حال بايد ديد در اين يک و نيم سال چه اتفاقي افتاده که وي موفق شده بار ديگر اين تعداد از آراء مردم را به دست آورد يا اينکه اين ميزان، نسبت واقعي گرايش مردم به شفيق است يا اينکه مسايلي خارج از اراده مردم در انتخابات مصر دخيل بوده است؟
زندگينامه احمد شفيق و ديدگاه هاي وي در قبال دوستان و دشمنانش
احمد شفيق متولد 1946 ميلادي و دانش آموخته دانشکده هوايي در سال 1964 ميلادي است. وي در سال 1991 تا 1996 ميلادي، رئيس ستاد نيروهاي هوايي مصر بوده است.
شفيق تا سال 2002 ميلادي وزير راه و ترابري کابينه حسني مبارک بود و پيش از پيروزي انقلاب 25 ژانويه مصر نيز به عنوان سوپاپي براي برون رفت مبارک از بحراني که دامنگيرش شده بود، به عنوان نخست وزير از سوي وي منصوب شد.
خضوع و تواضع احمد شفيق در مقابل مبارک در دوران عضویتش در کابينه
در انتخابات رياست جمهوري مصر، جريانهاي رژيم سابق و رؤساي ارتش از وي حمايت کردند. احمد شفيق، تابع گفتمان "حسني مبارک" ديکتاتور و "احمد ماهر" وزير خارجه سابق مصر است به گونه اي که مبارک از سلول خود در زندان، پيامي شفاهي براي شفيق فرستاد و او را فرزندخوانده خود ناميد و برايش آرزوي پيروزي کرد!
ذوق زدگي آمريکا و صهيونيست ها از راهيابي شفيق به دور دوم
پيش از پرداختن به ديدگاه هاي شفيق در مورد آمريکا و رژيم صهيونيستي، توجه به برخي مطالب روزنامه هاي صهيونيستي در مورد وي جالب است، بعد از شکست بزرگ صهيونيست ها در پي انقلاب مردمي در مصر و از دست دادن گنج استراتژيک اين رژيم، احمد شفيق به عنوان تنها اميد اسرائيل براي باقي ماندن مصر در حلقه دوستي با اين رژيم مطرح است. اين موضوع با هيجان خاصي از سوي روزنامه هاي صهيونيست دنبال مي شود، يديعوت آحارونوت روزنامه راست گراي صهيونيستي در اين زمينه مي نويسد که "معجزه" فقط با رسيدن احمد شفيق به كرسي رياست جمهوري در مصر روي خواهد داد.
روزنامه صهيونيستي "اورشليم پست" نيز به نقل از "رافائل ازرائيلي"، کارشناس امور خاورميانه و استاد دانشگاه العبريه آخرين نخست‌وزير حسني مبارک و راهيابي وي به دور دوم انتخابات رياست جمهوري اين کشور را "تنها اميد اسرائيل در مصر" اعلام کرد.
ديدگاه هاي شفيق درباره رابطه با آمريکا و رژيم صهيونيستي
ذوق زدگي اسرائيل و غرب از موفقيت شفيق در دور اول انتخابات، به ديدگاه هاي وي در مورد مسائل بين المللي و منطقه اي مربوط مي شود. وي درباره آينده روابط مصر و آمريکا معتقد است که بالطبع منافع مشترکي بين طرف آمريکايي و مصري قبل از انقلاب به دليل رابطه بسيار خوب و عميقي که حسني مبارک با رهبران آمريکا در دهه‌هاي اخير داشت، بر روابط دو کشور حاکم بود، او مي گويد که مصر بايد به دريافت کمک‌هاي غير نظامي خود از آمريکا ادامه دهد و تلاش خواهد کرد که توافقنامه تجاري و اقتصادي با آمريکا به امضا برساند که از اقتصاد مصر حمايت کند و نه تنها اين قرارداد از اقتصاد مصر حمايت استراتژيک به عمل آورد، بلکه اقتصاد نظامي و تسليحاتي مصر را نيز تحت پوشش خود قرار دهد!
آخرين نخست وزير حسني مبارک درباره طرح هاي خود پيرامون روابط آينده قاهره با تل آويو پس از انقلاب گفت: بايد اعتراف کنيم که موجوديتي به نام اسرائيل در جهان وجود دارد، خواه اين موضوع باب خواست و ميل ما باشد، خواه نباشد. وي مي افزايد: روابط ما با اسرائيل تا زماني ادامه دارد که بر اساس احترام متقابل و احترام به حاکميت ارضي مصر باشد! وي تا جايي پيش مي رود که حتي از سفر به اسرائيل هم سخن مي گويد و مي افزايد که روابط بين مصر و اسرائيل مانند رابطه مصر با ديگر کشورهاي جهان خواهد بود!
