به گزارش سرویس دفاع و امنیت مشرق، برای دوره ای طولانی در جنگها، "راکت" به عنوان یک سلاح خاص و مهم مورد استفاده قرار می‌گرفت و گفته می شود چینی‌ها در زمان حمله لشکر مغول‌ها به سرزمینشان، اولین کاربران راکت در نقش نظامی بودند. پیش از آن، چینی‌ها بیشتر از این وسایل برای ایجاد نور و صدا در جشن‌ها استفاده می‌کردند. این استفاده کم و بیش ادامه داشت تا اینکه در دوره جنگ سرد، شاهد توسعه گسترده همه سامانه‌های جنگ افزاری در غرب و شرق بودیم. روس‌ها برای ارتقا سامانه مشهور کاتیوشا، سراغ سامانه ۱۲۲ میلی متری گراد رفتند که تبدیل به یک چهره ثابت در جنگها از اواسط جنگ سرد تا به همین امروز بوده است که در دوران جنگ تحمیلی هر دو طرف نبرد در حجم بسیار بالایی از این سامانه استفاده کردند. راکت های سامانه گراد به صورت کلی از دقت مناسبی برخوردار نیستند و در برد نهایی حدود ۴۰ کیلومتر، گاهی به شعاع خطایی در حدود ۹۰ متر نیز می رسند.
بیشتر بخوانید:
کیت های ارتقاء برای راکت های ۱۲۲ میلی متری ایرانی
راکت های ۱۲۲ میلی متری سامانه گراد سالهاست که در کشور به ما به صورت انبوه تولید می شود. اما یکی از بحث هایی که به نوعی نقطه ضعف راکت های های این سامانه در همه دنیا بوده کمبود دقت است که در سایه حجم آتش بالا رفع می شود. در سالهای اخیر کشورهای مختلف اقدام به توسعه سیستم های هدایتی برای این راکت ها کرده اند؛ از نمونه های لیزری تا کیت های اپتیکی و کیت های پالسی ساخت چین از جمله گزینه های ارائه شده برای ارتقاء راکت های ۱۲۲ میلی متری موجود در بازارهای جهانی است.
راکت های ۱۲۲ میلی متری در اختیار نیروهای ایرانی در سالهای جنگ
راکت ۱۲۲ میلی متری با کیت هدایت شونده در نمایشگاه وزارت دفاع
راکت ۱۲۲ میلی متری ساخت چین با کیت هدایت
در جریان بازدیدهای اخیر مسئولان کشورمان از نمایشگاه دستاوردهای صنایع دفاعی، از یک راکت ۱۲۲ میلی متری جدید رونمایی شده که این مدل جدید، دارای یک بخش افزوده شده با بالک های هدایتی است و بر اساس اعلام، خطای این راکت را به کمتر از ۲۰ متر می رساند. راکت های ۱۲۲ میلی متری معمولا به صورت شدید الانفجار و ترکش شونده هستند که برد کشندگی آنها بر اساس موج انفجار در حدود ۲۰ و برد ترکش های آن ها نیز در حدود ۳۰ متر است.
با رسیدن به شعاع خطایی کمتر از ۲۰ متر می توان گفت پرتابگرهای گراد ایرانی به مهماتی بسیار پیشرفته تر دست پیدا کرده اند و ترکیب این مهمات با برد افزوده نزدیک به ۴۰ کیلومتر بعلاوه سیستم های کنترل آتش دیجیتال و استفاده از پرنده های بدون سرنشین برای شناسایی و هدایت آتش تا سالها این جنگ افزار را به عنوان یک سلاح دقیق و موثر برای نیروهای مسلح ما حفظ خواهد کرد.
برد راکت های مشهور ایرانی افزایش پیدا کرد
نمی توان از راکت های ایرانی صحبت کرد و بحثی در خصوص خانواده های سری فجر نداشت؛ پرتابه هایی که امروز ستون فقرات قوای راکتی کشور را تشکیل داده و در مدل های مختلفی نیز عرضه شده است. به صورت استاندارد راکت های سری فجر در دو مدل اصلی ۳ و ۵ ارائه شدند. راکت فجر ۳ یک پرتابه تک مرحله با کالیبر ۲۴۰ میلیمتر، طول ۵.۲ متر و جرم ۴۰۷ کیلوگرم بوده و به برد ۴۳ کیلومتر می‌رسد. سرجنگی ۹۰ کیلوگرمی این سلاح که ۴۵ کیلوگرم آن ماده منفجره است قدرت تخریبی خوبی برای انهدام اهدافی چون مراکز فرماندهی و پشتیبانی، مراکز تجمع، پادگان‌ها، فرودگاه‌های نزدیک خطوط رزمی و سایر اهداف دارد.
