سرویس اقتصاد مشرق - در گزارش پیشین مشرق نگاهی داشتیم به برخی ابهامات درباره مالکان شرکت دانش پارسیان و مجموعه بایا و همچنین ارتباطات خانوادگی مالک فروشگاه اینترنتی "بایا" و ردپای برخی از متهمان پرونده‌های اقتصادی و سیاسی را بررسی کردیم.

گزارش اول مشرق را از اینجا بخوانید

«بایا» چه ارتباطی با متهمان اقتصادی و سیاسی دارد؟

طبق اسناد منتشره در آن گزارش، مشخص شد ابراهیم ابراهیم بای سلامی مدیر سایت فروش اینترنتی baya.ir که این روزها تبلیغات کلافه کننده‌اش در صداوسیما ناراحتی مردم را در پی داشته، برادری به نام غلامحیدر ابراهیم بای سلامی دارد که از نمایندگان متحصن مجلس ششم و از امضاکنندگان نامه جام‌زهر ۲ خطاب به رهبر معظم انقلاب است.

همچنین مطرح شد که فرد دیگری با هویت علی ابراهیم بای سلامی نیز از بستگان و نزدیکان مدیر بایا است که اتهاماتی در پرونده‌های اقتصادی متوجه وی بود و برای او وثیقه هزاران میلیاردی در نظر گرفته شده بود. نام او بارها در جریان جلسات دادگاه مربوط به موسسات مالی و اعتباری که سال ۹۶ هزینه‌های بسیاری را بر کشور تحمیل کردند آورده شده بود.

در این گزارش به بررسی ابهامات و موارد مشکوک دیگری در پرونده کاری شرکت دانش پارسیان که سایت فروش اینترنتی بایا زیر مجموعه آن فعالیت می‌کند می‌پردازیم.

پرده اول: راه اندازی سایت غربالگری کرونا توسط دانش‌پارسیان

طبق اطلاعات موجود در سایت شرکت دانش‌پارسیان، پس از شیوع ویروس کرونا در کشور، این مجموعه در قراردادی با وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به عنوان مجری طرح غربالگری کرونا معرفی شد و وظیفه پایش سلامت ایرانیان در خصوص این بیماری را برعهده گرفت.

در توضیحات این همکاری در سایت شرکت دانش‌پارسیان آمده است: شرکت دانش پارسیان با تکیه بر توان علمی و فنی خود و با توجه به سابقه درخشان در حوزه پروژه های ملی، و در راستای ارزش های خود با «ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا» که متشکل از وزرای کشور، راه و شهرسازی، آموزش و پرورش، علوم، تحقیقات و فناوری و … می باشد همکاری مشترکی را در جهت پیاده سازی و اجرای سامانه های الکترونیکی آغاز کرد.

درآن زمان مرتب مسئولین وزارت بهداشت از مردم درخواست می‌کردند در سایت غربالگری به آدرس salamat.gov.ir ثبت‌نام کرده و ضمن ثبت اطلاعات، به سوالات این سامانه برای تشخیص احتمال ابتلا به ویروس کرونا پاسخ دهند و روزانه هم در جلسات ستاد ملی مقابله با کرونا به اطلاعات این سایت در خصوص غربالگری کرونا استناد کرده و آمارهایی ارائه می‌دادند.

در این زمینه می‌توان به پست توئیتری کیانوش جهانپور مدیر روابط عمومی وزارت بهداشت و سخنگوی وقت ستاد کرونا اشاره کردکه نوشته بود:

پرده دوم: افشای اطلاعاتی هویتی ایرانیان توسط سایت غربالگری

۱۴ فروردین ماه سال جاری گزارشی در رسانه‌ها منتشر شد که از افشای اطلاعات هویتی ایرانیان و فروش آن در برخی سایت‌های خارجی و کانال‌های تلگرامی خبر می‌داد. در این رابطه خبرگزاری مهر  مصاحبه ای با رضا باقری اصل رئیس کارگروه تعامل پذیری دولت الکترونیک انجام داده و در آن نکاتی را در خصوص شیوه افشای این اطلاعات مطرح کرده است.

