به گزارش مشرق، در سال‌های اخیر با برقراری سفر به عتبات و افزایش تقاضا برای این سفر معنوی، تعداد زائران پیاده‌روی اربعین هم هر ساله بیشتر و بیشتر می‌شود.
افزایش ۱۰۰ درصدی زائران اربعین در ۵ سال اخیر
اوایل دهه ۹۰ موج جدیدی از سفر پیاده‌روی اربعین شکل گرفت و هر سال این موج پرشورتر شد؛ تا جایی که سال ۹۴ یک میلیون و ۶۰۰ هزار نفر از کشورمان به مراسم حماسی پیاده‌روی اربعین اعزام شدند و سال گذشته نیز بیش از ۳ میلیون زائر اربعین داشتیم که این امر نشانگر رشد حدود ۱۰۰ درصدی مشتاقان زیارت اربعین در ۵ سال اخیر است.
| سال ۹۴ | یک میلیون و ۶۰۰ هزار زائر اربعین |
| سال ۹۵ | ۲ میلیون و ۵۰ هزار زائر اربعین |
| سال ۹۶ | ۲ میلیون و ۳۲۰ هزار زائر اربعین |
| سال ۹۷ | ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار زائر اربعین |
| سال ۹۸ | بیش از ۳ میلیون زائر اربعین |
| سال ۹۹ | ___ |
لغو سفر اربعین به دلیل شیوع کرونا/ عراق زائر خارجی نپذیرفت
با وجود اشتیاق مردم برای سفر به عتبات و شرکت در پیاده‌روی، امسال با شیوع کرونا سفر به پیاده‌روی اربعین لغو شد و طرف عراقی با توجه به زیرساخت‌های خود از پذیرش زائران خارجی عذرخواهی کرد؛ به طوری که احمد محمدی‌فر، دبیر ستاد مرکزی اربعین با اعلام این خبر از مردم خواست با توجه به بسته بودن مرزها و نپذیرفتن زائر خارجی از سوی عراق در اربعین، به سمت مرزهای عراق حرکت نکنند.
مرزها همچنان بسته است/ هشدار درباره ورود غیرقانونی به عراق
پس از آن با وجود توصیه‌های مکرر ستاد مرکزی اربعین برای بسته بودن مرزها و نپذیرفتن زائر خارجی از سوی عراق، برخی بدون توجه به این توصیه‌ها به سوی مرزها رفتند. بر همین اساس، ایرج مسجدی، سفیر ایران در عراق نیز به مردم هشدار داد که ورود غیرقانونی و بدون ویزا به عراق مجازات‌های سختی دارد؛ تا جایی که برخی از مردم در سال‌های گذشته با وجود اینکه تردد عادی بود، چون غیرقانونی وارد عراق شدند، همچنان در زندان هستند و محکومیت شدیدی برای آنها اعمال شده است.
ممنوعیت سفر به عراق در ماه صفر/ هیچ موکبی امسال در مرزها برپا نمی‌شود
ستاد مرکزی اربعین نیز در اطلاعیه‌های مختلف به مراجعه نکردن به سمت مرزها و نبود موکب‌ها برای ارائه خدمات به دلیل اعزام نشدن زوار به حماسه اربعین اشاره و سفر به عراق در ماه صفر را ممنوع اعلام کرد. (اینجا بخوانید)
محمد جلال مأب، رئیس کمیته اسکان و تغذیه ستاد مرکزی اربعین نیز با بیان اینکه هیچ موکبی امسال در مرزها برپا نمی‌شود، گفت: اگر موکبی بر حسب دعوت عراقی‌ها به مرزها حرکت کند، قطعا بازگردانده می‌شود؛ چون هیچ مجوزی در این باره صادر نشده است.
توصیه رهبری برای اربعین در شرایط کرونا/ همه مردم زیارت اربعین بخوانند
پس از آن نیز مقام معظم رهبری در ارتباط تصویری با مراسم تکریم و تجلیل از پیشکسوتان دفاع مقدس با اشاره به وضعیت اربعین امسال فرمودند: «... رفتن برای راهپیمایی اربعین، فقط متوقّف به صلاحدید مسئولان ستاد ملّی مربوط به کرونا است. اگر گفتند نه -که تا الان گفتند نه- باید همه تابع باشند، همه باید تسلیم باشند. اینکه مثلاً فرض کنید ما بلند شویم برویم لب مرز اظهار ارادت به حضرت بکنیم، نه [نمی‌شود]؛ از داخل خانه اظهار ارادت کنیم. دو سه زیارت مهم روز اربعین وارد است؛ روز اربعین، همه مردم بنشینند زیارت اربعین را با حال، با توجّه بخوانند و شِکوه کنند پیش امام حسین (علیه السّلام) و بگویند یا سیّدالشّهداء، ما دلمان می‌خواست بیاییم، نشد، وضع این جوری است تا یک نظری بکنند، یک کمکی بکنند».
