به گزارش مشرق، سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروز (دوشنبه) در نشست هفتگی با خبرنگاران که به صورت ویدئو کنفرانس برگزار شد، به تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی پرداخت و به سوالات خبرنگاران پاسخ داد.
بیشتر بخوانید:
همراه با ظریف در لاپاز/ ایران در کنار دولت و ملت بولیوی
وی به سفر ظریف به سه کشور آمریکای لاتین (ونزوئلا، کوبا و بولیوی) اشاره کرد و گفت: ظریف ۱۸ آبان در مراسم تحلیف رئیس جمهور جدید بولیوی شرکت کرد و در حاشیه آن با وزیر خارجه شیلی دیدار و تلفنی هم با وزیر خارجه نیکاراگوئه تلفنی گفت‌وگو کرد.
*ظریف فردا عازم اسلام آباد
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: فردا ظریف در سفری دو روزه عازم پاکستان خواهد بود و علاوه بر ملاقات با همتای خود که در راس هیأت سیاسی واقتصادی انجام می‌شود، ملاقاتی با نخست وزیر و فرمانده ارتش پاکستان نیز خواهد داشت.
* برجام قابل باز شدن مجدد توسط هیچ کسی نیست
خبرنگاری با اشاره به اظهارات مشاور سابق جو بایدن مبنی بر اینکه بایدن شاید ظرف مدت کوتاهی به برجام بازگردد ولی به دنبال تغییراتی در برخی بندها از جمله زمان انقضای برجام است، نظر خطیب زاده را درباره شروط فرابرجامی بایدن پرسید که وی گفت: اینکه کدام مشاور با چه مشخصاتی، چه چیزی می‌گوید اصلا برای ما ملاک نیست و ما اینها را شرط کسی نمی‌دانیم. مباحث و کارزارهای انتخاباتی و مباحثی که توسط اندیشکده‌ها و ... عنوان می‌شود، نمی‌تواند مبنای قضاوت قرار گیرد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی ادامه داد: آنچه ایران بارها اعلام کرده است این است که برجام ماحصل گفت‌وگوهای طولانی مدت نه بین ایران و آمریکا، بلکه بین ایران و ۵ عضو دائم شورای امنیت به اضافه اتحادیه اروپا و آلمان بوده است که توسط قطعنامه ۲۲۳۱ تبدیل به قطعنامه الزام آور بین‌المللی شده است.
وی خاطرنشان کرد: این حرفها هم نشانه ساده اندیشی است که اگر کسی فکر کند می‌توان درباره برجام صحبتی کرد و آنچه مذاکره، امضا و تفاهم شده و مهر و موم شده را باز کند.
وی افزود: جمهوری اسلامی ایران بارها اعلام کرده برجام چیزی مربوط به گذشته است و قابل باز شدن مجدد توسط هیچ کسی نیست. آمریکا ناقض قطعنامه ۲۲۳۱ بوده است، از برجام خارج و خسارت‌های زیادی به ملت ایران زده که آمریکا را متضمن مسئولیت حقوقی و قانونی خروج می‌کند.
خطیب زاده یادآور شد: ایران در جایگاه خواهان قرار دارد و آمریکا باید پاسخگوی رفتار خلاف قانون، ضد حقوق بین‌الملل و ضد ملت ایران باشد.
*پیام در واشنگتن صادر شده است
سخنگوی وزارت خارجه درباره شکست فشار حداکثری و پیام آن به بایدن گفت: پیام در واشنگتن صادر شده و مردم آمریکا و دنیا نظرشان را اعلام کرده‌اند. یک دولتی در آمریکا آمد و تمامی نرم‌های بین‌المللی را از بین برد. از ده‌ها معاهده بین‌المللی خارج شد و گردن‌کشی کرد و در گردن‌کشی خودش هم بسیار بی پرده بود و رفتارهای این دولت عجیب و غریب آمریکا مثال‌هایی را برای تاریخ روابط بین‌الملل درست کرده که سال ها مورد تحقیق محافل آکادمیک و اندیشکده‌ای خواهد بود.
