فسفات‌ها، در حقیقت عناصر تشکیل دهنده بافت‌های گیاهی هستند که به خصوص در بخش‌های جوان درختان و گیاهان مثل گلها و سبزه‌ها به مقدار خیلی زیادی وجود دارد و وجود فسفات ها در گیاهان در قدرت برای تقسیم سلولی و رشد بافت‌های مریستمی بسیار بسیار لازم است.
این عناصر، ترکیبات غیر عالی و نمک اسید فسفریک هستند که در طبیعت، هیچ وقت به شکل خاصی دیده نمی شوند. می توانند به شکل یون فسفات با بار منفی در مواد معدنی به وجود آیند.
فسفات‌ها ترکیباتی مثل اسیدهای نوکلئیک یا کوآنزیم‌هایی مانند آدنوزین تری‌فسفات هستند که بسیاری از درختان جوان، برای رشد مناسب و تقویت سیستم رشد به مصرف آنها، نیاز مبرم دارند.
نکته ای که می توان در اینجا به آن، اشاره کرد این است که فسفات معمولاً برای مصرف گیاهان به کار می‌رود و سرشار است از تمامی عناصر عالی که برای رشد این گیاهان لازم می‌باشد.
کاربرد فسفات‌ها
فسفات‌ها که در کل همان نمک‌های سدیم و پتاسیم هستند؛ در بعضی از فرآورده‌های گوشتی مثل سوسیس و کالباس به وفور وجود دارند.
در جاهای دیگر نیز این نمک‌ها به عنوان معلق کننده، تثبیت کننده، گیرنده یون‌های فلزی و همچنین اتصال دهنده رطوبت و چربی در مواد غذای، مورد استفاده قرار می گیرند.
محلول فسفات‌ها خاصیت بازی و قلیایی دارند و ph آنها حدود 10 می‌باشد که به طور منظم و مرتب در آب حل میشود این معلول از نظر آزمایشگاهی که در آزمایشگاههای شیمی مورد آزمایش قرار گرفته است،وجود آنها در فرآورده‌های غذایی و گوشتی می‌تواند با تعیین خاکستر تخمین زده شود. چرا که بالا بودن مقدار خاکستر می تواند علاوه بر وجود نمک اضافه به خاطر وجود پلی فسفات‌ها نیز باشد.
یکی از خواص بسیار مهم فسفات‌ها در فرآورده های گوشتی، این است که به دلیل خاصیت امولسیون کنندگی دارند که این فرآورده‌ها در اثر گرم شدن و حرارت، مقدار کمتری از چربی و آب موجود در خود را از دست می‌دهند. فسفات‌ها در فرآورده‌های لبنی مثل پنیر پیتزا و پنیر پروسس نیز مورد استفاده قرار می گیرد. به این نوع فسفات افزودنی گفته میشود و مهمترین افزودنی که در صنایع غذایی استفاده میشود پلی فسفات سدیم خوراکی می باشد.
پلی فسفات سدیم خوراکی
پلی فسفات سدیم خوراکی، به شکل جامد است که گاهی نیز،تری‌فسفات سدیم و پنتاسدیم تری فسفات نیز به آن گفته میشود که یک ماده افزودنی خوراکی است و د ر گروه نگهدارنده های غذایی قرار می‌گیرد که بیشتر استفاده آن در بخش لبنیات و تولید سوسیس و کالباس و همبر و ... مورد استفاده قرار می‌گیرد.این ماده، از فاسد شدن مواد غذایی جلوگیری می‌کند و مانع مناسبی برای اکسیدی شدن چربی‌ها می‌باشد.
استفاده از پلی فسفات سدیم باعث میشود که:
- PH مواد غذایی تنظیم شود
- از رشد میکروب‌ها و اکسیده شدن چربی بر روی مواد غذایی جلوگیری می‌کند.
- با یون‌های فلزی ترکیب میشود و از خراب شدن آنها جلوگیری می‌کند.
- به همراه پروتئین‌ها، برای جذب مقدار آب بیشتر، واکنش نشان می‌دهد.
از پلی فسفات سدیم در بیشتر مواد غذایی‌ها، مثل ماست،دوغ، کشک، نوشابه، سوسیس، کالباس، همبر و ... برای بهبود کیفیت نهایی آنها استفاده میشود.
