به گزارش مشرق، «کاظم غریب آبادی» روز یکشنبه در لندن افزود: به موجب قطعنامه ۲۲۳۱، تحریم تسلیحاتی ایران به یک نظام مجوزدهی مهلت‌دار تبدیل شده است. این نظام مجوزدهی در زمان مشخصی که همین روز ۱۸ اکتبر (۲۷ مهرماه) است، به صورت اتوماتیک منقضی می‌شود.
بیشتر بخوانید:
وی با بیان اینکه آمریکا در چند مرحله به هر مستمسکی که می‌توانست، متوسل شد تا جلوی این اتفاق را بگیرد افزود: ابتدا با فشار به اعضای شورای امنیت ملل متحد تلاش کرد تا با ارائه قطعنامه جدیدی، این محدودیت‌ها را تمدید کند که در این امر ناموفق بود و شکست اساسی خورد. سپس به تنهایی تلاش کرد تا سازوکار بازگشت تحریم‌های سابق شورای امنیت ملل متحد را فعال نماید که با مقاومت و مخالفت دولت‌های عضو این شورا مواجه شد.
سفیر کشورمان بیان داشت: طرح اول آمریکا تنها دو رای مثبت شامل رای خود این کشور آورد و همچنین ۱۳ کشور عضو شورا طی مکاتبه رسمی با رئیس دوره‌ای شورای امنیت ملل متحد، عنوان کردند که آمریکا جایگاه قانونی برای فعال‌سازی سازوکار بازگشت تحریم‌های شورای امنیت ملل متحد را ندارد.
وی تصریح کرد: اینکه آمریکا در تلاش‌های خود برای امنیتی‌سازی ایران و پیشبرد اقدامات یکجانبه خود در میان متحدانش هم در شورای امنیت ملل متحد منزوی شود، موضوع مهمی است. این اهمیت موضوع از بعد سیاسی است.
غریب آبادی درباره بعد حقوقی توضیح داد: این موضوع از آن جهت دارای اهمیت است که مهمترین نوع محدودیت‌ها که همان تحریم‌ها و محدودیت‌های شورای امنیت ملل متحد در موضوعات مختلف هستند، در مورد این موضوع از پیش پای کشورمان برداشته شد و دیگر دولت‌ها نمی‌توانند در معاملات تسلیحاتی و حتی وجود سلاح‌هایی با منشاء ایرانی در کشورهای مختلف، به وجود تحریم‌ها یا محدودیت‌های لازم الاتباع بین‌المللی در این خصوص استناد نمایند.
وی ادامه داد: از سوی دیگر، فرصت مناسبی فراهم شده تا همکاری‌های لازم در حوزه صادرات و واردات تسلیحات با کشورهای مختلف در دستورکار قرار گرفته و تسهیل شود. طبیعتا، با توجه به ظرفیت ها و دانش بالای کشورمان در تولید تسلیحات مختلف، می توانیم به صادرات آن ها به کشورهای متقاضی بپردازیم.
آمریکا هر آن چه که متصور بود، برای بازگرداندن تحریم‌ها در شورای امنیت ملل متحد انجام داد و با مخالفت اکثریت اعضای این شورا مواجه شد.
سفیر کشورمان در به این سووال که آیا آمریکا با توجه به ادعای فعال شدن مکانیسم ماشه، می‌تواند گام دیگری را برای لغو تحریم‌های تسلیحاتی بردارد گفت: پاسخ حقوقی این سوال خیر است. آمریکا هر آن چه که متصور بود، برای بازگرداندن این تحریم‌ها در شورای امنیت ملل متحد انجام داد و با مخالفت اکثریت اعضای این شورا مواجه شد.
اما ممکن است در عمل با وارد آوردن فشار بر دولت‌ها و شرکت‌ها و همچنین تهدید آن‌ها به قرار دادن نامشان در فهرست تحریم‌های یکجانبه خود، تلاش کند تا آن‌ها را از تعامل با ایران منصرف نماید.
وی با این حال تصریح کرد: این اقدامات آمریکا در تعارض با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت ملل متحد هستند و البته از زمان تاسیس ملل متحد، یعنی سال ۱۹۴۵ میلادی (حدود ۷۵ سال پیش) تا امروز، کم سابقه است که یک عضو دائم شورای امنیت به نقض اساسی و صریح یک قطعنامه مصوب شورا که با حضور و تایید خودش به تصویب رسیده، دست می‌زند.
این اروپاست که به نقض سیستماتیک برجام مبادرت ورزیده است.
سفیر کشورمان در همین رابطه یادآور شد: یکی از دلایل انتقادهای گسترده بین‌المللی و داخلی به رویکرد فعلی دولت آمریکا نیز همین است. با این وجود، جمهوری اسلامی ایران از نزدیک نحوه رفتار و اقدامات آمریکا را در این خصوص رصد می کند و چنانچه اجرای عملی رفع تحریم تسلیحاتی با مانعی روبرو شود، طبیعتا اقدام مقتضی را برابر سازوکارهای موجود انجام خواهد داد.
غریب آبادی در پاسخ به سووالی درباره موضع طرف‌های اروپایی هم گفت: اروپا در قضیه قطعنامه آمریکا برای تمدید تحریم های تسلیحاتی، موضع متفاوتی را در برابر اقدام آمریکا اتخاذ کرد. البته دلائل این مخالفت، می‌تواند چندین وجه داشته باشد.
- اول اینکه ایران تا سال ۲۰۲۳ تحت تحریم های تسلیحاتی اتحادیه اروپا وجود دارد.
