به گزارش مشرق، روایت دردناک کرونا همچنان ادامه دارد؛ وقتی در آخرین روزهای بهمن پا به کشورمان گذاشت و چند نفری را درگیر کرد، هیچکس فکرش را نمی‌کرد که چند ماه بعد از آن، ۴۶۱ هزار نفر به این بیماری مبتلا شده باشند و 26 هزار و 380 نفر هم به کام مرگ کشیده شوند.
بیشتر بخوانید:
ارائه خدمات اداری به افراد فاقد ماسک تخلف است
مشکل اساسی با این بیماری، عدم کشف داروی آن است؛ به عبارت دیگر اگر کسی مبتلا به این بیماری شود، با داروهایی که درباره بیماری مشابه آن، شناسایی شده، درمان می‌شوند که البته روی عده‌ای جواب می‌دهد و روی عده‌ای جواب نمی‌دهد؛ اما این بیماری از خود، نشانه‌های متفاوتی روی افراد مختلف نشان می‌دهد که رسیدن به داروی بهبودی آن را سخت‌تر می‌کند؛ از تب، بدن درد و سردرد گرفته تا تنگی نفس، دلدرد، سرگیجه و مشکلات دیگر؛ شاید بتوان گفت کلکسیونی از همه دردها پس از ابتلا به کرونا مشاهده می‌شود که همه اینها گاهی درمان شده و گاهی نمی‌شود!
مسؤولان وزارت بهداشت می‌گویند به جای درمان باید به فکر پیشگیری بود و راه آن هم رعایت پروتکل‌های بهداشتی است؛ شست‌وشوی مداوم دست‌ها، استفاده از ماسک و رعایت فاصله یک متری، نکات پیشگیرانه‌ای است که باید مدنظر قرار گیرد. با گشتی در سطح شهر می‌توان به این نکته رسید که همه مردم، به این سه نکته توجه نمی‌کنند و این موضوع باعث شده است که شاهد روند افزایشی آمار مبتلایان به کرونا و جان‌باختگان باشیم.
سیماسادات لاری سخنگوی وزارت بهداشت 6 مهر امسال گفت: «طبق گزارشات واصله روند کاهشی میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی و استفاده از ماسک همچنان دارای تداوم است. میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی در هفته گذشته ۶۱.۸۵ درصد گزارش شده است، میزان استفاده از ماسک توسط مردم نیز در مراکز عمومی ۵۵.۳۵ درصد و میزان استفاده از ماسک در وسایل نقلیه عمومی ۵۶.۸۲ درصد گزارش شده است. همچنین میزان استفاده از ماسک در شاغلین صنوف ۵۸.۸۶ درصد و در کارمندان ادارات ۷۸.۱۲ درصد گزارش شده است که متاسفانه شاهد کاهش استفاده از ماسک در هر ۴ گروه نسبت به هفته‌های قبل هستیم».
تفکر نوجوانی که ماسک نمی‌زند: هر کسی قرار است مبتلا شود، مبتلا می‌شود
به سراغ مردم رفتیم تا ببینیم، چرا از ماسک استفاده نمی‌کنند؛ مسیر انتخابی اول‌مان خیابان آزادی از میدان انقلاب به سمت میدان آزادی و خیابان استاد معین است و مسیر دوم هم خیابان پیروزی است.
در میان خیل انبوه جمعیت که در پیاده‌راه خیابان در حال حرکت هستند، عده‌ای ماسک زدند و عده‌ای هم نزدند؛ نکته جالب این است که اصلا درباره افراد ماسک زده و ماسک نزده، نمی‌توان سن خاصی را عنوان کرد؛ در بین ماسک نزده‌ها، هم افراد کودک، هم نوجوان، هم جوان، هم میانسال و هم سالمند دیده می‌شوند؛ برخی تمایل به گفت‌وگو ندارند و برخی هم فراری از پاسخ اما عده‌ای هم برای دقایقی می‌ایستند و صحبت می‌کنند و البته چند نفری هم سرِ دعوا دارند.
اولین گروه ماسک نزده که حاضرند صحبت کنند، چند دختر نوجوان هستند که به خیابان هاشمی برای خرید آمده‌اند؛ مدام حرف‌های شیرین می‌زنند و می‌خندند. از این مغازه به آن مغازه می‌روند؛ جالب اینجاست که روی شیشه برخی مغازه نوشته شده است که «بدون ماسک وارد نشوید» اما افراد بدون ماسک را پذیرش می‌کنند.
یکی از این دختران نوجوان گفت: «مگر زندگی چقدر ارزش دارد که باید انقدر خودمان را اذیت کنیم؟ چرا باید ماسک بزنیم؟ یکی از آشنایان ما ماسک می‌زد اما مبتلا شد و فوت کرد؛ در حالی که برخی افراد که ماسک نمی‌زنند، مبتلا شدند و خوب شدند، به نظرم زدن ماسک تأثیری ندارد».