پلی فسفات سدیم خوراکی دارای فرمول خاص و پیچیده ای است که در دنیا فقط چند کشور توانسته اند به این فرمول دست پیدا کنند که کشور ایران نیزیکی از این کشورها است.
اولین و تنها تولید کننده پلی فسفات خوراکی در کشور ایران شرکت غزال نجم ( بسام ) است که توانسته با تولید انواع محتلف پلی فسفات سدیم خوراکی تمام نیازهای صنایع غذایی مختلف به این افزودنی اساسی را تامین کند.
موارد مصرف فسفات
همانطور که متوجه هستید و می‌دانید مصرف فسفات‌ها برای این است که کمبود فسفر خون در بدن جبران شود. بنابراین در زمان‌هایی که افراد از داروها و مواد غذایی که فسفات در آنها زیاد باشد استفاده می‌کنند، باعث اسیدی شدن ادرار در اثر این داروها و مواد غذایی میشود . فسفات‌ها باعث می‌شوند که داروهایی را که خاصیت ضد باکتری دارند و برای تقویت سیستم ایمنی بدن استفاده می‌کنیم که این داروها برای بروز خواص و اثرات خود، به محیط اسیدی نیاز دارند،بتوانند به خبی تاثیر خود را بر بدن بگذارند. همچنین باعث باعث میشود که غلظت کلسیم در ادرار کم شود و همچنین رسوب کلسیم در مجاری ادرار را مانع میشود.
یکی از مواردی که فسفات‌ها از طریق آنها جذب بدن میشود مجرای گوارشی است. و همچنین که راه‌های دفع این مواد از بدن به این صورت است که 90 درصد آن از طریق کلیه و دفع ادرار و 10 درصد آن از طریق مدفوع دفع میشود.همانطور که گفتیم فسفات ها در قرص ها و داروها بسیار مورد استفاده قرار می گیرد مسلماً قرص های جوشانی که برای تقویت سیستم ایمنی بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد سرشار از این مواد می باشند.
تاثیر فسفات ها بر روی استخوان بندی بدن
استخوان، همان اندام سفت و سخت بدن است که از سلول‌های سخت تشکیل شده است و برای حرکت، پشتیبانی و محافظت از بدن و همچنین تولید گلبولهای سفید و قرمز و ذخیره مواد اصلی و معدنی در بدن، بسیار کارایی دارند. برای تشکیل استخوان بندی مناسب در بدن نیاز زیادی به وجود و مصرف فسفات می باشد.
اگرچه ظاهر بیرونی استخوانها ساده و به نظر بسیار محکم می‌رسد؛ اما در حقیقت برای تشکیل استخوان بندی در بدن، بافت های استخوانی متصل به هم و به همراه رگهای خونی و الیاف های عصبی زیادی وجود دارد که شکل‌گیری، عملکرد و ساختار آنها، هماهنگی بسیار پیچیده‌ای دارد و برای تشکیل آنها نیاز زیادی به وجود فسفات در بدن می باشد.
عوارض کمبود طولانی مدت
اگر کمبود فسفات‌ها در بدن تامین نشود به مرور زمان باعث بروز بیماری‌ها در بدن میشود که گاهی نیز این بیماری‌ها به شدت تهدید کننده زندگی هستند.
آنچه که در مورد کمبود فسفر و فسفات ها در بدن باید بدانیم
قبلاً نیز گفتیم که فسفات و فسفرها مواد معدنی هستند که در استخوانها یافت می‌شوند و به وسیله کلیه پردازش می شود و طبق بررسی‌های پزشکی، می‌توان گفت که 85 درصد از فسفر های موجود در بدن در استخوانها و دندان‌ها هستند.همانقدر که کلسیم برای محافظت از سلامت استخوان بسیار مهم است، در همان اندازه نیز وجود فسفات‌ها برای سلامت استخوان بسیار مهم و حیاتی است تا جایی که می توان گفت که کمبود آنها در بدن باعث ایجاد بیماری‌های زیادی از قبیل:
- درد استخوان و استخوان درد های شدید
- رشد ناموزون و ناقص اندامهای بدن
- ضعف ماهیچه و احساس ناخوشایند در عضلات بدن
- ریکتز
- مینرالیزاسیون استخوان
و موارد دیگری از این قبیل می‌توان اشاره کرد بنابراین می‌توان گفت که وجود این مواد در بدن، به اندازه وجود کلسیم در برای محافظت از سلامت استخوان بسیار مهم است.
** این محتوا تبلیغاتی است