شفيق درباره توافقنامه کمپ ديويد هم ابراز عقيده مي‌کند که اين توافقنامه براي مصر الزام‌آور است و کساني که از اصلاح و تعديل اين توافقنامه سخن مي‌گويند، از حقوق و سياست بين‌الملل بي‌خبرند و مصر بر اساس قوانين بين‌المللي بايد به اجراي توافقنامه پايبند باشد و هرگونه تلاش براي تعديل و اصلاح بندهاي توافقنامه نقض آن به شمار مي‌رود!
با اين ديدگاه ها مشخص است که بهترين گزينه براي تعامل غرب و رژيم صهيونيستي با مصر انقلابي، روي کار آمدن "احمد شفيق" خواهد بود.
دلايل نامنتظره بودن پیروزی شفيق در دور اول انتخابات
1- نقش دلارهاي غربي و عربي در آراي شفيق
دلارهاي نفتي عربي و حمايت هاي مالي غرب نقش عمده اي در موفقيت احمد شفيق در رقابت هاي انتخاباتي دور اول داشت، اين دلارها علاوه بر هزينه کرد در تبليغات مشروع و قانوني انتخاباتي، در موارد غيرقانوني نظير خريد رأي مردم نيز مورد استفاده قرار گرفت. با توجه به اينکه 30 درصد ملت مصر تحت خط فقر قرار دارند، پرداخت دلارهاي نفتي به فقرا و تهيدستان به منظور رأي دادن به احمد شفيق پديده اي بود که به وفور در اين انتخابات مشاهده شد و نمايندگان و ناظران ساير نامزدهاي انتخابات رياست جمهور مصر هم در اظهارات خود از رشوه هاي کلان و هداياي مالي ستادهاي شفيق به رأي دهندگان خبر دادند. به همين علت بود که شفيق در بيشتر استان هاي فقيرنشين آراي بالايي را به دست آورد و در استان هايي که در سطح نسبي بالايي از رفاه و فرهنگ قرار دارند، توفيق چنداني نداشت.
"محيي‌الدين الغندور" از رهبران انقلابيون در ميدان التحرير و نماينده سابق پارلمان مصر با اشاره به اينکه آمريکا و صهيونيست‌ها از طريق مزدوران عرب خود در کشورهاي حاشيه خليج فارس به دنبال تحميل رئيس جمهور مد نظر خود به مصر هستند، گفت: دخالت‌هاي سياسي صهيونيست‌ها و آمريکا و اموال سعودي و قطري، نقش چشمگيري در نتايج دور نخست انتخابات رياست جمهوري مصر داشتند.
در همين راستا منابع مطبوعاتي اعلام کردند که شب يکشنبه 20 مي ماه جاري يعني سه روز پيش از برگزاري انتخابات رياست جمهوري در دور اول، "احمد ضيف" مدير اطلاعات قطر با چمدان هايي پر از پول در فرودگاه قاهره گرفتار نيروهاي امنيتي اين کشور شد.
"مصطفي الغنيمي" از اعضاي دفتر ارشاد جماعت اخوان المسلمون در مصاحبه با روزنامه المصري اليوم تأکيد کرد: نمي‌توان حتي ميزان اموال هزينه شده در حمايت از احمد شفيق را حدس زد اما اطمينان داريم که دهها ميليارد دلار براي حمايت از وي و تلاش براي پيروزي اش وارد مصر شده است.
2- تخلف هاي گسترده انتخاباتي
صعود ناگهاني احمد شفيق با وجود مخالفت مردم و نهادهاي قانوني براي نامزد شدن وي در انتخابات به عنوان يکي از عناصر رژيم مبارک اتفاقي عجيب بود و ثابت کرد که بايد دست هاي پشت پرده را در اين ماجرا بيش از اصل آراي مردمي به وي جست. بسياري از کارشناسان بر اين عقيده هستند که اگر انتخابات به شکل طبيعي و سالم برگزار مي شد هرگز شفيق نمي توانست آراء قابل توجهي را به دست آورد، چرا که اساساً انقلاب مصر براي رهايي از دست قشر وابسته به حسني مبارک انجام شده بود. به هر حال روند اوضاع نشان از تخلفات گسترده انتخاباتي به نفع شفيق دارد که به برخي از موارد آن اشاره مي کنيم:
با توجه به اينکه 30 درصد از مصري ها را اقشار فقير تشکيل مي دهند، روند خريد آراء در انتخابات قابل مشاهده بود، تا جايي که با توجه به حمايت تجار و سرمايه داران و عناصر رژيم سابق و مخالفت قشر مستمند با شفيق ملاحظه شد که در استان هاي فقير نشين وي بيشترين رأي مردم را به دست آورده است.
