به گزارش مشرق، مرزبان هستند؛ روز و شب ندارند. گرمای بالای پنجاه درجه و سرمای چند درجه زیر صفر برایشان فرقی ندارد. پابرجا، استوار و مقتدر ساعت‌ها بر روی برجک و دیواره مرزی می‌ایستند؛ چشم برنمی‌دارند تا خدای نکرده کسی از غفلت‌شان سوءاستفاده کند. نه آب لوله‌کشی شده دارند نه برق و ماهواره و اینترنت.
بعضی‌هایشان که در شمال غربی کشور خدمت می‌کنند یا در کردستان؛ در فصل زمستان روزها و ماه‌ها در پادگان می‌مانند و امکان تردد ندارند چرا که دیواره برفی مانع از ترددشان می‌شود. برف را آب می‌کنند و می نوشند!
وظیفه شان دفاع از کشور و مقابله با تروریستها و گروهک‌هاست، سینه ستبر می کنند مقابل آنان که قاچاق می‌کنند و برای ناامنی کشور سلاح و مهمات و مشروبات و مواد مخدر وارد می‌کنند.
کارشان تعطیل‌بردار نیست. روز کاری و تعطیل و عزا و عروسی نمی‌شناسد. با کمترین امکانات و با بیشترین انگیزه برای دفاع از کیان این مملکت خدمت می‌کنند. اگرچه حقوق‌هایشان اندکی افزایش یافته اما با توجه به دوری مسیر، سختی کار و دشواری ماموریت عملاً مطلوب نیست.
برخلاف خیلی از کشورها که دیواره مرزی‌شان هوشمند بوده و از تجهیزات و سیستم‌های کنترل از دور برای پایش مرزی استفاده می‌کنند در خیلی از مرزهای ما، این دیواره انسانی است که از حدود و ثغور کشور حراست می‌کند؛ گرچه هوشمندسازی مرزها در دستورکار بوده و هست اما با توجه به همراه نبودن برخی کشورهای همسایه و یکطرفه بودن مرزها، عملاً مرزبانان با خون خود از مرزهای کشور حراست می‌کنند.
آگاهی از آخرین تهدیدات موجود در نقاط مرزی کشور، هوشمندسازی مرزها، میزان‌کشفیات و وضعیت زندگی مرزبانان ما را بر آن داشت تا با سردارسرتیپ «احمدعلی گودرزی» فرمانده مرزبانی ناجا به گفت‌وگو بنشینیم.
**مهمترین تهدیدات موجود در مرزهای‌کشور چیست؟
متأسفانه ورود مواد مخدر و سلاح و مهمات از جمله مهمترین تهدیدات موجود در مرزهای کشور است.
* مواد مخدر اولین تهدید موجود در مرزهای کشور
یکی از تهدیدات در حال حاضر، ورود مواد مخدر از کشور افغانستان است که با کشت هزار تن مواد مخدر و ترانزیت آنها، تهدید اصلی ما در مرزهای شرقی کشور محسوب می شود. قبلا مواد مخدر سنتی بود اما در حال حاضر فرمولی که برای ساخت مواد مخدر استفاده می‌شود صنعتی است که بسیار مخرب‌تر است.
متأسفانه کشور ما به دلیل همجواری با کشور افغانستان متأثر از ورود مواد مخدر است؛ اگرچه در این زمینه مرزبانان با رشادت و ایثار و فداکاری مانع از ورود مواد مخدر می‌شوند و کشفیات مرزبانان مؤید این مطلب است.
* سلاح و مهمات دومین تهدید در مرزها
ورود سلاح و مهمات از جمله دیگر تهدید موجود در مرزهاست؛ با توجه به آنکه یکی از پردرآمدترین موضوعات قاچاق بعد از مواد مخدر، قاچاق سلاح و مهمات است و تعداد زیادی کارخانه در کشورهای همسایه به ساخت سلاح چه شکاری و چه جنگی مبادرت می‌کنند با بحث ورود سلاح و مهمات قاچاق هم مواجه بودیم.
اگرچه ما اعتقاد داریم سلاح و مهمات باید برای دفاع از کیان کشور در دست افراد نظامی باشد اما متأسفانه این تجهیزات بعضا به دست افرادی می‌رسد که آستانه تحملشان پایین است و در درگیری‌ها و عروسی‌ها و بگو مگوها با سلاح به جان هم می‌افتند.
