به گزارش مشرق، پدیدار آسیب‌های اجتماعی و مابه ازاهای واقعی اش در عرصه عمومی که در عریان‌ترین صورت در قالب فقر، اعتیاد، طلاق و انواع خشونت‌ها و بزه کاری‌ها نمایان می‌شود خود می‌تواند شاخص راهگشایی باشد که مانند دماسنجی دقیق وضع سلامت جامعه را اندازه گیری می‌کند.
بیشتر بخوانید:
کلاهبرداری‌های مجازی؛ در کشاکش آگاهی و اهمال
در شرح آنچه از معبر سنجش فعل و انفعالات درونی فضاهای زندگی جمعی بر بالا رفتن روند شیوع معضلات جامعه رفته و می‌رود به کرات مساله عدم توزیع عادلانه خدمات اجتماعی پیش کشیده شده است. بر این اساس در گرفتن موج پر شتاب افزایش جمعیت ساکن در محیط‌های شهری، برهم خوردن توازن ناحیه‌های مختلف یک شهر و از هم گسیختگی نظم اجتماعی را در پی خواهد آورد. از این حیث رشد فضایی آکنده از نابرخورداری و فروبستگی که ماحصل وجود فقر و محرومیت است با برون داده‌هایی که خود را در صورت انواع جرایم و نابهنجاری‌ها نشان می‌دهد به مثابه عصیانی علیه ناکارکردی‌های اجتماع عمل می‌کند.
بیشتر بخوانید:
آزار و اذیت مجازی جرم است
این میان، اما از دیدی فراگیرتر می‌توان بر توسعه نابرابر سرزمینی به عنوان گرانیگاه اصلی تشنج‌های اجتماعی در جامعه ایرانی انگشت تاکید گذاشت. در فضای نامتوازن ناشی از این نابرابری، شهروند بی بهره مانده از مزیت‌های کمیاب برای بهینه کردن وضع زیستی اش ناچار از حومه‌های جامعه راهی کانون‌های اصلی زندگی شهری می‌شود، اما آنچه در محیط جدید در انتظار اوست چیزی جز مشکل مسکن، اشتغال و هزینه‌های کمرشکن نخواهد بود. از همین رو برای چنین شهروندانی که از حومه نشینی و برکنار ماندن از مواهب زیست شهری به تنگ آمده بودند، آمدن به محیط‌های بزرگ شهری حاصلی جز حاشیه نشینی دوباره در بر نداشته است. از چنین چشم اندازی ابتلائات شهری در تهران را می‌توان به خوبی به نظاره نشست. چون آنچه برای این کلانشهر در ظاهر کلاف پیچیده‌ای بازنمایانده شده وجود گروه‌های پرشماری است که با آمدن و اقامت گزیدنشان در این محیط پر ازدحام، مرز حاشیه‌های شهری پایتخت را به نقطه اضطرار فرا برده اند.
بیشتر بخوانید:
نورافکنی به دهلیزهای جرم +عکس
بی تعادل ماندن تهران در اثر این مهاجرت‌های بی رویه از نقطه نظر جرم خیز بودن هم حالت نامتجانسی به نقاط مختلف پایتخت داده است. علیرضا ناصری نژاد جانشین پلیس پیشگیری تهران، اما در پاسخ به میزان قائل به وجود نسبتی مستقیم میان شمار جمعیت در یک منطقه با حجم بروز جرایم در آنجا می‌شود: توزیع فراوانی نیرو، امکانات و تجهیزات در مناطق مختلف تهران یکسان است. یعنی بر اساس جغرافیای جرم که پلیس تعریف می‌کند این توزیع اتفاق می‌افتد. ولی یکی از موثرترین عوامل در این زمینه مساله فراوانی جمعیت است. یعنی هرچه جمعیت در منطقه‌ای متراکم‌تر باشد بدیهی است که جرم هم در آن منطقه افزایش پیدا خواهد کرد.
جانشین پلیس پیشگیری پایتخت سیالیت توزیع گروه‌های جمعیتی در نقاط گوناگون تهران را به مثابه عاملی برای گوناگونی جرم در مناطق مختلف این شهر صورت بندی می‌کند: یکی دیگر از موضوعاتی که در این رابطه وجود دارد مساله جمعیت شناور در مناطق مختلف تهران است. یعنی در رابطه با این موضوع توزیع جرم و نوع جرایم هم متفاوت است. به این ترتیب که در مناطق دارای جمعیت ثابت یک نوع جرم بسامد بیشتری دارد، اما در جای دیگری که جمعیت شناور وجود دارد نوع دیگری از جرم بیشتر اتفاق می‌افتد. برای مثال در مناطق مرکزی تهران که بخش‌های اداری در آنجا گستردگی بیشتری دارد و جمعیت شناور زیادی هم دارد شمار زیادی از مردم محل کارشان در آن مناطق قرار دارد. پس طبیعی است که جرایمی مثل موبایل قاپی در آنجا آمار بالاتری داشته باشد. چون مردم درگیر کارهای اداری هستند و با تلفن‌های همراهشان زیاد سر و کار دارند. برای همین موبایل قاپی در آنجا جرم شایع تری است.
البته سبک‌های مختلف زندگی یا بی مبالاتی‌هایی که در اثر التفات نداشتن به مخاطرات محیطی بروز می‌کند هم در سر و شکل دادن به گونه‌های متفاوتی از جرایم در محیط شهری تهران نقش آفرین هستند: در مناطق شمال تهران که خانه‌های بزرگی را شاهدیم و جمعیت زیادی هم در آن نقاط سکونت دارند جرایمی مثل سرقت منازل در آنجا آمار بالایی دارد؛ بنابراین بسته به بافت فرهنگی منطقه و میزان جمعیت و میزان شناور یا ساکن بودن جمعیت در هر منطقه نوع جرایم هم نسبت به جاهای دیگر متفاوت خواهد بود. یا بعضی مکان‌ها نظیر تفرجگاه‌ها که می‌بینیم در فصل تابستان مثلا در حاشیه رودخانه کن مردم خودروهایشان را کنار جاده رها می‌کنند و به حاشیه رودخانه می‌روند و هیچ دسترسی یا دیدی هم به خودروهایشان ندارند و معمولا تلفن همراه را هم در خودرو باقی می‌گذارند. برای همین سرقت خودرو در چنان جاهایی زیاد اتفاق می‌افتد.
برایند اختلال رفتاری در محیط آسیب زای مناطق حاشیه‌ای شهر تهران خود را بیش از همه در صورت فقر و اعتیاد نشان می‌دهد که این خود گریزگاهی برای ظهور و بروز هرچه بیشتر انواع جرایم و آسیب‌های اجتماعی می‌شود. برای همین رویکردهای پلیس پیشگیری هم در قبال چنین ناحیه‌هایی از شهر باید با نگاهی ویژه‌تر همراه باشد: ما طرح‌هایی داریم که به همین مناطق اختصاص دارد. یعنی این طرح‌های ما به طور ویژه درباره مناطق حاشیه نشین تهران است. بافت جمعیتی و فرهنگی این مناطق نسبت به مناطق مرکزی شهر تهران متفاوت است و برای همین نوع جرایم هم متفاوت خواهد بود. پلیس هم با توجه به اینکه نوع جرایم در این مناطق متفاوت است طبیعتا طرح‌هایی را به صورت ثابت یا مقطعی در این مناطق بسته به نوع جرایمی که در آن نقاط اتفاق می‌افتد به اجرا در می‌آورد. درواقع اقدامات پلیس هم در نقاط مختلف شهر تهران متفاوت است.