اولین جهش ویروس کرونا که در هند شناسایی شد، به کشورهای مختلف دنیا گسترش پیدا کرد و باعث شد تا پیک‌های جدیدی در شیوع این بیماری مشاهده شود. به دلیل جهش‌های سریع و متوالی این ویروس، سازمان بهداشت جهانی از نامگذاری جدیدی برای آن استفاده کرد و مورد اول را کنت Kent و جهش‌های بعدی را با آلفا، بتا و گاما نامگذاری کرد. انجام تست کرونا در منزل نه تنها باعث پیشگیری از حاد شدن بیماری شده، بلکه از انتقال آن به بقیه جلوگیری می‌کند.
جهش های ویروس کرونا
ویروس کرونا همانند تمامی ویروس‌ها، هزاران بار جهش یافته و در سرتاسر جهان پخش شده است. تمامی ویروس‌ها قادر به جهش بوده که اکثر این جهش‌ها باعث کاهش قدرت آن‌ها شده و در بعضی جهش‌ها حتی باعث از بین رفتن خود ویروس می‌شود. در بعضی موارد نادر، این جهش باعث افزایش قدرت تهاجمی ویروس شده و میزان مسری بودن آن را افزایش می‌دهد. در چنین مواردی، گونه‌ی قالب یا شایع بیماری در جهان، تغییر می‌کند.
بنابراین، صرفا بعضی از جهش‌ها باید به عنوان "جهش نگران کننده" شناخته شده و مورد بررسی دقیق قرار گیرند. تا کنون چهار مورد از این مدل جهش‌ها از ویروس کرونا شناسایی شده که به شرح زیر هستند:
· گونه‌ی هندی یا دلتا (با نام علمی B.1.617.2)
· گونه‌ی انگلیسی یا آلفا (با نام علمی B.1.1.7)
· گونه‌ی آفریقای جنوبی یا بتا (با نام علمی B.1.351) که تا کنون در 20 کشور جهان مشاهده شده
· گونه‌ی برزیلی یا گاما (با نام علمی P.1) که تا کنون در 10 کشور جهان مشاهده شده
آیا جهش های شناخته شده خطرناکتر هستند؟
تا کنون مدرکی برای اثبات افزایش حالت تهاجمی این گونه‌های جهش یافته از ویروس کرونا ارائه نشده است. همانند ویروس کرونای اصلی که در اواخر سال 2019 میلادی شناسایی شد، بیشترین خطر برای افراد مسن و افرادی است که دارای بیماری زمینه‌ای باشند. بنابراین، برای مقابله با گونه‌ها و جهش‌های جدید نیز باید مراقبت‌های معمول از جمله شستن دست‌ها، حفظ فاصله اجتماعی، استفاده از ماسک و تهویه مناسب هوای محیط را رعایت کرد.
شناسایی و تشخیص کرونا و جهش های آن
دو روش کلی برای شناسایی این بیماری وجود دارد. در روش اول که به آن تست تشخیصی گفته می‌شود، حضور ویروس فعال در بدن بررسی شده و روش دوم، سطح آنتی بدن بررسی می‌شود. تست‌های تشخیصی یا همان PCR می‌توانند به محض ورود این ویروس به بدن، مبتلا شدن به آن را نشان دهند. اما افزایش سطح آنتی بادی در مدتی بین 10 روز الی دو هفته اتفاق افتاده، بنابراین، تست های آنتی بادی تقریبا به مدت زمان دو هفته‌ای نیاز دارند.
توصیه می‌شود به محض بروز علائم این بیماری، به مراکز معتبر مراجعه کرده تا ضمن انجام تست کرونا، روند درمان از همان مراحل اولیه انجام گیرد. البته به توصیه متخصصان، برای جلوگیری از ابتلا یا انتشار این ویروس، بهتر است تست کرونا در خانه انجام شود.
رفتار جهش های کرونا چگونه است؟
اصلی ترین تغییر در جهش‌های جدید کرونا، مربوط به اندامی است که به سلول‌های انسان متصل شده و از جنس پروتئین است. در گونه‌ی دلتا، این اندام پروتئینی تقویت شده و دارای L452R است که ممکن است باعث افزایش میزان مسری بودن آن شود. یکی از جهش‌های این اندام که به نام N501Y نامگذاری شده، بین گونه‌های آلفا، گاما و بتا مشترک بوده و به نظر می‌رسد که میزان مسری بودن را افزایش می‌دهد.
گونه‌ی بتا و گاما نیز در جهشی به نام E484K مشترک بوده که باعث افزایش قدرت فرار از آنتی بادی می‌شود. آنتی بادی ها نقش اصلی‌ای در مبارزه با عامل خارجی در بدن دارند. محققان به تازگی دریافتند که بعضی از گونه‌های آلفا نیز این قابلیت را پیدا کرده‌اند.