* افزایش ۲۹ درصدی ورود اتباع غیرمجاز
تهدید بعدی متأسفانه ورود اتباع غیرمجاز آن هم عمدتا از کشور افغانستان و بعضا از کشور پاکستان است.
** آماری از ورود اتباع غیرمجاز به کشوراعلام کنید؛ با توجه به بحث کرونا میزان ورود متجاوزین افزایش داشته است یا کاهش؟
در بحث اتباع غیرمجاز طبق آمار در هفت ماهه گذشته نسبت به مدت مشابه در سال گذشته با افزایش 29 درصدی مواجه بوده ایم.
بایدگفت از 1 اسفند تا امروز با وجود آنکه هشت ماه کرونا وجود داشته و تعدادی از اتباع خارجی از کشور خارج شده‌اند، اما ورود غیر قانونی اتباع به کشور افزایش یافته است.
** علت افزایش ورود اتباع غیرمجاز چه بوده است؟
چون در ایران بیماری کرونا به طور مجانی طبابت می شود خیلی از این افراد با این انگیزه وارد کشور شدند. از طرف دیگر قیمت سوخت در کشور ما ارزان است و مورد دیگر وجود کار در زمینه ساخت و ساز و کشاورزی است که پذیرش متجاوزین را بیش از پیش کرده است.
البته باید گفت برخی از متجاوزین می‌خواهند از کشور ما رد شده و به کشور ثالث بروند؛ که ما در این صورت هم اجازه عبور نمی‌دهیم.
** در مواجهه با اتباع غیرمجاز چه برخوردی انجام می‌دهید؟
متأسفانه قوانین ما بازدارندگی لازم را ندارد. باید گفت قوانین ما کهنگی داشته و جریمه ورود به کشور بین 30 تا 70 هزار تومان است و این مقدار جریمه بازدارنده نیست لذا هر خارجی به خود اجازه می‌دهد وارد شود اما می‌بینیم در کشورهای دیگر تا پنج سال زندانی برای اتباع غیرمجاز تعریف و اجرا کرده است.
** آیا افراد دستگیرشده طرد می‌شوند؛ در چه صورت برای اتباع غیر مجاز زندان لحاظ می‌شود؟
مرزبانی افراد دستگیرشده را تحویل دستگاه قضایی می‌دهد و طبق قانون بعد از اخذ جریمه تعیین‌شده از همان جایی که وارد کشور شدند طرد می‌شوند. در مورد زندانی شدن اتباع غیرمجاز اگر ورود آنها تکراری باشد و چندبار آمده باشند این موضوع لحاظ می‌شود یا اگراحتمال داشته باشد این افراد در جرمی و پرونده‌ای دخیل باشند آنها زندانی می‌شوند اما درکل باید گفت این کهنگی قوانین باید مرتفع شود و قانون از حیث مادی و معنوی اثر محکمی داشته باشد تا مانع از ورود اتباع غیر مجاز شود.
**در بحث عابرین غیرمجاز آیا افزایش وجود داشته است؟
همانطور که می‌دانید عابرین غیرمجاز همان ایرانی‌ها هستند که از کشور بیرون رفته و می‌خواهند دوباره وارد کشور شوند به این دسته از افراد عابر غیرمجاز می‌گوییم البته طبق آمار افزایش چندانی عبور عابرین غیرمجاز از مرزها نداشتیم.
** هم اکنون وضعیت مرزها برای سرمایه‌گذاری چگونه است؟
با توجه به اینکه امنیت در سطح مطلوب قرار دارد مرزها مستعد برای سرمایه‌گذاری است. کردستان، کرمانشاه، ایلام، آذربایجان غربی و سیستان و بلوچستان در شرایط مناسبی برای سرمایه‌گذارها هستند زیرا امنیت این مناطق تأمین است و مشکل خاصی نداریم.
** از وضعیت مختلف مرزها گفتید. از شرایط مرزبانان بگویید و تسهیلاتی که برای محل خدمت و زندگی آنها درنظر گرفته‌اید؟
با توجه به شرایط جغرافیایی و آب و هوایی و اختلاف دمایی که در هر نقطه از مرزها وجود دارد تمهیدات لازم برای تسهیل شرایط خدمت مرزبانان اندیشیده شده است. به طور مثال در حال حاضر در آذربایجان غربی در نقاط مرزی به دلیل شدت سرما بخاری روشن می‌کنند و در همین بازه زمانی در نقاط جنوبی با شدت و حدت گرما مواجهیم.