وی افزود: آنچه در آمریکا رخ داد، پیام بزرگی برای منطقه ما دارد. اینکه قمار بر خرید امنیت از روان پریشانی که جز به خون، سلاح و خون نمی‌اندیشند، نتیجه‌ای جز این ندارد که شما همه تخم مرغ های خود را در سبدی می‌گذارید که قابل اطمینان نیست.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: ایران از روز اول این را می‌دانست و به همسایگان خود گفت. متاسفانه برخی از کشورهای محدود همسایه هستند که همچنان به فکر خرید امنیت و وفاداری هستند و بیشتر از اینکه به مردم خود توجه کنند به دنبال لابی گری در کشورهای دیگر هستند. منطقه ما بحران زده است و زخم‌های متعددی خورده که بسیاری از آن به خاطر میلیاردها دلار سلاحی است که سرازیر شده و حکام کوته اندیشی که فکر می‌کنند امروز را به فردا برسانند، به نتایج خودشان رسیده‌اند.
خطیب زاده ادامه داد: هر چه زودتر کشورهای همسایه دستی که ایران دراز کرده و معدود کشورهایی که خود را منزوی کرده و تنها در واشنگتن ترامپ و سرزمین‌های اشغالی آرامش و امنیت خود را پیدا می‌کردند، برگردند و امنیت و آرامش خود را در ترتیبات امنیتی منطقه‌ای و در مراودات محترمانه پیدا کنند، برای منطقه ما بهتر خواهد بود.
وی درباره روابط ایران و آمریکا گفت: در سیاست خارجی ایران روابط ایران و آمریکا یک فصل قابل توجهی است و لذا طبیعی است که توجهات زیادی به آن جلب شود. دولت ترامپ در طی چند سال گذشته مسیر بسیار غلطی را رفته و فشار حداکثری به شکست حداکثری انجامیده است.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: مقاومت حداکثری کف اقدامات ایران بود ولی بعد از شهادت سپهبد سلیمانی، ایران به عکس العمل‌های ضروری رو آورد و جواب‌های مقتضی را به دولت یاغی ایالات متحده داد.
وی گفت: تنها زبان صلح و احترام به عزت‌مداری جمهوری اسلامی و مردم متمدن ایران جواب می‌دهد. هنوز وقت است از سیاست شکست خورده خودش و میراث ضد بشری که واشنگتن در منطقه ما و ضد ملت ایران از خود به جا می‌گذارد زودتر فاصله بگیرد. از شارلاتان‌ها و ورشکسته‌هایی که به دولت فعلی آمریکا مشورت می‌دهند، فاصله بگیرد. زمان و وقت است و می‌توانند از این مسیر غلط برگردند و ما از نزدیک اقدامات و حرفهای دولت آینده آمریکا را نگاه و بررسی می‌کنیم.
خطیب زاده یادآور شد: سه تغییر است که تا رخ ندهد هیچ اتفاقی نمی‌افتد. تغییر در اندیشه و ذهنیت تصمیم سازان و تصمیم گیران آمریکا، تغییر در کلام و گفتار و نوع صحبت با جهان و ملت بزرگ ایران و بعد هم برگشت از مسیر غلط و جبران گذشته. ما به دقت رصد می‌کنیم.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: الان زود است که بگوییم در آینده چه اتفاقی می‌افتد.
وی همچنین خطاب به داخل کشور گفت: ما تنها و تنها باید به داخل متکی باشیم و تنها و تنها راه حل ها در داخل کشور است و اجازه دهیم مسیر منطقی تصمیم گیری جلو برود و خطرناک ترین چیز این است که نگاه جناحی به سیاست خارجی داشته باشیم و ارکان نظام درباره سیاست خارجی و مسائل کلان کشور تصمیم می‌گیرند.
* به شدت پیگیر پرونده اسدالله اسدی هستیم
خطیب زاده درباره آخرین وضعیت پرونده اسدالله اسدی دیپلمات بازداشت شده در بلژیک گفت: این اتفاق را نقض کامل کنوانسیون‌های بین‌المللی و نزاکت بین‌المللی و بدعت بسیار خطرناک می‌دانیم که بانیان آن خودشان قربانی این بدعت خواهند شد و اصول شناخته شده در نظام بین‌الملل باید رعایت شود.
