به گزارش مشرق، عدم تامین نهاده یارانه‌ای برای صنعت دام و طیور، قیمت مواد پروتئینی در بازار را دستخوش تغییرات جدی کرده است. صعود قیمت مرغ، تخم مرغ و لبنیات باعث شده است که دولت اقدام به توزیع مرغ ارزان در سطح بازار کند اما قیمت‌ها خیال پایین آمدن ندارد. تولیدکنندگان مهمترین دلیل تغییر قیمت‌ها را افزایش قیمت نهاده‌ها در بازار آزاد و تامین نشدن تمام نهاده‌های مورد نیاز صنعت دام و طیور با قیمت مصوب اعلام میکنند.
اما چه عواملی باعث شده است که نهاده مورد نیاز صنعت دام و طیور به عنوان صنعتی که غذای مردم را تامین می‌کند، به دست تولیدکنندگان نرسد و بازار دو نرخی برای نهاده‌های دام و طیور شکل بگیرد. با مجید موافق قدیری، رئیس انجمن صنایع خوراک دام و طیور و آبزیان گفتگویی برای ریشه‌یابی مشکل ترتیب دادیم.
مسئله ای که این روزها همواره از سوی اتحادیه های تولید کننده گوشت مرغ و قرمز و لبنیات مطرح می شود این است که وارد کننده نهاده دامی ارز ۴۲۰۰ تومانی گرفته است اما نهاده را در بازار با قیمت آزاد می فروشد سوال اینجا است که ارز ۴۲۰۰ تومانی بابت خرید نهاده‌های دام و طیور در اختیار چه کسانی قرار گرفته است؟
امروز حدودا ۳۹۰ مجموعه در عرصه واردات نهاده‌های دامی در حال فعالیت هستند و البته طبق گفته‌های سیاستگذاران اقتصادی کشور ارز ۴۲۰۰ تومانی هم طبیعتا باید برای واردات نهاده‌های دامی تولید خوراک دام به آنها اختصاص داده شود تا امکان واردات کالایشان به داخل ایران را داشته باشند.
به چه بخشی از نهاده‌های وارداتی، یارانه دولتی یعنی همان ارز ۴۲۰۰ تومانی تعلق گرفته است؟
امروز جو دامی، کنجاله سویا، ذرت دامی و دانه سویا چهار قلم کالایی است که به صورت مستقیم و غیر مستقیم به مصرف دام و طیور می‌رسد و جزء نهاده‌های دامی تولید خوراک دام هستند که دولت اعلام کرده تا پایان سال متعهد به پرداخت ارز ۴۲۰۰ تومانی به آن است..
وجود مشکل در ترخیص کالا از گمرک چقدر بر کاهش عرضه و افزایش قیمت نهاده‌ها اثر گذاشته است؟
امروز به نظر من گمرک جمهوری اسلامی ایران موفق‌ترین سازمان بخش دولتی در زنجیره‌های مختلف سازمان‌هایی است که در واردات نهاده‌های دامی نقش آفرینی میکنند. در چند ماهه گذشته گمرک با ارایه طرح های متعدد به دنبال کاهش بروکراسی های پیچیده اداری و به تبع آن توسعه تجارت ایران بوده اما به نظر بنده در این عرصه متهم اصلی نابسامانی در بازار نهاده های دامی بانک مرکزی است که ارز این کالاها را به موقع تامین و انتقال نداد تا نهاده ها در بنادر ایران رسوب نکنند و کشور با چالش تولید محصولات پروتیینی دامی مواجه نشود.
متهم دوم وزارت صمت و وزارت جهاد کشاورزی هستند که به موقع ارز را به نهاده‌های‌دامی تخصیص نداده‌اند و البته استراتژی و برنامه ریزی مناسب در این عرصه هم نداشتند. شوربختانه این دو وزارتخانه با موازی کاری و بوروکراسی پیچیده اداری که داشتند عرصه را برای بازرگانان این بخش تنگ کردند. فراموش نکنیم ثبات مدیریتی و تصمیم‌گیری های مناسب در این دو وزارتخانه هم وجود نداشت که اگر بود اتفاقات امروز در بازار را شاهد نبودیم.
شنیده شده برخی واردکنندگان بخش خصوصی ارز دولتی دریافت میکنند ولی نهاده‌ها را با قیمت‌های آزاد می‌فروشند. این موضوع صحت دارد؟
معتقدم شرکت‌های دارای سابقه و معتبر که در عرصه تجارت نهاده‌های دامی فعال هستند، خودشان را درگیر چنین مسایلی نمی‌کنند چراکه اعتبار آنها زیر سئوال میرود. ضمن اینکه با توجه به نظارت‌های شدید و رصد و پایشی که توسط نهادهای متولی در عرصه واردات و توزیع نهاده‌های دامی وجود دارد، این حرف وظایف آنها را زیر سئوال میبرد که درست نیست.بنابراین اگر انحرافی هم در توزیع نهاده های دامی در کشور وجود دارد باید در شرایط تحریم کشور بدون هیاهو و جنجال آن را حل و فصل کرد.