راکت فجر ۳
پرتابگرهای این راکت با تحرک بالا برای اجرای حجم آتش بالا و نسبتاً دقیق روی مواضع دشمن نقش مفیدی ایفا می‌کنند. تجهیز یگان‌های توپخانه ای به این راکت اندازها امکان پوشش منطقه‌ای نسبتاً وسیع را در مدت کوتاهی بوجود آورده و با توجه به سرعت مناسب خودروی حامل قدرت تحرک یگان‌های عملیاتی را به میزان زیادی افزایش داده و در عین حال آسیب پذیری واحدها در برابر آتش متقابل دشمن را کاهش می‌دهند.
فجر ۵ نوع دوربردتر و مؤثرتری از خانواده فجر بوده که دارای کالیبر ۳۳۳ میلیمتر، جرم ۹۱۵ کیلوگرم که ۱۷۵ آن مربوط به سرجنگی و ۹۰ کیلوگرم آن ماده منفجره است. این راکت ۶۴۸۵ میلیمتری در بیشترین برد، به ۷۵ کیلومتر می‌رسد. خودروی پرتابگر این راکت از همان نوع مربوط به راکت فجر ۳ است ولی با پرتابگر ۴ لوله‌ای است. نوع دو مرحله‌ای از فجر ۵ نیز تاکنون در چند نمایشگاه عمومی معرفی شده است که بیشتر از ۹ متر طول داشته، به صورت تک فروندی شلیک شده و پس از شتاب گرفتن توسط پیشران مرحله اول، این بخش جدا شده و پیشران مرحله دوم روشن می‌شود. پیشران مرحله اول این راکت قطر بیشتری نسبت به خود موشک دارد و سرعت موشک را تا حد زیادی افزایش می‌دهد بطوری که این موشک به برد نهایی حدوداً ۱۹۰ کیلومتر رسیده و شعاع مرگباری سرجنگی از نوع انفجاری شدید آن بالغ بر ۱۰۰ متر است. این راکت نیز از روی پرتابگری مستقر بر کامیون‌های مشابه موارد قبلی شلیک می‌شود.
راکت فجر ۵ سی هدایت شونده
مدل های هدایت شونده بر اساس خانواده فجر ۵ نیز در سالهای اخیر توسعه پیدا کرده است. یکی را می توان فجر سی و دیگری را نیز مدل F۴CL معرفی کرد. دو نکته در نمایشگاه جدید وزارت دفاع در خصوص راکت های سری فجر وجود دارد که یکی مشاهده شدن یک راکت جدید است که در سر آن نوعی سیستم جستجو گر وجود دارد که می تواند از نوع اپتیکی یا لیزری باشد و شبیه به گونه F۴CL است اما نکته جالب و جدید در خصوص آن این است که بالک های کوچکی نیز در نزدیکی جستجو گر مورد نظر به صورت باز شده دیده می شود که پیش از این در مدل F۴CL دیده نشده بود. به نظر این بالک ها برای افزایش دقت در راکت مورد نظر نصب شده باشند.
راکت با سر جنگی و بالک های هدایتی در نمایشگاه وزارت دفاع
بخش هدایتی راکت F۴CL
مسئله بعدی افزایش برد راکت های سری فجر ۵ است. باید دقت کرد که راکت های فجر تک مرحله ای در ۷۵ کیلومتر و مدل دو مرحله ای این راکت ها به برد ۱۹۰ کیلومتر رسیده است. حالا در این نمایشگاه مشخص شده که نسل جدید این راکت ها که بر اساس ظاهر از نوع تک مرحله ای است به برد ۱۵۰ کیلومتر رسیده که به معنی دو برابر شدن راکت های فجر ۵ تک مرحله ای است.
راکت فجر ۵ با کد GR۴۰ در نمایشگاه وزارت دفاع - به بالک های نوع راکت دقت کنید
کلیپ مربوط به نمایشگاه وزارت دفاع - در اواخر کلیپ به برد ۱۵۰ کیلومتری راکت های سری فجر ۵ اشاره می شود
با توجه به موارد فوق، مشخص می شود نیروهای مسلح کشورمان و صنایع دفاع، در سالهای اخیر برنامه مدرن و مدونی را به اجرا گذاشته اند که ماحصل آن، افزایش دقت و برد راکت های توپخانه ای بوده و این رسته از نیروهای مسلح همچنان در مسیر رشد و شکوفایی لازم قرار دارد. با توجه به اینکه بسیاری از قدرت های مهم نظامی در دنیا و برخی دشمنان کشورمان نیز در سالهای اخیر طرح های مختلفی را برای توسعه توان راکتی خود تهیه کرده و روی موضوعاتی چون افزایش برد و ارتقاء دقت سامانه های خود متمرکز شده اند، نتایج حاصله از اقدامات متخصصان دفاعی جمهوری اسلامی نشان می دهد در این عرصه نیز اختلاف و عقب ماندگی نسبت به دیگر قدرت ها وجود نداشته و انشاء الله با توسعه و تولید انبوه سریعتر این سامانه ها، نیروهای زمینی کشورمان نیز مهیاتر از قبل به دفاع از امنیت و مرزهای کشورمان می پردازند.