باقری اصل در این‌باره گفته بود:

"در اتفاق صورت گرفته ظاهراً یکی از سامانه‌های وزارت بهداشت که در شرایط بحران کرونا راه‌اندازی شده، از دیتای ثبت احوال استفاده می کرده که این اطلاعات لو رفته است. با این وجود اما هنوز مشخص نشده که این دیتا از چه مسیری گذر کرده است. یعنی مشخص نیست که اتصال به صورت برخط (آنلاین) بوده و یا اینکه از پایگاه اطلاعاتی جابجا شده است. تنها چیزی که می دانیم این است که دیتای ربات تلگرامی موثق است."

خبرگزاری تسنیم نیز در مصاحبه‌ای که در این خصوص با سیف‌الله ابوترابی سخنگوی سازمان ثبت احوال کشور داشت پرده از واقعیت دیگری برداشت.

ابوترابی در این مصاحبه گفته است:‌

"سازمان ثبت احوال با بیش از ۲۰۰ دستگاه و سازمان همکاری و ارتباط برخط دارد و با توجه به تفاهمنامه‌های صورت گرفته با همه دستگاه‌ها تأکید شده که هر اطلاعاتی درباره اشخاص باید از طریق سامانه برخط انجام گیرد. وزارت بهداشت در انجام این تقاهم‌نامه کوتاهی کرده است و اطلاعات این افراد را روی سامانه غربالگری ویروس کرونا بارگذاری کرده و این کار تخلف است و این مسئله به صورت کتبی به آنها اعلام شده است.

ابوترابی با اشاره به اینکه دسترسی غیرمجاز به اطلاعات افراد توسط دستگاه‌های امنیتی نظارت و پیگیری می‌شود گفت: با توجه به مشکل پیش آمده تا اطلاع ثانوی همکاری وزارت بهداشت و ثبت احوال و ارائه اطلاعات افراد به این وزارتخانه متوقف شده است چرا که بارگذاری اطلاعات افراد روی سامانه غربالگری غیر حرفه‌ای و نادرست بوده است."

پرده سوم: نقش مدیران دانش پارسیان در افشای اطلاعات طبقه بندی شده

با کنار هم قرار دادن اطلاعات دو بخش قبلی، مشخص می شود که شرکت دانش پارسیان که این روزها در حال تبلیغات پر حجم سایت خرید و فروش بایا است و اتفاقا در این سایت نیز اطلاعات دقیق مشتریان و متقاضیان همکاری را ثبت و ضبط می‌کنند، در زمان وقوع افشای اطلاعات کشور با موضوع مرتبط بوده و حتی پروژه‌ای که این گروه عهده‌دار اجرای آن بود محل این افشای اطلاعاتی بود. اطلاعاتی که مستقیما به کلان داده‌های جمعیتی ایرانیان ارتباط داشت.

در واقع براساس مطالبی که مطرح شده، باید توسط نهادهای امنیتی بررسی شود که قصور مدیران شرکت دانش پارسیان در این رخنه امنیتی تا چه میزان بوده و آیا این افشای اطلاعات بر اثر اهمال و بی‌دقتی صورت گرفته و یا تعمدی در آن وجود داشته است یا خیر؟ و با این سابقه مخدوش در صیانت از اطلاعات ذی‌قیمت میلیون‌ها ایرانی، چگونه این مجموعه تحت عنوان دیگری (سایت بایا) اقدام به ثبت اطلاعات مشاغل مختلف می‌کند؟

به نظر می‌رسد مناسب باشد مدیران رسانه‌ ملی که در این ایام تبلیغات کم‌سابقه‌ای برای این فروشگاه اینترنتی انجام داده است، تا زمانی که به پاسخ مناسب و قابل قبولی برای این ابهامات و موارد مطروحه دیگر نرسیدند، معرفی این سایت را تعلیق کرده تا در صورت وقوع احتمالی اتفاقات ناخوشایند در آینده، در افکار عمومی به عنوان شریک جرم مطرح نشوند.

تجربه تبلیغات برای محصولات زیبایی که تحت عنوان "کرم حلزون" مدتها از رسانه ملی پخش می‌شد، تجربه خوبی است تا صداوسیما اعتبار خود را اینگونه برای یک شرکت با سوابق مبهم حراج نکند.

البته ابهامات موجود درباره شرکت فوق به همین جا ختم نمی شود و مشرق به قراردادهای این شرکت با برخی وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دولتی و دسترسی به کلان داده هایی که گاه پیوست امنیتی و طبقه بندی نیز نیاز دارند، در گزارش های بعدی خواهد پرداخت.

مشرق آماده انعکاس توضیحات شرکت دانش پارسیان است.