وی افزود: یکسری جریان سازی‌ها براساس ادعاهای واهی که مخصوصا در ایامی که به دادگاه ادعایی نزدیک می‌شویم، صورت گرفته و کاملا قابل پیش بینی بوده است.
سخنگوی وزارت خارجه تصریح کرد: ایران به شدت و قاطعیت این موضوع را پیگیری و از مجاری مختلف پیام‌های ما رفته است و امیدواریم مسیر عقلانیت را انتخاب کرده و تحت تاثیر نیروهای ضد آرامش در روابط بین‌الملل قرار نگیرند.
*هنوز دولتی بر سر کار نیامده
این دیپلمات ارشد درباره اینکه آیا قبل و بعد از پیروزی بایدن تماسی از طرف تیم ایشان با وزارت خارجه ایران درباره مسائل مرتبط با برجام گرفته شده، عنوان کرد: خیر. ما با کسی خارج از مسائل کاملا مرتبط با موضوعات از جمله برجام در ارتباط نیستیم و نخواهیم بود. هنوز دولتی بر سر کار نیامده است و دولت آمریکا باید در دی ماه سر کار بیاید و بعد از آن براساس شرایط و محیط جدید تصمیمات خود را می‌گیریم آن هم در چارچوب آنچه در حال حاضر وجود دارد.
وی افزود: اول باید ببینیم اقدامات دولت آمریکا به چه طرفی می‌رود. اقدامات مهم است و نه حرفها و پیام‌ها و گمانه زنی‌ها و تحلیل‌های رسانه‌ای و اندیشکده‌ای.
* دولت عراق مسئول پاسخگویی درباره ترور شهید سلیمانی
خطیب زاده در ادامه و در پاسخ به سوالی درباره تصمیم مجلس عراق برای بررسی ترور شهید سپهبد سلیمانی و همرزمانش و اینکه ترامپ با توجه به پایان ریاست جمهوریش دیگر از مصونیت برخودار نیست، خاطرنشان کرد: ما اساسا مصونیت ریاست جمهوری برای مسببان و آمران قائل نیستیم. مسببان و آمران و معاونان در ترور مذبوحانه و بزدلانه و کور سردار شهید سلیمانی همواره در لیست تعقیب ما قرار داشته، دارند و خواهند داشت.
وی بیان کرد: قوه قضاییه ما در حال تکمیل پرونده‌های قضایی است و امیدواریم هر چه زودتر این پرونده‌ها را منتشر کند و آنها باید در پیشگاه عدالت جواب بدهند و پاسخگوی ترور باشند.
این دیپلمات ارشد کشورمان افزود: همکاری‌های بسیار نزدیکی با بخش‌های مختلف عراق بعد از ترور شهید سلیمانی داشتیم و این ترور در داخل خاک عراق رخ داده و دولت عراق مسئول پاسخگویی است و هم اینکه برخی ارشدترین افراد عراقی در این ترور به شهادت رسیدند.
خطیب زاده گفت: این یک پرونده مفتوح است و ابعاد مختلف آشکار و غیرآشکار دارد و در صدر پیگیری‌های ایران بوده و تا رسیدن به نتیجه این پیگیری‌ها ادامه دارد.
* صهیونیست‌ها می‌دانند ایران درباره امنیت ملی خود هیچ شوخی ندارد
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سوالی درباره اظهارات یکی از مقامات صهیونیستی مبنی بر وقوع جنگ بین ایران و اسرائیل در پی پیروزی بایدن گفت: مقامات اسرائیلی خیلی جنگ دوست هستند و می‌خواهند آن را با خون سربازان آمریکایی انجام دهند. اگر می‌توانستند در مرزهای سرزمین‌های اشغالی با لبنان و دیگر جاها امنیت خود را برقرار می‌کردند.
