به گزارش مشرق به نقل از فارس، دوشنبه، چهارم اردیبهشت‌ماه، فرهنگستان زبان و ادب فارسی میزبان سفرای کشورهایی بود که با زبان فارسی آشنایی دارند. این سفرا ضمن شرکت در چهارصدوچهارمین نشست شورای فرهنگستان، در جریان فعالیت‌های فرهنگستان زبان و ادب فارسی قرار گرفتند و گزارشی از وضع کنونی زبان فارسی در کشورشان، به‌منظور تعامل بیشتر، ارائه کردند.
صبح روز دوشنبه، چهارم اردیبهشت‌ماه، سفیران کشورهای آذربایجان، افغانستان، ارمنستان، تاجیکستان، چین، رومانی، ژاپن، فلسطین و گرجستان، در فرهنگستان زبان و ادب فارسی حضور یافتند. این سفرا به‌همراه دکتر مجتهد شبستری، رئیس انجمن دوستی ایران و تاجیکستان و آقای رحیمی، رئیس دفتر هماهنگی این انجمن، ابتدا از کتابخانة فرهنگستان و نُسَخ خطی و کتاب‌های ارزشمند آن دیدن کردند و سپس در چهارصدوچهارمین نشست شورای فرهنگستان حضور یافتند.
در ابتدای جلسة شورا سفرای میهمان فرهنگستان، آقایان جوانشیر آخوندوف، سفیر آذربایجان، گریگور آراکلیان، سفیر ارمنستان، دولتعلی حاتم‌اف، سفیر تاجیکستان، یو هونگ یانگ، سفیر چین، کریستیان تئودورسکو، سفیر رومانی، کومانو کنیچی، سفیر ژاپن، صلاح زواوی، سفیر فلسطین، نیکولا ناخوتسریشویلی، رایزن فرهنگی گرجستان، و اسدالله امیری، رایزن فرهنگی افغانستان، خود را معرفی کردند.
پس از آن، غلامعلی حدّاد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، ضمن خوشامدگویی به میهمانان، اعضای پیوسته و وابستة فرهنگستان را معرفی نمود و به سوابق و فعالیت‌های آنان اشاره کرد.
شورای فرهنگستان، هستة تصمیم‌گیری فرهنگستان است
در ادامه حدّاد عادل گفت: هستة تصمیم‌گیری و هدایت کار فرهنگستان، شورای فرهنگستان است. تعداد اعضای پیوستة فرهنگستان 25 نفر است و فرهنگستان می‌تواند 10 نفر عضو پیوستة غیر ایرانی هم داشته‌باشد. همچنین تعداد نامحدودی هم می‌توانند به عضویت وابستة فرهنگستان زبان و ادب فارسی درآیند.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، ضمن معرفی گروه‌ها و وظایف آن‌ها، فعالیت گروه‌های واژه‌گزینی، فرهنگ‌نویسی، برون‌مرزی، تصحیح متون، دستور زبان و رسم‌الخط، زبان‌ها و گویش‌های ایرانی، دانشنامة زبان و ادب فارسی در شبه‌قاره، دانشنامة تحقیقات ادبی، ادبیات تطبیقی، ادبیات معاصر، آموزش زبان و ادبیات فارسی، ادبیات انقلاب اسلامی و زبان و رایانه را به‌تفصیل تشریح کرد و افزود: هدف ما از دعوت سفرای فارسی‌دان مقیم تهران این است که فرهنگستان را بشناسند و این آشنایی مقدمه‌ای باشد برای ارتباط مستقیم ما با هم، تا بتوانیم در آینده با یکدیگر همکاری داشته‌باشیم. امیدواریم بتوانیم آنچه را درزمینة توسعه زبان و ادبیات فارسی مورد احتیاج شماست در اختیارتان قرار دهیم و با اطلاعاتی که شما دربارة وضع زبان فارسی در کشورتان به ما می‌دهید، بتوانیم زبان فارسی را در کشورهای شما گسترش دهیم.
