به گزارش مشرق، رهبر معظم انقلاب اسلامی بعدازظهر یکشنبه در سخنرانی نوروزی خطاب به مسؤولان، خصوصاً کاندیداهای ریاست جمهوری، فرمودند: «اگر می‌توانید این بار سنگین را به دوش بکشید بسم‌الله، اما اگر نمی‌توانید در روایات وعده‌های بسیار بدی داده شده است».

رهبر معظم انقلاب در این بیانات افراد ناتوان را از پذیرش مسؤولیت منع کرده و این کار را به نوعی گناه بزرگ بیان می‌کنند که لازم است مدیران کشور خصوصاً افرادی را که قصد شرکت در انتخابات ریاست جمهوری دارند به این سخنان توجه کنند.

امیرالمؤمنین: حکمرانی برای تو طعمه نیست، بلکه امانتی بر عهده توست

طبق روایات، پذیرش مسؤولیت از سوی یک مؤمن امانتداری و مسؤولیت برای خدمت به جامعه است تا جایی که امام علی (ع) در نامه‌ ۵ نهج‌البلاغه خطاب به اشعث ‌بن قیس از کارگزاران حضرت در منطقه آذربایجان این‌گونه می‌فرماید: «وَ إِنَّ عَمَلَکَ لَیْسَ لَکَ بِطُعْمَةٍ وَ لَکِنَّهُ فِی عُنُقِکَ أَمَانَة»، یعنی حکمرانی برای تو طعمه نیست، بلکه امانتی بر عهده‌ات است.

وقتی پیامبر شخصی چون ابوذر را برای مسؤولیت مناسب نمی‌داند

اما مهم‌ترین روایت در این زمینه توصیه پیامبر (ص) به ابوذر غفاری است. ایشان خطاب به ابوذر فرمودند که تو ناتوان هستی، پس هیچ‌گاه مسؤولیتی قبول نکن و عهده‌دار مال یتیم نباش.

البته پیامبر (ص) همواره ابوذر غفاری را مورد ستایش قرار می‌داد و صداقت و درستی او را می‌ستود. حتی در روایتی از پیامبر (ص) در وصف جناب ابوذر آمده است: «آسمان بر کسی راستگوتر از ابوذر سایه نیفکنده و زمین مانند او را حمل نکرده است. صداقت ابوذر در بین عرب ضرب‌المثل است». اما با این حال پیامبر (ص) ابوذر را شخصی مدیر نمی‌داند و او را از مدیریت منع می‌کند.

درباره توصیه پیامبر گرامی اسلام خطاب به ابوذر چنین آمده است: «عَن اَبی ذَرٍّ (سَلامُ اللّهِ عَلَیهِ) اَنَّ النَّبیَّ (صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ) قالَ یا اَبا ذَرٍّ اِنّی اُحِبُّ لَکَ ما اُحِبُّ لِنَفسی اِنّی اَراکَ ضَعیفاً فَلا تُؤَمَّرَنَّ عَلیٰ اِثنَینِ وَ لا تَوَلَّیَنَّ مالَ یَتیم».

از ابوذر روایت است که رسول خدا (ص) فرمود: ای ابوذر! من آنچه برای خود دوست می‌دارم برای تو نیز دوست می‌دارم؛ همانا تو را ناتوان می‌بینم، پس هیچگاه به دو نفر امر نکن و به هیچ وجه عهده‌دار مال یتیم نباش. (امالی طوسی، مجلس سیزدهم، ص ۳۸۴)

این در حالی است که ابوذر در جنگاوری، علم و دانش و در دفاع از اسلام زبانزد بود و همواره از ولایت امام علی (ع) دفاع می‌کرد، اما ضعف او در مدیریت سبب شد پیامبر (ع) هیچگاه به او مسؤولیت ندهد و جناب ابوذر را از این کار منع کند.