لبیک‌گویی طوایف مختلف به مطالبه رهبری برای اربعین
بعد از سخنان مقام معظم رهبری، بسیاری از مردم و حتی طوایف و عشایر جنوب کشور در لبیک‌گویی به ندای رهبری مبنی بر رعایت دستورالعمل ستاد مبارزه با کرونا و حرکت نکردن به سمت مرزها، اعلام داشتند که اربعین امسال را در خانه‌ها با قرائت زیارت اربعین و ذکر مصیبت سیدالشهدا (ع) برگزار می‌کنند.
علاوه بر این، با توجه به وضعیت کرونا، برپایی راهپیمایی جاماندگان اربعین هم در شهرهای کشور لغو و مقرر شد در روز اربعین امامزاده‌ها میزبان زائران باشند و زیارت اربعین در بقاع متبرکه قرائت شود. همچنین کمیته فرهنگی ستاد اربعین با راه‌اندازی موکب مجازی اربعین حال و هوای این حماسه را برای زوار مجسم می‌کند.
آیت‌الله خاتمی: بهترین جایگزین برای اربعین امسال، زیارت از راه دور است/ فضای مجازی و صداوسیما شور اربعین را زنده نگه دارند
البته درست است که هیچ برنامه‌ای نمی‌تواند جایگزین حضور در حماسه اربعین شود، اما آیت‌الله سیداحمد خاتمی، عضو هیأت رئیسه مجلس خبرگان رهبری به خبرنگار حج و زیارت فارس می‌گوید: بهترین جایگزین برای اربعین امسال که امکان تشرف به کربلا و زیارت حرم سیدالشهدا (ع) از نزدیک وجود ندارد، زیارت از راه دور است. همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند بهترین جایگزین برای پیاده‌روی اربعین امسال حضور در منازل یا مجالس اهل بیت (ع) که با رعایت نکات بهداشتی برگزار می‌شوند، برای قرائت زیارت اربعین است.
وی با اشاره به اینکه در این عرصه فضای مجازی و صداوسیما می‌تواند نقش برجسته‌ای در ایجاد شور و هیجان اربعین داشته باشد، افزود: در دهه اول محرم مردم با رعایت نکات بهداشتی و عمل به دستورالعمل‌های ستاد کرونا و همچنین با راه‌اندازی حسینیه مجازی، شور و هیجان ماه محرم را زنده نگه داشتند و رسانه ملی و فضای مجازی نیز به خوبی در این زمینه نقش‌آفرینی کردند.
امام جمعه موقت تهران با بیان اینکه اکنون نیز در آستانه اربعین رسانه ملی و فضای مجازی می‌توانند شور اربعین را در جامعه منتشر کنند، خاطرنشان کرد: انتظار می‌رود همه با همکاری هم در کنار رعایت نکات بهداشتی برای جلوگیری از شیوع کرونا، شوق اربعین را برای عاشقان حسینی که امسال توفیق تشرف به زیارت کربلا را ندارند، فراهم سازند. علاوه بر این باید توجه داشت که کرونا یک شعار و ناهنجاری سیاسی نیست، بلکه واقعیتی است که مربوط به همه دنیاست، نه فقط ایران. بنابراین، باید برای از بین رفتن آن به دستورالعمل‌های بهداشتی عمل کنیم.
آیت‌الله خاتمی با اشاره به اینکه برخی اقدام به نوشتن طومارهایی به عنوان شکواییه از سیدالشهدا (ع) می‌کنند، تصریح کرد: اصلاً موافق چنین اقداماتی نیستم. شکواییه باید در حد راز و نیاز باشد و همان طوری که حضرت آقا فرمودند می‌توان گلایه‌مند بود که با وجود تمایل قلبی برای حضور در پیاده‌روی اربعین، امسال طلبیده نشدیم و ان‌شاءالله حضرت نظر کرده و این ویروس به زودی از بین برود.
حجت‌الاسلام قرائتی: اربعین امسال در منزل زیارت اربعین می‌خوانیم
همچنین حجت‌الاسلام محسن قرائتی در گفت‌وگو با فارس با بیان اینکه ما با عمل به توصیه مقام معظم رهبری اربعین امسال را در منزل زیارت اربعین قرائت می‌کنیم، گفت: رهبر معظم انقلاب در روزهای اخیر با توصیه‌هایی راه زیارت اربعین امسال را برای ما تبیین کردند که توصیه می‌کنیم ملت ایران از راه دور زیارت اربعین را قرائت کرده و از امام حسین (ع) بخواهند تا با از بین رفتن کرونا مسیر برای عاشقان اباعبدالله (ع) باز شود.