جهش های کرونا چگونه رخ میدهند؟
1- با شیوع بیشتر ویروس کرونا، این ویروس (همانند ویروس‌های دیگر) شانس بیشتری برای جهش دارد. هزاران تغییر کوچک تا کنون در این ویروس رخ داده که اکثر آن‌ها بی اهمیت بوده‌اند.
2- بعضی از جهش‌ها باعث ایجاد گونه‌ی جدیدی از ویروس می‌شوند. بعضی از جهش‌ها باعث افزایش قدرت بقای ویروس شده و ممکن است آن‌را تبدیل به گونه‌ی قالب نماید.
3- بعضی از گونه‌ها ساده‌تر منتقل می‌شوند (مسری‌تر هستند). چندین گونه از ویروس کرونا در حال حاضر در سرتاسر دنیا وجود دارد. نگرانی اصلی در خصوص جهش اندام پروتئینی آن است که به سلول‌های بدن متصل می‌شود.
کد ژنتیکی این اندامک‌ها، تفاوت اندکی دارد که در زیر نمایش داده شده است:
جهش N501Y در کشورهای انگلستان، آفریقای جنوبی و برزیل مشاهده شده که میزان مسری بودن آن افزایش یافته است.
جهش E484K در کشورهای آفریقای جنوبی، برزیل و انگلستان مشاهده شده که بر میزان اثرگذاری آنتی بادی بدن، تاثیرگذار است.
جهش‌های P681R و L452R هم باعث افزایش میزان مسری بودن گونه‌ی هندی شده است.
تست آنتی بادی کرونا می‌تواند سطح مقاومت بدن شما در برابر تمامی گونه‌های ویروس کرونا را اندازه‌گیری نماید. برای اطمینان از سلامتی خود و افراد دیگر، توصیه می‌شود که آزمایش کرونا در منزل انجام شود. با تشخیص زود هنگام این بیماری، می‌توان مانع از پیشرفت آن گردید و از رسیدن به مراحل حاد بیماری، جلوگیری نمود.
آیا واکسیناسیون بر گونه های جدید کرونا اثرگذار است؟
اگرچه واکسن‌های موجود برای نسخه‌های اولیه ویروس کرونا طراحی شدند، اما محققان و دانشمندان بر این باورند که این واکسن ها بر گونه‌های جدید ویروس کرونا اثرگذارند، البته ممکن است میزان اثرگذاری آن‌ها کمتر باشد.
مطالعات آزمایشگاهی نشان داده است که آنتی بادی تولید شده در اثر تزریق واکسن ها، ممکن است در برابر گونه‌ی دلتا اثربخشی کمتری داشته باشد. با این حال، واکسن‌های فایزر و آسترازنکا مانع از بروز بیماری شدید در افراد مبتلا به این ویروس، می‌شوند.
تحقیقات خارج از محیط آزمایشگاهی (بر روی بیماران واقعی) نشان داده که واکسن فایزر بر روی تمامی گونه‌های شناخته شده تا امروز، کاملا اثربخش بوده اما برروی بعضی از گونه‌ها، اثربخشی آن "اندکی" کمتر است. واکسن آکسفورد-آسترازنکا نیز در مقابل گونه‌ی آلفا کاملا اثربخش بوده و میزان اثربخشی آن در مقابل خانواده‌ی بتا، اندکی کمتر است. البته در هر صورت، احتمال بروز بیماری شدید را کاهش میدهند.
آیا گونه های جدید ویروس کرونا بر کودکان اثرگذارتر هستند؟
تحقیقات نشان داده که اگرچه تعداد کودکان مبتلا شده به بیماری کووید-19 در حال افزایش است، اما بیشتر کودکان به نسخه‌ها و گونه‌های اولیه ویروس کرونا مبتلا شده‌اند. بنابراین، مدرکی برای اثبات اثرگذاری بیشتر گونه‌ها و جهش‌های جدید ویروس کرونا بر کودکان وجود ندارد.
توصیه های سازمان جهانی بهداشت برای پیشگیری از ابتلا
همانطور که پیشتر بیان شد، این بیماری از طریق تماس با فرد مبتلا به بیماری، حتی اگر علائمی نداشته باشد، منتقل می‌شود. بنابراین، بهترین روش برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری، رعایت موارد زیر است:
- تا حد امکان در منزل بمانیم
- فاصله‌ی حداقل یک متری را با دیگران رعایت کنیم
- حتما از ماسک استفاده کنیم
- دست‌ها را به صورت مستمر ضدعفونی کنیم
- از تماس دست با چشم، دهان و بینی خودداری کنیم
- از حضور در مراکز شلوغ خودداری نماییم
- هوای محل سکونت یا کار را با استفاده از تهویه مطبوع و یا با باز گذاشتن پنجره‌ها، عوض کنیم
** این محتوا صرفا جنبه تبلیغاتی دارد و توسط سفارش دهنده آن تهیه و تنظیم شده است