در مرداد و شهریور برای آذربایجان غربی و قسمتی از کردستان، مواد غذایی لازم، سوخت مورد نیاز و تجهیزات مربوطه تا اردیبهشت ماه را برایشان آماده کرده و می‌فرستیم چرا که تا دو ماه بعد از عید جاده‌های این استان‌ها به خصوص در مناطق مرزی مسدود می‌شود.
* تعدادی از پاسگاه‌های مرزی از آب و برق محرومند/ باید برف را با گازوییل ذوب کرد و آب خورد
**در برخی نقاط مرزی آب خوردن وجود ندارد یا استحمام به صورت عادی امکان پذیر نیست؛ مرزبانان با این شرایط چه می‌کنند؟
بله، شرایط سختی در برخی مناطق برای مرزبانان به خصوص سربازان وجود دارد. در زمستان باید با گازوئیل و نفت برف را آب کنند و برای خورد و خوراک استفاده کنند.
بعضی جاها این امکان وجود ندارد که بتوانند به راحتی استحمام کنند. حتی از امکاناتی مانند اینترنت خبری نیست یا حتی آب و برقی وجود ندارد و این مسائل می‌طلبد که دولت بیش از پیش به پای کار بیاید و آب و برق پاسگاه‌ها را تأمین کند.
* احداث 12500 خانه سازمانی در دستورکار مرزبانی
**مرزبانان روزها و هفته‌ها از خانواده‌های خود دور هستند آیا تمهیداتی برای ساخت منازل سازمانی در نزدیکی پادگان ها اندیشیده شده است؟
12 هزار و 500 منزل سازمانی در شهرک‌های مسکونی در اطراف مراکز و پادگانها در دستورکار است. مرزبانان بعضا 25 تا 30 روز در مرز می‌مانند و برای چندروز به منزل برمی‌گردند.
نکته مشترکی که در زندگی مرزبانان وجود دارد این است که بچه‌هایشان در لحظه ورود پدر به خانواده می‌پرسند تا کی می‌مانی؟ چه روزی می خواهی برگردی؟
معلوم است که خانواده مرزبانان در عسر و حرج هستند. پدر روزهای متوالی در محل خدمت است و زن و بچه تنها هستند اما اگر منازل سازمانی‌در حاشیه مرزها ساخته شود مرزبان بعد از سه چهار روز می‌تواند به خانواده‌اش سر بزند؛ هم روحیه‌اش ارتقا می‌یابد و هم خانواده‌اش از ناراحتی و عسر و حرج درمی‌آیند.
* طرح «مکنا» موضوع پایان‌نامه‌ام بود/ با هزینه 200 هزار تومانی، 50 سرباز آموزش آشپزی دیدند
** برای خوشایندسازی محیط خدمت مرزبانان چه کردید؟
در دوره کارشناسی ارشد، طرح مکنا را به عنوان موضوع دفاع پایان نامه مطرح کردم؛ مکنا یعنی مدیریت کیفیت نیروی انسانی که خوشبختانه بعد از آن مراحل طرح مکنا در مراکز انتظامی کشور اجرا شد.
در طرح مکنا به این موضوعات پرداختم که باید امکانات لازم اعم از آب، برق، صندلی، تلویزیون، پارکینگ و... برای سرباز، مأمور و ارباب رجوع فراهم باشد.
هنگامی که در خراسان جنوبی خدمت می‌کردم حدود 50 سرباز را برای آموزش نزد خانم آشپزی در دل کویر فرستادیم تا آشپزی را به آنها یاد بدهد. با صرف 200 هزار تومان کاری کردیم که سربازان و مأموران ما در پادگان بهترین غذا را بخورند چرا که سربازان آشپز آموزش دیده و حرفه ای شده بودند.
این حق سرباز و مأمور است که از کیفیت در محل خدمت و کار برخوردار باشد و این یکی از موارد طرح مکنا بود.
از دیگر مواردی که در طرح مکنا مدنظر بود استفاده از وسایل زیست محیطی مناسب برای مأموران بود؛ همچنین وسایل سرگرم کننده تا در ایام فراغت خود از آنها بهره ببرند.