این دختر نوجوان در واکنش به این جمله که «زدن ماسک باعث می‌شود که از سرایت این بیماری به افراد جلوگیری شود و اپیدمی نشود»، افزود: «اینها همه الکی است؛ هر کسی قرار است مبتلا شود، مبتلا می‌شود؛ این بیماری آنقدرها هم ترسناک نیست. در کشورمان همین قدر آدم به دلایل دیگر مانند بیماری‌های دیگر و تصادف فوت می‌کنند، چرا انقدر زندگی را سخت بگیریم».
سعی می‌کنیم با استدلال منطقی با این دختران نوجوان صحبت کنیم اما پایشان را درون یک کفش کردند و می‌گویند حرف خودشان درست است و حاضر نیستند ماسک بزنند و می‌گویند حتی اگر ماسک هم به ما بدهید، نمی‌زنیم.
دلیل جوانی که ماسک نمی‌زند: وقتی ماسک می‌زنم، تنگی نفس می‌گیرم
روایت آنهایی که ماسک نمی‌زنند هم عالمی دارد؛ پسرجوانی که موبایل به دست است و جلوی یک مغازه فروش لباس نشسته است و لحظه‌ای بعد مشخص می‌شود، فروشنده لباس است، نفر بعدی است که به سراغش می‌رویم؛ اول فکر می‌کند قصد خرید داریم و تحویل می‌گیرد اما همینکه متوجه می‌شود، موضوع بر سر ماسک نزدن است، ترش می‌کند.
در حالی که انگار این سؤال را برای بار چندم است، پاسخ می‌دهد، گفت: «وقتی ماسک می‌زنم، تنگی نفس می‌گیرم؛ نمی‌توانم نفس بکشم؛ سرم درد می‌گیرد و کلافه می‌شوم».
وی ادامه داد: «قبلا روزی یک ماسک استفاده می‌کردم؛ ماسکی که باید دانه‌ای دو هزار تومان بخری، سردرد و خستگی هم دارد و در قبال آن، فروشمان هم اصلا خوب نیست».
این فروشنده لباس در پاسخ به این پرسش که «زمانی که مغازه شلوغ می‌شود، ممکن است کسی مبتلا باشد و شما هم بیمار شوید؟»، اظهار کرد: «در داخل مغازه ماسک دارم؛ اگر خیلی شلوغ شود که نمی‌شود، ماسک می‌زنم؛ تازه اگر قرار بود مبتلا شوم تا حالا مبتلا شده بودم».
دلیل مادری که ماسک نمی‌زند: ماسک گران است؛ ماسک خانگی بی‌فایده است
نفر سومی که حاضر می‌شود، به پرسشمان درباره ماسک نزدنش جواب دهد، مادری است که دو فرزندش با او به خرید آمده‌اند؛ یکی پسر دبستانی است و دیگری دختر کوچک 3 ساله است که هم مادر و هم دو فرزند، ماسک نزده‌اند؛ این مادر درباره ماسک نزدنش گفت: «نه اینکه نخواهیم ماسک نزنیم، اما ماسک گران است، هزینه تهیه هر روز ماسک ما 6 هزار تومان می‌شود».
وی اضافه کرد: «گاهی اوقات یک ماسک را چندین روز استفاده می‌کنیم اما خب بلاخره باید دور بیندازیم؛ در این شرایط گرانی و درآمدهای پایین، تهیه ماسک سخت است».
این مادر در پاسخ به این پرسش که «چرا ماسک خانگی تهیه نمی‌کند؟»، گفت: «قیمت ماسک خانگی چندین برابر ماسک معمولی است. اگر هم خودمان بخواهیم درست کنیم می گویند فایده ندارد. شنیدم که باید پارچه مخصوصش باشد که درون پارچه معمولی بگذاری و سه لایه شود».
وی در پاسخ به پرسش دیگر مبنی بر اینکه چه کسی گفته است، ماسک خانگی فایده ندارد؟»، افزود: « همه همسایه‌ها و فامیل می گویند حتی در اینستاگرام هم همین را دیدم!».
پدر یک خانواده: هر چه می‌گویم اعضای خانواده‌ام ماسک نمی‌زنند
برخی افراد یک خانواده هم ترکیبی از ماسک زده‌ها و ماسک نزده‌ها هستند؛ برخی موارد مادر خانواده ماسک دارد اما پدر ندارد؛ برخی موارد پدر ماسک زده و مادر و فرزندان ماسک ندارند؛ برخی موارد فرزندان ماسک نزده‌اند یا برخی فرزندان ماسک زده و برخی ماسک نزده‌اند.
