماهی ها در پی خشکی سد انامق (شهید کلانتری) مرند در فضای مجازی منتشر کرده و بدنبال بهره برداری های خاص از چنین خبری هستند، غافل از اینکه این سد خاکی تنها در موعد فصل بهار برای تامین آب زمین های زراعی و باغی سه روستای واقع در پایاب آن مورد استفاده قرار می گیرد و در چند سال گذاشته هیچ گونه ماهی ریزی در آن صورت نگرفته است.
*آب سد شهید کلانتری برای زراعت استفاده می شود نه پرورش ماهی
سدی که این رسانه ها از آن به عنوان سد انامق مرند یاد می‌کند، در واقع سد شهید کلانتری مرند است که عملیات اجرایی احداث آن سال ۱۳۷۳ با هدف تامین آب کشاورزی، تغذیه مصنوعی و کنترل سیلاب در محدوده روستاهای یکان، محبوب آباد و بهران آغاز و در سال ۷۵ مورد بهره برداری قرار گرفته است، اطلاعاتی ساده که با اندکی جستجوی اینترنتی و بررسی نقشه های هوایی قابل دسترسی بوده و به گفته بخشدار مرکزی مرند وظیفه اصلی آن تامین آب مورد نیاز برای فعالیت های کشاورزی و باغداری در اراضی پایاب این سد است.
به گفته نیک نفس آب پشت این سد از محل بارش ها و روان شدن سیلاب های فصلی معمولاً در سه ماهه اول سال و برای تامین نیاز بهاره کشاورزان و باغداران منطقه مورد استفاده قرار گرفته و عموماً تا اواسط تابستان آب آن خشک و آب کشاورزی مورد نیاز از طریق چاه ها و پمپ های برداشت تامین می شود.
وی ضمن بی پایه و اساس خواندن اخبار منتشر شده مبنی بر تلف شدن ماهیان این سد تاکید می کند: سد شهید کلانتری مرند در اصل هیچگونه کاربری برای پرورش ماهی ندارد و آب آن تنها مصرف کشاورزی داشته و مجوزی برای تکثیر و پرورش ماهی در آن صادر نشده و ماهی های موجود در آن در واقع همان ماهی هایی هستند که هر ساله مردم پس از مراسم عید نوروز در طبیعت و سدها و آبگیرها رهاسازی می کنند.
*ماهیان تلف شده در سد شهید کلانتری از نوع هرز و بچه ماهی های رها شده چند سال گذشته هستند
معاون رئیس سازمان و مدیر جهاد کشاورزی شهرستان مرند نیز برداشت غیرمجاز و بی رویه از آب سد شهید کلانتری، تبخیر آب این سد بر اثر گرمای تابستان، عدم بارش مناسب در تابستان و عدم ورود آب را دلیل مرگ تعدادی از ماهیان این سد عنوان و تصریح می کند: البته این ماهی ها عموماً از نوع ماهی عید یا هرز و کپور بوده اند.
علی صیادی می افزاید: سد شهید کلانتری با هدف آبیاری مزارع روستاهای انامق، ،بهرام و دیزج یکان احداث و همه ساله دو نوبت آبیاری برای مزارع این سه روستا تخصیص و پس از آن همه ساله مقدار مشخصی آب جهت حفظ محیط زیست در سد نگهداری می شود و در سه سال گذشته هیچ رهاسازی ماهی در سد انجام نشده است.
وی خاطرنشان می کند: این سد خاکی جهت ذخیره آب برای اهداف کشاورزی آبگیری می شود و آبگیری آن از رودخانه های فصلی است و این منابع آبی در اواخر زمستان و اوایل بهار تامین شده و در تابستان و در فصولی و سالهایی که پر بارش باشد، در پاییز هم آب آن مورد استفاده قرار می گیرد، بنابراین دارای وسعت، عمق و خصوصیات فیزیکی و شیمیائی بسیار متغییر در طول سال است.