سفیر ژاپن: همیشه شیرینی و غنای زبان فارسی را تحسین می‌کنم
در ادامة این جلسه حدّاد عادل از میهمانان خواست که دربارة چگونگی یادگیری زبان فارسی و اوضاع زبان و ادبیات فارسی در کشورشان صحبت کنند. کومانو کنیجی، سفیر ژاپن در تهران، در این باره گفت: چهل سال پیش به‌عنوان دانشجو به دانشگاه شیراز اعزام شدم که البته آن زمان دکتر حدّاد عادل هم آنجا بودند. بعد به کشورم برگشتم و کارم در سفارت آغاز شد. سه دوره در ایران فعالیت داشتم: یکی زمان شاه بود، دیگری در زمان جنگ و دورة آخر هم از یک سال و نیم گذشته تا امروز. زبان فارسی را همیشه ازنظر شیرینی و غنایش تحسین می‌کنم و خود را همیشه دانشجوی زبان و ادب فارسی می‌دانم. هرچه مولانا می‌خوانم می‌بینم چقدر زبان فارسی شیرین و درعین‌حال پیچیده است؛ چون بدون فهم مباحث عرفانی، فهم زبان فارسی دشوار است.
سفیر ژاپن در تهران تصریح کرد: در بین محققان و دانشجویان ژاپنی علاقة بسیاری برای یادگیری زبان فارسی وجود دارد. ما در ژاپن دو دانشکده داریم که به آموزش زبان و ادب فارسی می‌پردازند و سالانه حدود 25 تا 30 نفر وارد این دانشگاه‌ها می‌شوند. دکتر رجب‌زاده نیز از جملة ایرانیانی است که ساعت‌ها به آموزش زبان فارسی در ژاپن می‌پردازد و اخیراً کتابی با عنوان ایران‌شناسی در ژاپن منتشر کرده‌اند.
وی در پایان پیشنهاد کرد راهکاری در باب ایران‌شناسی در دیگر کشورها اندیشیده شود تا علاقه‌مندان بتوانند در این زمینه به مطالعه و تحقیق و آموزش بپردازند.
برای یادگیری فارسی همة فعالیت‌های سیاسی را کنار گذاشتم
کریستیان تئودورسکو، سفیر رومانی در تهران، با اشاره به سوابق دیپلماتیک خود گفت: در سال 1352 برندة یک راتبه (بورس) شدم و به دانشگاه تهران آمدم. قبل از آن رشته‌های زبان‌های اسلاو و روسی می‌خواندم اما آن را رها کردم و به تحصیل زبان فارسی پرداختم. اوایلش خیلی سخت بود، اما سال سوم دانشگاه، از همة فعالیت‌های سیاسی چشم پوشیدم و فقط روی یادگیری فارسی تمرکز کردم تا توانستم این زبان را بیاموزم.
وی که مدت 39 سال است در ایران حضور دارد، دربارة وضعیت زبان فارسی در رومانی اظهار کرد: در سال 1309 گلستان سعدی در رومانی چاپ شد. همچنین در سال 1974 کرسی زبان فارسی از سوی دکتر باجاکو در بخارست تأسیس شد.
سفیر رومانی در پایان خواهان همکاری‌های بیشتر با فرهنگستان شد و درخواست کرد فرهنگستان او را کمک کند تا زبان فارسی خود را ارتقا بخشد و بهتر بتواند ملت ایران را درک کند.
کتاب‌های موجود در فرهنگستان مورد احتیاج پژوهشگران آذربایجانی است
جوانشیر آخوندوف، سفیر آذربایجان در تهران، در سخنان خود دو کشور ایران و آذربایجان را نزدیک‌ترین کشورها ازلحاظ تاریخ و جغرافی و دین دانست. او ادامه داد: در باکو سالانه چندین کتاب دربارة ایران منتشر می‌شود و مدارس زیادی ویژة فارسی‌آموزان فعالیت می‌کنند.
وی اضافه کرد: امروز همة دیپلمات‌های سفارت آذربایجان در ایران زبان فارسی را بلد هستند و اگر کسی که زبان فارسی را نداند و بخواهد وارد سفارت شود، من قبولش نمی‌کنم.