اگرچه در برخی مناطق و پادگان های مرزی هنوز از آب و برق برخوردار نیستیم؛ چه برسد که بخواهیم سایر موارد را برای مرزبانان مهیا کنیم... یک سرباز برای رفتن به حمام و اینکه به یک محل یا شهری برسد باید دو روز در راه باشد که جای تأسف دارد.
*حقوق مرزبانان افزایش داشته اما با نرخ تورم، مطلوب نیست
**افزایش حقوق مرزبانان به کجا رسید؟
خوشبختانه حقوق ناجا در یکی دو سال گذشته چهار مرحله افزایش یافت که بیشترین آن متوجه مرزبانان شد؛ حتی سربازی که در مرزبانی خدمت می کند حقوقش از یک سرباز با درجه و مدرک یکسان در مناطق عادی بیشتر است همچنین مدت خدمت سربازی اش در مناطق امنیتی درگیر مثل سیستان و بلوچستان، کردستان، آذربایجان غربی و بخشی از کرمانشاه 17 ماه است اگر چه هنوز معتقدیم همین 17 ماه خدمت خیلی سخت‌تر از 48 ماه خدمت در مناطق عادی است.
دربحث حقوق اگرچه حقوق مناسب شده است اما با توجه به نرخ تورم و عدم کنترل مسائل اقتصادی حقوق کفایت نمی‌کند چرا که مرزبانان ما در شرایط بسیار سخت زیست محیطی و پیچیده جهاد گونه خدمت می‌کنند.
*هیچ قصوری متوجه مرزبانان نیست/نقطه صفر مرزی محل درگیری با گروهک‌ها و تروریست هاست
**هراز چندگاهی اخباری منتشر می‌شود مبنی بر اینکه حین پایش نوار مرزی یا در درگیری یا در کمین ماموران مرزبانی به شهادت می‌رسند، آیا قصوری متوجه مرزبانان است و یا اینکه کمبود امکانات و تجهیزات این موارد را رقم زده است؟
هیچ قصوری متوجه مرزبانان نیست اگر قصوری هست کمبود امکانات، تجهیزات و سیستم‌هایی است که باید دیگران فراهم کنند.
همانطور که گفتم مرزبانی در خط مقدم برخورد با ناهنجاری اجتماعی مانند مواد مخدر، سلاح، مهمات، مشروبات الکلی و قاچاق قرار دارد.
بعضا چاره‌ای نیست؛ باید برای برخورد با تروریستها درگیر شد و «خون» بهایی است که مرزبانان برای دفاع از حیثیت کشور می‌دهند.
در بسیاری موارد با افرادی مواجهیم که مسلح بوده و می‌خواهند مهمات را به کشور وارد کنند یا حتی ورود غیرمجاز 100 فروند شناور را شاهدیم در حالی که بچه‌های ما مردانه می‌ایستند تا مانع از ورود متجاوزان و قاچاقچیان متجاوز شوند.
در همین چند هفته قبل‌در آذربایجان غربی دو سرباز مرزبانی به شهادت رسید؛ در درگیری با قاچاقچیان مسلح و با اصابت گلوله مستقیم؛ چرا که نقطه صفر مرزی محل درگیری با گروهک‌ها و تروریستها و حیاط خلوت کشورهایی است که مرزشان یکطرفه اداره می‌شود مثل پاکستان یا قسمت عمده‌ای از افغانستان، اقلیم کردستان عراق و قسمتی از مرز عربی عراق.
وقتی مرز یکطرفه اداره شود معلوم است تروریست وجوددارد. قاچاقچی تردد می‌کند. آنان به مأموران تعدی می‌کنند و مرزبانان با جانفشانی می‌ایستند.
*استفاده از دیوارهای مغناطیسی و بحث کنترل از دور در مرزها در انتظار پول و اعتبار
**در راستای هوشمندسازی مرزها چه کردید؛ آیا هوشمندسازی از تلفات انسانی نمی‌کاهد؟
خوشبختانه هوشمندسازی مرزها، مهارت‌افزایی مأموران و سربازان و استفاده از دستگاه‌ها، تجهیزات و دوربین‌های پیشرفته، حرارتی و سیستم‌های اپتیکی در دستورکار است و معتقدیم با تقویت و تجهیز مرزها تلفات به حداقل می‌رسد.
