به گزارش مشرق، در حالی‌که سیاست قطعی جمهوری اسلامی درقبال برجام رفع همه تحریم‌ها و راستی‌آزمایی آن از سوی ایران عنوان شده است، اعلام مواضع عجیب از سوی رئیس‌جمهور همچون آمادگی برای بازگشت به تعهدات به‌صورت کل در برابر کل و یا جزء در برابر جزء نتیجه‌ای جز شرطی کردن دوباره جامعه ایران و ممانعت از فروپاشی کامل ساختار تحریم‌ها نخواهد داشت.
حجت‌الاسلام روحانی رئیس‌جمهور چهارشنبه گذشته (۲۰ اسفند) در جلسه دولت باز هم اظهاراتی عجیب و قابل تاملی بیان کرد که با حاشیه‌های زیادی همراه بود و واکنش‌های متعددی را هم در پی داشت.
رئیس‌جمهور از یکسو در حالی که هنوز چند ساعتی از اعلام موافقت دولت آمریکا با درخواست نمایندگان کنگره برای گسترش برجام به حوزه‌های دیگر و اولین تحریم دولت جدید آمریکا نگذشته بود بایدن را پشیمان خواند و تلویحاً با بازگشت به تعهدات برجامی به‌صورت جزء در برابر جزء اعلام موافقت کرد و از سوی دیگر مشکلات موجود در بازار را به‌خاطر نبودِ وزیربازرگانی دانست و متوجه مجلس کرد.
روحانی در جمع اعضای کابینه گفت: «ما در برابر کاخ سفید آماده‌ایم، به صراحت اعلام کرده‌ایم که برگردید به قانون، خجالت نکشید. ۱۵ گزارش آژانس نشان داده که ایران تا آخرین روز پای پیمان خود می‌ایستد.»
وی افزود: «شرایط برای ۷ کشور که به تعهد قبل برگردند آماده است، آمریکا باید پیشقدم باشد. برای بازگشت به تعهدات به‌صورت کل در برابر کل و یا جزء در برابر جزء آماده‌ایم این شما هستید که می‌توانید مسیر درست و صحیح را انتخاب کنید.»
اظهاراتی که متأسفانه با استقبال رسانه‌های معاند و ضدانقلاب از جمله رادیو فرانسه، العربیه فارسی، بی‌بی‌سی فارسی و رادیو فردا هم مواجه شد و این رسانه‌های با استناد به این موضع رئیس‌جمهور مدعی عقب‌نشینی جمهوری اسلامی از سیاست قطعی جمهوری اسلامی درباره برجام شدند.
این اظهارات روحانی در حالی است که پیش از این دولت «جو بایدن» رئیس‌جمهور جدید آمریکا پس از ورود به کاخ سفید اعلام کرد که تنها زمانی به توافق هسته‌ای با ایران باز خواهد گشت که نخست ایران کاهش تعهدات خود را متوقف کرده و کاملاً به تعهداتش پایبند شود.
در مقابل مقامات جمهوری اسلامی در واکنش به این درخواست واشنگتن تأکید کرده بودند که آمریکا نخست از برجام خارج شده و تنها پس از پایبندی کامل به برجام یعنی رفع همه تحریم‌ها و راستی آزمایی آن از سوی ایران، کاهش تعهدات برجامی خود را باز خواهد گرداند.
مخالفت ایران با پیشنهاد بازگشت گام به گام به برجام
این اظهارات تأمل‌برانگیز رئیس‌جمهور علاوه بر اینکه برخلاف سیاست و راهبرد قطعی اعلام شده جمهوری اسلامی از سوی رهبر انقلاب است که در شورای عالی امنیت ملی نیز رد شده است.
یک مقام ارشد امنیتی کشورمان به شبکه خبری «پرس تی‌وی» گفته است که ایران با پیشنهاد بازگشت گام‌به‌گام به توافق هسته‌ای مخالف است و تهران تنها در صورتی به تعهدات برجامی خود کامل باز خواهد گشت که تحریم‌ها به‌صورت مؤثری برداشته شوند.
