به گزارش مشرق، نخستین نشست از سلسله نشست‌های گفتمان‌سازی دولت جوان حزب‌اللهی شامگاه گذشته با حضور مجازی سعدالله زارعی در ارتباط تصویری با قرارگاه دانشجویی شهید رجایی (قدر) بسیج دانشجویی استان فارس برگزار شد.
بیشتر بخوانید:
نقش وزیر خارجه در سیاست‌گذاری و اجرا
در این نشست زارعی، شاخص‌های سیاست خارجی تراز انقلاب را در ۶ عنوان بیان کرد و اظهار داشت: اسلام، یک سیاست خارجی مشخص مختص به خود دارد و نمی‌توانیم تصور کنیم سیاست خارجی، یک امر کاملا عمومی است و این امر فرا دین و فرا جغرافیا و فرا قوم و فرافرهنگ است.
وی با تأکید بر اینکه سیاست خارجی یک انقلاب اسلامی با غیراسلامی حتما متفاوت است، تصریح کرد: براساس این مسئله و با این نگاه که سیاست خارجی اسلام با سیاست‌های خارجی دیگر متفاوت است، سئوال پیش می‌آید که سیاست خارجی اسلام چیست؟ که در صحبت‌های مقام معظم رهبری که به عنوان اسناد بالادستی ما محسوب می‌شوند، این شاخص‌ها توضیح داده شده است که به آن می‌پردازیم.
زارعی مصالح مسلمین را از اولین این سیاست‌ها عنوان کرد و گفت: در هرکجای دنیا که هستند، این چیزی است که اسلام برایمان در نظر گرفته که مسلمان‌ها به عنوان امت واحده و مثل دندانه‌های یک شانه با هم برابرند؛ قرآن می فرماید: هرکجا که مسلمان و مظلومی فریاد دادخواهی سر داد بقیه مسلمانان موظف به کمک هستند.
جنبه جغرافیایی مصالح مسلمین مثل مسئله فلسطین از دیگر جمله مصالح مسلمین است که زارعی به آن اشاره کرد و ادامه داد: از دیگر موارد مصالح مسلمین، ارزش‌های اسلامی است که ممکن است در معرض آسیب باشد، همچون اهانت به پیامبر در روزنامه‌های اروپایی.
وی میراث فرهنگی و سیاسی را که ممکن است در معرض آسیب باشد، از دیگر موارد مصالح مسلمین دانست و ادامه داد: دعوت، مورد دیگر سیاست اسلامی است، همچنان که قرآن مارا فراخوانده که مسلمان‌ها و مردم را دعوت به حق کنیم پس ما باید هرجا جامعه آماده‌ای بود، اسلام را گسترش دهیم.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: منافع عامه، از دیگر موارد سیاست اسلامی است که یک تفاوت بنیادینی میان سیاست‌های اسلامی و نقطه‌های مقابل دین است و قابل علامت گذاریست.
به گفته وی یک منطقی که بر دنیای مادی حاکم است از این قرار است که هر که بام بیشتری دارد، لزوما برف بیشتری هم باید داشته باشد و این منطق، منطق اسلامی نیست، برخورداری بیشتر، نفوذ بیشتر، اصل و نسب بیشتر نباید سبب شود که امت اسلامی را از هم دور کند و سیاست جمهوری اسلامی باید به نوعی تنظیم شود که منافع عمومی را بتواند شکل دهد.
این استاد دانشگاه ام القرایی را از دیگر خصیصه‌های سیاست اسلامی دانست و با بیان اینکه اسلام یک مرکزیت و یک پیرامونی دارد، تصریح کرد: مرکزیت امت اسلامی به عنوان نقطه فرماندهی است؛ مثلا وقتی جنگی بود بین ایران و عراق و در حقیقت بین قدرت‌های فاسد عربی و غربی، ما آن زمان نمی‌توانستیم در دو جبهه بجنگیم، ولی الان می‌توانیم در پنج جبهه بجنگیم مثل لبنان، فلسطین، سوریه، عراق، افغانستان. لذا حضرت امام فرمودند که اولویت این است که از جمهوری اسلامی دفاع بشود.
