سرویس سیاست مشرق- پس‌ازآنکه جبهه اصلاحات در یک اطلاعیه تفضیلی و عجولانه اعلام کرد نامزدی در انتخابات ندارد و آن را تحریم خاموش می‌کند[۱]، حالا احزاب اصلاح‌طلب در سکوت کامل خبری یک‌به‌یک امضای خود را از زیر پای بیانیه تشکیلات تحت فرمان خاتمی پس می‌گیرند. حالا فقط یکی دو حزب رادیکال و برانداز مانند نهضت آزادی، مجمع روحانیون مبارز و حزب اتحاد  مانده‌اند و دیگران راهشان را از این اقدام انتحاری جدا کرده‌اند.

غلامحسین کرباسچی دبیر کل حزب کارگزاران سازندگی در یادداشتی نوشته است که همتی نامزد این حزب در انتخابات است. [۲] اعضای حزب ندای ایرانیان نیز در ستاد انتخاباتی رئیس بانک مرکزی دولت روحانی مشغول کار هستند و برخی دیگر از احزاب اصلاح‌طلب مانند مردم‌سالاری و همبستگی و تشکلی بانام جبهه اصلاح‌طلبان نیز نیم‌نگاهی به مهر علیزاده دارند.

اصلاح‌طلبان حالا رودررو با یکدیگر قرارگرفته‌اند، جناح رادیکال جبهه اصلاحات از بهزاد نبوی خواسته است آب پاکی را روی دست همه ریخته و پایان کار نهاد اجماع ساز را اعلام کند، در سوی مقابل احزاب میانه‌رو و معتدل با انتقاد از این شیوه خودخواهانه و رو به براندازی معتقدند قهر با صندوق رأی نتایج غیرقابل جبرانی را برای اصلاح‌طلبان به بار می‌آورد.

اجماع محال است

اگر حساب احزاب تندرو یا تحریم خواه را از جبهه اصلاحات جدا کنیم؛ ایجاد اتفاق‌نظر در بخش میانه‌رو این جریان تقریباً محال است، زیرا بخشی از اصلاح‌طلبان به سمت همتی و برخی دیگر به‌سوی مهر علیزاده متمایل شده‌اند.

روزنامه شرق در گزارش اول خود در روز گذشته همتی را نماینده وضع موجود خوانده و معتقد است سرمایه‌گذاری روی مدیر روحانی باعث شکست در انتخابات می‌شود.

شرق دراین‌باره می‌نویسد:

یکی از موانع اصلاحات در این دوره عدم اعتماد عمومی به نامزدهایی باشد که به هر نحو منتسب به دولت‌اند؛ حتی این مانع برای اسحاق جهانگیری هم وجود داشت و گرچه او یک نیروی باسابقه اصلاح‌طلب محسوب می‌شود که در تمام ارکان اجرائی و حتی تقنینی سابقه داشت، اما به دلیل مسئولیتش در دولت، به‌نوعی نماینده وضع موجود تلقی می‌شد و حتماً اگر در انتخابات ریاست‌جمهوری تأیید صلاحیت می‌شد، اصولگرایان با تکرار وسیع این گزاره او را نزد مخاطبان اصلاحات تخریب می‌کردند.

این روزنامه با انتقاد از تک‌روی حزب کارگزاران و حمایت از همتی نوشت:

حزب کارگزاران که بنایش جلب حمایت دیگر نیروهای اصلاح‌طلب برای همتی است، اما او دقیقاً محدودیت مذکور را دارد و در نگاه عمومی یکی از تصمیم سازان اقتصادی دولت روحانی شمرده می‌شود. پس اگر اصلاح‌طلبان بخواهند از او یک‌قطب انتخاباتی بسازند، عملاً به جامعه چنین القا می‌کنند که تصمیمات اقتصادی دولت روحانی مورد تأیید ماست؛ موضوعی که بسیار خطرناک به نظر می‌رسد زیرا بی‌تردید مهم‌ترین مشکل این روزهای کشور اقتصاد است و ازقضا در دی‌ماه ۹۶ و آبان ۹۸ بخش مهمی از مردم به دلیل بحران معیشت هزینه‌های ‌ بسیار دادند. [۳]

روزنامه شرق حتی در تحلیلی فراتر از قبل مدعی می‌شود که قمار روی همتی بی‌نتیجه است و نباید روی اسب بازنده شرط بندی کرد. این روزنامه به اصلاح طلبان پیشنهاد می دهد تا آن‌ها از میان گزینه‌های اصول‌گرا نامزد مطلوب خود را جستجو کنند، نویسنده شرق، محسن رضایی را یک چهره قابل‌توجه ارزیابی کرده که می‌توان بخشی از مطالبات اصلاح‌طلبان را نمایندگی کند. البته این اقدام اصلاح‌طلبان در حمایت از محسن رضایی، پیش از آنکه یارگیری انتخاباتی تلقی شود؛ تاکتیکی تخریبی به‌منظور انشقاق در صف متحد اصول‌گرایان و باهدف ایجاد شکاف در اردوی رقیب است.