خطیب زاده تصریح کرد: آنها می‌دانند ایران درباره امنیت ملی هیچ شوخی ندارد. رژیم اشغالگر قدس تمامی حیثیت و حیات و مماتش را در بحران آفرینی از روز اول جعلش در سرزمین فلسطین داشته است و طبیعی است به دنبال بحران آفرینی باشد.
وی افزود: ایران هراسی و ایجاد هراس در پایتخت‌های دیگر را این رژیم دنبال می‌کند و هر زمان لازم بوده جواب قاطع را گرفته‌اند و به لانه‌های خودشان پناه برده‌اند.
* محورهای سفر ظریف به پاکستان
خطیب زاده در پاسخ به سوالی درباره سفر وزیر خارجه به پاکستان و محورهای این سفر عنوان کرد: این سفر ابعاد سیاسی، امنیتی و اقتصادی دارد. روابط ما بسیار ممتاز است و موضوعات بسیار جدی داریم و همواره رایزنی‌ها در سطوح عالی انجام شده است. در این سفر موضوعات بسیار مهمی در دستورکار قرار دارد.
* سیاست حسن همسایگی ایران/ نیازمند سازوکار بومی در منطقه هستیم
وی در پاسخ به این سوال که آیا ایران این امیدواری را دارد که بعد از رفتن ترامپ تغییراتی در نوع تعاملات با همسایگان ایجاد شود؟ گفت: ایران از روز اول سیاست تداوم دار یعنی سیاست حسن همسایگی را داشته است. ایران با رفتن و آمدن کسی فکر نمی‌کند سیاستش تغییر می‌کند. رفتن توهمی به نام امنیت ترامپ، شاید یکی دو پایتخت معدود همسایه ما را به این عقلانیت برساند که نمی‌توانند همواره پول بدهند و لابی کنند و امنیت بخرند و لابی کنند سلاح بخرند و مردم یمن را بکشند.
خطیب زاده بیان کرد: این پیام روشن ایران به آنهاست که همچنان ما هفت سال پیش در این دولت و سال‌های قبل گفتیم، پابرجاست. امیدواریم به این عقلانیت برسند که ما نیازمند سازوکار بومی در منطقه هستیم. ایران همواره آمادگی دارد. ما برای خودمان به عنوان کشور چند هزار ساله در منطقه مسئولیت ویژه‌ای قائل هستیم که همسایگان را کمک کنیم که به این واقعیت‌ها زودتر برسند تا منطقه ما هزینه کمتری را بپردازد.
* درباره امنیت مرزهایمان با کسی مسامحه نمی‌کنیم
خطیب زاده در پاسخ به سوالی درباره طرح پیشنهادی ایران برای حل مناقشه قره باغ و اینکه گفته می‌شود قرار است قره باغ به ارمنستان و نخجوان به جمهوری آذربایجان داده شود و اینکه آیا این جزو طرح ایران بوده است؟ اظهار داشت: سوال‌هایی که مبتنی بر اخبار تایید نشده است گمراه کننده است. چارچوب حل و فصل بحران روشن است. ایران از هر مسیری که به این چارچوب کمک کند استقبال کرده است. برای ما مهم است این بحران سه دهه‌ای حل شود. اصولی که پیگیری می‌کنیم مثل حفظ مرزها و حل و فصل موضوع شهرهای اشغالی، حقوق اقلیت‌ها و دست نخوردن دموگرافی منطقه برای ما لایتغیر است. این گمانه زنی‌ها بیشتر از اینکه به راه‌حل بینجامد موضوع را پیچیده می‌کند.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: انتظار نداریم که بحران سه دهه‌ای با یک طرح در عرض دو سه هفته حل شود. طرح‌ها و مسیر گذشته کمک نکرده است. کمکی ارائه دادیم و بازخوردهای خوبی داشتیم. هر زمان طرفین به این نتیجه برسند که مسیر جنگ مسیر حل و فصل نیست، بهتر می‌توانیم به آنها کمک کنیم.