به عقیده وی نفی سبیل، در سیاست اسلامی، به معنای این است که سیاست خارجی اسلامی باید به گونه‌ای باشد که مانع نفوذ و سیطره کفار و مشرکین و منافقین بر جامعه اسلامی بشود.
زارعی با تاکید بر اینکه جامعه اسلام در مقابل اینها نباید آسیب ببیند، مرز بندی با دشمن را از دیگر عناوین تفاوت سیاست اسلامی با سیاست‌های دیگر دانست و گفت: دشمن شناسی، فاصله‌گذاری با دشمن، مخلوط نشدن مرزها، از جمله موارد آن است و باید با ایجاد سامانه‌ای که دشمن نتواند بر آن سیطره پیدا کند، بر جامعه اسلامی حکومت کند و راه آن این است که مسلمان‌ها یک جبهه داشته باشند و ذیل یک خیمه قرار بگیرند و مانع نفوذ دشمن بشوند.ما امروزه براساس آنچه که تاکنون درکارنامه انقلاب اسلامی می‌بینیم، می‌توانیم شهادت بدهیم که انقلاب اسلامی امروزه توانسته تا حد زیادی این شش شاخص را رعایت کرده است.
وی با یادآوری اینکه در جنگ با داعش، ما به کمک عراق رفتیم و اولین فریادها در راه مبارزه با داعش از ایران بوده است، افزود: در خصوص دعوت هم انقلاب اسلامی پایه دعوت را حفظ کرده و ما امروز بزرگ‌ترین منادی دعوت هستیم و در خصوص ام القرایی هم تلاش گسترده‌ای داشته‌ایم. ما همزمان می‌توانیم در چند جبهه با دشمن مواجه بشویم و ظرفیت‌های عظیمی در این حوزه وجود دارد.
این استاد دانشگاه با تصریح بر اینکه وضعیت ایران امروز در حوزه تکنولوژی و نظامی بسیار خوب است و ما در سایر حوزه‌ها هم فعال بوده‌ایم، گفت: درخصوص منافع عام هم انقلاب اسلامی همواره مستضعفان را مخاطب قرار داده و در این جهت حرکت کرده است؛ و هم‌اکنون هم بسیاری از مردم تحت پوشش انواع حمایت‌های ایران اسلامی قرار دارند.
این کارشناس سیاست خارجی گفت: در مرزبندی با دشمن هم امروز، به غیر از امریکا، تنها کشوری که در منطقه جبهه و پایگاه دارد، جمهوری اسلامی است.
وی در ادامه، به اقتدار در صف‌آرایی مدرن فضای بین‌الملل با ظرفیت پیاده‌سازی دیپلماسی اشاره کرد و افزود: متناسب با آن اهداف و فلسفه‌ای که سیاست خارجی کشور یا ملت دارد و با کشورهای دیگر متفاوت است.
زارعی، دیپلماسی سیاسی، دیپلماسی فرهنگی، دیلماسی اجتماعی و حتی گاهی ورزشی، نامتقارن، کلاسیک امثال آن را بیان کننده روبه‌رویی با انواعی از دیپلماسی دانست و تصریح کرد: وزارت خارجه مدعی است که کار سیاست خارجی در حوزه‌هایی گسترده‌تر از وزارت خارجه دارد دنبال می‌شود و همین اعتراف به این است که ما یک دیپلماسی گسترده خارج از وزارت خارجه هم داریم که ارکان زیادی در آن تاثیرگذار است.
این استاد دانشگاه با یادآوری اینکه این دیپلماسی‌ها با احزاب شیعی، کردی، سنی و حتی اشخاص هم ارتباط مستقیم دارد و در واقع یک رابطه محبت‌آمیز مبتی بر تبادل آگاهی‌ها ایجاد کردیم و در بخش‌های آموزشی هم ما ارتباطات گسترده‌ای با دانشگاه‌های عراق داریم، ادامه داد: با احزاب و گروه‌های سیاسی، با مجموعه‌های عظیمی مثل آموزش‌های عالی و دانشگاه‌ها امروزه ارتباطات گسترده، و در عین حال، کارآمدی داریم این نوع نفوذ و دیپلماسی ما را نشان می‌دهد.