- دوم اینکه رفع تحریم‌های تسلیحاتی در کنار رفع تحریم‌ها در حوزه‌های اقتصادی و تجاری، یکی از ارکان اصولی توافق هسته‌ای محسوب می شود که در قطعنامه شورای امنیت آمده است. بر هم زدن این رکن، کار ساده ای برای اروپا نبود.
- سوم اینکه هرگونه موضع متفاوت اروپا در این خصوص و همراهی با آمریکا، به قیمت نابودی کامل برجام تمام می‌شد و ایران قطعا آن را در این چارچوب ارزیابی می کرد. لذا، نگرانی از نوع اقدام و واکنش ایران نیز مولفه مهمی در مخالفت اروپا با قطعنامه آمریکا بود.
وی سپس عنوان کرد: حتما به خاطر دارید که اروپایی ها نیز به مناسبت های مختلف، نگرانی خود را از رفع تحریم های تسلیحاتی ابراز کرده بودند و حتیبه دنبال برخی طرح های جایگزین نیز بودند.
سفیر کشورمان در پاسخ سوال دیگری درباره اتهام طرف های اروپایی علیه ایران در خصوص عدم پایبندی «سیستماتیک» به برجام بیان داشت: اگر صرفا بهاقدامات ایران نگاه شود، اقدامات و گام‌های ما فراتر از چارچوب برجام اما مبتنی بر آن است. اساسا ما این گام‌ها را برای کاهش و در نهایت، رفع تمامیمحدودیت‌های هسته ای برجام برای بازگرداندن تعادل به این توافق، اجراء کردیم.
کاهش تعهدات برجامی ایران کاملا در چارچوب توافق و به موجب مفاد آن صورت گرفتند.
وی با بیان اینکه «اقدامات ایران کاملا در چارچوب توافق و به موجب مفاد آن صورت گرفتند و نقض آن محسوب نمی شوند» افزود: آمریکا بطور یکجانبه از توافق هسته ای خارج شد و آن را کاملا نقض کرد. در نتیجه این اقدام آمریکا، منافع ما از توافق به طرز معناداریکاهش یافت و تقریبا به صفر رسید.
غریب‌آبادی یادآور شد: طرف‌های اروپایی در این میان، تعهداتی به ما دادند که موجب جبران بخشی از خسارات ناشی از خروج آمریکا از برجام می‌شد، اما درعمل نتوانستند آن‌ها را عملیاتی نمایند.
وی مواضع و اقدامات طرف‌های اروپایی را در حوزه عملیاتی، بسیار ضعیف ارزیابی کرد و افزود: ایران با استناد به حق خود در توافق، اقدامات جبرانی برای بازگرداندن تعادل نسبی به این توافق را عملیاتی کرد. در حقیقت، اجرای نامتوازنِ برجام از سوی طرف های اروپایی از یک طرف و اقدامات ناشی از اعمال و تشدید تحریم‌های یکجانبه آمریکا و تضییقات آن با اعمال فشار به بانک‌ها و شرکت‌های خارجی در تمامی حوزه‌ها برای عدم همکاری با ایران و وضع تحریم‌های جدید از طرف دیگر، موجب تصمیم به کاهش گام به گام اجرای اقدامات داوطلبانه هسته‌ای ایرانوفق بند ۲۶ برجام گردید، تا جایی که طبق گام آخر، ایران هیچ محدودیتی را برای خود قائل نشد.
سفیر کشورمان با بیان این مطلب متذکر شد: اقدامات ایران در این راستا، تا اصلاح و جبران وضعیت ادامه خواهد یافت.
وی در پاسخ به سوال دیگری درباره دورنمای برجام هم بیان داشت: حفظ هر توافقی از جمله برجام، به تعادل بین حقوق و تعهدات و انتظارات طرفین بستگی دارد. این اروپاست که به نقض سیستماتیک برجام مبادرت ورزیده است.
غریب آبادی تصریح کرد: حمایت سیاسی از برجام و کلمات زیبا در این زمینه موجب رفع تحریم ها نمی شود. هدف اصلی از توافق هسته ای برای ایران،رفع تحریم ها بوده است. اما اکنون شاهدیم این تحریم ها نه تنها از سوی آمریکا، بلکه عملا در اروپا نیز همچنان باقی هستند.
ما در برجام، بدهکار اروپا نیستیم
سفیر کشورمان با بیان اینکه ما در برجام، بدهکار اروپا نیستیم افزود: در نتیجه تحریم‌های آمریکا و بی اقدامی اروپا، ایران متحمل خسارات فراوانی شده‌است. آیا اروپا حاضر است خسارات سنگین ایران از ناحیه عدم اجرای برجام را جبران نماید؟
وی افزود: اروپایی که ادعا می کند به تعهدات خود تحت برجام پایبنداست، آیا می تواند بگوید چه میزان سرمایه گذاری در ایران انجام داده؟ چندین موافقت نامه همکاری در حال اجرا در حوزه های تجاری و اقتصادی باایران دارد؟ چه میزان عملیات بانکی و مالی با ایران انجام داده؟ چند بانک اروپایی با ایران در حال کار هستند؟ به چه میزان از اینستکس حمایت مالی کرده؟ چه میزان نفت از ایران خریداری می کند؟ چه میزان از پول های بلوکه شده ایران را رها کرده اند؟
غریب آبادی در پایان خاطر نشان کرد: هر وقت اروپا توانست گزارش شفاف و دقیقی در این حوزه ها ارائه کند، آن وقت می‌تواند ادعا کند که تعهدات خود را اجرامی کند و سپس، ایفای تعهدات ایران را مطالبه کند.