به گزارش مشرق، فاصله چهار ساله میان دو دوره بازیهای المپیک بهترین فرصت برای کشورهای مختلف است تا با آنالیز و بررسی عملکرد اعضای کاروان ورزشی کشورشان و نتایجی که در رشته‌های مختلف کسب کرده اند، نسبت به پوشش نقاط ضعف و تقویت نقاط قوت خود برای کسب موفقیت‌های بیشتر در المپیک بعدی اقدام کنند.
در همین راستا اکثر کشورهای مطرح و صاحب سبک دنیا در قالب برنامه‌های بلند مدت تدابیر لازم برای دستیابی به موفقیت‌های چشمگیرتر در دوره آتی المپیک را در نظر می‌گیرند اما برخی کشورها مثل ایران هم بدون آنکه برنامه بلند مدت و تدابیر ویژه ای برای ورزش داشته باشند صرفاً به برنامه‌های روزمره می‌پردازند؛ با انجام برنامه‌های سطحی و کسب نتایج مقطعی؛ به همین دلیل است که در «بررسی کسب سهمیه‌ها و مدال‌های دوره‌های مختلف حضور ایران در المپیک» نوسان زیادی را در رشته‌های مختلف شاهد هستیم.
بررسی سهمیه‌های کسب شده برای المپیک ۲۰۱۶ ریو و ۲۰۲۰ توکیو توسط ورزشکاران ایران و مقایسه آنها با یکدیگر نشان می‌دهد برخی رشته‌ها در این امر یعنی دستیابی به سهمیه موفق بوده اند اما برخی هم برخلاف ادعاهایی که داشته اند، به جای پیشرفت، پسرفت کرده اند!
برای اثبات این ادعا لازم است مروری شود بر وضعیت کاروان ایران در المپیک ریو - به لحاظ تعداد سهمیه کسب شده - و همچنین سهمیه‌هایی که تا به امروز برای المپیک پیش رو به دست آمده است.
بیشتر بخوانید:
«الکنو» قول سکوی المپیک داده است
۶۲ سهمیه ورزش ایران برای المپیک ۲۰۱۶ ریو
ورزش ایران برای حضور در المپیک ۲۰۱۶ ریودوژانیرو صاحب ۶۳ سهمیه در ۱۵ رشته (۱۴ فدراسیون) شد و در نهایت هم با ۶۲ ورزشکار در این رویداد شرکت کرد. شرایط رشته‌هایی که پنج سال پیش به برزیل اعزام شدند، به این شرح است:
| رشته ورزشی | تعداد سهمیه |
| بوکس | یک |
| تکواندو | ۴ |
| تنیس روی میز | ۳ |
| تیراندازی | ۵ |
| تیروکمان | یک |
| جودو | ۳ (دو ورزشکار اعزام شد) |
| دوومیدانی | ۱۰ |
| دوچرخه سواری | ۳ |
| شمشیربازی | ۲ |
| شنا | یک |
| قایقرانی | یک |
| کشتی آزاد | ۶ |
| کشتی فرنگی | ۶ |
| والیبال | ۱۲ |
| وزنه برداری | ۵ |
| ۱۵ رشته | ۴۲ سهمیه |
وضعیت کاروان جدید ایران؛ ۵۲ سهمیه در ۱۲ رشته
حضور در میادین گزینشی برای کسب سهمیه بازیهای المپیک توکیو از اوایل سال گذشته آغاز شد. اولین سهمیه المپیکی ایران هم توسط نجمه خدمتی از حضور در مسابقات تیراندازی جام جهانی ۲۰۱۹ چین و به واسطه کسب جایگاه پنجم این رقابت‌ها به دست آمد. بعد از آن دستیابی به سهمیه جدید در رشته‌های مختلف ادامه داشت تا اینکه کرونا و شیوع وگستردگی ادامه دارش تمام رویدادهای گزینشی و حتی خودِ بازیهای المپیک را در سایه قرار داد.
بدین ترتیب تکمیل ساختار کاروان ورزش ایران در مرحله ۵۳ سهمیه در ۱۲ رشته (۱۱ فدراسیون) متوقف شد و با وجود گذشت یک سال و به دلیل ادامه رفتارهای غیرقابل پیش بینی کرونا هنوز از سر گرفته نشده است.