امسال نیاز کشور به نهاده‌های دامی چقدر بوده و چقدر وارد شده است؟ دلیل کمبود نهاده بازار چیست؟
ارزش مجموع واردات نهاده‌های دامی در هفت ماهه سالجاری دو میلیارد و ۳۷۷ میلیون و ۵۰۲ هزار و ۶۵۵ دلار است که در مقایسه با ارزش دو میلیارد و ۹۰۳ میلیون و ۹۹۰ هزار دلاری واردات نهاده های دامی در دوره مشابه سال گذشته کاهش ۱۸ درصدی را نشان می دهد.
لازم به ذکر است؛ در هفت ماهه سال جاری ۸ میلیون و ۵۲۹ هزار و ۵۵۸ تن نهاده های دامی وارد کشور شده است که در مقایسه با واردات ۹ میلیون و ۵۲۰ هزار و ۷۹۰ تنی نهاده های دامی در دوره مشابه سال گذشته کاهش وزنی ۱۰ درصدی را نشان می دهد.
همچنین طی هفت ماهه ابتدایی سالجاری پنج میلیون و ۸۴۹ هزار و ۸۰۹ تن ذرت به ارزش یک میلیارد و ۴۱۲ میلیون و ۷۰۷ هزار و ۴۳۲ دلار وارد کشور شده است.مقایسه این آمار با واردات چهار میلیون و ۸۶۹ هزار و ۴۶۰ تنی ذرت به ارزش یک میلیارد و ۲۰۶ میلیون و ۷۶۰ هزار دلاری ذرت در دوره مشابه سال گذشته نشان می دهد واردات این محصول به لحاظ وزنی رشد ۲۰ درصدی و به لحاظ ارزشی رشد ۱۷ درصدی را تجربه کرده است.
گفتنی است؛ در هفت ماهه امسال یک میلیون و ۹۷ هزار و ۷۰۹ تن جو به ارزش ۲۶۸ میلیون و ۲۷۱ هزار و ۱۷۳ دلار وارد کشور شده است که در مقایسه با واردات یک میلیون و ۸۴۰ هزار و ۴۴۰ تنی این محصول به ارزش ۴۷۶ میلیون و ۹۳۰ هزار دلار در دوره مشابه گذشته رشد وزنی منفی ۴۰ درصدی و رشد ارزشی منفی ۴۴ درصدی را نشان می دهد. در بازه زمانی مورد نظر در این گزارش؛ ۶۳۲ هزار و ۱۵۰ تن کنجاله سویا به ارزش ۲۵۸ میلیون و ۷۷۳ هزار و ۲۰ دلار وارد کشور شده است که در مقایسه با واردات یک میلیون و ۱۲۷ هزار و ۵۸۰ تنی کنجاله سویا به ارزش ۴۹۴ میلیون و ۳۹۰ هزار دلار در دوره مشابه سال گذشته به لحاظ وزنی رشد منفی ۴۴ درصدی و به لحاظ ارزشی رشد منفی ۴۸ درصدی را نشان می دهد.
لازم به ذکر است؛ در هفت ماهه ابتدایی امسال ۹۴۹ هزار و ۸۴۰ تن دانه سویا به ارزش ۴۳۷ میلیون و ۷۵۱ هزار و ۳۰ دلار وارد کشور شده است که در مقایسه با واردات یک میلیون و ۶۸۳ هزار و ۳۱۰ تنی این محصول به ارزش ۷۲۵ میلیون و ۹۱۰ هزار دلاری این محصول در دوره مشابه سال گذشته به لحاظ وزنی رشد منفی ۴۴ درصدی و به لحاظ ارزشی رشد منفی ۴۰ درصدی را نشان می دهد. مهمترین دلیل کمبود در بازار هم کاهش واردات نهاده‌های دامی بوده زیرا امروز متوسط ۸۰ درصد از نیاز کشور به نهاده‌های دامی از طریق واردات تامین میشود.
با توجه به گفته‌های شما درباره تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی به تمام واردکنندگان، چرا نرخ نهاده در بازار آزاد با نرخ‌های دولتی متفاوت است و شاهد دو نرخ در بازار نهاده هستیم؟
همان‌طور که پیشتر نیز بیان کردم؛ ایران ۸۰ درصد از نهاده‌های دامی و خوراک دام را از طریق واردات تامین می‌کند. بنابراین هرگونه چالشی در عرصه واردات، باعث تنش در بازار داخلی نهاده‌های دامی میشود. امروز اگر اختلاف قیمت بازار غیررسمی با بازار رسمی متوسط ۴۰۰ درصد شده است مهمترین و تنها دلیلش کاهش واردات بوده است و تا زمانی که عطش بازار گرفته نشود در بر همین پاشنه خواهد چرخید و ریسک صنعت پروتیین دامی ایران روز به روز افزایش و قیمت‌ها در بازار بی ثبات‌تر خواهد شد.