در این خانواده‌ها اصولا زور هیچکس به هیچکس نمی‌رسد و کسی هم نمی‌تواند دیگری را قانع کند؛ پدر یکی از این خانواده‌ها که حتی اعضای خانواده‌ها حاضر نیستند در گفت‌وگو شرکت کنند، به سرعت جمله‌ای می‌گوید و رد می‌شود. «هرچه می‌گویم، اعضای خانواده‌ام ماسک نمی‌زنند، چکارشون کنم؟!».
کمی آن طرف‌تر، مادری همراه فرزند خردسالش به خرید آمده است؛ خودش ماسک زده اما فرزندش ماسک ندارد؛ مادر اظهار کرد: «فرزندکوچکم ماسک را از روی صورتش جدا می‌کند و روی زمین می‌اندازد؛ هرکاری می‌کنم ماسک نمی‌زند؛ از ترفندهای مختلف استفاده کردم اما فایده‌ای ندارد؛ ماسک نمی‌زند که نمی‌زند».
پدری کارگر: ماسک ارزان به مردم بدهند؛ نمی‌توانم ماسک بخرم
تعدادی از افردی هم که ماسک استفاده نمی‌کنند، دلیل آن را گرانی ماسک عنوان می‌کنند و می‌گویند اگر ماسک ارزان باشد، ما استفاده می‌کنند.
مرد میانسالی که خسته کار روزانه است و مقداری میوه هم خرید کرده تا برای خانواده‌اش ببرد، گفت: «چرا دلم نخواهد ماسک بزنم، ماسک گران است. در ضمن ما صبح تا شب در هنگام کارگری که نمی‌توانیم ماسک داشته باشیم و اگر هم داشته باشیم باید مدام عوض کنیم چون کثیف می‌شود».
وی اضافه کرد: «من 4 فرزند دارم؛ با خودم و زنم 6 نفر می‌شویم اگر بخواهیم مدام ماسک خریداری کنم باید بخشی از حقوقم را برای تهیه ماسک بدهم و قیمت ماسک هم همیشه متفاوت است. از 1500 تومان تا 3 هزار تومان. آن هم ماسک ساده نه فیلتردار. ماسک ارزان یا رایگان بدهند تا ما بتوانیم در مقابل کرونا بایستیم».
مغازه‌دار: می‌گویم ماسک نزده‌اید، وارد نشوید و آنها ناسزا می‌گویند
در بین مغازه‌دارها هم برخی رعایت کرده و برخی هم رعایت نکرده‌اند؛ اما نکته جالب توجه این است که برخی که روی شیشه مغازه‌شان نوشته‌اند با «ماسک وارد شوید» هم خودشان ماسک ندارند؛ البته بعض از آنها در برابر این جمله که چرا ماسک نزده‌اند، فوری ماسکشان را که در کشوی مغازه قایم کرده‌اند، بر می‌دارند و می‌زنند و برخی هم سکوت می‌کنند.
یکی از مغازه‌دار در خصوص راه ندادن مردم بی ماسک به مغازه‌اش گفت: «نمی‌شود به مردم بگوییم به شما جنس نمی‌فروشیم یا راهشان ندهیم. برخی ناسزا می‌گویند و برخی هم قلدری می‌کنند. برخی هم تهدید می‌کنند که فلان می‌کنیم و ...».
وی ادامه داد: «به نظرم باید در این خصوص برنامه‌ریزی شود یا اینکه پلیس در خیابان‌ها و کوچه‌ها حضور دائم داشته باشد تا بتواند نظارت کند و اگر کسی مشکلی برای مغازه‌دارها ایجاد کرد، بتوانند برخورد کنند».
ارتباط ماسک نزدن با بازگشایی مدارس
روایت ماسک نزدن برخی افراد هم به بازگشایی مدارس برمی‌گردد؛ آنها می‌گویند ما ماسک می‌زدیم اما مدارس باز شد و آمار مبتلایان بیشتر شده است، پس دیگر ماسک نمی‌زنیم؛ این در حالیست که وزارت بهداشت معتقد است که بیشترین خطر در اماکنی مانند پاساژها، مراکز فروش و متروهاست.
ایرج حریرچی معاون کل وزارت بهداشت در خصوص چرایی بازگشایی مدارس اظهار کرد: «بازگشایی مدارس با رعایت اصول بهداشتی و پروتکل‌ها، موضوعی جهانی است، تعطیلی اماکنی مانند مدارس ممکن است در کوتاه مدت قابل قبول باشد، اما در دراز مدت پذیرفتی نیست و چنانچه ویروس بیش از یک سال ماندگار باشد باید سایر فعالیت‌ها را از سر گرفت. مردم باید هم زنده باشند و هم زندگی کنند و معیشت و اقتصادشان تأمین شود؛ در حال حاضر در بسیاری از کشورها بیش از ۵۰ درصد اقتصادشان در خدمات است اما نکته اینجاست که بازگشایی ها باید هوشمندانه صورت گیرد و با حداقل عوارض و حداکثر رعایت دستورالعمل‌ها باشد».
