سرویس سیاست مشرق- رئیسجمهور درحالیکه از نتایج بهدستآمده در وین هنوز اطمینان خاطر به دست نیاورده؛ وعده شکسته شدن تحریمها را داد. حسن روحانی دو ماه قبل نیز وعده عبور از پیک کرونا را داده بود و البته مدتی بعد بیش از ۹۰ درصد شهرهای کشور به حالت قرمز و سیاه درآمد.
جالبتوجه آنکه حسن روحانی در سخنرانی خود در هیئت دولت بهجای آن آمریکاییها و مستعمرات اروپاییاش را باعثوبانی تحریمها بداند، جهتدهی داخلی به نتایج مذاکرات داده و در سخنانی عجیب میگوید: «اگر جناحبازی نشود تحریمها برداشتهشده و نتایج وین را به گوش مردم میرسانیم. مردم ایران با مقاومت خود مدتها است که صدای شکست خوردن دیوار تحریمها شنیدهاند. سوخت ۲۰ درصد برای تولید رادیو داروی موردنیاز ۸۵۰ هزار بیمار را تحریم کردند، با همت شهید شهریاری تولید کردیم و خودکفا شدیم، بنزین را تحریم کردند، باهمت متخصصان سپاه پاسداران؛ پالایشگاه خلیجفارس را ساختیم و صادرکننده شدیم و حتی واکسن کرونا را تولید کردهایم.»
آنچه از مذاکرات وین به گوش میرسد نشانههایی از برداشته شدن تحریمها و یا حداقلی از فضای امیدواری به آن را ندارد و مشخص نیست حسن روحانی بر مبنای کدام گزارش از در روزهای منتهی به انتخابات بار دیگر مسئله رفع تحریم را به وسط کشیده و آن را مستمسک صندوق رأی کرده است.
یک چهارراه پایینتر از گراند هتل وین، آمریکاییها نهتنها اشارهای به برداشته شدن تحریم ندارند، بلکه رابرت مالی نماینده آمریکا در مذاکرات غیرمستقیم ایران با اروپاییها میگوید: لغو تحریمها به سد کنگره خورده و با تفسیری از قانون INARA ابر تحریمها به این زودیها کنار رفتنی نیست؛ با توجه به چنین اظهارنظرهایی از سوی مقامات آمریکایی، بدیهی است که مذاکره بستر فعال نگهداشتن تحریمهای آمریکاست نه مسیری برای برداشتن آن. حال که اوضاع اقتصادی ایران رو به بهبود است، آمریکاییها از بستر مذاکره به دنبال شرطی نگهداشتن اقتصاد ایران میباشند.
اتمسفر موجود در وین نشان میدهد؛ خروجی مذاکرات با رؤیاپردازیهای دولتیها فاصله زیاد دارد؛ البته این دست اظهارنظرهای عوامانه و عوام پسند از سوی حسن روحانی و روزنامه های اصلاح طلب سابقه طولانی دارد، تنها سؤال باقیمانده آن است که هدف دولت هوادارانش از مخلوط کردن پروندههای داخلی با خارجی چیست؟
سخنان رئیسجمهور ۶ ملاحظه اساسی دارد که متناسب با آن تیم مذاکرهکننده پیش از اعلام نهایی حسن روحانی باید به آنها پاسخ میداد:
۱-زمان پایان توافق موقت با آژانس، زمان توافق نهایی با ۴ بعلاوه ۱ نیست، بلکه آخرین فرصت طرف مقابل است و دلیلی ندارد، طرف ایرانی در بیان آن عجله کند؛ اگر مذاکرات به زمان بیشتری نیاز دارد، دولت باید بهای آن را بپردازد.
۲-بین انتفاع ایران از رفع تحریمها با رفع واقعی تحریمها تفاوت معناداری وجود دارد، تیم مذاکرهکننده ایران در وین باید پاسخ دهد که نحوه رفع تحریمها چه پروتکلهایی دارد، زیرا نحوه رفع تحریمها از خود تحریمها مهمتر است. درواقع ممکن است تحریمی برداشته شود و اثرات آن باقی بماند.
۳-آقای عراقچی دائماً خطای راهبردی خود را در وین تکرار میکند؛ تأکید ایشان بر درصد افراد خارجشده از SDN و تعداد افراد خارجشده ربطی به انتفاع ما از لغو تحریمها ندارد.
۴-شورای عالی امنیت ملی بر عملکرد وزارت خارجه ناظر است، آیا گروه تشکیلشده دراینباره بر کف تعداد افراد حقیقی و حقوقی خارجشده از لیست نظارت دارد؟
۵-قاعده گذاشتهشده بروی بندهای ۳۶ و ۳۷ برجام همچنان در مذاکرات وین پابرجاست، سؤال مهم آن است که اگر آمریکاییها باز خلف وعده کرند؛ دست اروپاییها در استفاده از مکانیسم ماشه چقدر باز است؟
۶-اشتباه مذاکرات برجامی آن بود که لغو تحریمها را دچار تخفیف کردیم و تنها دولت توقع داشت که غرب ۴۰ میلیارد دلار در ایران سرمایهگذاری کند؛ آیا این بار برای آن خطای مهم چارهای اندیشیده شده است؟ راهحل آن بود که تجارت دوجانبه جای تحلیل از احتمال تجارت را بگیرد.
برداشته شدن تحریمهای ظالمانه دولت تروریستی آمریکا حق ملت ایران است و بنا به نظر قاطع نظام باید همه تحریمها با سریع و بدون پیششرط برداشتهشده و همواره قابل راست آزمایی باشد. اما هزینه و فایده رفع آنها از خود تحریمها بسیار مهمتر است.
طبق آمار صندوق بینالمللی پول در حال حاضر میزان صادرات نفت ایران علیرغم اعمال شدیدترین تحریمها به میزان قابلتوجهی افزایشیافته است. بخش نفتی ایران در سال ۲۰۲۱ رشد ۴.۱ درصدی را ثبت خواهد کرد. تولید نفت خام ایران از ۲.۱۹ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۱۹ به روزانه ۲.۳۵ میلیون بشکه در سال ۲۰۲۱ خواهد رسید. سازمان کشورهای صادرکننده نفت اوپک نیز، در جدیدترین گزارش خود اعلام کرد: تولید نفت ایران در ماه مارس ۲۰۲۱ برابر با فروردینماه ۱۴۰۰ به ۲ میلیون و ۳۰۴ هزار بشکه در روز رسیده که در مقایسه با ماه پیش از آن ۱۳۷ هزار بشکه در روز افزایشیافته است.
اساس مقایسههای آماری نشان میدهد که آمریکاییها با زنجیره کردن مذاکرات وین تنها به دنبال جنگ روانی اثرگذاری تحریمها بر اقتصاد ایران هستند و در واقعیت تحریم ایران مدتهاست که شکسته شده؛ در تهران رئیسجمهور بیش از آنکه خبر برداشته شدن تحریمها را بدهد؛ پشت تریبون صدای خواست درونی آمریکاییها بود. شاید لازم است شورای عالی امنیت ملی پیش از راست ازمایی لغو تحریم های آمریکایی ها؛ آخرین ادعاهای روحانی را راست آزمایی کند.