به گزارش مشرق، امروز در تقویم به عنوان روز جهانی ایدز نام گذاری شده است، از آنجایی که ارتقای سیستم ایمنی در بیماران مبتلا به ایدز اهمیت زیادی دارد، بدون تردید تغذیه سالم در ارتقای سطح سلامت این افراد نقش تاثیرگذاری می تواند ایفا کند.

به طور قطع این بیماران نسبت به دیگر افزاد جامعه آسیب پذیرتر هستند، که باید با تغذیه سالم به حفظ و ارتقای سلامت سیستم ایمنی بدنشان کمک کنند.

در همین راستا با مسعود فیروزکوهی، کارشناس تغذیه دانشگاه علوم پزشکی زاهدان گفت گویی که انجام شد که با اشاره به این که "همبستگی جهانی، مسئولیت مشترک" شعار روز جهانی ایدز ۹۹ است، به خبرنگار ما گفت: داشتن برنامه تغذیه مناسب برای حفاضت از بدن در برابر بیماری ها و مقابله با عوامل عفونی و تسهیل روند بهبودی ضروری است. 
 
وی ادامه داد: نیاز های غذایی بیماران مبتلا به ایدز تحت تاثیر عوامل مختلفی نظیر سن، تغییرات فیزیولوژیک، میزان فعالیت بدنی، مرحله بیماری، میزان سوخت و ساز و سطح ویروس خون است.
 
این کارشناس تغذیه افزود: برای تامین انرژی اضافی مورد نیاز، وعده های اصلی به پنج یا ۶ وعده افزایش یابد، به منظور جلوگیری از تحلیل عضلات و بهبود شرایط، پروتئین در همه وعده ها وجود داشته باشد.
 
وی با اشاره به این که رژیم غذایی باید چگالی بالایی داشته باشد، اذعان کرد: نان سبوس دار، نان جو، آب خالص و کافی (حدود ۲ لیتر یا ۸ لیوان در روز)، روغن آفتابگردان، سویا، روغن زیتون و روغن بزرک به غذاهای کم کالری اضافه شود.
 
استفاده از مواد شیرین و قندی مرکب
 
فیروزکوهی اضافه کرد: مصرف غلات شامل نان و برنج، تخم مرغ، سیب زمینی، انواع کلم به خصوص کلم بروکلی، مواد شیرین و قندی مرکب برای افزایش انرژی مانند عسل، مربا، کیک، بیسکویت، کشمش و سیر به طور خاص تاکید می شود.
 
وی بیان کرد: مصرف آلوئه ورا، جینسینگ، دمکرده ۲ گرم شیرین بیان، قارچ، مغز دانه ها  تخمه کدو و آفتابگردان، انواع آجیل، گردو، بادام زمینی، زیتون و آووکادوست، گوشت قرمز کاملا لخت (محدود)، ماهی ساردین، ماهی تن برای تامین امگا ۳ و پروتئین، بوقلمون، جگر، میگو، روغن نارگیل (اگر بیماری قلبی ندارید) و اسفناج نیز توصیه می شود.
 
این کارشناس افزود: شیر و لبنیات کم چرب، شیرهای اسیدوفیلوس، دوغ کفیر، ماست کم چرب، گوشت ماکیان، انواع حبوبات  نظیر لوبیا، لوبیا چشم بلبلی، عدس و نخود، سویا، گردو و بادام زمینی نیز مفید است، در بیماران با عدم تحمل لاکتوز که قادر به تحمل شیر نیستند، از ماست یا شیر بدون لاکتوز استفاده شود.
 
به گفته وی، بیماران مبتلا به ایدز انواع مختلف سبزیجات با برگ های تیره نظیر کلم، اسفناج، کدو، هویج،  پیاز، بادمجان،  خیار، کدو تنبل، لوبیا سبز و انواع فلفل و سبزیجات (جعفری)، میوه های زرد، نارنجی، هندوانه قرمز و موز و جوانه گندم را هم در برنامه غذایی خود قرار دهند.
 
محدودیت های غذایی
 
فیروزکوهی با اشاره به محدودیت های غذایی بیماران ایدزی گفت: در افرادی که دچار برفک دهانی یا سایر زخم های دهانی هستند باید مصرف شکر را محدود کرد، غذاهای حاوی چربی فراوان (بیش از ۳۰ درصد انرژی مصرفی روزانه) ممکن است باعث اسهال و تشدید آن شوند، به خصوص چربی های اشباع، از مصرف همزمان شیر با بعضی از آنتی بیوتیک ها به ویژه تتراسیکلین ها هم خودداری شود.
 
وی با بیان این که قهوه و چای را نمیتوان جایگزین آب کرد، ادامه داد: تانن های موجود در چای ممکن است باعث کاهش آهن بدن شود و مصرف قهوه می تواند کم آبی را به همراه داشته باشد.
 