وليد الحداد، يکي از سخنگوهاي محمد مرسي در اين زمينه به تقلب هاي نامحسوس ديگر در انتخابات اشاره و تصريح کرد: مسأله ديگر حمايت هاي مغرضانه مالي در اين انتخابات بود که ستاد حمايت از محمد مُرسي در روزهاي آينده، آن را فاش خواهد کرد. وي با اشاره به ماجراي خريد 100 هزار رأي از سوي يکي از جريان هاي سياسي در استان المنوفيه به نفع يکي از نامزدها، از مردم مصر خواست که براي نجات انقلاب با يکديگر متحد شوند.
مسؤولان ستاد انتخاباتي حمدين صباحي نيز اعلام کرده اند که شوراي نظامي اين کشور که مهم ترين حامي داخلي شفيق به شمار مي رود، با جعل بيش از 900 هزار کارت شناسايي براي افراد ارتش و نظاميان آنها را مجبور کرده که به احمد شفيق رأي دهند، اين در حالي است که بر اساس قانون اساسي مصر رأي دادن افراد نظامي ممنوع است.
نور عبدالصمد، عضو ارشد حزب کارگران مصر نيز عوامل احمد شفيق را به جعل سه ميليون برگه رأي به نفع شفيق متهم مي کند و از دادستاني کل مي خواهد که در اين باره فوري تحقيق کند.
3- استفاده ابزاري از امنيت
يکي از مهمترين برگه هايي که حاميان حسني مبارک و بويژه شخص احمد شفيق در اين انتخابات روي آن تبليغات کردند، ادعاي قدرت بالاي آنها براي برگزاري امنيت در اين کشور بود. شفيق ايجاد امنيت را به عنوان محوري ترين شعار تبليغاتي خود انتخاب کرد، چرا که يک و نيم سال ناامني و هرج ومرج در مصر بعد از انقلاب، مردم را خسته کرده و شوراي نظامي با استفاده از اين حربه و ايجاد فضاي باز براي ناامني هاي فرمايشي به ويژه پس از انتخابات پارلماني سعي کرد تا مردم را نسبت به حاکميت اسلامگراها در اين کشور بدبين کند و اين گونه وانمايد که آنها قادر به تأمين امنيت مصر نيستند.
از سوي ديگر به گفته محمدصادق الحسيني با توجه به تهديد ملت مصر از سوي آمريکا، کشورهاي اروپايي و کشورهاي مرتجع عربي نسبت به تحريم و محاصره کشورشان در صورت رأي دادن به اسلام گرايان، ملت مصر نگران اقتصاد و امنيت خويش شدند و به همين علت بخشي از ملت مصر احمد شفيق را که مورد تأييد کشورهاي بيگانه است، برگزيدند.
در همين راستا عمر سليمان، معاون حسني مبارک در اقدامي مشکوک تنها سه روز مانده به انتخابات تهديد کرد رئيس جمهوري مصر نبايد از اسلام گرايان باشد و اگر مردم مصر نامزد اسلام گرا را انتخاب کنند، کودتا رخ خواهد داد. اين نشان مي دهد که وي دراتاق عمليات براي بازگرداندن رژيم سابق از دريچه کودتاي انتخاباتي همچنان فعال است، اما بدون شک، مردم مصر که رژيم سابق را سرنگون کرده اند مواضع خود را با اين تهديدات عوض نمي کنند.
استفاده از اين حربه حتي در دور دوم نيز به صورت گسترده دنبال مي شود، ايجاد سناريوي ساختگي حمله به ستاد انتخاباتي احمد شفيق در اسکندريه بخشي از همين اقدام بود. نظامي ها سعي کردند به اين ترتيب اسلامگراها را گروه هايي خشن و به دور از دموکراسي نشان دهند و براي مظلوم نمايي خود کسب آراء مردمي خودزني کردند.