در تلاشیم مرزها هوشمندانه اداره شود و از دیوارهای مغناطیسی و بحث کنترل از دور در مرزها استفاده شود؛ البته این تجهیزات نیاز به پول و اعتبار دارد.
**در زمینه هوشمندسازی آیا بودجه‌ای به مرزبانی تخصیص یافته است؟
درصددیم تا هوشمندسازی مرزبانی، احداث منازل سازمانی و خرید شناورهای دریایی برای حراست از آبهای سرزمینی در برنامه هفتم توسعه دیده شود چرا که با هوشمندسازی کاهش تلفات انسانی را شاهد خواهیم بود.
*کشف 70 درصدی قاچاق مواد مخدر و افزایش 13 برابری کشفیات دام قاچاق
**از تلاش ماموران مرزبانی در مواجهه با قاچاقچیان و سوداگران مرگ گفتید. آمار کشفیات چقدر بوده است؟
در هفت‌ماه سال جاری در حوزه مواد مخدر 70 درصد رشد داشتیم. سال گذشته 41 تن مواد مخدر را از قاچاقچیان کشف و ضبط کردیم که این آمار در سال جاری به 70 تن رسید یعنی افزایش 70 درصدی را شاهد بودیم؛ همچنین در حوزه سوخت با کشف 10 میلیون لیتر 3 درصد افزایش داشتیم.
کشفیات در حوزه شیلات 3.5 برابر شده و کشفیات احشام و گوسفند نیز 13 برابر افزایش یافته است؛ در سال گذشته 3 هزار رأس دام قاچاق کشف شد که در سال جاری میزان کشفیات دام قاچاق به 43 هزار رأس رسید.
*مرزبانی طرفدار کولبران است/ با ناقضان حریم کشور برخورد می کنیم
** تعامل مرزبانی با کولبران چگونه است؟
ما طرفدار کولبران هستیم. به شرطی که در یک زمان و مکان و یک فرایند درست از گذر مرزی تحت کنترل مرزبانی تردد کنند.
اما اگر بیاینددر دل شب 300 تا 400 نفر جوان پاک با کمترین حقوق و با حمایت اشرار و تیراندازی به سوی مأموران بدون توجه به ایست و تیر هوایی، حریم کشور را بشکنند قطعا با آنها برخورد می‌کنیم چرا که مطالبه مردم است و وظیفه‌ای است که قانون برعهده مرزبانان گذاشته است.
**مرزبانان مماشات هم می‌کنند یا اینکه بی‌محابا تیراندازی می‌کنند؟
مرزبانان نرمش قهرمانانه دارند؛ به ندرت تیراندازی می‌کنند و بیش از 98 درصد خویشتنداری کرده و با قانون به کارگیری سلاح با این افراد برخورد می‌کنند اما باید به این مسئله توجه داشت که قانون و مقررات وظیفه مرزبانی را مشخص کرده و ما باید در رابطه با ورود مواد مخدر، سلاح و مهمات و اقلام ممنوعه باید پاسخگو باشیم.
این را هم می‌دانیم که کولبران با دستمزد ناچیز بعضا 100 هزار تومان یک کالای 100 تا 200 کیلویی را 48 ساعت از کوه و مسیرهای صعب العبور با شرایط برفی و سخت جابجا می‌کنند. اگرچه سودش به جیب کولبر نمی‌رود و آن مافیای قاچاق است که سودش را می‌برد.
در مواجهه با کاروان قاچاقچیان مسلح، چه مواد مخدر، چه سلاح و مهمات و چه افرادی که مشروبات الکی را قاچاق می‌کنند مأمور ما ملزم به این است که مانع از ورود آنها شود و از جان خود می‌گذرد چرا که اگر ما جلوی آنها را نگیریم بعضا از همان سلاح‌ها برای درگیری در آشوبهای خیابانی استفاده می‌کند و آنجاست که می‌پرسند این سلاح ها از کجا آمده است و نوک پیکان متوجه مرزبانی می‌شود حال شما بگویید یک مرزبان چه باید بکند؟ مانع از تردد غیرقانونی کولبران شود؛ مانع از ورود قاچاقچیان سلاح شود یا بی‌اعتنا بماند و کاری نکند!؟