وی با بیان اینکه در بازگشایی مدارس ۹۰ درصد از دانش‌آموزان از سامانه های مجازی استفاده می‌کنند، ادامه داد: «در حال حاضر، بیشترین خطر در اماکنی مانند پاساژها، مراکز فروش و متروها دیده می‌شود. در مراکز فروش و پاساژها فروش کاهش پیدا کرده، اما تجمع مردم برای گردش افزایش پیدا کرده است».
ترغیب مردم به استفاده از ماسک پارچه‌ای
مسؤولان وزارت بهداشت می‌گویند که در این روزها استفاده از ماسک کمرنگ شده است و باید مردم از ماسک استفاده کنند و بر لزوم ترغیب مردم به استفاده از ماسک پارچه‌ای تأکید دارند.
حریرچی در این خصوص گفت: «استفاده از ماسک پارچه‌ای مفید است و فرهنگسازی خوبی به همراه دارد، چراکه از یک طرف قیمت ۱۲۵۰ و ۱۳۰۰ تومانی ماسک در همه جای کشور یکسان رعایت نمی‌شود و از طرف دیگر، متأسف هستیم که بگوییم با همین قیمت، تهیه ماسک برای بسیاری از مردم مقدور نیست، بنابراین مردم را به استفاده از ماسک پارچه‌ای ترغیب کنید».
معاون‌کل وزارت بهداشت با تأکید بر اقدام پسندیده نذر ماسک، بیان کرد: «ویروس کرونا هرجا تجمعی باشد خودنمایی می‌کند و باید به مردم توصیه کنم که از حضور غیرضروری در اماکن پرازدحام خودداری کنند؛ اگر می‌خواهیم ویروس کرونا را شکست دهیم، ۱۰۰ درصد مردم باید پروتکل‌ها را رعایت کنند؛ در حال حاضر در متروها این پروتکل‌ها به خوبی رعایت نمی‌شود و مردم بر ایجاد ازدحام دامن می زنند، زدن ماسک و رعایت فاصله اجتماعی از ضروریات است.
جریمه ماسک نزدن
نکاتی که مردم برای ماسک نزدن بیان می‌کنند در تمام کشورها وجود دارد یعنی همیشه عده‌ای هستند که دلایلی برای ماسک نزدن دارند و همین موضوع باعث شده است که در کشورهای مختلف جریمه‌هایی برای ماسک نزدن، در نظر گرفته شود.
معاون کل وزارت بهداشت هم از عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی از سوی مردم، انتقاد کرد و گفت: «متاسفانه در حال حاضر در خصوص مسأله ساده‌ای همچون استفاده از ماسک و رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی نظم و انضباطی دیده نمی‌شود. در حالیکه در کشورهای اروپایی و حتی کشورهای همسایه ما، مقررات سخت و جریمه‌های چند صد دلاری برای عدم پوشش ماسک در نظر گرفته شده است و جریمه های چند ده هزار دلاری برای کسی تعیین شده است که مبتلا به بیماری کرونا هستند و با علم به این مسأله به خارج از منزل می روند».
وی، مهمترین دلیل عدم برخورد قانونی با افرادی خاطی پروتکل های بهداشتی را وضعیت تحریمی کشور و همچنین معیشتی مردم عنوان کرد و افزود: «در کشور ما جریمه‌ای که برای افراد خاطی درنظر گرفته شده، عدم ارائه خدمت به این افراد است که البته این موضوع هم هنوز عملیاتی نشده است که فردی بدون ماسک به مرکزی مراجعه کند و خدمات به او ارائه نشود».
حریرچی در خصوص وضعیت بیماری کرونا در کشور بیان کرد: «هشدارهای ما درخصوص کووید ۱۹ کاملا بجا و علمی است. بیماری کرونا از مرحله سرایت تا ابتلا، بیشتر به فاکتورهای رفتاری و اجتماعی مردم بستگی دارد. مثلا، می‌شود ادارات و مدارس را تعطیل کرد، اما اگر مردم به مسافرت بروند و یا پاساژ گردی کنند، تعطیلی‌ها فایده‌ای در کنترل بیماری کرونا نخواهد داشت».
به نظر می‌رسد که باید در جهت فرهنگسازی و ترویج استفاده از ماسک بیشتر تلاش کرد و از آن طرف هم پیگیری‌ها برای ارائه ماسک با قیمت مناسب به مردم انجام شود؛ پیش‌بینی مجازات هم راحل مناسبی است اما بدون اجرای دو بند قبلی یعنی ترویج استفاده از ماسک و ارائه با قیمت مناسب، کارایی مناسبی نخواهد داشت.