آخوندوف علاوه بر پیشنهاد مبادلة دانشجو بین آکادمی علوم آذربایجان و فرهنگستان زبان و ادب فارسی ایران، درخواست کرد بین دو کشور مبادلة کتاب نیز صورت بگیرد؛ چراکه به گفتة وی بسیاری از کتاب‌های موجود در کتابخانة فرهنگستان مورد احتیاج پژوهشگران آذربایجانی است.
ایران، وطن دوم من است
یو هونگ یانگ، سفیر چین در تهران، با اظهار خوشحالی از پیشرفت‌های فرهنگستان درزمینة تحقیق و پژوهش زبان و ادب فارسی، اظهار کرد: برای آموزش زبان فارسی در اکتبر 1979 به ایران آمدم. چند ماه بعد شاه از ایران رفت و انقلاب شد و دانشگاه‌ها تعطیل شدند. به‌هرحال، بعد از بازگشایی دانشگاه‌ها در دانشگاه تهران زبان فارسی را نزد استادان محمد دبیرسیاقی و منوچهر ستوده فراگرفتم.
وی افزود: این پنجمین باری است که از سوی وزارت خارجة چین به تهران اعزام می‌شوم. چون نمک ایران را خورده‌ام همیشه می‌گویم ایران وطن دوم من است.
یو هونگ یانگ در ادامه تاریخ گسترش فارسی در چین را متعلق به دوهزار سال پیش دانست و گفت: اکنون پنج دانشگاه در چین رشتة زبان و ادبیات فارسی را ارائه می‌دهند که از این میان یک دانشگاه مقطع دکتری و یک دانشگاه دورة کارشناسی ارشد را برگزار می‌کنند.
سفیر چین در تهران با بیان اینکه از سال 1957 تا کنون بیش از صد نفر در چین در رشتة زبان و ادبیات فارسی فارغ‌التحصیل شده‌اند، خاطرنشان کرد: اخیراً ترجمة مجموعة کلاسیک از آثار ادیبان ایران، همچون گلستان و بوستان سعدی، شاهنامة فردوسی، مثنوی مولوی، دیوان حافظ، رباعیات خیام و شعرهای رودکی در چین منتشر شده‌است.
تأسیس بنیاد سعدی، عاملی برای همکاری بیشتر با دیگر کشورها
اسدالله امیری، رایزن فرهنگی افغانستان در تهران، در این مراسم تحولات جدید در افغانستان را باعث افزایش تعداد رسانه‌های این کشور عنوان کرد که باعث شده لغات جدیدی وارد زبان شود. او همچنین دربارة نقاط مشترک زبان فارسی در افغانستان و ایران گفت: در برخی نقاط افغانستان زبان‌هایی وجود دارد که به گفتة پژوهشگران 25 تا 30 درصد لغات آن اوستایی است.
در ادامه، دولتعلی حاتم‌اف، سفیر تاجیکستان در ایران، در سخنانی گفت: این کشور بیست سال است که استقلال یافته و زبان فارسی تاجیکی زبان رسمی و دولتی آن است. بنابراین کمیتة حفظ زبان مادری در دولت ما فعالیت می‌کند.
وی با خواندن شعری از پروفسور لایق شیرعلی افزود: هدفم از خواندن شعر این بود که بگویم در تاجیکستان همه سعی می‌کنند با زبان مادری حرف بزنند و آن را حفظ کنند.
بعد از سخنان سفیر تاجیکستان، حدّاد عادل اظهار امیدواری کرد تأسیس بنیاد سعدی، سبب شود رابطة ایران با دیگر کشورها ازلحاظ گسترش زبان فارسی بیشتر شود.
صلاح زواوی، سفیر فلسطین، سخنران بعدی این مراسم بود. وی اظهار امیدواری کرد با آزادی فلسطین، کرسی زبان و ادب فارسی در دانشکده‌های فلسطین تأسیس شود.
سفیر ایرانی با فرزندان ایران‌شناس
پس از آن، گریگور آراکلیان، سفیر ارمنستان در تهران، سخنانش را چنین آغاز کرد: شرکت در چنین محفلی را به‌عنوان سفیر غنیمت می‌دانم. حُسن تصادفی است که چهارصدوچهارمین جلسة شورای فرهنگستان مصادف است با پانصدمین سالروز چاپ کتاب سنگی در ارمنستان. از همین رو امروز مراسم مفصلی در ایروان که بعد از بوینس‌آیرس، به‌عنوان پایتخت جهانی کتاب انتخاب شده‌است، برگزار می‌شود.