حجت‌الاسلام مؤمنی: اربعین امسال، همه دست به دعا شویم
حجت‌الاسلام سیدحسین مؤمنی نیز در گفت‌وگو با فارس با بیان اینکه اربعین امسال رسانه باید قوی‌تر عمل کند، گفت: علاوه بر رسانه‌ها، بقاع متبرکه و فضاهای باز نیز که امکان برپایی محافل عزاداری را دارند، باید با رعایت نکات بهداشتی شور اربعین را به نمایش بگذارند. حتی در برخی شهرها که امکان برپایی موکب وجود دارد، موکب‌ها فعال شده و به ویژه در ظهر اربعین به اطعام بپردازند و کمک‌های مؤمنانه را فراموش نکنند.
وی درباره نحوه شکواییه به سیدالشهدا (ع) به خاطر حضور نداشتن در حماسه اربعین امسال افزود: باید دست به دعا ببریم تا خدا ذهن دانشمندان و پزشکان را برای درمان کرونا یاری کند. در کنار آن برای رهایی از کرونا توجه به دو امر مهم است؛ افزایش ایمان و توکل به معبود هستی. این روزها اعتماد و اعتقاد به خدا در زندگی کمرنگ شده که باید با ایمان قوی، توکل و اعتقاد به خدا برای رهایی از این گرفتاری و فراهم شدن زیارت امام حسین (ع) در این ایام به ویژه روز اربعین دست به دعا شویم.
وضع عراق برای پذیرایی از زوار اربعین مناسب نیست
عاشقان حسینی از ابتدای ماه محرم در بلاتکلیفی بودند و نمی‌دانستند بالاخره اربعین چه خواهد شد. آنها با شنیدن هر خبری به ویژه از شبکه‌های اجتماعی به وجد آمده یا غمگین می‌شدند؛ تا اینکه ایرج مسجدی، سفیر کشورمان در عراق گفت: در آخرین مذاکراتی که با عراقی‌ها داشتیم، آنها اعلام کردند که امکان پذیرایی از زائران خارجی در ایام اربعین امسال با شرایط کرونا را ندارند.
حسن روحانی، رئیس جمهور کشورمان نیز اعلام کرد که وضع عراق برای پذیرایی از زوار اربعین مناسب نیست و ما امسال سفر زیارت اربعین نخواهیم داشت. اما همچنان زائران ایرانی برای حضور در راهپیمایی اربعین امیدوار بودند و حتی سخنان حسین ذوالفقاری، رئیس ستاد اربعین نیز درباره آخرین وضعیت اربعین و نپذیرفتن زائر خارجی از سوی عراقی‌ها، نتوانست مردم را قانع کند.
بعد از سخنان مسؤولان ستاد اربعین درباره وضعیت راهپیمایی اربعین، بسیاری دست به دعا بردند تا امسال هم بتوانند در مسیر عاشقی قدم بردارند. کمتر از یک هفته پس از عاشورا، استاندار کربلا اظهار امیدواری کرد تا بتواند پذیرای زائران اربعین حسینی باشد.
اظهارات استاندار کربلا بارقه امیدی برای زائران کشورمان بود، اما امید کوثری، مدیر اجرایی ستاد مرکزی اربعین گفت: ملاک برای تصمیم‌گیری درباره وضعیت اربعین، اعلام رسمی دولت عراق است که تاکنون هیچ اطلاع‌رسانی رسمی از سوی این کشور نداشتیم.
پس از آن دبیر ستاد مرکزی اربعین اعلام کرد که عراق رسماً از پذیرش زائر خارجی در اربعین عذرخواهی کرده است. با این خبر دیگر هیچ امیدی به اعزام زائران به عراق برای حضور در راهپیمایی اربعین وجود نداشت و مردم با این اتفاق در کنار ناراحتی از نبودن در این حماسه عظیم و دردِدل با سیدالشهدا (ع)، آمادگی برای مبارزه با کرونا و کمک به نیازمندان را اعلام داشتند؛ تا جایی که به گفته رئیس ستاد بازسازی عتبات بیش از یک هزار و ۲۰۰ موکب اربعینی برای مبارزه با کرونا در قالب پویش‌های «مهر اربعین»، «مهربانی»، «نذر عشق» و «سلامت» اعلام آمادگی کردند.
امسال در نخستین سال نبود شهید قاسم سلیمانی، نه تنها زائر بلکه موکب‌های اربعینی نیز به عراق اعزام نشدند و حسرت زیارت اربعین در سال ۹۹ در دل‌ها باقی می‌ماند تا شاید بیشتر قدر زیارت سیدالشهدا (ع) را بدانیم.