به گزارش مشرق، با اینکه بارها گفته بود: من نمی‌آیم، اما پژواک «من نمی‌آیم» روز گذشته‌اش از سنخ دیگری بود. او با اینکه در گفت‌وگو با یک روزنامه اصلاح‌طلب صراحتاً اعلام کرد که برای انتخابات ریاست جمهوری سال آینده نامزد نخواهد شد اما در ادامه همان گفت‌وگو، سخنی به زبان آورد که کمتر مورد التفات رسانه‌ها قرار گرفت. او نکته‌ای را یادآور شد که تاییدی بر گزاره‌های درگوشی این روزهای اهالی رسانه است. داریم از محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان صحبت می‌کنیم.
بیشتر بخوانید:
بی‌صداقتی اصلاح‌طلبان از ادعای استعفا تا خیز برای ۱۴۰۰
وقتی قرارداد برجام در تیرماه سال94 میان ایران از یک سو و گروه1+5 از سوی دیگر به امضا رسید، پروژه قهرمان‌سازی از محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه و ایجاد همترازی میان او و دکتر محمد مصدق، نخست‌وزیر ایران در دوره رژیم پهلوی، به‌طور ویژه روی میز پروپاگاندای رسانه‌ای اصلاح‌طلبان قرار گرفت. اسطوره‌سازی از ظریف در ذهن جامعه و ایجاد افسون حول شخصیت او، همان چیزی بود که اصلاح‌طلبان برای روز مبادای سیاسی خود به آن نیاز داشتند. اما چه روز مبادایی با فوریت انتخابات1400؟ با این حال، استنکاف چندباره ظریف از پذیرش مسوولیت ریاست دولت بعدی باعث شد تا محافل نخبگانی اصلاحات، از او به رییس پیشین مجلس شیفت کنند. اما اینکه ظریف قرار بود در پازل اصلاح‌طلبان، کجا بایستد، همان چیزی بود که آقای دیپلمات تلویحاً روز گذشته در گفت‌وگو با روزنامه کار و کارگر به آن اشاره کرد.
تکرار «نمی‌آیم» با نیم‌نگاهی به ابقای صندلی وزارت خارجه
روز گذشته یکشنبه مصاحبه‌ای از محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان با روزنامه کار و کارگر منتشر شد که در بخشی از آن، ظریف درباره عدم تمایلش برای نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری، با بیان اینکه «علت شرکت نکردنم در انتخابات ریاست جمهوری سال۱۴۰۰ از سر عافیت‌طلبی نیست» گفت: من تجربه‌ای در عرصه مدیریت سیاست‌گذاری‌های کلان یک دولت ندارم. تخصص لازم را هم ندارم اما در مورد وزارت خارجه هیچ‌گاه نگفتم که تخصص ندارم. وی در این باره افزود: درباره پست ریاست‌جمهوری وقتی تجربه‌ای ندارم پس ورود هم نمی‌کنم. با وجودی که ظریف به‌طور قاطعانه حضورش به‌عنوان نامزد در انتخابات را رد کرد، اما وقتی با این سؤال خبرنگار مواجه شد که پرسید: «آیا هیچ‌گونه مشارکتی برای افزایش روحیه مردم بابت انتخابات سال۱۴۰۰ نخواهید کرد» پاسخ جالبی داد که می‌شد از آن به‌طور ویژه، برنامه‌ریزی برای ابقا در جایگاه وزیر خارجه در دولت بعدی را فهمید. ظریف گفت: «معتقدم که ما باید یک اجماع ملی برای سال آینده و سال‌های پیش رو در راستای زدودن این ناامیدی و یأس فعلی از جامعه ایجاد کنیم و من نیز با تمام توان در شکل‌گیری چنین اجماع ملی ایفای نقش خواهم کرد تا فردی که مورد وثوق تمام ملت و گروه‌های تاثیرگذار سیاسی است وارد میدان شود تا از شرایط خطیر فعلی عبور کنیم و با شکل‌گیری چنین اجماعی من هم خواهم توانست وظایف خودم در وزارت خارجه را بهتر انجام دهم.»