این کارشناس اذعان کرد: کره و کلیه چربی های اشباع، غذاهای داغ کربوهیدرات های تصفیه شده مانند نان سفید، ماکارونی سفید، قند و شکر مصرف نشود، در صورت ضایعات دهانی، غذاهای شور، اسیدی و ادویه دار مطلوب نیستند.
 
وی گفت: توصیه می شود که این بیماران استراحت  کافی داشته باشند، کاهش استرس، تنفس عمیق و درمان عوامل تشدید کننده سوء تغذیه مانند اسهال، زخم های دهانی باید مورد توجه باشد، به توصیه WHO/FAO  این  بیماران  باید روزانه ۴۰۰ گرم   از انواع میوه جات و سبزیجات استفاده کنند و رژیم غذایی باید حاوی فیبر کافی باشد.
 
فیروزکوهی افزود: کاهش وزن که به تحلیل بدنی بسیار شدید منجر می شود، تحلیل پیشرونده عضلات و از دست دادن چربی زیر جلد که سرانجام آن پیری زودرس است، کاهش ایمنی بیمار که وی را مستعد عفونت های مکرر می کند، تغییرات مو که به صورت ظریف شدن و ریزش مو آشکار می شود، اسهال و سوء جذب مواد غذایی از جمله مشخصات سوء تغذیه در مبتلایان به HIV است که اغلب آن را در مراحل پیشرفته بیماری می بینیم.
 
افزایش نیاز روزانه به انرژی
 
وی اذعان کرد: نیاز روزانه انرژی در بالغین HIV منفی، بین هزار و نهصد و نود تا ۲ هزار و پانصد و هشتاد کیلو کالری و این  میزان در بالغین HIV مثبت و در مرحله اولیه (بی علامت) ۱۰ درصد بیش از افراد HIV منفی است، نیاز روزانه انرژی در  مراحل پیشرفته و علامت دار ۲۰ تا ۳۰ درصد افزایش می یابد.
 
این کارشناس تغذیه بیان کرد: در کودکان مبتلا به HIV و بدون علامت نیاز به انرژی برای حفظ رشد، ۱۰ درصد بیشتر از کودکان سالم است،  در کودکان علامت دار نیاز انرژی ۲۰ تا ۳۰ درصد افزایش می یابد و در بچه های علامت دار با کاهش وزن، باید ۵۰ تا ۱۰۰ درصد انرژی روزانه را افزایش داد.
 
وی با اشاره به این که ۱۵ تا ۲۰ درصد انرژی باید از طریق چربی ها تامین شود، ادامه داد: بر اساس دستورالعمل WHO، نیاز پروتئینی بیماران HIV مثبت نظیر سایرین است، ۱۲ تا ۱۵ درصد از انرژی مصرفی بدن باید از پروتئین ها تامین شود.
 
فیروزکوهی خاطرنشان کرد: در مواردی که فرد دچار اسهال شده باشد، فیبرهای غیر محلول از منشا حبوبات و غلات وضعیت اسهال را بدتر و فیبرهای با منشا میوه جات که قابلیت انحلال بیشتری دارند، با اتصال آب به خود در روده شدت اسهال را کمتر می کنند.
 
مکمل های مورد نیاز
 
وی با اشاره به مکمل های مورد نیاز افزود: به توصیه WHO لازم است هر بیمار HIV مثبت، روزانه یکی از فرآورده های دارویی حاوی مقادیر کافی ریزمغذی ها (ویتامین ها و مواد معدنی) دریافت کند، ویتامین آ، ب کمپلکس، ویتامین  ث ۵۰۰ تا هزار میلی گرم  ۲ تا سه بار در روز، ویتامین ۴۰۰E یا ۸۰۰ سمیت داروی آزیدوتمیدین را کاهش می دهد.
 
این کارشناس مصرف جنسینگ، روی و سلنیوم را مفید دانست و اضافه کرد: کوآنزیم ۱۰ واحدی روزانه یک عدد تعداد گلبول های سفید را افزایش می دهد و از عفونت جلوگیری می کند، سیستئین و گلوتامین فعالیت آنتی اکسیدانی نیرومند گلوتاتیون را بهبود می بخشد و کارنیتین ۶ گرم  روزانه، باعث افزایش گلبول های سفید و فاکتوری بنام تی ان اف می شود.
وی بیان کرد: این داروهای تقویتی منجر به بهبود سیستم ایمنی شده و باعث کاهش اسهال کودکان و بهبود نتیجه حاملگی و وزن گرفتن مناسب جنین و کاهش مرگ و میر و زایمان زودرس یا تولد نوزاد با وزن کم می شود.
 
فیروزکوهی افزود: به توصیه WHO لازم است کودکان ۶ تا ۵۹ ماهه به طور دوره ای هر چهار یا ۶ ماه یک بار ویتامین A دریافت کنند،  استفاده از قرص های ریزمغذی باید به مصرف روزانه فقط یک عدد از فرآورده های دارویی محدود شود.

منبع: عصر هامون