وی تصریح کرد: درباره امنیت مرزها و حضور تکفیری‌ها و گزارش‌های مطرح شده در این زمینه با کسی مسامحه نخواهیم کرد و برخورد ما جدی خواهد بود.
*طرف‌های برجامی باید به تعهداتشان برگردند
خطیب زاده در پاسخ به سوالی درباره بازگشت دولت جدید آمریکا به برجام گفت: یک دولت یاغی و یک رژیم در کاخ سفید از یک تعهد قطعی خارج شده است و ناقض تعهدات ۲۲۳۱ بوده است و طبیعی است که خسارت‌های بسیار جدی در این مسیر به جمهوری اسلامی و ملت ایران وارد شده است. این متضمن مسئولیت حقوقی و قطعی آمریکاست و هر دولتی که بخواهد مسیر را تغییر بدهد، باید به واقعیات توجه کند.
وی عنوان کرد: در برجام اطراف مختلف تعهدات مختلفی دارند که مهمترین آنها رفع تحریم بوده است و آمریکا هم راسا مانع این شد و هم بعد از تحریم‌های فراسرزمینی، طرف‌های اروپایی نتوانستند تعهداتشان را اجرا کنند. طرف‌های برجامی باید به تعهداتشان برگردند، ما با دقت به اقدامات توجه می‌کنیم.
خطیب زاده افزود: مسیر منافع ملی ایران مسیری است که با جدیت جلو می‌رویم و تمام انرژی ما صرف این خواهد شد که منافع ملی و منافع مردم حفظ شود.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: ما در این سال‌ها شوک‌های زیادی را طی کردیم و هزینه‌های زیادی را دادیم و به پیشرفت‌های زیادی در تولید، تدوین و طراحی نائل شدیم. فرصت‌های تنوع سازی در اقتصاد خارجی را با جدیت پیگیری می‌کنیم و از هر فرصتی استفاده می‌کنیم و این ملت تمامی شرایط این را دارد که بهترین زندگی را در بهترین فضا تجربه کند و ما در این زمینه متعهد هستیم.
*اقتصاد مردمی تحریم ناپذیر است
این دیپلمات ارشد کشورمان در پاسخ به سوالی درباره دستورالعمل روز گذشته هیأت دولت که وزارت خارجه را موظف به اقدام جدی برای جلب سرمایه گذاری خارجی کرده است، عنوان کرد: وزارت خارجه جزو وظایف ذاتی اش است که به گسترش روابط ایران با دیگر کشورها اقدام کند. دستورالعمل دیروز دولت تاکیدی بر این بود. وزارت خارجه و سفارتخانه‌های ایران در خارج از کشور نقش تسهیل کننده را دارند و با جدیت این نقش را پیگیری کرده و می‌کنیم.
وی یادآور شد: فشار حداکثری آمریکا بی خود شکست نخورده است و شکست این سیاست دستاوردهای جوانان، بخش خصوصی و ایرانیان گمنام در سراسر جهان است که کمک کردند که این سیاست شکست بخورد. اقتصاد ما دارد به اقتصاد مردمی تبدیل می شود. اقتصاد مردمی تحریم ناپذیر است.
*هیچ عقل سلیمی نمی‌پذیرد یک گروهک تروریستی از حاشیه امن توسط دولت آمریکا برخوردار باشد
خطیب زاده در پاسخ به سوالی گفت: دولت آمریکا در این حوزه بسیار بی آبروست. از تمامی ابزارها استفاده می‌کند برای اینکه آنهایی که رقیب خودش یا در دایره دوستان خودش قرار نمی‌دهد را تهدید امنیتی کند. از حقوق بشر استفاده ابزار کرده تا استفاده ابزاری از گروه‌های ورشکسته تروریستی و بارزترین مثال آن رفتار آنها در خروج گروهک منحط منافقین از لیست تروریستی آمریکاست و ما این اقدام را در مسیر ابزارسازی از تروریسم برای تهدید کشورهای مستقل دنیا می‌بینیم و محکوم می‌کنیم.