وضعیت کاروان ورزش ایران برای حضور در المپیک توکیو -تا به امروز- به این شرح است:
| رشته ورزشی | تعداد سهمیه |
| بوکس | ۲ |
| تکواندو | ۲ |
| تنیس روی میز | در انتظار کسب سهمیه |
| تیراندازی | ۶ |
| تیروکمان | یک |
| جودو | - |
| دوومیدانی | ۲ |
| دوچرخه سواری | یک |
| شمشیربازی | ۴ |
| شنا | در انتظار کسب سهمیه |
| قایقرانی | در انتظار کسب سهمیه |
| کشتی آزاد | ۳ |
| کشتی فرنگی | ۳ |
| والیبال | ۱۲ |
| وزنه برداری | در انتظار کسب سهمیه |
| کاراته | ۴ |
| بسکتبال | ۱۲ |
| ۱۲ رشته «صاحب سهمیه» | ۵۲ سهمیه |
حضور در توکیو به عنوان «تازه وارد» یا «با حرکت رو به جلو»
کاروان ورزش ایران برای المپیک توکیو استثنایی‌ترین کاروان ورزش ایران در تاریخ هفده دوره‌ای حضور در این بازی‌ها به حساب می‌آید؛ کاروانی که دو سال از شکل گیری آن می‌گذرد اما هنوز کامل نشده است و پروسه چندماهه و غیرقابل پیش بینی تا پایان کار دارد. با این حال و بدون در نظر گرفتن رویدادهای گزینشی باقی مانده که برگزاری آنها تکلیف برخی رشته‌ها و سهمیه‌های المپیکی آنها را در کشورمان مشخص می‌کند، می‌توان بر این مهم صحه گذاشت که برخی فدراسیون‌ها با عملکردی رو به جلو برای تیم یا ورزشکارشان در این کاروان جایی پیدا کرده اند برخلاف فدراسیون‌ها و رشته‌هایی که پسرفت‌شان مشهود است اما خوش شانس بوده اند که جزو المپیکی‌ها باقی ماندند.
در کاروان جدید ایران که برای سی و دومین دوره بازیهای المپیک شکل گرفته و به نسبت کاروان اعزامی به دوره پیشین این بازی‌ها، کاراته «تازه وارد» ترین رشته به حساب می‌آید که از فرصت ایجاد شده برای ورود به المپیک جهت کسب سهمیه به خوبی استفاده کرد. بسکتبال را هم می‌توان از این حیث کنار کاراته قرار داد که پس از ۱۲ سال و برای دومین بار خود را به المپیک رساند.
همچنین در این کاروان هستند رشته‌هایی که با «روندی رو به جلو» موقعیت خود برای قرار گرفتن میان المپیکی‌ها را حفظ کردند و در رأس آنها هم شمشیربازی قرار دارد؛ رشته‌ای که دو ورزشکار به ریو اعزام کرد اما برای توکیو چهار سهمیه خود در بخش تیمی و انفرادی اسلحه سابر را قطعی کرده و همچنان امیدوار است از حضور در مسابقات زون آسیا سهمیه‌های جدیدی در دو اسلحه دیگر به دست بیاورد.
بوکس (افزایش یک سهمیه به ۲ سهمیه) و تیراندازی (افزایش ۵ سهمیه به ۶ سهمیه) دو رشته دیگری هستند که با حرکتی رو به جلو وارد ترکیب کاروان المپیکی ایران شدند.
المپیکی شدن با «حرکت رو به عقب»
بدون شک حضور در المپیک بالاترین افتخار برای هر ورزشکار و تیمی در تاریخ فعالیت حرفه ای آنها به حساب می‌آید. برخی فدراسیون‌ها این افتخار را همچون المپیک ۲۰۱۶ برای المپیک ۲۰۲۰ هم به دست آورده اند مانند والیبال که در ریو اولین حضور المپیکی را تجربه کرد و اجازه نداد در تکرار این تجربه وقفه‌ای ایجاد شود.
البته رشته‌های دیگری هم هستند که چنین تجربه‌ای متوالی را خواهند داشت اما با چاشنی «خوش اقبالی» چرا که ورزشکاران‌شان در «حرکتی عقب گرد» گونه صاحب سهمیه شدند؛ دوومیدانی از جمله این رشته هاست که در ریو ۱۰ نماینده داشت اما برای توکیو فعلاً در مورد اعزام ۲ ورزشکار خود به قطعیت رسیده است.
دوومیدانی کاران برای ادوار گذشته بازیهای المپیک و از جمله المپیک ریو به واسطه حضور در رویدادی مانند مسابقات بین المللی قزاقستان که با شرایط متفاوت نسبت به مسابقات دیگر و بدون تست گیری (دوپینگ) برگزار می‌شد، به راحتی صاحب سهمیه شدند اما متفاوت شدن شرایط برگزاری رقابت‌های انتخابی برای دوره پیش روی المپیک، وضعیت آنها را هم متفاوت کرده است. البته با برگزاری مسابقات گزینشی المپیک در رشته دوومیدانی، سهمیه‌های جدیدی برای ایران به دست می‌آید اما تعداد آنها هرگز به ریو نمی‌رسد.
دوچرخه سواری دیگر رشته‌ای است با خوش شانسی و بدون زحمت المپیکی شد اما با اختلاف زمین تا آسمان نسبت به قبل؛ این رشته برای المپیک ریو ۳ نماینده داشت که از حضور در میادین گزینشی سهمیه‌های خود را دریافت کردند. دوچرخه سواری برای توکیو تنها یک سهمیه گرفته که آن هم بر اساس رنکینگ جهانی به دست آمده است و کسب چه سهمیه ای راحت تر از این.