4- حمايت شوراي نظامي مصر و بقاياي رژيم سابق از شفيق
سابقه احمد شفيق به عنوان يک فرد نظامي و از هواداران رژيم سابق در اين کشور و همچنين حمايت هاي غرب و اسرائيل باعث شد تا شوراي نظامي نيز حداکثر حمايت هاي خود را از اين فرد داشته باشد. اين حمايت در اجراي قانون انزواي سران دوران مبارک خود را نشان داده و با وجودي که اين شورا مجبور شد تحت فشارهاي داخلي عمر سليمان را از کانديداتوري در اين انتخابات خط بزند اما اين قانون را در مورد احمد شفيق اجرا نکرد. جالب اينجاست که قانون فوق به صورت دقيق بر احمد شفيق نيز حکم مي کرد و وي نيز به عنوان نخست وزير مبارک مي بايست تا 10 سال از حضور در عرصه سياسي منع مي شد که نشد.
عبدالباري عطوان، سردبير روزنامه القدس العربي در اين رابطه از تلاش هاي پشت پرده رئيس دستگاه اطلاعاتي رژيم مبارک براي احياي اين رژيم از طريق به قدرت رساندن احمد شفيق پرده برداشت. وي در سرمقاله اين روزنامه مي نويسد: دست هاي پنهاني در حال احياي رژيم سابق و تجميع هواداران رژيم سابق و ايجاد نوعي مصالحه ميان آنها و جريان ليبرال مصر است تا مانع سلطه اسلام گرايان بر تمام پست هاي حساس کشور شوند.
عطوان مي افزايد: تلاش هاي پنهاني در اتاق عمليات ويژه اي براي به قدرت رساندن احمد شفيق در جريان است که يکي از بازيگردان هاي اصلي اين تلاشها عمر سليمان است.
"سامح راشد" کارشناس مرکز مطالعات سياسي و استراتژيک الاهرام نيز گفت: شوراي نظامي، دستگاه هاي دولتي و مراکز نظامي همه کارمندان خود را موظف به رأي دادن به نفع شفيق کردند. درست است که تقلبي انجام نشد اما ديدگاه مردم را به سوي شفيق سوق دادند؛ اگر گروهاي اسلام گرا و انقلابي بر روي نامزد واحدي توافق مي کردند نتيجه در دور اول به نفع آنها رقم مي خورد.
الغنيمي نيز در اين مورد مي گويد: ما اسناد و مدارکي در اختيار داريم که ثابت مي‌کند، دستگاه امنيتي مصر همه امکانات خود را براي پيروزي شفيق در مقابله و رقابت با محمد مرسي به کار گرفته است.
شوراي نظامي همچنين حداکثر تلاش خود را براي حضور بالاي مردم در اين انتخابات به کار برد، چرا که مي دانست که حضور پايين مردم در انتخابات باعث پيروزي اسلامگراها در انتخابات خواهد شد، به همين علت بر خلاف انتخابات گذشته تمام امکانات را براي حضور مردم در انتخابات مهيا کرد، تبليغات گسترده و تعطيلي دو روزه بعد از انتخابات از جمله اين اقدامات بود.
5- فساد مالي شفيق
دادگستري مصر يك قاضي را مأمور تحقيق در باره شكايت هايي كرد كه احمد شفيق، آخرين نخست وزير دوران حسني مبارك و نامزد انتخابات رياست جمهوري مصر را به فساد مالي و سياسي متهم مي كند.
اتهام ها مربوط به زماني است كه شفيق رياست يك انجمن را در دهه 80 قرن گذشته ميلادي بر عهده داشت. شاكيان، شفيق را متهم مي كنند در آن زمان اراضي زيادي را به دو پسر حسني مبارك اختصاص داده است. اتهام هاي فساد ديگري هم به دوران وزارت هواپيمايي مصر از سوي شفيق باز مي گردد. در شكايات ياد شده، شفيق همچنين متهم است در حوادث معروف به "موقعه الجمل" در جريان انقلاب اخير مصر نقش داشته است.
تصاويری از موقعة الجمل که به کشته و زخمی شدن صدها تن از انقلابیون مصر انجامید
در اين حوادث كه اوباش با اسب به تحصن كنندگان در ميدان 'التحرير" حمله كردند، عده زيادي از مردم معترض كشته يا مجروح شدند. به اين ترتيب احمد شفيق، همزمان با پيروزي در دور اول انتخابات به اتهام فساد مالي به دادگاه فرا خوانده شد.
"علاء الاسواني" نويسنده مصري با دعوت کردن شفيق به مناظره علني، تعداد پرونده هاي فساد وي را بيش از 35 مورد اعلام و تأکيد کرد: چگونه ملت مصر مي‌تواند، رئيس جمهوري را بپذيرد که متهم به فساد باشد؟
6- حمايت قبطي ها از شفيق
براي مسيحيان و قبطي هاي مصر که حدود هشت تا 9 ميليون نفر از جمعيت آن را تشکيل مي دهند، انقلاب اين کشور همواره با نگراني هايي همراه بوده است. اين نگراني ها ناشي از القائات غلط رسانه هاي غربي در مورد حاکميت اسلامگراها دراين کشور است. توطئه هاي داخلي نيز بر سطح اين نگراني ها افزوده و عوام فريبي ها و وعده هاي پوچ و توخالي شفيق نيز در اين راه بي تاثير نبوده است.