وی ادامه می دهد: خروجی آب سد شهید کلانتری مانند عموم سدها، در موقع استفاده از کف بوده و به همین خاطر آب کم اکسیژن ، راکد و سردکف در طول بهره برداری خارج و بدلیل عدم پایداری و متغیر بودن آب معمولاً آب آنها کم تولید و یا اصلاً برای پرورش ماهی نامناسب است و بخش خصوصی نیز در چند سال گذشته بدلیل مصرف آب در زراعت و حجم اندک آب باقیمانده در تابستان، تمایلی به پرورش ماهی در این سد نداشته و به علت عدم مقرون به صرفه بودن این امر، در این مدت بچه ماهیهای رها شده در سال های قبل تکثیر شده بودند و تلفات محدود نیز مربوط به همین ماهیان است.
مدیر جهادکشاورزی شهرشتان مرند می گوید: هر چند شمارش‌گیری دقیقی در این خصوص صورت نگرفته اما میزان این تلفات در حدود پنج تا شش هزار قطعه یعنی تقریباً تعداد 500 تا 600 مورد در یک مقطع است و در حال حاضر میزان تلفات بسیار کاهش یافته و با تخلیه آب با تانکرهای بخش خصوصی و دولتی و رهاسازی آب چاه عمیق به سد و انتقال ماهیان از این سد به سایر ایستگاه های پرورش ماهی در شهرستان وانتقال بقیه ماهی ها از نقاط کم عمق به نقاط پرعمق سد روال به حالت عادی و معقول بازگشته است.
*سد شهید کلانتری فاقد کاربری آبزی پروری است
مدیر شیلات و امور آبزیان سازمان جهادکشاورزی آذربایجان شرقی نیز در واکنش به خبر مرگ ماهیان سد شهید کلانتری مرند و اعداد و ارقام طرح شده در این خصوص می گوید: به طور متوسط برای هر هکتار از مساحت سدها حدود ۵۰۰ تا یک هزار قطعه ماهی در نظر گرفته می شود و حتی سد خداآفرین به عنوان یکی از بزرگترین سدهای آذربایجان شرقی با هفت هزار هکتار مساحت فاقد ظرفیت لازم برای پرورش چند میلیون قطعه ماهی است چه رسد به یک سد خاکی مانند شهید کلانتری مرند که تنها کاربری کشاورزی دارد.
جعفروند در توضیح جزئیات این موضوع تصریح می کند: پرورش ماهی در سد شهید کلانتری مرند از حدود چهار سال قبل و به دلیل عدم توجیه اقتصادی متوقف شده و ماهیان موجود در این سد مربوط به رهاسازی ماهیان قرمز عید توسط مردم و نیز باقیمانده ماهی ریزی های صورت گرفته در سال های قبل است.
وی با اشاره به گزارش چند روز گذشته مسوولان جهاد کشاورزی شهرستان مرند در خصوص برداشت غیرمجاز از سد شهید کلانتری و آب باقیمانده آن به عنوان حقابه محیط زیست می گوید: نیروهای جهاد کشاورزی پس از انسداد راه های انتقال غیرمجاز آب توسط تانکرها متوجه کمبود آب و کاهش سطح اکسیژن مورد نیاز برای ماهیان باقیمانده در سد شدند و بر همین اساس بلافاصله اقدامات لازم برای انتقال ماهیان به استخرهای مناسب صورت گرفته است و در این بین شاید تعداد محدودی ماهی غیرپرورشی نیز به علت کاهش سطح آب از بین رفته باشد.
گرشاسبی فرماندار مرند نیز با تایید سخنان مسوولان حهاد کشاورزی شهرستان و شیلات استان تاکید می کند: با توجه به عدم انجام هر نوع هر نوع فعالیت پرورش ماهی در سد شهید کلانتری، انتشار اخبار کذب در خصوص تلف شدن انبوه ماهیان این سد هدفی جز شیطنت رسانه ای با نیات مشخص و خاص ندارد.
هرچند پرداخت و توجه به موضوعات زیست محیطی حتی کم اهمیت کوچک با توجه به شرایط خاص اقلیمی امروز کشور امری ضروری است اما بدون شک انعکاس مغرضانه و بزرگنمایی شده خشکی یک سد فصلی مورد استفاده چند روستا از سوی برخی رسانه های معلوم الحال در فضای مجازی، نشان از برنامه ریزی های هدفمند چنین رسانه هایی برای استفاده از کوچکترین فرصت ها و ایجاد تنش و تشویش اذهان عمومی جامعه است.