ابوذر پس از وفات پیامبر (ص) هم به دستور ایشان عمل کرد و مسؤولیتی نپذیرفت

این توصیه پیامبر (ص) همواره آویزه گوش ابوذر بود و با وجود پیشنهادهایی خصوصاً در دوران خلفا هیچ‌گاه مسؤولیتی نپذیرفت و حتی افرادی را که صلاحیت مسؤولیت نداشتند به این سفارش پیامبر (ص) ارجاع می‌داد. یکی از این افراد ابوموسی اشعری بود. ابوموسی به دلیل صداقت، ابوذر را برادر خود خطاب می‌کرد، اما ابوذر خطاب به ابوموسی می‌گوید: پیش از آنکه مسؤولیتی در خلافت عثمان برعهده بگیری برادرت بوده‌ام.

رهبر معظم انقلاب پیش از این هم بارها این‌گونه روایات را به مسؤولان کشور گوشزد کرده و کاندیداهای ریاست جمهوری و مجلس را به این مهم توصیه می‌کردند که اگر توان ندارید، مسؤولیت نپذیرید.

به‌کارگیری افراد بی‌کفایت و کار نابلد خیانت به خدا و رسول است

به‌کارگیری افراد لایق و همچنین قبول مسؤولیت تاجایی اهمیت دارد که پیامبر گرامی اسلام در حدیثی دیگر به‌کارگیری افراد بی‌کفایت و کار نابلد را خیانت به خدا و رسول بیان می‌کند.

«مَن وَلّی مِن أمرِ المُسلِمینَ شَیئا فَوَلّی رَجُلاً و هُوَ یَجِدُ مَن هُوَ أصلَحُ لِلمُسلِمینَ مِنهُ فَقَد خانَ اللّه َ و رَسُولَهُ». کسی که عهده دار و متصدی یکی از امور مسلمانان شود و فردی را سرپرست کاری کند، با این که می‌تواند کسی را که برای مسلمانان بهتر از او باشد پیدا کند، به خدا و رسولش خیانت کرده است. (کنز الفوائد، جلد‏ ۲، صفحه ۲۸۳)

عذابی دردناک و غل و زنجیر در انتظار مسؤولان بی‌کفایت

موضوع به خیانت به خدا و رسول ختم نمی‌شود، زیرا کسی که مسؤولیتی را قبول کرده است، باید همه توانش را برای انجام امور جامعه و اجرای عدالت به‌کار بگیرد. زیرا پیامبر گرامی اسلام عذابی دردناک برای کارگزاران وعده داده و می‌فرماید: «لایومر احد علی عشره فما فوقهم الاجیء به یوم القیامه مغلوله یداه فان کان محسنا فک عنه و ان کان مسیئا یزید غلا علی غله». هیچ کس بر ۱۰ نفر یا بیشتر امیری و ریاست نمی‌کند؛ مگر اینکه در روز قیامت با دستان غل و زنجیر شده آورده می‌شود پس اگر (در زمان ریاستش) نیکوکار بوده، غل و زنجیر از او برداشته می‌شود، اما اگر بدکار بوده بر غل و زنجیرش افزوده می‌شود. (جهاد النفس، وسائل الشیعه)

پرتاب مسؤولان بی‌کفایت به جهنم

ماجرا هنوز تمام نشده! امام صادق (ع) هم در نقل قولی از پیامبر (ص) درباره پذیرش مسؤولیت توسط افراد ناتوان می‌فرمایند: این افراد در قیامت با دستانی به گردن زنجیر شده می‌آیند و اگر به ستم رفتار کرده باشد به جهنم پرتاب  می‌شوند.

بد نیست علاقه‌مندان به خدمت خصوصاً افرادی که قصد شرکت در انتخابات ریاست جمهوری را دارند و خود را شیفته خدمت می‌خوانند، به این روایات قدری توجه کنند که پذیرش مسؤولیت چه کار خطیری است که پیامبر (ص) صحابه بزرگواری چون ابوذر را ـ که توانایی‌های بسیار بالایی داشت ـ از این کار منع می‌کنند. در جایی دیگر پذیرش مسؤولیت بدون صلاحیت را خیانت به خدا و رسول می‌دانند و در جایی دیگر عذاب بی‌کفایتی و کوتاهی در مسؤولیت را بسیار دردناک و غل و زنجیر در قیامت و پرتاب به جهنم بیان می‌کنند.