این مقام امنیتی که خواسته هویتش افشاء نشود، تصریح کرد که دولت جدید آمریکا تحریم‌های دولتی قبلی را لغو نکرده است. وی تأکید کرد که تنها راه بازگشت ایران به تعهدات برجامی خود این است که واشنگتن تمامی تحریم‌ها را بردارد.
این مقام امنیتی خاطرنشان کرد اگر تحریم‌ها برداشته نشوند، ایران اقدامات بیشتری را در آینده نزدیک اتخاذ خواهد کرد که فراتر از تعهدات تهران ذیل توافق هسته‌ای است. ایران قبل از رفع تحریم‌ها هیچ مذاکره رسمی و غیررسمی با آمریکا نخواهد داشت.
این اظهارات از یک سو ارسال پالس ضعف و امیدوار کردن دشمن محسوب می‌شود و از سوی دیگر نتیجه ای هم جز شرطی کردن دوباره جامعه ایران و ممانعت از فروپاشی کامل ساختار تحریم‌ها با کمک به سیاست اعمال فشار غربی‌ها علیه ملت ایران، نتیجه دیگری نخواهد داشت.
انتقاد شدید نمایندگان مجلس از موضع عجیب رئیس‌جمهور
این اظهارات رئیس‌جمهور همچنین با مخالف شدید نمایندگان مجلس شورای اسلامی مواجه شد و واکنش آنها را نیز برانگیخت.
نصرالله پژمانفر رئیس کمیسیون اصل نود و نماینده مشهد در این رابطه گفت: «هدف رئیس‌جمهور از بیان این‌گونه مطالب ایجاد دوگانگی در کشور است و او با انگیزه‌های انتخاباتی این مسائل را مطرح می‌کند.»
وی افزود: «چه دولت و چه دیگران همگی در ماجرای برجام کاملاًً دریافتند که برداشته شدن گام‌به‌گام تحریم‌ها یک سناریوی کاملاًً شکسته خورده است و تکرار مجدد آن هیچ دلیل منطقی ندارد.»
این نماینده مجلس معتقد است: «آقای روحانی به دنبال آن است تا چنانچه کسانی با این ایده وی مخالفت کنند، به مردم بگوید که مردم ببینید ما به‌دنبال برداشتن تحریم‌ها هستیم اما عده‌ای با آن مخالفت می‌کنند و می‌خواهند که تحریم‌ها ادامه یابد.»
احمدحسین فلاحی نماینده همدان در مجلس هم در این زمینه گفت: «من امیدوارم که منظور آقای روحانی از این اظهارات مذاکره مجدد، وادادگی و عقب‌نشینی نباشد چون مذاکره تمام شده و ما هیچ مذاکره‌ای با آمریکا یا اروپا بر سر تحریم‌ها نداریم.»
نماینده مردم همدان در مجلس معتقد است که صرف به برجام برگشتن آمریکا برای ما کفایت نمی‌کند چون ثمره‌ای برای ایران نداشته است؛ ما مذاکره کردیم که تحریم‌ها برداشته شود. اگر تحریم‌ها را بردارند ایران نیز به تعهدات خود عمل می‌کند اما اگر تحریم‌ها برداشته نشود آقای روحانی دیگر چنین اجازه‌ای ندارد که بخواهد تصمیمی در این زمینه بگیرد.
وی تأکید کرد «در عین حال بر این باورم که آقای روحانی می‌خواهد از بعضی از صحبت‌ها استفاده سیاسی و انتخاباتی کند و این صحبت‌ها مصرف داخلی داشته باشد چرا که در بیرون با این حرف‌ها هیچ اتفاقی نمی‌افتد.»
مجتبی رضاخواه نماینده تهران هم گفته است «سخنان رئیس‌جمهور، «هیچ آورده‌ای» برای کشور نخواهد داشت چون طرف مقابل همچنان هیچ الزامی برای اجرای تعهدات ندارد بنابراین این رویکرد، رویکرد اشتباهی است چون ایران همواره تعهدات خود را انجام داده است.»
وی نیز این سخنان را انتخاباتی ارزیابی کرد و گفت: «این حرف‌ها برای فریب مردم است و قطعا در سیاست خارجی ایران تغییر مهمی محسوب نمی‌شود.»