به گزارش مشرق، در بودجه ۱۴۰۰ در شرایطی که انتظار می‌رفت دولت با کاهش فرار مالیاتی، ساماندهی معافیت‌های مالیاتی، ایجاد پایه‌های جدید مالیاتی به نحوی که کمترین فشار را به اقشار ضعیف وارد کند، نقش به سزایی در تأمین پایدار بودجه داشته باشد اما در لایحه ابتدایی مالیات را ۲۲۵ هزار میلیارد تومان پیش بینی کرده بود که حدود ۲۵ درصد بودجه را شکل می‌داد. کمیسیون تلفیق با حل مشکل کم برآوردی برخی از منابع مالیاتی سهم این منبع را به اندازه قابل توجهی افزایش داد اما صحن علنی کلیات بودجه را به دولت بازگرداند.
پس از این بازگشت دولت یک گام عقب نشینی کرد و مجبور شد ۲۵ هزار میلیارد تومان نیز به این بخش اضافه کند. کمیسیون تلفیق در بررسی دوم لایحه بودجه ۱۴۰۰ علاوه بر افزایش درآمدهای مالیاتی برخی معافیت‌های مالیاتی را نیز اصلاح و برخی پایه‌های مالیاتی را به لایحه دولت اضافه کرد تا درآمدهای مالیاتی سهم بیشتری در بودجه داشته باشد و نظام بودجه کشور بیشتر به سمت عادلانه شدن پیش خواهد رفت.
این پیشنهادات با تغییراتی که در صحن اتفاق افتاد و مواردی که تا تاریخ ۶ اسفند به تصویب رسیده است، عبارتند از؛
۱. مالیات بر کالاهای لوکس:
الف) مالیات بر خودرو لوکس: بر اساس تصویب مجلس خودروهای لوکس خودروهایی هستند که در انتهای سال ۱۴۰۰ قیمت ساخت یا واردات آن، بالای ۱ میلیارد تومان باشد. قیمت این خودروها توسط سازمان امور مالیاتی اعلام می‌شود و مالکان این خودروها باید تا بهمن ماه سال ۱۴۰۰ این مالیات را پرداخت کنند در غیر این صورت قادر به نقل و انتقال خودرو نیستند و باید مبلغ مالیات را در زمان نقل و انتقال پرداخت کنند. نرخ مالیات سالانه این خودروها به شرح ذیل است:
۱- تا مبلغ پانزده میلیارد (۰۰۰/ ۰۰۰/ ۰۰۰/ ۱۵) ریال نسبت به مازاد ده میلیارد (۰۰۰/ ۰۰۰/ ۰۰۰/ ۱۰) ریال یک درصد (۱%)
۲- تا مبلغ سی میلیارد (۰۰۰/ ۰۰۰/ ۰۰۰/ ۳۰) ریال نسبت به مازاد پانزده میلیارد (۰۰۰/ ۰۰۰/ ۰۰۰/ ۱۵) ریال دو درصد (۲%)
۳- تا مبلغ چهل و پنج میلیارد (۰۰۰/ ۰۰۰/ ۰۰۰/ ۴۵) ریال نسبت به مازاد سی میلیارد (۰۰۰/ ۰۰۰/ ۰۰۰/ ۳۰) ریال سه درصد (۳%)
۴- نسبت به مازاد چهل و پنج میلیارد (۰۰۰/ ۰۰۰/ ۰۰۰/ ۴۵) ریال چهار درصد (۴%)
ب) مالیات بر مسکن لوکس: بر اساس تصویب مجلس، خانه‌هایی ارزش آنها با احتساب عرصه و اعیان بیش از ۱۰ میلیارد تومن باشد، خانه لوکس محسوب شده و مالک آن باید در بهمن ۱۴۰۰، این مالیات را پرداخت کند. خانه‌های درحال ساخت و خانه‌های در سال تملک از پرداخت این مالیات معاف هستند. نرخ مالیات سالانه این خانه‌های لوکس به شرح ذیل است:
۱-۱- نسبت به مازاد یکصدمیلیارد (۱۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا یکصدو پنجاه میلیارد (۱۵۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال یک در هزار
۱-۲- نسبت به مازاد یکصدو پنجاه میلیارد (۱۵۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا دویست و پنجاه میلیارد (۲۵۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال دو در هزار
۱-۳- نسبت به مازاد دویست و پنجاه میلیارد (۲۵۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا چهارصد میلیارد (۴۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال سه در هزار
۱-۴- نسبت به مازادچهارصد میلیارد (۴۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا شش صد میلیارد (۶۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال چهار در هزار
۱-۵- نسبت به مازادشش صد میلیارد (۶۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال به بالا پنج در هزار
۲. مالیات صادرات مواد خام و نیمه خام: مجلس شورای اسلامی درآمد حاصل از صادرات مواد معدنی فلزی- غیرفلزی، محصولات نفتی، گازی و پتروشیمی به صورت خام و نیمه خام در تمام نقاط کشور را مشمول مالیات دانست اما تعریف و فهرست مواد خام و نیمه خام مذکور را برعهده تصویب هیأت وزیران پس از دریافت پیشنهاد مشترک وزارتخانه‌های امور اقتصادی و دارایی، صنعت، معدن و تجارت و اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی ایران دانست.