سفیر ارمنستان که به‌شیوایی به زبان فارسی سخن می‌گفت، ادامه داد: من متولد ایران هستم. در تبریز به دبیرستان رفتم و بعد از آن به ارمنستان مهاجرت و در دانشگاه ایروان تحصیل کردم. همچنین دربارة علاقه‌ام به ایران باید بگویم که دو فرزندم ایران‌شناس هستند که از بین آن دو، پسر بزرگم دارای دکتری ایران‌شناسی است.
سخنان سفیر ارمنستان باعث وجد اعضای پیوسته و وابستة فرهنگستان شد و دکتر حدّاد عادل از دیپلمات‌های ارمنی برای حُسن انتصاب سفیر این کشور در ایران تشکر کرد.
پیشنهاد تأسیس گروه گرجی‌شناسی در فرهنگستان
نیکولا ناخوتسریشویلی، رایزن فرهنگی گرجستان، به‌عنوان آخرین میهمان گفت: چهل سال پیش در دانشگاه تفلیس زبان فارسی را یاد گرفتم. در سال 1994 بعد از استقلال گرجستان، با تأسیس سفارت گرجستان در تهران به پیشنهاد جمشید گیوناشویلی به ایران آمدم.
وی با بیان اینکه از سال 1918 میلادی دانشگاه تفلیس افتتاح شده و رشتة زبان فارسی یکی از قدیمی‌ترین رشته‌های این دانشگاه بوده‌است، پیشنهاد کرد یک گروه گرجی‌شناسی در ایران یا فرهنگستان زبان و ادب فارسی تأسیس شود تا بتواند به مطالعات بیشتری در حوزة مشترکات زبان فارسی و گرجی بپردازد.
یکی از بهترین روزهای فرهنگستان زبان و ادب فارسی
محمد دبیرمقدم، معاون علمی و پژوهشی و مدیر گروه علمی برون‌مرزی فرنگستان نیز در این مراسم به فعالیت‌های این گروه تازه‌تأسیس اشاره کرد. دکتر محمدجعفر یاحقی، عضو پیوستة فرهنگستان نیز از تلاش برای جذب دانشجویان افغانی و تاجیکی برای تحصیل در مراکز آکادمیک ایران سخن گفت. دکتر یدالله ثمره، دیگر عضو پیوستة فرهنگستان نیز در ادامة مراسم خاطرنشان کرد: امروز یکی از بهترین روزهای زندگی من است. وی خطاب به سفرا گفت: گرچه شما را تا کنون ندیده‌ام، اما رشته‌ای به نام زبان فارسی ما را به هم پیوند می‌دهد. ازآنجاکه ایران وطن دوم شماست، به‌هیچ‌وجه شما را بیگانه نمی‌دانم. دکتر مجتهد شبستری، رئیس انجمن دوستی ایران و تاجیکستان نیز به‌عنوان سخنران پایانی مراسم گفت: هریک از نکاتی که مطرح شد قابل بررسی است و امیدوارم این جلسات به همین جا ختم نشود؛ چراکه هیچ کار سیاسی‌ای بدون بستر فرهنگی پیش نخواهد رفت.
در پایان مراسم، ضیافت ناهار فرهنگستان با حضور سفرای کشورها برگزار شد و بسته‌های فرهنگی‌ای شامل محصولات فرهنگستان به میهمانان اهدا شد.
قرار بود در این مراسم سفرای کشورهای آلمان، روسیه و عراق نیز که به زبان فارسی آشنایی دارند، شرکت داشته‌باشند که به علت مسائل کاری نتوانستند در این نشست حضور یابند.
سفیر ارمنستان گفت: من متولد ایران هستم. در تبریز به دبیرستان رفتم و بعد از آن به ارمنستان مهاجرت و در دانشگاه ایروان تحصیل کردم. درباره علاقه‌ام به ایران باید بگویم که دو فرزندم ایران‌شناس هستند که از بین آن دو، پسر بزرگم دارای دکتری ایران‌شناسی است.