به گزارش مشرق، حجت جباری، معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی، گفت: دریاچه ارومیه با داشتن آب شور، بزرگترین دریاچه ایران و بیستمین دریاچه جهان می‌باشد که به دلیل ویژگی‌های طبیعی و اکولوژیکی منحصر بفرد، از مهمترین و با ارزش‌ترین اکوسیستم‌های ایران است. این دریاچه دارای دو نوع اکوسیستم آبی و خشکی می‌باشد که اکوسیستم آبی شامل آب شور دریاچه و اراضی باتلاقی حاشیه آن است.
ببینید:
عکس/ اسکله ۱۰۰ ساله تال در ارومیه
جباری در خصوص ثبت اولین تالاب در کنوانسیون رامسر اظهار کرد: این دریاچه در سال ۱۳۴۶ تحت عنوان منطقه حفاظت شده و در سال ۱۳۵۴ به عنوان پارک ملی دریاچه ارومیه ارتقا یافته است. همچنین جزو یکی از ذخیره گاه‌های زیستکره در سطح جهان و یکی از تالاب‌های ثبت شده در کنوانسیون رامسر می‌باشد. دریاچه ارومیه پس از خشک شدنش محیط زیست منطقه را به چالش کشیده است و با وجود احیاء دوباره هنوز حالت شکننده دارد.
معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی مطرح کرد: دریاچه ارومیه در شرایط نرمال دارای ۵۴۰۰ کیلومتر مربع مساحت، حدوداً ۳۲ میلیارد متر مکعب آب شور بوده که متاسفانه در بیش از دو دهه گذشته بسیار تحت تاثیر عوامل مختلف قرار گرفته است. در حال حاضر سطح تراز دریاچه به ۲۴/ ۱۲۷۱ متر رسیده که نسبت به زمان مشابه در سال گذشته حدوداً یک سانتیمتر کاهش و، اما نسبت به حداقل ترازی که ۶ سال پیش در دریاچه ثبت شده در حدود ۱۱۶ سانتیمتر بالاتر می‌باشد. در وضعیت فعلی مساحت عرصه آبی ۲۷۸۵ کیلومتر مربع و حجم آب ۳/۳ میلیارد متر مکعب می‌باشد.
وی در خصوص عواملی که بر تشدید بحران در این دریاچه عنوان کرد: عمدتاً دو دسته از عوامل در بروز وضعیت بحرانی دریاچه ارومیه تاثیر گذار بودند. مهمترین و تاثیرگذارترین، عوامل انسانی هستند. بر اساس آمارهای رسمی بیش از ۹۰ درصد از آب مصرفی حوزه در بخش کشاورزی با راندمان بسیار پایین (۳۰%) مصرف می‌شود.
ببینید:
عکس/ روز ملی دریاچه ارومیه
جباری در خصوص عوامل انسانی توضیح داد: از دیگر عوامل انسانی افزایش احداث سازه‌های آبی و ذخیره آب در این مخازن، برداشت بیرویه از منابع آب سطحی، افزایش جمعیت و به تناسب آن افزایش نیاز به آب در مصارف کشاورزی، افزایش برداشت‌های مجاز و غیر مجاز از آب‌های زیرزمینی (بیش از ۱۰۰۰۰۰ چاه مجاز و غیر مجاز)، سنتی بودن سیستم انتقال آب به مزارع و روش‌های آبیاری، و عدم رعایت الگوی کشت مطابق با میزان آب در سطح حوزه (کشت محصولات با نیاز آبی بالا) ادامه روند توسعه اراضی کشاورزی بخصوص تغییر کاربری اراضی دیم به آبی در روند خشک شدن دریاچه ارومیه تاثیر داشته اند.
وی اظهار کرد: مهمترین عوامل طبیعی تاثیرگذار بر وضعیت کنونی دریاچه ارومیه بروز پدیده خشکسالی در سال‌های گذشته بوده که شروع آن ۱۳۷۶ بوده است. البته در کنار عوامل گفته شده باید افزایش حدوداً دو سانتیگراد در درجه حرارت در سطح حوضه دریاچه را نیز اضافه نمود که به تناسب آن افزایش تبخیر از سطح منابع آبی حوزه، سطح دریاچه و افزایش تبخیر از اراضی کشاورزی و باغات را موجب می‌گردد و در نهایت باعث افزایش مصرف آب کشاورزی نیز می‌شود.
جباری ادامه داد: بر اساس مطالعاتی که انجام گرفته و همچنین به تصویب ستاد ملی احیا دریاچه ارومیه رسیده‌است حداقل نیاز زیست محیطی دریاچه ارومیه سالیانه ۳/۱ میلیارد متر مکعب آب می‌باشد که می‌بایست در طول سال وارد عرصه آبی دریاچه ارومیه شود. البته این مقدار صرفاً مقدار آبی است که موجب خواهد شد دریاچه کارکردهای اکولوژیک خود را از دست دهد و نهایتاً اگر در دراز مدت این مقدار آب وارد بستر دریاچه شود سطح تراز دریاچه ارومیه به تراز اکولوژیک یعنی۱/ ۱۲۷۴ متر خواهد رسید.
معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی بیان کرد:، اما اگر بخواهیم دریاچه به شرایط نرمال دراز مدت خود و یا به ترازی که در قانون اراضی مستحدث و ساحلی به آن اشاره شده است (تراز حداکثری دریاچه در سال ۱۳۵۳ برابر با ۱۲۷۷/۱) برسد سالیانه حدوداً ۵ میلیارد متر مکعب آب نیاز می‌باشد.