۳. مالیات هنرمندان و مؤسسات آموزشی: مجلس شورای اسلامی مصوب کرد، معافیت مالیاتی فعالیت‌های مربوط به انتشارات کمک درسی و فعالیت‌های هنری از قبیل بازیگری صرفاً تا سقف ۲۰۰ میلیون تومان قابل اعمال است و بعد از آن حسب مورد به نرخ ماده (۱۰۵) یا ماده (۱۳۱) قانون مالیات‌های مستقیم مشمول مالیات می‌شود. همپنین در ماده الحاقی دیگری معافیت‌های مالیاتی مؤسسات کنکور دانشگاه‌ها حذف شده است.
۴. مالیات از درآمد بلاگرها: بر اساس مصوبه مجلس درآمدهای کاربران دارای ۵۰۰ هزار دنبال کننده در رسانه‌های کاربرمحور از محل تبلیغات مشمول مالیات بر درآمد خواهد بود. سازمان امور مالیاتی مکلف است ظرف دو ماه پس از لازم الاجرا شدن قانون بودجه، دستورالعمل اجرایی مربوط را تهیه و به تأیید وزیر امور اقتصادی و دارایی برساند.
سازمان امور مالیاتی همچنین مکلف است لیست مؤدیان مالیاتی و خوداظهاری تهیه شده توسط آنها را تهیه و در سایت سازمان در منظر عموم قرار دهد.
۵. مالیات بر سیگار: در ماده ۷۳ قانون ششم توسعه، نرخ‌های مشخصی برای افزایش مالیات سیگار دیده شده است مجلس نیز در اجرای این ماده قانونی، مصوب کرد، از ابتدای سال ۱۴۰۰ به قیمت خرده فروشی هر نخ سیگار تولید داخل با نشان ایرانی مبلغ دویست و پنجاه (۲۵۰) ریال، تولید داخل با نشان (برند) بین المللی مبلغ پانصد (۵۰۰) ریال، هر نخ سیگار وارداتی مبلغ هزار و پانصد (۱۵۰۰) ریال به عنوان مالیات و هر بسته پنجاه گرمی تنباکوی قلیان داخلی سی و سه هزار (۳۳.۰۰۰) ریال به عنوان مالیات و هر بسته پنجاه گرمی تنباکوی وارداتی یکصد هزار (۱۰۰/۰۰۰) ریال به عنوان حقوق ورودی اضافه شود.
تکیه بر درامدهای مالیاتی از جمله محورهای مهم اصلاح ساختار بودجه است که رهبر انقلاب بیش از دولت است آن را بعنوان یک مطالبه جدی از دولت مطرح کرده اند.
«مالیات» درآمدی است که به جهت تکرار شوندگی و پایداری آن در بسیاری از کشورها نقش تأمین هزینه‌های دولت را بر عهده دارد. در ایران از دیرباز به دلیل وجود منابع فراوان نفتی به این موضوع اهمیت چندانی برای تأمین بودجه داده نمی‌شد. وابستگی بودجه به نفت از دو جهت باعث اخلال در اقتصاد می‌شود، اگر درآمد نفتی بتواند درآمدهای مورد نیاز دولت را تأمین کند موضوعی است که اغلب کارشناسان از آن به عنوان راه ایجاد درآمد پایدار برای کشور و رهایی از معضل کسری بودجه می‌دانند. بودجه متکی به نفت اگر بتواند مصارف بودجه را تأمین کند به دلیل عرضه غیر طبیعی ارز باعث کاهش قیمت دلار می‌شود و مشکلاتی را برای صادرات ایجاد می‌کند. اما اگر این منابع نتواند کفاف مصارف را بدهد در این صورت جبران بودجه از طریق چاپ پول منجر به تورم می‌شود و قدرت خرید مردم را کاهش می‌دهد.