وی افزود: هیچ عقل سلیمی نمی‌پذیرد یک گروهک تروریستی از حاشیه امن توسط دولت آمریکا برخوردار باشد. جامعه بین‌المللی باید برخورد مناسب را داشته باشد و معتقدیم این گروهک تروریستی باید همچنان مورد حفاظت‌های مختلف قرار بگیرد که منافع چین را تهدید نکند.
*ما دولت مستقر می‌شناسیم و تیم نمی‌شناسیم
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سوالی بیان کرد: ما دولت مستقر می‌شناسیم و تیم نمی‌شناسیم باید دولت مستقری در آمریکا شکل بگیرد.
وی تاکید کرد: طرفی که نقض کرده و دیگران را به خاطر عدم نقض تنبیه کرده است آمریکاست و این را فقط ایران نمی‌گوید و نزدیک‌ترین متحدان آمریکا در مقابل آن در شورای امنیت ایستادند.
* پروژه آشکارسازی
خطیب زاده درباره پروژه عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی و چشم انداز این پروژه بیان کرد: بهتر است این را آشکارسازی بنامیم. در برخی از اینها باج خواهی توسط واشنگتن بود که شاید در روزهای آخر برای خودش چند رای بیشتر جمع کند، در برخی موارد متاسفانه گدایی توسط برخی حکامی بود که در این کشورها مدیریت و حکمرانی می‌کنند و همه از اشتباه شناختی شکل گرفته و فکر نمی‌کنم این اشتباه شناختی به نتیجه بینجامد. جهان اسلام واکنش‌های بسیار جدی به زخمی که دول عربی به پیکره فلسطین زدند، داشت.
وی گفت: رژیم صهیونیستی از هر فرصتی استفاده می‌کند که از این حضیض و بحران مشروعیت دربیاید.
*درباره آمریکا واقع‌نگر هستیم
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سوالی بیان کرد: مواضع ایران توسط رئیس جمهور، وزیر خارجه و سخنگو گفته می‌شود. ما در فضایی هستیم که فضای تک گفتمانی نیست. باید اجازه دهیم مسیر حرفهای کار جلو برود. کار سیاست خارجی به دستگاه خودش باید سپرده شود. ما درباره آمریکا واقع‌نگر هستیم.
وی گفت: ما به اقدامات توجه می‌کنیم آن هم در چارچوب آن چه وجود دارد یعنی قطعنامه‌ها و معاهداتی که وجود دارد و آن یعنی برجام. در عمل و اقدام باید ببینیم و اگر فضای جدیدی باشد ارکان نظام تصمیم می‌گیرند. آمریکا بیش از همه به اعتماد جامعه جهانی نسبت به خودش ضربه زده است و بسیار سخت است که جامعه جهانی مجدد بپذیرد آمریکا پایبند به تعهداتش است.
خطیب زاده عنوان کرد: ما به اقدامات توجه می‌کنیم تا حرفها.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: بسیاری از ورشکستگان که معماران این سیاست فشار حداکثری بودند تلاش می‌کنند این مسیر را ادامه دهند.
*تنوع بخشی به روابط خارجی ایران
خطیب زاده درباره سفر ظریف به آمریکای لاتین خاطرنشان کرد: سعی می‌کنیم روابط متوازنی داشته باشیم و از فرصت‌ها استفاده کنیم. تنوع بخشی به روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران یکی از مهمترین اصول سیاست خارجی ایران است.
وی همچنین در پاسخ به سوالی درباره واکسن کرونا عنوان کرد: مهمترین خبر خوش را شرکت‌های واکسن سازی دنیا بدهند. برخی مثل شرکت‌های چینی موفقیت‌های بالایی داشتند. سیستم بهداشتی ما قوی، پر سابقه و پر نخبه و با حساب و کتاب است. شبکه بهداشت و درمان و تحقیق ما با بقیه کشورها فرق می‌کند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی افزود: ما عضو کنسرسیومی هستیم و با کشورهای مختلف رایزنی‌هایی داشتیم. اولین خبر خوش را شرکت‌های واکسن سازی بدهند که این واکسن‌ها کارا خواهد بود.