المصريون نوشت که احمد شفيق پس از راهيابي به دور دوم در وعده‌هاي جديدي به قبطي‌ها براي جلب آراي آنها مدعي شده در صورتي که با قرار دادن متوني از انجيل در کتب آموزشي و تدريس موافقت نشود، آياتي از قرآن کريم را از داخل اين کتاب‌ها حذف خواهد کرد.
شفيق که با شبکه ماهواره‌اي "سي تي وي" مصاحبه مي‌کرد، گفت که برخي از متون انجيل يا تاريخ قبطي‌ها همچون آيات قرآن کريم در کتاب‌هاي آموزشي جاي خواهد داد تا دانش‌آموزان مصري از دين اسلام و مسيحيت آگاهي و اطلاعي به يک اندازه داشته باشند و گرنه آيات قران کريم را از اين کتاب‌ها حذف خواهد کرد.
حمله مردم انقلابی مصر به شفيق با کفش و دمپايی
اين وعده ها و عوام فريبي ها که با توجه به ساختار مصر اقدامي غير عملي است به همراه القائات نادرست غرب از سختي هاي قبطي ها در صورت روي کار آمدن اسلامگرايان باعث شد تا در دور اول بيشتر استان هاي مسيحي نشين شامل دو و نيم ميليون قبطي به نفع احمد شفيق رأي دهند و همين موضوع تاثير زيادي در بالا آمدن آراء وي داشت.
7- تفرقه و تشتت آراي اسلامگرايان
يکي از مسائلي که در اين انتخابات نبايد آن را ناديده گرفت، اين است که اگر نيروهاي اسلامگرا مي توانستند در اين انتخابات به توافقي براي معرفي يک نفر براي رياست جمهوري دست يابند. به رغم همه تلاش هاي انجام شده براي بالا کشيدن شفيق، اين انتخابات به دور دوم کشيده نمي شد و نامزد اسلامگرا در همان دور اول مي توانست خود را به عنوان رئيس جمهور توافقي مصري ها معرفي کند.
نگاهي به آمار و آراي کانديداهاي انتخاباتي اين نکته را تأييد مي کند، چرا که مجموع آراي محمد مُرسي و حمدين صباحي و عبدالمنعم ابوالفتوح به عنوان سه نامزد اسلامگراي اين انتخابات بالغ بر 14 ميليون رأي بود که اگر توافقي در ميان اين سه نفر صورت مي گرفت، انتخابات قطعاً مي توانست در دور اول به نفع اسلامگراها به پايان برسد.
انتخابات مصر، نبرد براي بودن يا نبودن
مهم ترين موضوعي که حاميان شفيق روي آن فکر مي کنند، اين است که اکنون که شفيق را تا اين مرحله از انتخابات بالا کشيده اند، نمي توانند او را به حال خود رها کنند، به ويژه اينکه در مقابل وي فردي مانند محمد مرسي با پشتوانه قوي مردمي قرار دارد. حالا ديگر جنگ، جنگ بين بودن يا نبودن است؛ اگر در دور دوم انتخابات کاري نکنند، يعني هيچ کاري نکرده اند و بدترين گزينه به نظر آنها روي کار خواهد آمد.
از سوي ديگر نظاميان و عناصر حاکميت قبلي مي دانند که آخرين فرصتشان براي حضور در عرصه سياسي مصر در دوره آينده همين انتخابات است و اگر در اين انتخابات موفق نشوند، ديگر بايد با دنياي سياست خداحافظي کنند. چيزي که مرحله بعدي انتخابات در مصر را سخت، نفس گير و نگران کننده مي کند، همين است. همين نکته است که آينده اي سخت تر از گذشته را براي مصر قابل پيش بيني مي کند، آينده اي که اگر شفيق در آن به مردم تحميل شود، نيازمند انقلاب مجدد در اين کشور است و اگر مرسي بتواند بر حريفش غلبه کند، جريان مقابل از هر کاري در براندازي وي کوتاه نخواهند آمد، حتي اگر اين کار ايجاد اقدامات تروريستي و تلاش براي بروز جنگ داخلي در اين کشور باشد.