وی گفت: روزی همه دنیا جمع شدند که سوریه را از ایران جدا کنند و امروز ۱۰ سال است که از این فشار جهانی می‌گذرد، ولی ارتباط سوریه با ایران قوی‌تر شده است.
زارعی در ادامه، به سوال دانشجویان شرکت‌کننده در این نشست مجازی پاسخ داد. وی در پاسخ به این سوال که راجع به عملکرد ما در جبهه مقاومت نقد است که فقط در حوزه نظامی و دفاعی فعال هستیم؛ آیا چنین نقدی وارد است ؟ اظهار داشت: اولا واقعا عملکرد ما محدود و منحصر به حوزه نظامی نیست؛ مثلا ما با تمام دانشگاه‌های عراق توافق داریم، تبادل دانشجو و اساتید داریم، تبادل متن داریم، درحوزه آموزشی هم ارتباطات خوبی داریم. همچنین جریانی تحت عنوان اتحادیه رادیو تلویزیون‌های اسلامی وجود دارد و خود این خیلی تاثیرگذار است؛ الان مبادلات ما با عراق به حدود ۱۴ میلیارد دلار می‌رسد. خب این چگونه ایجاد شده است؟ این مقدار معادل یک چهارم درآمدهای ارزی ما می‌شود.
وی در مورد این سئوال که مذاکره با قدرت‌های غرب و شرق، کجای این اصول شش‌گانه است؟ گفت: ما در واقع دو جبهه داریم، یکی جبهه صلح و دیگری جنگ یعنی یک کشورهایی با هر ایدئولوژی حاضرند با ما کار کنند و با ما نمی‌جنگند، اینجا دستور اسلام همکاری است، پس همکاری شکل می‌گیرد؛ اما جایی دیگر دارند دشمنی می‌کنند و طرف دشمن شماست حالا شما باید چه کار کنید؟ خب باید مقایله کنید. پس وقتی ما دشمن داریم، کاری نداریم دین او چیست؟ ما باید مقابله کنیم. بحث این است جبهه مقابل ما دشمن است یا خیر. اگر دشمن باشد وضعیت ما امتناع است.
سوال دیگری که در این نشست مجازی مطرح شد، این بود که الان برجام یک فرزند بی‌هویتی است، نه دولت مسولیت پذیرشش را قبول می‌کند نه مجلس؛ آیا برجام خواست کلیت نظام بود یا خیر؟
زارعی در پاسخ با بیان اینکه نمی‌توان در یکی دو جمله به این سوال جواب داد اما به اختصار می‌گویم، ادامه داد: تصمیم به این که ما مذاکره کنیم و به توافق برسیم، خیلی خب هدف این بود ما بنشینیم توافقی کنیم و یک محدودیت‌هایی را در زمینه هسته‌ای بپذیریم؛ حتی قبل از ریاست جمهوری روحانی همچین تصمیمی گرفته شده بود؛ پس اصل این توافق و قرارداد بوده، ولی کدام توافق؟ توافقی که هیچ کدام از شرایط رهبری را برآورده نکرده؟ اما اینی که امضا شده از طرف آقای دکتر ظریف کدام یکی از این شروط را به همراه خودش داشت؟ تقریبا هیچ‌کدام! اما آیا آن چیزی که امضا شده، از طرف نظام محترم شمرده شده؟ بله، چون ما پروژه اراک و انواعی از فعالیت‌های هسته‌ای را متوقف کردیم. اما اگر کسی بگوید این چیزی که انجام شده همان چیزی است که رهبری گفته؟ خیر! چنین نیست.