این روزنامه متعلق به جناح رادیکال اصلاح‌طلبان می‌نویسد:

محسن رضایی باسابقه یک‌بار انصراف و دو بار حضور کامل در رقابت‌ها، یک پایگاه رأی حداقل چهارمیلیونی از سوی زاگرس دارد. او یک‌بار با «دولت عشق» یک‌بار با «دولت ائتلافی» و یک‌بار با «دولت فراگیر و امید» پا به میدان گذاشته است و حالا باید دید آیا با «دولت نهضت ملی برای آبادانی ایران و مبارزه با فساد و شبکه نفوذ» می‌تواند موفق از میدان خارج شود یا نه. [۴]

اما آن روی سکه طرفداران مهر علیزاده نیز جنگ علیه تصمیم دو حزب کارگزاران و ندای ایرانیان را آغاز علنی کرده‌اند.

روزنامه آفتاب یزد که به نظر در انتخابات با حمایت مالی مهر علیزاده به تریبون این نامزد اصلاح‌طلب تبدیل‌شده است، در سرمقاله خود با حمله شدید به نامزد جناح لیبرال جبهه اصلاحات می‌نویسد:

مگر همتی نبود که با اجرای سیاست‌های دولت دلار را نزدیک به ۳۰ هزار تومان رسانید، فاصله‌گیری علی لاریجانی از دولت که همسوترین رئیس مجلس با دولت بود غیرازاین است که می‌خواست ناکارآمدی دولت به‌پای او نوشته نشود و محبوبیت کسب کند. حال که در آستانه برگزاری انتخابات هستیم همتی نیز نمی‌تواند به سهم خود و ناکارآمدی دولت و دود کردن سرمایه‌های مردم در بورس، بانک و بازار شریک نباشد. این جنگ زرگری برای محبوب کردن همتی کارآیی ندارد. پس بهتر است همتی نیز پاسخگوی عملکرد گذشته خود باشد. [۵]

چندصدایی در دسته انشعابی‌ها

شرکت کردن در انتخابات یا تحریم آن از یک‌سو ونیز رسیدن به یکی از دو نامزد تائید صلاحیت شده (همتی یا مهر علیزاده) از سوی دیگر جبهه اصلاحات را دو شقه و چند دسته کرده است.

حالا می‌توان اصلاح‌طلبان را در سه دسته مجزا از یکدیگر تحلیل کرد.

۱-دسته نخست از اصلاح‌طلبان که به‌رغم برخی تفاوت‌ها با حاکمیت، مقاصد سیاسی خود را در چارچوب ساختار جمهوری اسلامی پیگیری می‌کنند.

۲- دسته دوم رادیکال‌های اصلاحات که خواهان دگرگونی در حاکمیت جمهوری اسلامی‌اند و مشی سیاسی در چارچوب قواعد و مناسبات جمهوری اسلامی را قبول ندارند.

۳- دسته سوم گروه اپورتونیست ها و فرصت‌طلبان سیاسی اصلاحات اند؛ که ازیک‌طرف مثل دسته دوم معتقد به دگرگونی در ساختار جمهوری اسلامی‌اند و هم‌زمان می‌خواهند مثل دسته اول از مواهب حضور در مناصب و موقعیت‌های قدرت بهره‌مند شوند. این گروه بین اپوزیسیون و پوزیسیون بودن در دائم در نوسانند.

نقطه مشترک هر سه دسته آن است که فاقد حتی یک تئوری منسجم حکمرانی بر این اساس نیازها و حتی مسائلی مهمی است که این روزها جامعه ما به آن مبتلا شده است، در فقر ایده‌های حکمرانی راهگشا و مؤثر چنگ انداختن به یک نامزد انتخاباتی بی‌توجه به ماهیت او یک علامت بزرگ را نشان می‌دهد: اصلاحات بی‌هویت‌تر با تمرکز به منافع زودگذر، در میان حوادث سیاسی غوطه‌ور شده است.