در بررسی پسرفت رشته‌ها برای المپیکی شدن از تکواندو هم نباید غافل شد که برای ریو چهار نماینده در ترکیب کاروان ایران داشت اما برای توکیو از مجموع ۸ سهمیه ممکن به معرفی دو نماینده اکتفا کرده است. در تأیید حرکت رو به عقب این رشته و اهالی آن هم همین بس که امروز گزینه مناسبی برای آرمین هادی پورِ مصدوم نیست تا در صورت نیاز جایگزین شود.
در لابه لای بررسی رشته‌ها برای المپیک توکیو وزنه برداری را هم باید جزو همین دسته رشته‌هایی قرار دارد که پیشرفت نداشته اند که هیچ، درجا هم نزده اند. مسابقات وزنه برداری المپیک ریو با حضور ۵ ایرانی برگزار شد اما در میان برگزارکنندگان این رقابت‌ها در توکیو حداکثر نام ۲ ایرانی قرار خواهد گرفت. بررسی اینکه مسجل شدن این دو سهمیه برای وزنه برداری کشورمان اما و اگرهای زیادی دارد به کنار؛ موضوع مورد توجه در این بحث کاهش تعداد سهمیه‌های مجاز وزنه برداران ایرانی به دو سهمیه ممکن است که باید به حساب مدیریت سال‌های اخیر این رشته و بی پروایی در تخلف ورزشی مانند دوپینگ گذاشته شود.
حساب جودو هم از این گروه رشته‌ها جدا نیست؛ رشته مدال آوری که برخی کج اخلاقی‌ها و بی درایتی‌ها آن را به سمت تعلیق پیش برد و حرف‌های ضد و نقیض اخیر در رابطه با رأی دادگاه حکیمت ورزش بازگشتش به میادین را قطعی نکرده است. جودو برای المپیک ریو صاحب سه سهمیه شد و دو ورزشکار اعزام کرد اما برای المپیک توکیو هیچ.
سه رشته زیر ذره بین المپیکی
اگر کرونا نبود و جهان را درگیر خود نمی‌کرد امروز علاوه بر پرونده رشته‌ها و بررسی وضعیت‌شان برای سفر به توکیو، پرونده خود المپیک هم بسته شده بود و مدیران حرف و شعارهای جدیدشان را برای المپیک بعد آغاز کرده بودند. واقعیت اما این است که به خاطر پاندمی کرونا که تعویق یک ساله المپیک را موجب شد، برخی از رقابت‌های گزینشی هنوز برگزار نشده و به همین دلیل تکلیف سهمیه‌های باقی مانده در برخی رشته‌ها همچنان نامشخص است.
به همین دلیل وضعیت برخی رشته‌ها در کشورمان برای حضور در المپیک پنجاه به پنجاه است؛ چرا که جزو شانس‌های کسب سهمیه قرار گرفته اند اما برای تأیید این موقعیت خود راه سختی پیش رو دارند آنهم با احتمالات زیاد؛ تنیس روی میز که برای المپیک ریو صاحب سه سهمیه شد جزو این رشته هاست و البته شنا و قایقرانی که هر کدام یک ورزشکار اعزامی به ریو داشتند.
در صورتیکه به هر دلیل ورزشکاران تنیس روی میز، شنا و قایقرانی نتوانند رکورد ریو را برای توکیو تکرار کنند باید این رشته‌ها را به فهرست رشته‌هایی با حرکت رو به عقب اضافه کرد.
این احتمال در مورد کشتی هم وجود دارد که فعلاً در تکرار نیمی از سهمیه‌های المپیک قبل موفق بوده است. فدراسیون کشتی برای المپیک ریو، ۶ ورزشکار در هر بخش فرنگی و آزاد به کاروان ایران معرفی کرد. تا به امروز برای توکیو سه فرنگی کار و سه آزادکار المپیکی شده اند اما باید ۶ سهمیه دیگر کسب شود تا فدراسیون کشتی به کم کاری متهم نشود. البته که کسب این تعداد سهمیه دور از دسترس فرنگی کاران و آزادکاران نیست و کاملاً قابل پیش بینی است اگرچه در رابطه با کیفیت آنها و منجر شدن‌شان به نتیجه و مدال صحبت زیاد است.
المپیک برای ورزش ایران «جدی» نیست؟
سی و دومین دوره بازیهای المپیک استثنایی‌ترین دوره این بازی‌ها به حساب می‌آید که قرار است با یک سال تأخیر، مردادماه سال آینده کانون توجهات ورزش و حتی فرهنگ و سیاست جهان شود. بدون اغراق تمام کشورها برای بهترین شکل حضور در این رویداد آماده می‌شوند اما گویا در ورزش ایران به صرف حضور بسنده می‌شود و همین موضوع دلیلی می‌شود بر درجا زدن یا پسرفت در رشته‌های مختلف.
گویا همینکه رشته‌ای وارد فهرست کاروان المپیک شود کفایت می‌کند برای اینکه مدیران مربوطه آن را مبنای برنامه ریزی خود قرار دهند بدون توجه کافی به اینکه این حضور چگونه انجام شود و چه سرانجامی داشته باشد. همین می‌شود که نوسانات در مورد شرایط المپیکی رشته‌ها بیشتر از حضورشان و عملکرد آنها به چشم می‌آید.