حمایت اصلاحات از محوریت فیلسوف-دیپلمات
اینکه وزیر امور خارجه به‌طور عیان اعلام کرده که با عبور از شرایط خطیر فعلی و «با شکل‌گیری چنین اجماعی من هم خواهم توانست وظایف خودم در وزارت خارجه را بهتر انجام دهم»، تاییدی بر برخی شنیده‌های این روزهاست که بیان می‌دارد در صورت استمرار گفتمان دولت فعلی در قاموس دولت سیزدهم، ظریف از شانس بالایی برای پوشیدن مجدد ردای وزیر خارجه برخوردار خواهد بود. از سویی برخی اخبار و اقوال نیز حکایت از آن دارند که نخبگان و سران جریان اصلاحات، روی محور لاریجانی-ظریف مشغول رایزنی هستند؛ لاریجانی در قامت نامزد ریاست جمهوری و ظریف در قامت وزیر امور خارجه یا معاون اول در صورت پیروزی لاریجانی در انتخابات. چندی پیش روزنامه «صبح‌نو»، در گزارشی اختصاصی از پیش شرط اصلاح‌طلبان برای رییس پیشین مجلس برای حمایت از او در انتخابات رونمایی کرد. «صبح‌نو» نوشت: «دولت روحانی مایل است تا راست‌میانه همچنان در قدرت باشد و در این میان اصلاً عجیب نیست که رییس سابق مجلس به‌عنوان گزینه راست‌میانه مورد حمایت دولت قرار گیرد و آنطور که برخی رسانه‌ها گفته بودند ظریف هم در این میان به کمپین لاریجانی خواهد پیوست.» «صبح‌نو» اضافه کرد: «هیات امنای اصلاحات فراتر از این بحث‌ها وارد مصادیق شده و شروطی را برای لاریجانی به میان آورده‌اند؛ از جمله حضور ظریف به‌عنوان معاون اول یا وزیر خارجه که راه اصلاح‌طلبان در سیاست خارجی تداوم یابد.»
البته پیش از این و البته به صورتی موجزتر و کلی‌تر، روزنامه اصلاح‌طلب آرمان ملی نیز به محور لاریجانی-ظریف و برنامه مخصوص اصلاح‌طلبان برای پر و بال بخشیدن به آن، پرداخته بود. این روزنامه در شماره روز 13شهریور99، درباره لزوم حمایت اصلاح‌طلبان از لاریجانی در انتخابات و نیز در مقام پیش‌بینی رفتار لاریجانی در معرفی ظریف به‌عنوان معاون اول خود در دولت آینده، نوشته بود: «اگر تا پیش از این صحبت از دوگانه لاریجانی- ظریف بود؛ اکنون اصلاح‌طلبان از کاندیداتوری لاریجانی حمایت کنند و او نیز در ابتدای راه ظریف را به‌عنوان معاون اول خود معرفی کند تا هم از پایگاه رأی برخی اصلاح‌طلبان و اصول‌گرایان میانه‌رو برخوردار شود و هم سبد رأی ظریف را از آن خود کند.» این را نیز نباید از نظر دور نگاه داشت که فعال ماندن مناقشه هسته‌ای میان ایران و دولت بعدی آمریکا(فارغ از اینکه ترامپ رأی بیاورد یا بایدن) بار دیگر می‌تواند اصلاح‌طلبان را با محوریت سیاست خارجی و شعار رفع تحریم‌ها، از لاک انفعال بیرون کشیده و با حمایت از محور لاریجانی-ظریف -که هر دو سبقه دیپلماتیک دارند- وارد کارزار انتخابات کند. هرچند علی‌القاعده پیروزی بایدن در مقایسه با ترامپ، می‌تواند اصلاح‌طلبان را بیشتر فعال و آن‌ها را برای تبلیغات حول لاریجانی و ظریف، مصرتر و آماده‌تر کند.
به نظر می‌رسد، محور لاریجانی-ظریف همان محور متبوع اصلاح‌طلبان و طیف راست‌میانه با همراهی و شارژ جناح موسوم به اعتدال‌گرایان، باشد که می‌تواند چسب وحدت آن‌ها را فراهم کند. با این حال باید دید که آیا عملکرد غیرقابل دفاع دولت تحت حمایت اصلاح‌طلبان و مجلس تحت فرمان علی لاریجانی، اجازه می‌دهد تا جامعه بدون ترس، به ندای اصلاحات روی خوش نشان دهد. در این میان مذاکرات میان دو طرف در جریان است و باید منتظر ماند تا نتایج آن را دید.
منبع: صبح نو