این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که در مورد مذاکره وین الان چه تضمینی وجود دارد که آقایان اهداف انتخاباتی و حزبی را فدای منافع ملی نکنند و شبیه امضای ضرب‌العجلی برجام برای اثرگذاری بر انتخابات ۹۶ ؟ تأکید کرد: هیچ تضمینی وجود ندارد! من جزئیات توافقات وین را روزانه پیگیری می‌کنم؛ هیچ تضمینی وجود ندارد، اما آیا آلان امریکایی‌ها حاضرند یک چیزی به این دولت بدهند؟ آیا حاضرند امتیازی به دولت روحانی بدهند؟ آمریکا می‌گوید ما حق داریم. یا روی همه چیز توافق می‌کنیم یا روی هیچ چیز، این شعار آنهاست. پس اینها نمی‌توانند با این روند این مذاکرات را پیش ببرند. از امروز حدودا پنج هفته مانده تا انتخابات و آمریکایی‌ها هم به این داستان واقفند؛ ممکن است همچین هدفی را دنبال کنند.
وی با تصریح بر اینکه مقام معظم رهبری یک قراری گذاشتند که تصمیم در تهران گرفته شود نه در وین؛ تصریح کرد: کمتر از وزیر، امضایش امضای نظام تلقی نمی‌شود؛ پس شرط گذاشته شد که امضا در تهران و با موافقت دستگاه‌ها باید صورت گیرد نه در وین.
آیا ما دیپلماسی را فدای میدان کردیم؟ سوال بعدی دانشجویان بود و در ادامه این سوال، اینکه آقای ظریف گفتند روسیه جبهه مقاومت را به جنگ در سوریه سوق داد؟ آیا موافق این حرف هستید؟ که زارعی در پاسخ به این سئوالات گفت: در مورد اول، این تعبیر یک تعبیر غلطی است. میدان کجاست؟ میدان منافع جمهوری اسلامی است. دیپلماسی باید کارش را در برابر رزمنده انجام بدهد پس این منتی نیست.
این کارشناس سیاست خارجی با بیان این سوال که آقای ظریف چندبار سوریه رفتید؟ خب کجای صحنه هستید شما؟ اصلا تفکیک بین این دو درست نیست؛ تصریح کرد: این یک‌چیزی نیست که ما بگوییم دیپلماسی را فدای میدان کردیم؛ بلکه دیپلماسی یک ابزار است برای میدان؛ برخلاف صحبت آقای ظریف، من می‌خواهم اینجا یک نقل قولی کنم از خود سردار شهید سلیمانی و گزارششان را بیان کنم تا مشخص کند که قضیه چیست!
به گفته وی، حاج قاسم در دیدارشان با پوتین در مسکو، صف‌آرایی صحنه را به طور کامل برای پوتین تشریح کردند و در انتهای این مباحث، پوتین اشتیاقی به وارد شدن به سوریه نداشتند. در اینجا حاج قاسم به پوتین گفتند: "اگر غائله سوریه ختم نشود، به علت وجود تروریست‌های چچنی، دامنه ناآرامی‌ها به روسیه کشیده خواهد شد". اینجا بود که پوتین ترغیب شد که در سوریه حضور یابد.
زارعی تأکید کرد: بخشی از تمایل روسیه برای وارد شدن به سوریه، مصالح این کشور در سوریه بود و بخش دیگری هم علتش امنیت خود روسیه بود، تروریست‌های چچنی در سوریه فعال شده بودند که در آینده می‌توانستند امنیت روسیه را تهدید کنند. اینها تهدید مشترک برای ما بودند.
آیا انتشار فایل صوتی ظرفیت را تعمدی می‌بینید یا انتشار آن را در راستای نفوذ و رخنه امنیتی تحلیلی می‌کنید؟ آخرین سوالی بود که زارعی به آن پاسخ داد.
وی تأکید کرد: از دیدگاه بنده، انتشار آن فایل صوتی، قطعا تعمدی بوده است. بنده این را یک یک سناریو برای تخریب ظریف از جانب دولت می‌دانم و عامل آن را هم قدرت‌طلبی و جنگ قدرت در دولت می‌دانم.